4-8-2014
του Λεωνίδα Αποσκίτη*
Η Ουάσιγκτον θέτει σε κίνδυνο ολόκληρο τον κόσμο. Αν η Ρωσία πεισθεί ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να κλιμακώσει την κρίση στην Ουκρανία σε πόλεμο παρά να την επιλύσει, θα καθίσει να περιμένει, ή θα κτυπήσει πρώτη; Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί παραμένουν σιωπηλοί, την ώρα που η Ουάσιγκτον ωθεί την κρίση προς τον πόλεμο. Αν δεν φθάσουμε στον πόλεμο, ο μόνος λόγος θα είναι ότι ο Πούτιν θα εμφανισθεί με μια λύση που η Ουάσιγκτον δεν θα μπορέσει να αρνηθεί, όπως συνέβη στην περίπτωση της Συρίας και του Ιράν. [«Washington is Humanity’s Worst Enemy», του Paul Craig Roberts, Αμερικανού οικονομολόγου, πρώην μέλους του υπουργικού συμβουλίου του Ρήγκαν, 13/4/2014]. Βρισκόμαστε στην κορύφωση μιας εποχής που χαρακτηρίζεται από τεράστια ανασφάλεια, μόνιμη κρίση και απουσία οποιουδήποτε νόμιμου στάτους κβο. Είναι η πρώτη φορά τους τελευταίους δύο αιώνες που ο κόσμος έχει παντελή έλλειψη οποιουδήποτε θεσμικού διεθνούς συστήματος ή δομής.
Κανένας από τους υφιστάμενους παγκόσμιους θεσμούς –η Ε.Ε., το ΝΑΤΟ, η Ισλαμική Διάσκεψη, ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο ΟΗΕ ή οποιοσδήποτε άλλος- δεν παρέχει στοιχειώδη ασφάλεια ούτε εμπνέει καμμιά αισιοδοξία στους λαούς του κόσμου. Οι φερόμενες σήμερα ως κυρίαρχες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης, αυτές που διακήρυξαν και επιδιώκουν την επιβολή μιας νέας παγκόσμιας τάξης, δεν προέκυψαν από καμμία ιστορική αναμέτρηση ούτε διεθνή συνθήκη αλλά, δρώντας κυριολεκτικά σαν «αεροπειρατές», άρπαξαν τον πλανήτη μετά την δεκαετία του ’90, παίζοντας «εν ου παικτοίς», και τον οδηγούν στην άβυσσο. Πίσω από την βιτρίνα της παγκοσμιοποίησης κρύβεται ένα ολόκληρο σκιώδες υπερκράτος κρατικών μυστικών, κρυφών στρατιωτικών βάσεων, «αόρατων» περιοχών από τον μέσο άνθρωπο, κρυμμένων εργαστηρίων όπου διαμορφώνονται «black projects» και απόρρητων υπηρεσιών που συνιστούν αυτό που οι γνωρίζοντες αποκαλούν «μαύρο κόσμο».
Ανάμεσά μας δρα και κινείται μια εξ ολοκλήρου σκιώδης βιομηχανία μυστικών αποστολών, πτήσεων χωρίς χαρακτηριστικά και περιτοιχισμένων χώρων με στρατιωτικά συρματοπλέγματα, που αναβιώνουν εικόνες από το Γ’ Ράϊχ και τα μυστικά πειράματα των Ναζί. Αυτός ο μαύρος κόσμος συνολικά μπορεί να απασχολεί εκατομμύρια άτομα, στρατιωτικούς και πολιτικούς εργαζόμενους που έχουν εξουσιοδοτήσεις ασφαλείας υψηλής διαβάθμισης και οι δραστηριότητές τους παραμένουν εντελώς αθέατες από κάθε δίκτυο παγκοσμίως. Όπως λέει ο Trevor Paglen, συγγραφέας του βιβλίου «The Dark Geography of the Pentagon’s Secret World», «Αυτή την στιγμή, σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ έχουν μυστικές άδειες για να δουλεύουν σε απόρρητα προγράμματα, σε αντίθεση με τα σχεδόν 1,8 εκατομμύρια πολίτες που απασχολεί φανερά το αμερικανικό δημόσιο». Εκπληκτικό!
Είναι μια εποχή κρίσης καθοριστική για το προχώρημα ή το πισωγύρισμα της ανθρωπότητας, όπως και η ταραχώδης περίοδος του δέκατου ένατου αιώνα, την οποία αποτύπωσε με τρόπο γλαφυρό ο Κάρολος Ντίκενς στο εισαγωγικό κεφάλαιο του έργου του «Ιστορία Δύο Πόλεων». «Ήταν η καλύτερη εποχή, ήταν η χειρότερη εποχή, ήταν η εποχή της λογικής, ήταν η εποχή της τρέλλας, ήταν τα χρόνια της πίστης, ήταν τα χρόνια της καχυποψίας, ήταν η εποχή του Φωτός, ήταν η εποχή του Σκότους, ήταν η άνοιξη της ελπίδας, ήταν ο χειμώνας της απελπισίας, είχαμε μπροστά μας τα πάντα, είχαμε μπροστά μας το τίποτα, όλοι πηγαίναμε κατευθείαν στον παράδεισο, όλοι πηγαίναμε κατευθείαν προς την κόλαση». Στο έργο του «Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα», ο Ρώσος συγγραφέας της σοβιετικής περιόδου, Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ, σατιρίζοντας τον ολοκληρωτισμό, την καθολική επιτήρηση και την πολιτική ανομία, μιλάει συμβολικά για τον «Χορό του Σατανά»…
Με μια παρόμοια κατάσταση μπορούμε να παραλληλίσουμε την σημερινή διεθνή πραγματικότητα, όπου οι Επικυρίαρχοι έχουν καταπατήσει τις περισσότερες από τις πολιτικές μας ελευθερίες, έχουν λεηλατήσει τα εθνικά θησαυροφυλάκια και έχουν εξαχρειώσει την οικονομία για το δικό τους προσωπικό όφελος.
Ο σημαντικός Βρετανός ιστορικός του 20ου αιώνα, Eric Hobsbawm, στον τελευταίο τόμο της ιστορίας του («The Age of Extremes, 1914-1991», Abacus, 1995) δίνει με σαφήνεια το στίγμα της εποχής που τώρα κορυφώνεται: «Προς το τέλος του αιώνα, οι πολίτες απομακρύνονταν μαζικά από την πολιτική, αφήνοντας τις κρατικές υποθέσεις στην «πολιτική τάξη» -η έκφραση προέρχεται από την Ιταλία, μάλλον- οι οποίοι διάβαζαν ο ένας τους λόγους και τα άρθρα του άλλου, μιας ομάδας επαγγελματιών της πολιτικής με συγκεκριμένα συμφέροντα, δημοσιογράφων, ατόμων με επιρροή και άλλων, των οποίων η αξιοπιστία καταλάμβανε την χαμηλότερη θέση στις κοινωνιολογικές έρευνες.
Δεν γνωρίζουμε πού πηγαίνουμε. Γνωρίζουμε μόνο ότι η ιστορία μάς έφερε σ’ αυτό το σημείο. Όμως, ένα πράγμα είναι απλό. Αν η ανθρωπότητα θέλει να έχει μέλλον, δεν θα το καταφέρει επιμηκύνοντας το παρελθόν ή το παρόν. Αν προσπαθήσουμε να οικοδομήσουμε την τρίτη χιλιετία στην βάση αυτή, θα χάσουμε. Και το τίμημα μιας τέτοιας αποτυχίας, δηλαδή της εναλλακτικής πορείας προς μια διαφορετική κοινωνία, θα είναι το απόλυτο σκοτάδι». (σ.σ. 581, 585) Στην ιστορία του 20ου αιώνα δεσπόζει ο ρόλος των δύο παγκοσμίων πολέμων και δεκάδων άλλων περιφερειακών συγκρούσεων, που σημάδεψαν την πορεία των γεγονότων μέχρι τη νέα χιλιετία. Οι περισσότεροι από αυτούς τους πολέμους υποκινήθηκαν και ελέγχθηκαν από τις ελίτ του χρήματος και τους τραπεζίτες, που κατηύθυναν παρασκηνιακά και τις δύο πλευρές του παιχνιδιού για να πετύχουν ένα όσο το δυνατόν προσχεδιασμένο αποτέλεσμα.
Σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, η ανθρωπότητα δείχνει σαν το αβοήθητο θύμα μιας παγκοσμιοποίησης οργανωμένης και ποδηγετούμενης από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα με την συνενοχή εξωνημένων πολιτικών. Δεν υπάρχουν ευσυνείδητοι ηγέτες με όραμα, ακεραιότητα, άνθρωποι της ειρήνης, της κατανόησης και της δημοκρατίας, που θα αναλάβουν υπεύθυνα τα συμφέροντα της ανθρωπότητας. Αντιθέτως, υπάρχει μια ολόκληρη «σκοτεινή γεωγραφία» που περικυκλώνει ό,τι έχει απομείνει από την παγκόσμια ανοικτή κοινωνία.
Η διαφορά της σημερινής παγκοσμιοποίησης από το παρελθόν είναι η ταχύτατη κίνηση μεγαλύτερων όγκων κεφαλαίου χάρη στην τεχνολογική επανάσταση που έχει γίνει. Γι’ αυτό οι σημερινοί θεωρητικοί της παγκοσμιοποίησης παραβλέπουν τους αποτυχημένους κύκλους του παρελθόντος, εξυμνούν τα πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας και καλλιεργούν, εις μάτην βέβαια, ένα είδος τεχνολογικού μεσσιανισμού. Η δεύτερη σύγχρονη καινοτομία ήταν η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού μοντέλου τις τελευταίες δεκαετίες ως το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και η απορρύθμιση των κεντρικών διοικήσεων. Αυτό, όμως, κάνει, όπως φαίνεται, πιο επικίνδυνη την φάση της κατάρρευσης τόσο για την ίδια την ανθρωπότητα όσο και για το γήϊνο περιβάλλον. Οι περισσότεροι ηγέτες-τέρατα του 21ου αιώνα συμπεριφέρονται σαν μανιακοί για την εξουσία και αδιαφορούν στο να τηρήσουν τις πολιτικές τους δεσμεύσεις προς το εκλογικό κοινό τους.
Η ανικανότητα του καπιταλισμού να ευοδώσει μακροπρόθεσμα σχέδια και να θέσει κοινωνικά, δημοκρατικά και οικολογικά όρια στο ιδιωτικό και το εταιρικό συμφέρον σε συμφωνία με το κοινό όφελος της ανθρωπότητας επιδεινώθηκε καταστροφικά με την μεταστροφή του σε νεοφιλελεύθερο και χρηματιστηριακό τουρμπο-καπιταλισμό το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα.
Η προπαγάνδιση από τις ολιγάριθμες, αλλά εξαιρετικά πλούσιες και ισχυρές ελίτ, της ιδεολογίας της διαρκούς οικονομικής ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας έχει φέρει την ανθρωπότητα και τον πλανήτη σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι. Αυτές υπηρετούν δουλικά την αγορά και νομίζουν ότι το δημοκρατικό σύστημα είναι ένα δευτερογενές προϊόν της ελεύθερης αγοράς. Η δημοκρατία, όμως, και ο καπιταλισμός είναι πλέον ανταγωνιστικές οντότητες. Η πραγματική δημοκρατία δεν κτίζεται πάνω στο ιδιωτικό συμφέρον και στην ασυδοσία των πολυεθνικών εταιρειών, δεν βασίζεται στο προσωπικό όφελος, αλλά στην αλληλεγγύη και το κοινό συμφέρον. Ο σημερινός τουρμπο-καπιταλισμός είναι μια νευρωτική φαντασίωση παρά μια ιστορική εξέλιξη, όπως θέλουν να τον παρουσιάζουν τα ελεγχόμενα από τις μεγάλες εταιρείες μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με τον Δρ. Ρόμπερ Χερ (Robert Hare), έναν διεθνώς αναγνωρισμένο ψυχολόγο, ειδικό σε ψυχοπαθητικές συμπεριφορές, οι εταιρείες συμπεριφέρονται όπως και οι ψυχοπαθείς. Οι τελευταίοι είναι περιβόητοι για την ικανότητά τους να ασκούν την γοητεία τους ως προκάλυμμα για να κρύψουν τις επικίνδυνες, μανιακές προσωπικότητές τους. Όπως ένα ψυχοπαθές πλάσμα, η ανώνυμη εταιρεία δεν μπορεί ούτε να κατανοεί ούτε να δρα στην βάση της ηθικής, ώστε να μην προκαλεί ζημιά σε άλλους. Τίποτα στη νομική της υπόσταση δεν θέτει όρια στις πράξεις της στο κυνήγι των εγωϊστικών της στόχων, έτσι είναι υποχρεωμένη να προκαλέσει ζημιές όταν τα κέρδη που προέρχονται από αυτές ξεπερνούν τα κόστη. Όπως οι ψυχοπαθείς, έτσι και οι εταιρείες συνηθίζουν να απομακρύνουν τα εμπόδια που βρίσκονται στον δρόμο τους. Οι κανόνες που περιορίζουν την ελευθερία τους στο να εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον είναι τέτοιου είδους εμπόδια, και οι εταιρείες έχουν παλέψει, με αξιοσημείωτη επιτυχία τα τελευταία δέκα χρόνια, να τα απομακρύνουν. Με διάφορες ομάδες πίεσης, με την βοήθεια των πολιτικών και με μεγάλες καμπάνιες σε θέματα δημοσίων σχέσεων, η δυνατότητα των νόμων να προστατεύουν το περιβάλλον και τον κόσμο από τις βλάβες που προκαλούν οι εταιρείες αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό.
Η εταιρεία είναι ανεύθυνη γιατί «στην προσπάθειά της να εκπληρώσει τους στόχους της, θέτει τα πάντα σε κίνδυνο». Οι εταιρείες προσπαθούν «να παραπλανήσουν τους πάντες και τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης και της κοινής γνώμης», και είναι μεγαλομανείς, αφού πάντα επιμένουν ότι «είμαστε το νούμερο ένα, είμαστε οι καλύτεροι». Έχουν έλλειψη συναισθηματικής κατανόησης και αντικοινωνικές τάσεις: «Η συμπεριφορά τους υποδεικνύει ότι δεν τους απασχολούν τα θύματά τους». Συχνά οι εταιρείες αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους και είναι ανίκανες να νιώσουν μεταμέλεια: «Αν οι εταιρείες συλλαμβάνονταν από τον νόμο, θα πλήρωναν μεγάλα πρόστιμα και θα συνέχιζαν να κάνουν αυτό που έκαναν και πριν. Στην πραγματικότητα, σε πολλές περιπτώσεις τα πρόστιμα και οι κυρώσεις που πληρώνουν οι εταιρείες είναι ασήμαντα σε σύγκριση με τα κέρδη που προκύπτουν από τις παραβάσεις τους» (Τζόελ Μπάκαν, The Corporation, Εκδ. ΚΨΜ, Αθήνα 2008).
Έχει καταστεί πλέον σαφές ότι ο συνδυασμός ενός συνόλου δυνάμεων που σχετίζονται με τον σημερινό καπιταλισμό καθιστούν την λειτουργία αυτού του συστήματος επιζήμια τόσο για την κοινωνία και τον πολιτισμό όσο και για το περιβάλλον. Το ερώτημα τώρα είναι πώς θα περιφρουρήσουμε τα συμφέροντα της πολιορκημένης ανθρωπότητας από τον επερχόμενο Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο –πιο καταστροφικό απ’ ό,τι οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος μπορεί να φαντασθεί ακόμα και όσοι επιστήμονες και φιλόσοφοι έχουν την ιδιαίτερη ικανότητα να διαβλέπουν το μέλλον. Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες σ’ αυτή την δοκιμασία είναι ότι, ενώ τα πολιτικά, οικονομικά συστήματα, η δικαιοσύνη και η εκπαίδευση, η ιατρική και η πρόνοια έκαναν τεράστια άλματα τους τελευταίους δύο αιώνες, η διαδικασία αυτή έφερε εν τέλει σύγχυση και αποδόμηση στην αίσθηση του ιερού της ανθρώπινης ζωής. Μια νέα αντίληψη της αποστολής του Ανθρώπου σε σχέση με την ύπαρξη του Σύμπαντος και του πλανήτη Γη ίσως εκκολάπτεται υπογείως, αν και είναι ακόμα άγνωστη.
Ο Αϊνστάϊν είχε κάποτε μιλήσει για ένα είδος «οπτικής αυταπάτης της ανθρώπινης συνείδησης», που εμποδίζει τον άνθρωπο να βιώσει την ύπαρξή του, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του σε συνάφεια με τους άλλους και το Όλον. «Η αυταπάτη αυτή είναι ένα είδος φυλακής για μας», έλεγε, «που μας περιορίζει στις προσωπικές επιθυμίες και στην στοργή μόνο για τους λίγους κοντινούς μας».
Είμαστε περιχαρακωμένοι σε μια virtual "σκοτεινή γεωγραφία" όπου τα πάντα έχουν γίνει εμπόρευμα και μάρκετινγκ και πρέπει να απελευθερωθούμε από την φυλακή αυτήν. Με αυτή την οπτική και προοπτική πρέπει να δούμε τα τρέχοντα γεγονότα και τον κοινωνικό αναβρασμό που επικρατεί στην εποχή μας.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου