Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης
Από τις πρώτες ημέρες της Λιβυκής κρίσης ακούγαμε τον Καντάφι να υποστηρίζει ότι πίσω από την εξέγερση βρίσκονται οι ισλαμιστές και η Αλ-Κάιντα, κάτι που δεν γινόταν παραδεκτό στη Δύση. Προχθές ακούσαμε τον Ανώτατο Διοικητή του ΝΑΤΟ Ναύαρχο Τζέημς Σταυρίδη, να δηλώνει σε επιτροπή της αμερικανικής Γερουσίας: «Έχουμε κάποιες ενδείξεις ανάμιξης της Αλ Κάιντα και της Χεζμπολά. Αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχω ξεκάθαρα στοιχεία που να μου επιτρέπουν να πω ότι υπάρχει αξιόλογη παρουσία της Αλ Κάϊντα…». Ποια όμως είναι η δράση της Αλ-Κάιντα στη Βόρεια Αφρική;
Εδώ και χρόνια, οι πληροφορίες για την ανάπτυξη της τρομοκρατίας στη Βόρεια Αφρική είναι δυσοίωνες, με κύριο στοιχείο την διείσδυση της Αλ Κάιντα στην περιοχή αυτή, παρά το γεγονός ότι πολιτιστικά και γεωγραφικά βρίσκεται σε απόσταση από τα ριζοσπαστικά κινήματα του Ισλάμ στη Μέση Ανατολή. Μετά τον πόλεμο του 1979-89 εναντίων των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, εκατοντάδες βορειο-αφρικανών εθελοντών, που ήταν γνωστοί ως «Αφγανοί Άραβες», επέστρεψαν στην περιοχή τους και εργάσθηκαν για την ανάπτυξη ριζοσπαστικών ισλαμιστικών κινημάτων στη Βόρεια Αφρική. Κύρια τρομοκρατική οργάνωση στην περιοχή του Μαγκρέμπ, ήταν το Σαλαφιστικό Γκρουπ, γνωστό ως Salafist Group for Preaching and Combat (GSPC) που δρούσε κυρίως στην Αλγερία. Στα τέλη του 2003, ο τότε ηγέτης του GSPC, διακήρυξε τη συνεργασία της οργάνωσης με έναν αριθμό ισλαμιστικών κινημάτων, μεταξύ των οποίων και η Αλ-Κάϊντα.
To GSPC, που συνεχίζει τη δράση του κατά κυβερνητικών και στρατιωτικών στόχων, κυρίως σε περιοχές της υπαίθρου, κινείται και στις γειτονικές χώρες στα νότια της Αλγερίας – Νίγηρα, Τσαντ, Μαυριτανία - ενώ βρίσκεται σε συνεργασία με ισλαμιστικές οργανώσεις στην Τυνησία, τη Λιβύη, και το Μαρόκο. Τον Ιανουάριο 2007, το GSPC άλλαξε την ονομασία του σε Αλ-Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (Al-Qaida in the Islamic Maghreb - AQIM). Ομοίως στη Λιβύη, το Islamic Group of Libyan Combatants (IGLC) που ενώθηκε με το ευρύτερο τρομοκρατικό κίνημα, είναι ιδιαίτερα ενεργό και μάχεται κατά του καθεστώτος Καντάφι.
Σύμφωνα με πληροφορίες των Δυτικών υπηρεσιών, στελέχη της Αλ Κάιντα εισχώρησαν σε περιοχές της Σαχάρας, κυρίως στην Αλγερία και το Μάλι, όπου εκπαίδευσαν μέλη τρομοκρατικών ομάδων, ενώ απέκτησαν σχέσεις και συνεργασία με το GSPC. Στοιχεία-πυρήνες της οργάνωσης GSPC έχουν διαπιστωθεί και σε ευρωπαϊκές χώρες. Αποστολή τους είναι η συλλογή πληροφοριών και σχεδίαση τρομοκρατικών επιθέσεων, καθώς και η παροχή της αναγκαίας υποδομής και υποστήριξης στο δίκτυο του GSPC σε ευρωπαϊκές χώρες.
Κατά την δεκαετία του 2000, οι ΗΠΑ ανέπτυξαν δύο σημαντικές πρωτοβουλίες, με στόχο να δώσουν τη δυνατότητα στις χώρες της περιοχής της Σαχάρας να αντιμετωπίσουν προβλήματα ασφάλειας που προέρχονταν από την τρομοκρατία και τη διακίνηση όπλων. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκαν δύο προγράμματα: αρχικά το Pan Sahel Initiative (PSI) και στη συνέχεια το Trans-Sahara Counterterrorism Initiative (TSCTI).
Το πρόγραμμα PSI ξεκίνησε το 2002, σε τέσσερις χώρες - Μαλί, Μαυριτανία, Νίγηρας και Τσαντ – με στόχο να ενισχύσει τις δυνατότητες προστασίας των συνόρων σε όλη την περιοχή του Σαχέλ, ενάντια στο λαθρεμπόριο όπλων, τη διακίνηση ναρκωτικών και τη μετακίνηση μελών της διεθνούς τρομοκρατίας. Προσωπικό των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ εκπαίδευσε επιλεγμένες στρατιωτικές μονάδες στο Μαλί και στη Μαυριτανία. Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του PSI ήταν η σύλληψη, το 2004, του Abderrazak al-Para, ενός από τα κύρια πρόσωπα του εξτρεμιστικού σαλαφιστικού κινήματος GSPC στην Αλγερία.
Το πρόγραμμα TSCTI άρχισε τον Ιούνιο του 2005, οργανωμένο πάνω στην εμπειρία και την επιτυχία του προηγούμενου (PSI). Παράλληλα, επεκτάθηκε ώστε να περιλάβει και τις χώρες του Μαγκρέμπ - Αλγερία, Μαρόκο, Τυνησία – καθώς και χώρες της Δυτικής Αφρικής - Σενεγάλη, Γκάνα και Νιγηρία - ανεβάζοντας τον αριθμό των κρατών που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία αυτή σε δέκα.
Είναι προφανές ότι οι Δυτικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις ανησυχούν για μια εξέλιξη που οι ισλαμιστές θα διαδέχονταν τον Καντάφι ή οποιοδήποτε άλλο καθεστώς στη Βόρεια Αφρική, δημιουργώντας στην πράξη ένα νέο Ιράν.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου