BRUEGEL ORG
των Simone Tagliapietra και Georg Zachmann
Εν τω μέσω βαθιάς αναταραχής στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των διεθνών πιστωτών της, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μετέβη στην Μόσχα την προηγούμενη εβδομάδα για επίσημη επίσκεψη. Αυτή η συνάντηση με τον Vladimir Putin, που παρουσιάστηκε από πολλούς σχολιαστές ως ένα διαπραγματευτικό χαρτί με τους Ευρωπαίους πιστωτές, επισήμως στόχο είχε να βελτιώσει τις διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορους οικονομικούς τομείς. Η Ελλάδα είχε υψηλές προσδοκίες από τη συνάντηση σε ό,τι αφορά την οικονομική βοήθεια, πιθανές εκπτώσεις στο φυσικό αέριο και μια άρση της ρωσικής απαγόρευσης στις εισαγωγές τροφίμων από την Ελλάδα.
Ωστόσο, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε της συνάντησης, προέκυψε ότι η Ρωσία είχε κάτι άλλο να προσφέρει στην Ελλάδα: ισχυρή συνεργασία σε projects φυσικού αερίου. Αυτή η προοπτική παρουσιάστηκε από τον Πρόεδρο Putin ως ένα είδος game changer για την ελληνική οικονομία. Πρώτον, δήλωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να κερδίσει “εκατοντάδες εκατ. ευρώ” μέσω της διαμετακόμισης φυσικού αερίου ετησίως. Δεύτερον, δήλωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτά τα έσοδα για να αποπληρώσει το χρέος της προς τους διεθνείς πιστωτές. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αντέδρασε θετικά σε αυτή την πρόταση, δηλώνοντας ότι θα μπορούσε να ενισχύσει την απασχόληση και τις επενδύσεις στην Ελλάδα. Αλλά υπάρχει καμία απόδειξη ότι μια ισχυρή συνεργασία φυσικού αερίου με την Ρωσία θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία; Αυτό το άρθρο στόχο έχει να δώσει στοιχεία σχετικά με αυτό το αμφιλεγόμενο ζήτημα.
Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο πρόεδρος Putin δήλωσε ότι η Ρωσία θα εξέταζε την δυνατότητα παροχής δανείων στην Ελλάδα για κοινά, μεγάλης κλίμακας projects φυσικού αερίου. Αυτό ήταν μια αναφορά στον Tuskish Stream, ένα project που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2014 από τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο, με σκοπό να μεταφέρει σημαντικές ποσότητες ρωσικού αερίου στην Τουρκία και στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας εντελώς την Ουκρανία, από το 2019.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Putin, η Ελλάδα θα επωφελούνταν κατά κύριο λόγο από το project του αγωγού, απολαμβάνοντας σημαντικά έσοδα από τη διαμετακόμιση. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε εάν αυτή η δήλωση έχει μια σταθερή βάση. Ο Turkish Stream πρόκειται να έχει χωρητικότητα 63 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Αν σκεφτούμε ότι τα 14 δισ. από αυτά θα αφορούν αποκλειστικά την τουρκική εσωτερική αγορά, το μέγιστο που μπορεί να μεταφέρεται από την Ελλάδα θα είναι 49 δισ. Αν η Σλοβακία εφαρμόζει μια προμήθεια διέλευσης περί τα 7-8 ευρώ ανά χίλια κυβικά μέτρα για την μεταφορά φυσικού αερίου από την Ουκρανία στην Αυστρία μέσω της διαδρομής διέλευσης των 400 χιλιομέτρων, η Ελλάδα θα μπορούσε να εισπράττει περίπου 380 εκατ. ευρώ ετησίως από τέλη διέλευσης.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα, η κατασκευή ενός αγωγού που συνδέει το σημείο άφιξης του Turkish Stream στα ελληνο-τουρκικά σύνορα με τα ελληνό-σκοπιανά σύνορα (από όπου το δυτικό αέριο θα μπορούσε να ρέει προς τα βόρεια στην Αυστρία μέσω των Σκοπίων, της Σερβίας και της Ουγγαρίας) θα μπορούσε να έχει μια σημαντική επίδραση σε ό,τι αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ελλάδα. Για να το θέσουμε σε μια βάση, η Trans Adriatic Pipeline AG, η εταιρεία που εργάζεται σε ένα παρόμοιο πρόγραμμα αγωγού -ΤΑΡ- αισιόδοξα προβλέπει την δημιουργία περίπου 2.000 άμεσων θέσεων εργασίας και περαιτέρω 10.000 περιφερειακών θέσεων εργασίας στην Ελλάδα. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν τον περιορισμένο αντίκτυπο αυτών των projects στην ελληνική αγορά εργασίας.
Επιπλέον, η Ελλάδα ελπίζει ότι η ενισχυμένη συνεργασία με την Ρωσία στο φυσικό αέριο θα οδηγήσει επίσης σε μια σημαντική έκπτωση των εισαγωγών της ρωσικού αερίου, περίπου 10%. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση τιμή που καταβάλλεται από την Ελλάδα για το ρωσικό αέριο διαμορφώνεται περίπου στα 440 ευρώ ανά χίλια κυβικά μέτρα το 2013 και ότι η Ελλάδα ετησίως εισάγει από την Ρωσία περίπου 2,4 δισ. κυβικά μέτρα αερίου, ο ετήσιος λογαριασμός φυσικού αερίου της Ελλάδας στη Ρωσία, μπορεί να εκτιμηθεί περίπου στα 1 δισ. ευρώ. Μια έκπτωση 10% θα αντιστοιχούσε ως εκ τούτου σε καθαρή εξοικονόμηση της τάξης των 100 εκατ. ευρώ.
Για να το κατανοήσουμε αυτό, συγκρίνουμε το “ρωσικό πακέτο φυσικού αερίου” με το πραγματικό πακέτο βοήθειας της Ελλάδας. Με λίγα λόγια, το άθροισμα των πιθανώς ετήσιων χρεώσεων διέλευσης των 380 εκατ. ευρώ και οι πιθανές ετήσιες εξοικονομήσεις στον λογαριασμό του φυσικού αερίου των 100 εκατ. ευρώ, έχουν μια καθαρή παρούσα αξία ύψους 4,8 δισ. ευρώ (υπολογίζεται με το ισχύον μακροπρόθεσμο επιτόκιο 10%). Αυτό είναι δύο τάξεις μεγέθους μικρότερο από το δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής που εγκρίθηκε από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης το 2012, το οποίο προέβλεπε οικονομική βοήθεια 164,5 δισ ευρώ μέχρι το τέλος του 2014.
Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψη ότι η Eurostat υπολογίζει τις συνολικές ετήσιες κυβερνητικές δαπάνες της Ελλάδας στα 107 δισ. ευρώ, η επίδραση του “ρωσικού πακέτου αερίου” στο σύνολο των ετήσιων κυβερνητικών δαπανών της χώρας θα είναι περιορισμένη, στο 0,5%.
Μετά από τον ενθουσιώδη τόνο της συνάντησης στην Μόσχα, την επόμενη εβδομάδα η Ρωσία και η Ελλάδα θα υπογράψουν ένα μνημόνιο συνεργασίας αναφορικά με αυτά τα θέματα φυσικού αερίου. Ωστόσο, όπως φαίνεται από τα προηγούμενα στοιχεία, η συνολική επίδραση του Turkish Stream στην ελληνική οικονομία θα είναι μάλλον περιορισμένη σε μακροοικονομικούς όρους.
Με άλλα λόγια, η ελληνό-ρωσική συνεργασία στο αέριο θα μπορούσε να έχει μια επίδραση στις πολιτικές και γεωστρατηγικές σχέσεις των δύο παικτών (και σε αυτές άλλων χωρών), αλλά σίγουρα δεν θα έχει άμεση διαρθρωτική επίπτωση στην ελληνική οικονομία.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου