«Θες να μαγαρίσεις κάτι; Ο,τιδήποτε, θρησκεία, ιδεολογία, θεσμό, άνθρωπο; Φέρ' τα στην Ελλάδα!»
Μεγάλη κουβέντα από έναν μακαρίτη κομμουνιστή μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού, που έφαγε τη ζωή του στις εσχατιές του Καζακστάν πριν επιστρέψει γέρος και άπορος στην πατρίδα. Αν η έκβαση του εμφυλίου ήταν διαφορετική, ίσως να γινόταν υπουργός. Αυτό όμως δεν σκότιζε τη ματιά του ούτε το απόσταγμα της πείρας του.
Τον επιβεβαιώνει πανηγυρικά όλη η συζήτηση για την επικείμενη εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Είτε αφορά τα προτεινόμενα πρόσωπα είτε αυτούς που τα προτείνουν ή πολύ περισσότερο τον τρόπο που θα συγκεντρωθεί ο αριθμός των 180 βουλευτών. Μέχρι να τελειώσει, δεν θα 'χει απομείνει τίποτε όρθιο από έναν ούτως ή άλλως κολοβωμένο θεσμό. Ενα κράτος-οπερέτα βεβαίως ποιος ο λόγος να το ενοχλούν και οι θεσμοί-μαριονέτα;
Ο τραγέλαφος αυτός θα είχε μεγάλη πλάκα γιατί του αξίζει αυτού του πολιτικού συστήματος και αυτών των εκπροσώπων του αυτό το τέλος. Το απόλυτο ξήλωμα του πουλόβερ δηλαδή, που να μη μείνει ούτε πόντος στην κάλτσα! Και του αξίζει όχι μόνο γιατί προτάσσει την επιβίωσή του στην εξουσία μπροστά στα ιερά και τα όσια της Δημοκρατίας, αλλά κυρίως γιατί υποθηκεύει με τρόπο χειρότερο και από τα Μνημόνια το παρόν και το μέλλον της στον τόπο.
Θα είχε πλάκα, αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά όσο ένας αρχηγός κράτους με ανύπαρκτες εξουσίες από τη μία και ένας πρωθυπουργός του ίδιου κράτους, στο πρόσωπο του οποίου συγκεντρώνεται όλη η εξουσία, χωρίς κανένα θεσμικό αντισταθμιστικό αντίβαρο απ' την άλλη. Αυτή είναι η εικόνα του πολιτεύματός μας σήμερα.
Στην πρώτη δεκαετία της ισχύος του Συντάγματος του 1975, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εφοδιάστηκε με τις λεγόμενες «υπερεξουσίες», με κορυφαίες εξ αυτών το δικαίωμα παύσεως της κυβερνήσεως και διαλύσεως της Βουλής. Αυτές, μολονότι ουδέποτε ασκήθηκαν, καθιστούσαν τον ρόλο του κάτι παραπάνω από «ρυθμιστικό» του πολιτεύματος. Παρείχαν, αντίθετα, τη δυνατότητα για την από μέρους του ανάληψη ενός πρωτεύοντος καθοριστικού ρόλου, πράγμα που ισοδυναμούσε με μια ουσιαστική «διαρχία» στην εκτελεστική εξουσία και ίσως κατέληγε σε αναπόφευκτη σύγκρουση με τον πρωθυπουργό, αν αυτός εξέφραζε διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και αντιλήψεις.
Με τη συνταγματική αναθεώρηση του 1986 αφαιρέθηκε το σύνολο σχεδόν των ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ετσι οδηγηθήκαμε σε μία εξίσου ακραία εκδοχή του πολιτεύματος, στο φαινόμενο της «πρωθυπουργοκεντρικής» λειτουργίας δίχως τα θεσμικά αντίβαρα για την εξισορρόπηση της ισχύος του.
Η διόρθωση αυτής της αλλοίωσης που έχει υποστεί το πολίτευμά μας είναι επιβεβλημένη. Απαιτείται ένα σύστημα αρμονικότερης εξισορρόπησης μεταξύ των συντεταγμένων εξουσιών του κράτους. Οπως το έχει διατυπώσει με τρόπο κλασικό ο Μοντεσκιέ, το καλύτερο πολίτευμα είναι εκείνο στο οποίο υπάρχουν θεσμικά όρια στη συγκέντρωση της εξουσίας και τα καλύτερα όρια τίθενται όταν «η μια εξουσία αναχαιτίζει την άλλη εξουσία».
Αλλά ποιοι να ασχοληθούν με αυτά; Και γιατί να ασχοληθούν άλλωστε. Σάματι ασκούν νόμιμη εξουσία εν ονόματι του λαού και επ' αγαθώ του; Τη δουλειά τους κάνουν οι άνθρωποι. Πώς λέμε, κι εγώ ένας υπάλληλος είμαι, τι να σας πω;
Γιώργος Κ. Στράτος
πηγή
Δημοσίευση σχολίου