Χτες και σήμερα ίδια κι όμοια, χρόνος μπρος, χρόνια μετά…
Η ύπαρξή σου σε σκοτάδι όλο πηχτότερο βουτά.
Τάχα η θέλησή σου λίγη, τάχα ο πόνος σου μεγάλος;
Αχ, πούσαι, νιότη, πούδειχνες πως θα γινόμουν άλλος!
Κώστας Βάρναλης, 1883-1974, Ποιητής
(από το «Να σ’ αγναντεύω θάλασσα»)
Ελλάδα του 2012! Ελληνική κοινωνία συνυφασμένη με τεράστια οικονομικά και κατά επέκταση κοινωνικά προβλήματα. Πάντα σε προβληματικές περιόδους της ιστορίας η νέα γενιά είναι εκείνη που βιώνει εντονότερα τα όσα διαδραματίζονται σε όλες της πτυχές της κοινωνίας μας. Οι νέοι βρίσκονται μπροστά σε μια διχάλα από τη μια καλούνται να υπακούσουν στις προσταγές της οικονομικής κρίσης και από την άλλη να διαβιούν με τον τρόπο που αρμόζει στη σύγχρονη εποχή μας!
Πώς λοιπόν θα επιτύχουν το ακατόρθωτο οι σημερινοί νέοι που μεγάλωσαν με όλες τις ανέσεις; Οι ίδιοι οι γονείς τους ,προερχόμενοι από μια ταλαιπωρημένη γενιά τους έδωσαν ένα καλό τρόπο ζωής μιας και οι γονείς βλέπουν πάντα τα παιδιά σαν επέκταση του εαυτού τους , ένα καθρέφτη του εαυτού τους. Τους παρείχαν τα πάντα όσον αφορά τη μόρφωση, τη διασκέδαση και γενικότερα μια καλή ποιότητα ζωής. Τους παρείχαν ότι στερήθηκαν οι ίδιοι. Έρχεται όμως κάποια στιγμή που οι νέοι πρέπει μόνοι να πορευτούν στη ζωή τούτη ,χωρίς το δεκανίκι της γονικής προστασίας. Λογικό ακούγεται.. Πώς όμως να γίνει αυτό εφόσον δεν έχουν οικονομικά ανεξαρτητοποιηθεί;
Η ανεξαρτησία θα έρθει με την εξεύρεση μια σταθερής εργασίας. Στις μέρες μας όμως κάτι τέτοιο φαντάζει ουτοπικό πλέον. Η αγωνία του νέου ανθρώπου έχει επικεντρωθεί στην εξεύρεση τουλάχιστον μιας υποαπασχόλησης ή προσωρινής εργασίας. Πώς λοιπόν να ατενίσεις το μέλλον σου πατώντας σε μη σταθερές βάσεις; Πώς να δημιουργήσει ο νέος τη δική του οικογένεια, εφόσον αδυνατεί να ανταπεξέλθει πολλές φορές και στις ατομικές του υποχρεώσεις. Η πατρική του στέγη τον συντηρεί ως επί το πλείστον και έτσι του δίνει το περιθώριο να έχει μια επιτρεπτή ποιότητα ζωής, εφόσον συνεχίζει να ζει στα πλαίσια του πατρικού του σπιτιού όπου τα έξοδα μοιράζονται. Ως πότε όμως; ως τα τριάντα του; Ως τα σαράντα του;; Δυστυχώς όχι μόνο…. Ίσως και ως τα πενήντα του ,διότι τίποτα δε φαίνεται να αλλάζει στο ήδη νοσηρό οικονομικό γίγνεσθαι. Ο πενηντάρης λοιπόν είναι για μια ακόμη φορά ο νέος της εποχής αλλά με διαφορετική έννοια αυτή τη φορά… με την έννοια ότι ακόμα και στα πενήντα του πλέον εξακολουθεί να έχει τις ανησυχίες ενός εφήβου.
Οι γονείς όμως έρχεται κάποια στιγμή που εκ των πραγμάτων αδυνατούν να προσφέρουν άλλο. Το μόνο που τους έχει απομείνει να προσφέρουν στα παιδιά τους είναι η πενιχρή πολλές φορές σύνταξη τους. Έτσι λοιπόν διαβούν δυστυχώς πολλοί νέοι της εποχής μας, νέοι όμως πολλές φορές όχι μόνο των είκοσι, αλλά και των τριάντα και των σαράντα και οι νέοι των πενήντα! Κάποιοι ίσως σκεφτούν την μετανάστευση ως ένα μέσο λύτρωσης από τη μιζέρια που προσφέρει ο τόπος τους. Μετανάστευση σε ποια χώρα όμως τη στιγμή της γενικότερης κρίσης; Και μετανάστευση σε ποια ηλικία , στην ηλικία των σαράντα;
Ίσως με κατηγορήσουν κάποιοι ότι βλέπω τα πράγματα πολύ απαισιόδοξα. Όμως η πραγματικότητα είναι ακριβώς αυτή. Το χειρότερο είναι ότι η κοινωνία μας παρόλη τη μιζέρια που μας περιτριγυρίζει δε σταματά να δίνει πρότυπα και στόχους. Έτσι πρέπει να ντυνόμαστε, έτσι πρέπει να τρώμε. Μας βομβαρδίζουν συνεχώς με ένα άνετο τρόπο ζωής. Πώς όμως να αποκτήσουμε αυτό τον άνετο τρόπο εφόσον δεν έχουμε τα μέσα; και εδώ κάνει την εμφάνιση της η ανομία, η παραβατικότητα ακόμα και η εγκληματικότητα! Για να επιτύχουμε τους στόχους που μας θέτουν και δε μας παρέχουν τα μέσα πρέπει να βρούμε τη λύση με άνομα μέσα. Το ηθικό, το δίκαιο και το σωστό χάνονται…. Παρασύρονται από το ποτάμι του συμφέροντος που σε τέτοιους καιρούς κρίσης θα πρέπει πραγματικά να ανησυχούμε…
Η εναρμόνιση του νέου σε ένα λιτό τρόπο ζωής είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Δεν είναι διατεθειμένος να στερηθεί αυτά που ονειρεύτηκε, αυτά που του υποσχέθηκαν, αυτά που καθημερινά του περνάει η σύγχρονη κοινωνία στο υποσυνείδητο ότι φέρνουν ευτυχία. Τι θα κάνει λοιπόν θα γίνει κλέφτης , θα γίνει εγκληματίας ή σε πιο ήπια μορφή απλά θα παρανομήσει. Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της! Ευελπιστώ τα παιδιά της να μη φάνε την Ελλάδα. H ελληνική κοινωνία είναι σαν τη μάνα που όταν εκείνη πάψει να παρέχει στο παιδί της τροφή, στοργή και ασφάλεια εκείνο αντιδρά με τον δικό του τρόπο στην αρχή κλαίει, μετά φωνάζει και στο τέλος στρέφεται κατά της ίδιας του της μάνας. Στην προσπάθεια του ο νέος να επιτύχει τους επιθυμητούς στόχους της κοινωνίας , μη έχοντας τα κατάλληλα μέσα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην εγκληματική εκτροπή καθώς και σε άνομους τρόπους συμπεριφοράς.
Στόχος δεν είναι να δημιουργήσουμε μια χώρα που να αποτελείται από ανέργους, στην ουσία κοινωνικά αποκλεισμένους νέους ανθρώπους αλλά να προσφέρουμε κοινωνική προστασία στην δυστυχώς ή ευτυχώς καλομαθημένη νέα γενιά. Καμία μάνα δε θέλει να χει άρρωστα παιδιά, καμία χώρα δε θέλει να έχει εξουθενωμένους και ανίσχυρους πολίτες. Όταν τα άτομα της κοινωνίας μας προστατεύονται κοινωνικά τότε είναι υγιή και μπορούν να προσφέρουν και αυτά με τη σειρά τους ένα λιθαράκι σε αυτό το οικοδόμημα που λέγεται κοινωνία!
Αν δε μπούν βάσεις στο οικοδόμημα της κοινωνίας μας από τη νέα γενιά τι θα χουμε να ελπίζουμε για το μέλλον; Το παρελθόν όσο ένδοξο και αν είναι αποτελεί παρελθόν. Η ελληνική κοινωνία κυοφορεί επικίνδυνη νέα γενιά με την έννοια ότι ευνοεί την ανάπτυξη απεριόριστων επιδιώξεων στα άτομα χωρίς να επιτρέπει τη ρεαλιστική ικανοποίηση τους. Εξαίρονται στόχοι δε δίνονται όμως τα μέσα για την επίτευξή τους. Σε συσχετισμό λοιπόν αυτό με την οικονομική αδυναμία του ατόμου ενέχει ύψιστο βαθμό επικινδυνότητας. Το άτομο στρέφεται ή κατά τον εαυτό του (π. χ. με την αυτοκτονία) ή κατά της κοινωνίας με διάφορες μορφές αντίδρασης ως και εγκληματικές.
Ας αφουγκραστούν οι ιθύνοντες τις ανάγκες και τις ανησυχίες των νέων ατόμων. Ας μετριάσουμε όλοι μας τις εξωφρενικές απαιτήσεις μας σε χαλεπούς καιρούς και ας δώσουμε λύσεις σε θέματα που χρόνια τώρα αποτελούν σαράκι για τη νέα γενιά όπως το θέμα της αιώνιας ανεργίας. Ας δούμε επιτέλους την ωμή, πικρή πραγματικότητα μόνο έτσι θα απαγκιστρωθούμε από αυτή, αντικρίζοντας τη κατάματα. Δεν ωφελεί να ωραιοποιούμε καταστάσεις. Οι δυσοίωνοι καιροί δεν επιτρέπουν πειραματισμούς με τις αντοχές μας. Η ελληνική κοινωνία κυοφορεί απελπισμένη, αγανακτισμένη γενιά η οποία θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων κάποια στιγμή να προβεί σε εγκληματικές ενέργειες. Η σοβαρή αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων των νέων ατόμων θα φέρει ισορροπία.
Ας μην επιτρέψουμε σε κανένα νέο μας στα γεράματα του να λέει το στίχο του Βάρναλη Αχ, πούσαι, νιότη, πούδειχνες πως θα γινόμουν άλλος!
*Η Ιωάννα Χαρμπέα ειναι κοινωνιολόγος/εγκληματολόγος, εργαζόμενη στα Μεγάλα καλύβια, πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» του Δήμου Τρικκαίων.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου