Νέος ισραηλινο-παλαιστινιακός κύκλος βίας

Η ισραηλινο-παλαιστινιακή συγκρουσιακή κατάσταση συντηρείται εξαιτίας της εκατέρωθεν διαφωνίας για την επίλυση τεσσάρων κύριων προβληµάτων: Τη δηµιουργία και τα όρια του παλαιστινιακού κράτους.
Το µελλοντικό καθεστώς της Ιερουσαλήµ.
 Τη συνεχή επέκταση των εβραϊκών εποικισµών.
Το δικαίωµα επιστροφής των περίπου πέντε εκατοµµυρίων Παλαιστινίων προσφύγων.

Πέρα από τα παραπάνω µακροχρόνια προβλήµατα, η εκάστοτε έναρξη της βίας µεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων συχνά οφείλεται σε διάφορες άλλες αφορµές, όπως ο πρόσφατος θάνατος του Ahmed al- Jabari, ηγέτη της στρατιωτικής πτέρυγας της
παλαιστινιακής οργάνωσης Hamas, Izz ad-Din al- Qassam Brigades, στις 14 Νοεµβρίου. Έκτοτε, ξεκίνησε ένας νέος ισραηλινο-παλαιστινιακός κύκλος βίας στη Λωρίδα της Γάζας, που απειλεί να επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση στη Μέση Ανατολή.

Σε διάστηµα τριών ηµερών (14-16 Νοεµβρίου), η στρατιωτική πτέρυγα της Hamas εκτόξευσε συνολικά περισσότερες από 300 ρουκέτες εδάφους-εδάφους κατά του ισραηλινού εδάφους, µε αποτέλεσµα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Ισραηλινοί. Από ισραηλινής πλευράς, η πολεµική αεροπορία διεξάγει δυσανάλογη ευρεία εκκαθαριστική επιχείρηση µε την ονοµασία “Operation Pillar of Defense” κατά παλαιστινιακών περιοχών εκτόξευσης ρουκετών, αποθηκών πυροµαχικών, κτλ, µε αποτέλεσµα να σκοτωθούν 19 Παλαιστίνιοι. Ταυτόχρονα, έχει τεθεί σε λειτουργία το ισραηλινό αντιβαλλιστικό σύστηµα “Iron Dome”, το οποίο αναχαίτισε περίπου 130 ρουκέτες.

Ο   Ahmed   al-Jabari   µε   το ψευδώνυµο   Abu   Mohammed γεννήθηκε το 1960 στην ανατολική γειτονιά  της  Γάζας,  Shejaiya. Υπήρξε υψηλόβαθµο στέλεχος της Hamas    και    διοικητής    της στρατιωτικής της πτέρυγας, Izz ad- Din al-Qassam Brigades. Ξεκίνησε ως  µέλος  της  παλαιστινιακής οργάνωσης Fatah, αλλά άλλαξε στρατόπεδο   µετά   τη   13ετή φυλάκισή   του   σε   ισραηλινές φυλακές, όπου γνώρισε αρκετά ηγετικά στελέχη της αντίπαλης Hamas. Στο παρελθόν, κατάφερε να   επιζήσει   από   τέσσερεις ισραηλινές  απόπειρες  εναντίον του. Σε µια από αυτές (2004) σκοτώθηκε ο µεγαλύτερος γιος του, ο αδελφός του και τρεις συγγενείς του. Θα πρέπει να τονισθεί  ότι  ο  Jabari  έπαιξε σηµαντικό ρόλο στη σύλληψη και την απελευθέρωση του Ισραηλινού στρατιώτη Gilad Shalit, ο οποίος κρατήθηκε ως αιχµάλωτος για περισσότερα από πέντε χρόνια.Το   2006,   τοποθετήθηκε   ως προσωρινός     διοικητής     της στρατιωτικής    πτέρυγας    της Hamas,    µετά    το    σοβαρό τραυµατισµό   από   ισραηλινή επίθεση του προκατόχου του, Mohammed Deif

Πιθανές µελλοντικές εξελίξεις

Σε επιχειρησιακό επίπεδο, αυτό που προβληµατίζει έντονα τους Ισραηλινούς είναι η εκτόξευση ενός βαλλιστικού βλήµατος εδάφους- εδάφους (πιθανόν ιρανικής κατασκευής Fajr-5 µέγιστου βεληνεκούς 75 χιλιοµέτρων), που έπληξε την ισραηλινή πόλη Rishon Lezion (χωρίς να αναφερθούν θύµατα), περίπου 60 χιλιόµετρα από τη Λωρίδα της Γάζας Συγκεκριµένα, οι Ισραηλινοί ανησυχούν αφενός για το µέγεθος του βαλλιστικού οπλοστασίου της ένοπλης παλαιστινιακής οργάνωσης Izz ad-Din al-Qassam Brigades, αφετέρου για τους τύπους και το βεληνεκές των βληµάτων που διαθέτει. Η αντιµετώπιση της εν λόγω απειλής είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει στη λήψη απόφασης για τη ευρείας χερσαίας εκκαθαριστικής επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας, προκειµένου να εντοπισθούν και να καταστραφούν οι χώροι αποθήκευσης του παλαιστινιακού οπλοστασίου. ∆ηλαδή, µιας επιχείρησης ανάλογης της “Cast Lead”, που διεξήχθη µεταξύ ∆εκεµβρίου 2008 - Ιανουαρίου 2009 και είχε στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 1.200 Παλαιστίνιους και σε 13 Ισραηλινούς. Μάλιστα, το υπουργείο Άµυνας του Ισραήλ κάλεσε 16.000 εφέδρους να προετοιµασθούν για το ενδεχόµενο της έναρξης διεξαγωγής ευρείας χερσαίας επιχείρησης, ενώ η ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών και η ταξιαρχία πεζικού Givati ολοκλήρωσαν την προετοιµασία τους.

Οι Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι οι ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις στη Λωρίδα της Γάζας προµηθεύονται πυροµαχικά, όπλα και οπλικά συστήµατα µέσω του περάσµατος της Rafah (σύνορα Αιγύπτου-Λωρίδας της Γάζας). Εποµένως, αναµένεται να ζητήσουν από την Αίγυπτο την καλύτερη φύλαξη των συνόρων και το κλείσιµο του περάσµατος της Rafah. Επειδή όµως είναι σχεδόν βέβαιοι ότι τουλάχιστον στην παρούσα φάση η Αίγυπτος δεν θα ανταποκριθεί για ανθρωπιστικούς λόγους, δεν είναι απίθανο να σχεδιάσουν τη δηµιουργία µιας “buffer zone” 14 χιλιοµέτρων κατά µήκος των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας µε την Αίγυπτο, γνωστής ως “Philadelphi Corridor”. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα επιδιώξουν να ελέγξουν πλήρως τη ροή αγαθών και ανθρώπων από την Αίγυπτο προς τη Λωρίδα της Γάζας και αντίστροφα.
Ένα άλλο εναλλακτικό σενάριο είναι η εισβολή και η παραµονή του ισραηλινού στρατού στην περιοχή της Λωρίδας της Γάζας για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Έτσι, θα µπορούν µελλοντικά να διαπραγµατευθούν την απόσυρσή τους είτε µε τους Παλαιστίνιους είτε µε την Αίγυπτο, η οποία είναι προφανές ότι θα αντιδράσει σε µια τέτοια ενέργεια.

 Η Λωρίδα της Γάζας είναι µια από τις πλέον πυκνοκατοικηµένες περιοχές του κόσµου (περίπου 1,7 εκατ. κάτοικοι σε µια λωρίδα  γης  µε  έκταση  ίση  µε  τη Σαµοθράκη).    Το    ενδο-παλαιστινιακό σχίσµα  του  2007  ανάγκασε  χιλιάδες οπαδούς της Fatah να εγκαταλείψουν τη Λωρίδα της Γάζας και να εγκατασταθούν στη ∆υτική Όχθη. Η κυβέρνηση της Hamas, που κυβερνά στη Λωρίδα της Γάζας, ισχυρίζεται ότι συνιστά τη νόµιµη ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής. Τον Οκτώβριο του 2010, µε τη διαµεσολάβηση της ∆αµασκού  ξεκίνησαν διαπραγµατεύσεις µε σκοπό την ενοποίηση της παλαιστινιακής κοινότητας, οι οποίες όµως διακόπηκαν ένα µήνα αργότερα. Στις αρχές του 2011, µετά από µια σειρά µυστικών       συναντήσεων,       που πραγµατοποιήθηκαν στο Κάιρο, η Fatah και   η   Hamas   συµφώνησαν   «να προχωρήσουν   στο   σχηµατισµό   µιας προσωρινής παλαιστινιακής κυβέρνησης εθνικής  ενότητας  και  στη  διεξαγωγή εκλογών εντός ενός έτους». Η συµφωνία,που επετεύχθη µε πρωτοβουλία του υπουργείου    Εξωτερικών    και    των υπηρεσιών πληροφοριών της Αιγύπτου, χαρακτηρίσθηκε ως «ιστορική», πλην όµως δεν   εφαρµόσθηκε.   Ο   πολύχρονος αποκλεισµός της Λωρίδας της Γάζας από τους Ισραηλινούς και επί εποχής Mubarak από τους Αιγύπτιους είχε σαν αποτέλεσµα τον περιορισµό στις µετακινήσεις των κατοίκων,    τη    σηµαντική    έλλειψη φαρµάκων,  βασικών  αγαθών  πρώτης ανάγκης   και   φυσικά   τη   δραµατική υποβάθµιση της καθηµερινότητάς τους. Το πέρασµα της Rafah ελέγχονταν από τους Αιγύπτιους  και  άνοιγε  περιοδικά.  Η παραοικονοµία και η µεταφορά οπλισµού πραγµατοποιούνταν  από  τούνελ,  που κατασκεύαζαν εκατέρωθεν των συνόρων και  τα  οποία  συνιστούσαν  στόχους ρουτίνας για την ισραηλινή πολεµική αεροπορία

Ο αιγυπτιακός παράγοντας

Το Ισραήλ είναι σχεδόν αδύνατον να επηρεασθεί από την καταγραφόµενη διπλωµατική δραστηριότητα είτε αυτή προέρχεται από τον ΟΗΕ είτε από την Ουάσιγκτον είτε ακόµη και από τον Αραβικό Σύνδεσµο, αν προηγουµένως δεν εξαλείψει την απειλή που συνιστά το οπλοστάσιο της στρατιωτικής πτέρυγας της Hamas. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η στάση του Καΐρου. Είναι βέβαιο ότι η αντίδραση της αιγυπτιακής Μουσουλµανικής Αδελφότητας παρακολουθείται στενά, αναλύεται και έχει ένα ιδιαίτερο βάρος για το Τελ Αβίβ, καθώς είναι δυνατόν να αναπτυχθεί µια νέα ίσως απρόβλεπτη και ταυτόχρονα ανεπιθύµητη σχέση µεταξύ Ισραηλινών και Αιγυπτίων. Εποµένως, το επόµενο χρονικό διάστηµα θα πρέπει να αναµένουµε την έναρξη διαπραγµατεύσεων για το παλαιστινιακό, µε το Κάιρο να αναλαµβάνει σηµαντικό διαµεσολαβητικό ρόλο
Βασίλης Γιαννακόπουλος
πηγή