Γιώργος Σκαφιδάς
Στις 27 Φεβρουαρίου του 2025, από τις φυλακές του Ιμραλί όπου κρατείται εδώ και περίπου δυόμισι δεκαετίες, ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν κάλεσε το PKK να καταθέσει τα όπλα και να αυτοδιαλυθεί…
Στις 10 Μαρτίου, αρκετά χιλιόμετρα ανατολικότερα, στη Δαμασκό, ο -προερχόμενος από το PKK- διοικητής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμενων (SDF) Μαζλούμ Αμπντί, γνωστός και ως Κομπάνι, υπέγραψε συμφωνία με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αχμεντ αλ Σάρα, που ανοίγει τον δρόμο για την ενσωμάτωση των SDF στον νέο «εθνικό» στρατό της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας…
Στις αρχές Μαΐου, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), ανταποκρινόμενο στο κάλεσμα Οτζαλάν, ανακοίνωσε ότι διαλύεται και δίνει τέλος στον πολυδεκαετή ένοπλο αγώνα του… Στις 11 Ιουλίου, ολίγες δεκάδες μαχητές του PKK κατέθεσαν και κατέστρεψαν τα όπλα τους, στο πλαίσιο συμβολικής τελετής που πραγματοποιήθηκε έξω από την πόλη Σουλεϊμανίγια στο βόρειο Ιράκ…
Το δίδυμο των κ.κ. Ερντογάν και Μπαχτσελί έδειχνε, έτσι όπως εξελίσσονταν τα πράγματα φέτος, να κλείνει το κεφάλαιο του κουρδικού κατά τρόπο νικηφόρο για τον ίδιο τον Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επί του παρόντος κατά βάση δύο «θέλω», τα οποία όμως περνούν (και) μέσα από το Κουρδικό: Θέλει την παραμονή του στην τουρκική εξουσία μετά τις επόμενες προεδρικές εκλογές, είτε εκείνες διεξαχθούν το 2028 είτε νωρίτερα (μια παραμονή την οποία θα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν οι Κούρδοι ψηφοφόροι εάν συναινούσαν σε μια αλλαγή του τουρκικού Συντάγματος που θα του επέτρεπε να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία) – και την επέκταση των τουρκικών περιοχών ελέγχου στη βόρεια Συρία σε βάρος όσων η Τουρκία επιλέγει να αντιμετωπίζει ως παρακλάδια του PKK, είτε μιλάμε γενικώς για τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) είτε ειδικώς για τις πολιτοφυλακές YPG και YPJ.
Η έκκληση του Οτζαλάν, ιστορικού ηγέτη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, για αφοπλισμό και αυτοδιάλυση, έδειχνε όντως να ανοίγει τον δρόμο για την -εν μέρει έστω- επίτευξη των ερντογανικών στόχων.
Καθώς μπαίνουμε, ωστόσο, στο δεύτερο μισό του 2025, τα πράγματα δεν κυλούν τόσο γρήγορα όσα θα επιθυμούσε η τουρκική ηγεσία.
Ο αφοπλισμός του PKK από τη μία πλευρά, είναι προς το παρόν κυρίως συμβολικός, ενώ οι απανωτές -πολιτικά υποκινούμενες- διώξεις κατά αντιπολιτευόμενων δημάρχων στο εσωτερικό της Τουρκίας φέρνουν εκ των πραγμάτων σε δύσκολη θέση (άμυνας και θωράκισης) το φιλοκουρδικό κοινοβουλευτικό Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM), ενδεχομένως γεννώντας πρόσθετη καχυποψία στις τάξεις του και περιορίζοντας τα περιθώρια των όποιων περαιτέρω υποχωρήσεων θα μπορούσε να κάνει έναντι του Ερντογάν.
Από στρατιωτική και γεωπολιτική σκοπιά ωστόσο, αυτό που «καίει» περισσότερο την τουρκική ηγεσία στην παρούσα φάση είναι το μέλλον των -υπό κουρδική διοίκηση- Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) στη βόρεια Συρία, τις οποίες η τουρκική πλευρά θα ήθελε να διαλύσει και να αφοπλίσει όπως το PKK.
Οι Κούρδοι της Συρίας (YPG/YPJ) ήταν επί σειρά ετών -και εξακολουθούν να είναι- το μεγάλο εμπόδιο στην τουρκική επέκταση στη βόρεια Συρία.
Ήταν ο πολυτιμότερος σύμμαχος της Δύσης και των ΗΠΑ στη μάχη ενάντια στους τζιχαντιστές του καλούμενου «ισλαμικού κράτους» την περίοδο που η Τουρκία εργαλειοποιούσε τη τζιχανιστική απειλή με στόχο να πλήξει όσους θεωρούσε εχθρούς της (Άσαντ, Κούρδοι) και να ενισχύσει τη δική της επιρροή.
Ήδη από το 2016, η τουρκική πλευρά επιχειρεί να πλήξει τους Κούρδους της Συρίας επί του πεδίου. Εάν αρχικά ο τουρκικός στόχος ήταν εκείνοι να μετακινηθούν ανατολικά του ποταμού Ευφράτη (ενδεικτικό το όνομα της τουρκικής επιχείρησης «ασπίδα του Ευφράτη»), πλέον ο στόχος είναι να διαλυθούν πλήρως και να χάσουν τις περιοχές που ελέγχουν στη βόρεια και βορειοανατολική Συρία.
Η ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 και η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έναν μήνα μετά (ο οποίος Τραμπ έχει κατ’ επανάληψη στείλει το μήνυμα ότι θα ήθελε να αποσύρει αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία, δυνάμεις που σήμερα βρίσκονται στο πλευρό των Κούρδων), ήρθαν να ανοίξουν εκ νέου τις «αντικουρδικές» ορέξεις της τουρκικής ηγεσίας. Ωστόσο, τα πράγματα προς το παρόν δεν κυλούν ακριβώς όπως θα επιθυμούσε η τουρκική ηγεσία.
Έχοντας στο πλευρό της τον Αμερικανό πρέσβη στην Άγκυρα και ειδικό απεσταλμένο του Λευκού Οίκου για τη Συρία, Τομ Μπάρακ, η Τουρκία πιέζει για την όσο το δυνατόν πιο άμεση ενσωμάτωση των SDF στις νέες συριακές «εθνικές» δομές του νέου υπουργείου Άμυνας και των συριακών «εθνικών» ενόπλων δυνάμεων.
Οι Κούρδοι ωστόσο, επιμένουν να διεκδικούν έναν βαθμό αυτονομίας. Παρουσιάζονται μεν διατεθειμένοι να ενσωματωθούν, αλλά διατηρώντας τη δική τους διοίκηση και οργανωτική δομή εντός των νέων δομών. Παράλληλα, φέρονται να επιθυμούν και τη διατήρηση των γυναικείων μονάδων YPJ, τις οποίες όμως η πλευρά του -πρώην τζιχαντιστή- Άχμεντ αλ Σάρα δεν ενδιαφέρεται να ενσωματώσει στις τάξεις των δικών της δυνάμεων.
Όσα έλαβαν χώρα προ εβδομάδων στη νοτιοδυτική Σύρια (Σουέιντα), με τους Δρούζους που απέκρουσαν τις δυνάμεις του αλ Σάρα και τους Ισραηλινούς που έσπευσαν να τους στηρίξουν στρατιωτικά βομβαρδίζοντας ακόμη και τη Δαμασκό, έρχονται πια να ενισχύσουν τις κουρδικές θέσεις αφού θέτουν εν αμφιβόλω δύο πράγματα: αφενός τον κεντρικό έλεγχο του αλ Σάρα και αφετέρου την ικανότητα περαιτέρω επέκτασης της Τουρκίας και των φιλοτουρκικών δυνάμεων εντός των συριακών συνόρων.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ωστόσο, τα όρια της τουρκικής υπομονής και επιμονής δοκιμάζονται εκ νέου· ενώ οι τουρκικοί πανηγυρισμοί των περασμένων μηνών αναθεωρούνται πια ως πρόωροι…
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου