Ρωσία – ΗΠΑ : Στο τραπέζι ο μεταπολεμικός χάρτης. Το νέο “δίκαιο” διαμορφώνεται ..

Όποια και αν είναι η κατάληξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας, -ΗΠΑ- Ευρώπης, η Μόσχα και ο Πούτιν θα είναι οι θριαμβευτές και έτσι με τον πιο επίσημο τρόπο θα νομιμοποιηθεί η κατάρρευση του διεθνούς δικαίου, των διεθνών οργανισμών και της ΕΕ. Αυτά που στην πραγματικότητα διαπραγματεύονται οι Ευρωπαίοι “πρόθυμοι” μέσω των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, είναι το μεταπολεμικό καθεστώς στην Ουκρανία, ο νέος χάρτης και ο συσχετισμός δυνάμεων που θα διαμορφωθεί , προσδοκώντας έναν ρόλο για τους εαυτό τους. Αλλά αν υπάρξει συμφωνία και “λύση” θα είναι συμπληρωματική δύναμη στι νέο σκηνικό. Το Κίεβο θα καταρρακωθεί έναντι της μελλοντικής του ασφάλειας, οι ΗΠΑ και η Ρωσία συζητούν το υπόλοιπο του 21ου αιώνα και οι Ευρωπαίοι αναζητούν γεωπολιτική ταυτότητα.

Η συζήτηση για παραχώρηση εδαφών αντί ασφάλειας για την Ουκρανία φαίνεται να είναι μέρος του νέου διεθνούς κανόνα που αντικαθιστά το διεθνές δίκαιο. Όποια ισχυρή χώρα, Ρωσία, Ισραήλ, Τουρκία κατακτά εδάφη, τα νομιμοποιεί σε βάθος χρόνου, με αντάλλαγμα υποσχέσεις για ασφάλεια και σταθερότητα. Ο νόμος της ζούγκλας θεσμοθετείται..
Η Ελλάδα απουσιάζει και η επόμενη αρχιτεκτονική ασφάλειας οικοδομείται ερήμην της Αθήνας. Που δεν έχει διατυπώσει ούτε μια σκέψη , δεδομένου ότι χάρτης της ασφάλειας και της σταθερότητας, περνά φυσικά από την Ελλάδα, όπως πέρασε και ο πόλεμος…

Δυσεπίλυτοι γρίφοι

Για οποιονδήποτε διπλωμάτη, δεν μπορεί να υπάρξει ασφάλεια, χωρίς ένα συλλογικό σύστημα ασφάλειας και όχι μόνο για την Ουκρανία. Υπό αυτή την οπτική, ποιος και πως εγγυάται την ασφάλεια, τι περιλαμβάνει ο όρος ασφάλεια και πως θα τεθεί σε ένα κείμενο είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία. Προς το παρόν , ο Ζελένσκι παζαρεύει περισσότερο τις σχέσεις του με τη Δύση , παρά με τη Μόσχα. Και η Μόσχα, παζαρεύει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, υποτιμά την Ευρώπη και μετά με την Ουκρανία.

Ο γρίφος είναι γεωπολιτικός και όχι διμερής γιατί θα επηρεάσει τον χάρτη των επόμενων δεκαετιών στην Ευρώπη και ευρύτερα την πολιτική του δυτικού κόσμου. Οπότε η διαπραγμάτευση είναι ευρύτερη και δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Σταδιακά θα διαμορφωθεί μια νέα κατάσταση μέχρι την ευρύτερη Μέση Ανατολή και θα επηρεάσει και τις σχέσεις ΗΠΑ -Κίνας και Ρωσίας -Κίνας . Υπό αυτή την οπτική η συλλογική διπλωματία μέσω του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ μάλλον περνά την τελευταία της φάση, καθώς η συνεννόηση πλέον θα γίνεται σε επίπεδο μεγάλων και ισχυρών χωρών με τους διεθνείς οργανισμούς να αποδυναμώνονται ακόμη περισσότερο και να επικρατεί η ισχύς των μεγάλων δυνάμεων με τους ανά περίπτωση “πρόθυμους” να αναζητούν ρόλο και λόγο .
Υπό αυτή την οπτική με την έναρξη των συνομιλιών, μάλλον ανοίγει μια τεράστια και ίσως εκτός ορίων ατζέντα που μόνο σε βάθος χρόνου θα αποσαφηνιστεί και κυρίως θα καταδειχθεί, αν μπορεί να υπάρξει οριοθέτηση και συγκεκριμένο πλάνο γρήγορης διευθέτησης ή στην πορεία θα χαθεί το νόημα της διαπραγμάτευσης. Γιατί είναι προφανές ότι υπάρχουν οι ανατολικές χώρες της Ευρώπης που διακατέχονται από αντιρωσικό μένος και θέλουν δικλείδες ασφαλείας, υπάρχουν οι μεγάλες χώρες της ΕΕ που βρίσκονται μπροστά σε γεωπολιτική και οικονομική κρίση, υπάρχει σύγχυση ως προς τους στόχους της ΕΕ και κυρίως δεν διαφαίνεται κανενός είδους σχέδιο για το τι θέλει η Ευρώπη, πέρα από το να είναι σε διαρκή αντιπαράθεση με τη Μόσχα.

Από την πλευρά της η Ρωσία , είναι σε πλεονεκτική θέση. Το πιο ισχυρό πλεονέκτημά της είναι η συγκατάβαση του Τραμπ και ιδιαίτερα το γεγονός ότι ΗΠΑ και ΕΕ αποκλίνουν σοβαρά. Γιατί αν υπήρχε ενιαίο μέτωπο και σχέδιο , τα πράγματα θα ήταν σκούρα για τη Μόσχα.

 
Τι σημαίνει σύστημα ασφάλειας;

Το πρώτο πράγμα που προφανώς συζητείται είναι τι θα συμβεί μετά την διαφαινόμενη παραχώρηση εδαφών στη Μόσχα. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ στην ατζέντα, απλά εμφανίστηκε στο προσκήνιο για να προκαλέσει την εισβολή της Ρωσίας και την προκάλεσε. Σήμερα δεν υφίσταται ζήτημα, οπότε όλη η συζήτηση επικεντρώνεται σε ένα σύστημα ασφάλειας “σαν του ΝΑΤΟ”.
Μια ιδέα που είναι παλιά και εφαρμόζεται μετά από συγκρούσεις είναι η τοποθέτηση ειρηνευτικής δύναμης, όπως περίπου συμβαίνει με την Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο. Αλλά η Μόσχα δεν θέλει εκεί τις περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ, οπότε μπορεί να δούμε μια ή δύο ευρωπαικές χώρες και στρατεύματα από άλλες ηπείρους.
Αν δηλαδή υπάρξει υπογραφή μιας συμφωνίας με παραχώρηση εδαφών και ειρηνευτική δύναμη που θα συνοδεύεται και από ένα ντοκουμέντο που θα θέτει τους όρους της ειρήνης, τότε θα έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα για ένα σύστημα ασφάλειας. Που σταδιακά θα επεκταθεί και στις σχέσεις Ευρώπης -Ρωσίας. Αν υπάρχουν γκρίζες ζώνες θα υπάρχει ο κίνδυνος κατάρρευσης της συμφωνίας ανά πάσα στιγμή και μια νέα ανάφλεξη.
Ο ΟΗΕ ίσως έχει μια ακόμη ευκαιρία να δώσει σημάδια ζωής και θα είναι σημαντικό να έχει ρόλο. Όμως , προς το παρόν, κανείς δεν μιλάει για τον διεθνή οργανισμό.

Η Ελλάδα και η Τουρκία

Από την στιγμή που τα ηνία πήραν οι μεγάλες χώρες, η Τουρκία βρέθηκε στο περιθώριο, αλλά δεν είναι η χώρα που θα τα παρατήσει . Ο Ερντογάν ξέρει ότι μια ετεροβαρής ή αμφίσημη συμφωνία της δίνει πόντους στο δικό της γεωπολιτικό και αναθεωρητικό σχέδιο , προκειμένου να εδραιώσει τον περιφερειακό της ρόλο. Υπό αυτή την οπτική , είναι πιθανό να έχει ρόλο στο μεταπολεμικό σκηνικό, καθώς διατηρεί υψηλού επιπέδου σχέσεις με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, τις ΗΠΑ, την Ρωσία, τη Γερμανία, την Αγγλία, την Ιταλία και την Ισπανία και λιγότερο θερμές με τη Γαλλία.

Το κλίμα αυτή την στιγμή δεν ευνοεί μια νέα ένταση με την Ελλάδα, αλλά ό,τι συμβαίνει στα διεθνή διπλωματικά τραπέζια καταγράφονται και θα αξιοποιηθούν στον κατάλληλο χρόνο. Η Τουρκία δεν αλλάζει τα σχέδιά της, απλά δρα ανάλογα με τις συνθήκες . Και οι συνθήκες είναι τώρα ευνοικές, όχι όμως σίγουρες καθώς καμία μεγάλη χώρα δεν θέλει ένταση την στιγμή που εξελίσσεται το μεγάλο παιχνίδι μεταξύ των μεγάλων κρατών,
Η Ελλάδα είναι άφαντη. Ούτε η μόνιμη προθυμία της , ούτε η άνευ όρων υποταγή της στις αποφάσεις των άλλων, ούτε η στήριξη με κάθε μέσο της Ουκρανίας, ούτε το αντιρωσικό μένος την βοήθησαν στο παραμικρό. Την κρίσιμη στιγμή, την στιγμή δηλαδή που πλησιάζει η λήψη των μεγάλων αποφάσεων, η Ελλάδα είναι στο περιθώριο.

Η υποτιθέμενη ανησυχία για την κατάρρευση του διεθνούς δικαίου και η επιβολή των αναθεωρητικών δυνάμεων, διοχετεύεται στα ελληνικά ΜΜΕ και όχι στα διεθνή, όπου ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση δεν υπάρχουν. Το ειδικό διπλωματικό βάρος της Ελλάδας έχει χαθεί προ πολλού με προσωπική ευθύνη του Κυριάκου Μητσοτάκη. Καμία πρόταση, καμία ιδέα, καμία προβολή θέσεων με επίκεντρο τις απειλές που δέχεται η Ελλάδα δεν έχουν καταγραφεί. Και ενώ είναι θέμα χρόνου, η Δύση να αποκαταστήσει σε σημαντικό βαθμό τις σχέσεις με την Ρωσία, η Αθήνα θα παλεύει με τα λάθη της.
Και μετά θα ψάχνει τις αιτίες που την οδηγούν σε έναν επικίνδυνο περιθώριο. 

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.