Το ΔΝΤ, όμηρος των δανειστών της ΟΝΕ, πρόδωσε την αποστολή του στην Ελλάδα

«Η Ελλάδα χρειάζεται σαρωτική ελάφρυνση του χρέους… H άρνηση των πιστωτών να αναδεχθούν αυτή την πραγματικότητα αποτελεί το κυριότερο εμπόδιο για μία λύση… Το ΔΝΤ οφείλει να τους ξεκαθαρίσει ότι του λοιπού δεν θα παίξει κανένα ρόλο στην απατηλή παντομίμα τους…»

Του Ambrose Evans-Pritchard
Daily Telegraph
Μετάφραση - Απόδοση Μιχαήλ Στυλιανού

Το προπατορικό αμάρτημα του ΔΝΤ στην Ελλάδα ήταν ότι επέτρεψε στον Ντομινίκ Στρως- Καν να οδηγήσει σαν όμηρο τον θεσμό στη σωτηρία των ευρωπαϊκών τραπεζών και του Ευρώ, όταν ξέσπασε η κρίση, καταδικάζοντας την Ελλάδα σε καταστροφή.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βρίσκεται σε σοβαρή κρίση. Τα γεγονότα στην Ελλάδα έφθασαν σε σημείο όπου διακυβεύεται η αξιοπιστία και η επιβίωση, μακροπρόθεσμα, του Ταμείου.

Οι ΄Ελληνες δεν κατακρατούν την καταβολή των 300 εκ. στο ΔΝΤ επειδή έμειναν από χρήματα, μολονότι και αυτό θα συμβεί σύντομα. Πέντε στελέχη του κινήματος Σύριζα της ριζοσπαστικής αριστεράς, σε χθεσινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, έλαβαν την ψυχρή, υπολογισμένη και προσεκτικά ζυγισμένη απόφαση να μη πληρώσουν.

΄Ηξαιραν ακριβώς τι έκαναν. Η Κριστίν Λαγκάρντ του ΔΝΤ αιφνιδιάστηκε άσχημα. Αξιωματούχοι του Ταμείου στην Ουάσιγκτων κεραυνοβολήθηκαν. Σε ένα επίπεδο, η συσκευασία σε μία των πληρωμών του Ιουνίου εξ 1,600 δις προς το ΔΝΤ αποτελεί απλώς μια τεχνική μετακίνηση, μολονότι αναφέρθηκε ως προηγούμενο η διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε στη Ζάμπια στην δεκαετία του ’80, για διαφορετικούς λόγους. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια προειδοποιητική βολή και μια κλιμάκωση επικίνδυνη για όλες τις πλευράς.

Οι ηγέτες του Σύριζα γνωστοποιούν ότι είναι τόσο οργισμένοι και ότι τους πνίγει τόσο το αίσθημα της αδικίας, ώστε μπορεί πράγματι να κηρύξουν στάση πληρωμών στις 30 Ιουνίου και να θέσουν έτσι τον οργανισμό στην τρομερή θέση να πρέπει να εξηγεί στις 188 χώρες-μέλη του γιατί έχασε, με τόσην ελαφρότητα, τα λεφτά τους και γιατί έκανε μια τόσον άθλια διαχείριση των υποθέσεών του.

Οι ΄Ελληνες καταγγέλλουν το ΔΝΤ για συνέργεια με την ΟΝΕ στην επιβολή του προγράμματος λιτότητας που παραβιάζει τους κανόνες του ίδιου του Ταμείου και που βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την πενταετή ανάλυση του δικού του εξαιρετικού τμήματος ερευνών και του επικεφαλής οικονομολόγου του, Ολιβιέ Μπλανσάρ.

Το δημόσιο χρέος της Ελλάδος είναι 180 % του ΑΕΠ. Τα δάνεια είναι σε νόμισμα που η χώρα δεν ελέγχει. Είναι επομένως σε ξένο νόμισμα. Το ΔΝΤ γνωρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ξεπληρώσει αυτό το χρέος με δρακόντεια λιτότητα – η πολιτική αυτή εφαρμόσθηκε ήδη επί πέντε χρόνια και με τέτοια αυτοκαταστροφικά αποτελέσματα- και όσο ακόμη υποκρίνεται πως δεν το βλέπει τόσο το κύρος του εξατμίζεται. ΄Ωθησε για φόρο-ελάφρυνση, πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά μόνο μισόκαρδα, απρόθυμο να συγκρουσθεί ολομέτωπα με τις δανείστριες δυνάμεις της ΟΝΕ. Αντικειμενικά λειτουργεί ως ιμπεριαλιστικός λακές, μπορεί να πουν οι ΄Ελληνες μαρξιστές.

Πράγματι πέτυχε το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα. Ο άνθρωπος του Ταμείου στην Αθήνα –ο Πωλ Τόμσεν- επέβαλλε το πρόγραμμα της λιτότητας με τέτοιο περίεργο πάθος ώστε να προκαλέσει σοκ και στους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ψιψίνες σε σύγκριση.

Αυτό θα ήταν δικαιολογήσιμο (ας πούμε) αν υπήρχε και η άλλη πλευρά της συνηθισμένης πρότασης του ΔΝΤ: η ελάφρυνση του χρέους και η υποτίμηση του νομίσματος. Φυσιολογικά έτσι λειτουργούν τα προγράμματα του ΔΝΤ: Επιβάλλουν σκληρές μεταρρυθμίσεις αλλά επίσης καθαρίζουν το πινάκιο του χρέους και αποκαθιστούν τις ανάπηρες χώρες σε επίπεδο εξωτερικής βιωσιμότητας. Είναι μια πολύ επιτυχής συνταγή. Σπάνιες περιπτώσεις αποτυχίας συμβαίνουν όταν το ΔΝΤ προσπαθεί να στηρίξει μια προκαθορισμένη ισοτιμία.

Στην περίπτωση της Ελλάδος όλα αυτά πετάχτηκαν από το παράθυρο. Το ΔΝΤ επέβαλε βίαιη εκκαθάριση χωρίς αντισταθμιστική τόνωση ή ανακούφιση. Ισχυρίσθηκε ότι οι πολιτικές του θα οδηγούσαν σε μια συστολή κατά 2,6% του ΑΕΠ το 2010, που θα την ακολουθούσε μια γοργή ανάκαμψη. Αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα ήταν έξη χρόνια κρίσης, ένα σπιράλ υποτίμησης, πτώση του ΑΕΠ κατά 26 %, 60% νεανικής ανεργίας, χρόνια υστέρηση που θα υπονομεύει τις προοπτικές της Ελλάδος για μια δεκαετία και σε επιστέγασμα όλων η εκτίναξη του ποσοστού του χρέους, λόγω του προβλέψιμου μαθηματικού παρονομαστή επί του συρρικνωμένου ονομαστικού ΑΕΠ.

Πρόκειται για πολιτικό σκάνδαλο πρώτου μεγέθους. Ένα τμήμα του ΔΝΤ εξέδωσε μια δημόσια ομολογία ενοχής (mea culpa), παραδεχόμενο ότι οι δικοί του αναλυτές έκαναν χοντρό λάθος στην εκτίμηση του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή. Μπράβο τους! Ένα άλλο τμήμα εξακολουθεί να επιτάσσει νέες παραλλαγές των ίδιων αδικαιολόγητων πολιτικών, αξιώνοντας συνδυασμένη δημοσιονομική αποστράγγιση με περικοπές συντάξεων και αυξήσεις της ΦΠΑ της τάξεως του 1% του ΑΕΠ εφέτος και 2% του χρόνου, και τούτο ενώ η εθνική οικονομία βυθίζεται κα πάλι στην ύφεση.

Ο Αshoka Mody, πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ιρλανδία, αρνείται να επικρίνει τους συναδέλφους του τού ευρωπαϊκού τμήματος, αλλά η έννοια των λόγων του, που επικαλέστηκα και χθες, είναι σαφής:

«Αυτό που μάθαμε τα πέντε περασμένα χρόνια είναι πως είναι απίστευτα λαθεμένα οικονομικά να επιβάλλεις λιτότητα σε μια χώρα όταν βρίσκεται σε κύκλο αποπληθωρισμού. Οι πάσχοντες από τραύματα θα πρέπει να αποθεραπευθούν προτού αρχίσουν να γυμνάζονται για τα 10 χλμ.».

«Ειλικρινά, μου προκαλεί σοκ ότι μπορούμε ακόμη και να μιλάμε για αύξηση του ΦΠΑ σε τέτοιες συνθήκες. Μόλις είδαμε μια πρόωρη αύξηση του ΦΠΑ να κόβει την αναπνοή σε μια ισχυρή χώρα όπως η Ιαπωνία».

«Ο Σύριζα θα έπρεπε να καλέσει το τμήμα ερευνών (του ΔΝΤ) να γίνει εκπρόσωπός του, αφού λέει σχεδόν ακριβώς τα ίδια με τον Σύριζα για την οικονομία σε αυτό το θέμα. Η όλη στρατηγική των δανειστών είναι λάθος και όσο περισσότερο συνεχίζεται τόσο περισσότερο θα τους στοιχίσει».

Το προπατορικό αμάρτημα του ΔΝΤ στην Ελλάδα είναι ότι επέτρεψε στον ευγενή Παριζιάνο Ντομινίκ Στρως-Καν να εξαναγκάσει ως όμηρο τον θεσμό στη στήριξη της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης και του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, όταν ξέσπασε η κρίση το 2010. Αποστολή του Ταμείου είναι να σώζει χώρες, όχι νομίσματα ή τράπεζες και ασφαλώς δεν έπρεπε να κάνει την βρώμικη δουλειά για μια πλούσια νομισματική ένωση, που είναι απόλυτα ικανή να ξεκαθαρίσει τις υποθέσεις της αλλά αρνείται να το κάνει για πολιτικούς λόγους.

΄Ηταν φυσικά μια δύσκολη στιγμή, τον Μάιο του 2010. Η Ευρωζώνη στροβιλιζόταν εκτός ελέγχου. Δεν υπήρχαν αμυντικές πρόνοιες ανάσχεσης, λόγω της εγκληματικής αμέλειας των ηγετών της Ευρώπης και των οργάνων τραπεζικής εποπτείας και οι φόβοι μιας ευρωπαϊκής κατάρρευσης, α λά τράπεζα Lehman, ήσαν πολύ υπαρκτοί.

Ωστόσο τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του ΔΝΤ, που διέρρευσαν, δείχνουν πως όλα τα μέλη του από τις αναπτυσσόμενες χώρες (και η Ελβετία) τάχθηκαν εναντίον των όρων του δανειακού πακέτου για την Ελλάδα. Διαμαρτύρονταν ότι (το δάνειο) προοριζόταν να σώσει το Ευρώ, όχι την Ελλάδα.

Φόρτωνε ακόμη περισσότερο χρέος στους συντετριμμένους ώμους μιας ήδη χρεωκοπημένης χώρας, και περιέπλεκε ακόμη περισσότερο το πρόβλημα, επιτρέποντας σε μια μεγάλη γαλλική και μια γερμανική τράπεζα –όχι ονόματα παρακαλώ- να ξεφορτώσουν μέγα μέρος των 25 δις των ελληνικών ομολόγων τους στις πλάτες των φορολογουμένων της ΟΝΕ. (σημ. μτφ: Υπονοεί την γαλλική Societè Génerale και την γερμανική Bundesbank).

«΄Επρεπε να προβλέπεται αναδιάρθρωση του χρέους», είπε ο εκπρόσωπος της Βραζιλίας στο συμβούλιο. Τα δάνεια «μπορεί να θεωρηθούν όχι σαν διάσωση της Ελλάδος, που θα έχει να υποστεί μια βασανιστική προσαρμογή, αλλά σαν απαλλαγή των φορέων ελληνικών χρεογράφων, κυρίως ευρωπαϊκών τραπεζών».

Ο Arvind Virmani, εκπρόσωπος της Ινδίας, ήταν προφητικός: «Η έκταση της δημοσιονομικής συρρίκνωσης χωρίς αντιστάθμισμα νομισματικής πολιτικής είναι χωρίς προηγούμενο. Είναι ένα κολοσσιαίο βάρος το οποίο η οικονομία δεν θα άντεχε να σηκώσει», είπε. « Ακόμη και αν, υποθετικά, το πρόγραμμα εφαρμοσθεί με επιτυχία, θα θέσει σε κίνηση ένα σπιράλ πτώσης τιμών, πτώσης της απασχόλησης και πτώσης των φορολογικών εσόδων, που τελικά θα υπονομεύσει το ίδιο το πρόγραμμα.»
Και αυτό ακριβώς συνέβη.

Το Ταμείο θα μπορούσε να συγχωρεθεί αργότερα, παραδεχόμενο το ειδικό χρέος φροντίδας του για την Ελλάδα και απαλύνοντας τους όρους. Δεν το έκανε. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει τώρα ότι ο Σύριζα έχει ξιφουλκήσει.
Το ΔΝΤ θα πρέπει να προσέξει. ΄Εχει καταστεί το ίδιο σύμβολο κακοδιοίκησης. Ο κ. Στρως Καν συνελήφθη επ’ αυτοφώρω, για να αντικατασταθεί αμέσως σε ένα πολιτικό μαντάρισμα με άλλο υπουργό των Οικονομικών της Γαλλίας. Ο προκάτοχος του κ. Στρως Καν παραπέμφθηκε πρόσφατα στην Ισπανία για απάτη.

Ο Θεσμός του (ΔΝΤ) έχει κραυγαλέα ανάγκη αναμόρφωσης. Δεν υπάρχει δικαιολογημένος λόγος γιατί το αξίωμα του Γενικού Διευθυντή θα πρέπει να πηγαίνει θείω Δικαίω σε Ευρωπαίο, ή γιατί οι Ευρωπαίοι ελέγχουν ακόμη οκτώ έδρες στο διοικητικό συμβούλιο.

Αυτές οι ανωμαλίες θα έπρεπε να είχαν ξεκαθαρισθεί την εποχή της πανωλεθρίας Στρως-Καν, μαζί με την μεταρρύθμιση των αναλογιών (εκπροσώπησης), που εμπόδισε το αμερικανικό κογκρέσο, τόσο περισσότερο μάλιστα όσο από τότε η Κίνα και πολλές άλλες ανερχόμενες σε αποθεματικά χώρες είχαν εισβάλει στη σκηνή.

Η ηγεσία απέτυχε. Η Δύση καταισχύνθηκε. Δεν εκπλήσσει ότι η Ασία ακολουθεί τώρα τον δικό της δρόμο με σειρά δικών της ανταγωνιστικών θεσμών. Η δαδοφόρος κυβέρνηση της Ελλάδος ωθεί τα πράγματα σε σημείο κρίσεως για ένα θεσμό ήδη βεβαρυμμένο, που όμως διαθέτει ένα εξαιρετικό προσωπικό και αξίζει να σωθεί.

Η κ. Λαγκάρντ θα πρέπει να σταματήσει να παίζει το ρόλο του διπλωμάτη. Θα πρέπει να βγάλει το ευρωπαϊκό καπέλο της και να μιλήσει για τον οργανισμό που διευθύνει και για τον κόσμο.

Πρέπει να συγκρουστεί ολομέτωπα και δημόσια με τους δανειστές της ΟΝΕ. Πρέπει να τους πει σε ωμή γλώσσα, ότι βαρύνονται κατά μέγα μέρος της ευθύνης για το σημερινό αδιέξοδο.

Πρέπει να τους ξεκαθαρίσει πως η Ελλάδα έχει ανάγκη μιας σαρωτικής ελάφρυνσης του χρέους – σε εφαρμογή της οικονομικής επιστήμης, ανεξαρτήτως οποιασδήποτε ηθικής- και πως η άρνηση των δανειστών να αντιληφθούν αυτό το στοιχειώδες γεγονός είναι σήμερα το κύριο εμπόδιο για μια λύση. Και θα πρέπει να τους πει πως το ΔΝΤ δεν πρόκειται από εδώ και στο εξής να παίξει οποιοδήποτε ρόλο στην απατηλή παντομίμα τους.

Αν δεν το κάνει και αν η απουσία ηγετικής ικανότητας από την πολιτική τάξη της Ευρώπης οδηγήσει σε καταστροφική, σε όλα τα επίπεδα, κατάληξη, τότε ας πέσει και επί της κεφαλής της επίσης.

Τελική ελληνική παρτίδα. Ορόσημο επερχομένων γεγονότων.

πηγή