Ο «χωροταξικός θαλάσσιος σχεδιασμός» που έγινε δεκτός από την Ελλάδα σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) δημιούργησε νέους χάρτες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο που η Τουρκία δεν αποδέχεται, γεγονός που οδήγησε σε νέα συζήτηση για τη γραμμή Άγκυρας-Αθήνας.
Η Τουρκία, αντιδρώντας στους χάρτες της Ελλάδας, ανακοίνωσε ότι σύντομα θα ολοκληρώσει τον δικό της χωροταξικό σχεδιασμό και θα τον υποβάλει στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ).
Οι πρόσφατες εξελίξεις όπως η σκλήρυνση της ρητορικής μεταξύ των μερών, η αύξηση του εξοπλισμού, το έργο υποβρυχίων καλωδίων μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας και η αναβολή της συνεδρίασης του συμβουλίου συνεργασίας υψηλού επιπέδου μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου Ekrem, φέρνουν μαζί τους σημάδια αμφισβήτησης σχετικά με τα επόμενα στάδια της τουρκοελληνικής διαδικασίας εξομάλυνσης, η οποία έχει αποκτήσει ορμή από το 2023.
Παρά τις τρέχουσες εντάσεις έρχονται επιφυλακτικές δηλώσεις και από τις δύο πλευρές.
Σε ανακοίνωσή του στις 16 Απριλίου, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι επιθυμείται να επιλυθούν «τα προβλήματα με την Ελλάδα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου».
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης είπε επίσης την ίδια μέρα: «Η πρόθεσή μας είναι να συνεχιστεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Δεν θέλουμε εχθρικές σχέσεις με καμία γειτονική χώρα».
Τι είναι ο χωροταξικός θαλάσσιος σχεδιασμός;
Η διαμάχη «χωροταξικού θαλάσσιου σχεδιασμού» που φέρνει αντιμέτωπες την Τουρκία και την Ελλάδα βασίζεται σε οδηγία που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2014.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την οδηγία για τον Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό (MDP) το 2014 με στόχο να διασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων οικονομιών και τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων περιοχών και πόρων.
Η οδηγία υποχρεώνει τα 22 κράτη μέλη που συνορεύουν με θάλασσες και ωκεανούς να αναπτύξουν ένα εθνικό σχέδιο.
Η Ελλάδα καθυστέρησε το MDP, το οποίο έπρεπε να προετοιμαστεί και να εγκριθεί έως το 2021, παρά τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Ελλάδα, η οποία ενέκρινε το MDP στις 16 Απριλίου μετά την απειλή κυρώσεων της Επιτροπής, κατέγραψε επίσης τους σχετικούς χάρτες.
Αν και δεν είναι δεσμευτικοί από την άποψη του διεθνούς δικαίου, το MDP και οι εγκεκριμένοι χάρτες είναι σημαντικοί όσον αφορά την τεκμηρίωση των ισχυρισμών της Ελλάδας σχετικά με το Αιγαίο σε επίσημο περιβάλλον.
Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του χάρτη στο πλαίσιο του MDP είναι ότι αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τον χάρτη της Σεβίλλης του 1997, στον οποίο η Τουρκία ήταν πάντα αντίθετη.
Ο χάρτης, ο οποίος σχεδιάζει τα μέγιστα θαλάσσια όρια της Ελλάδας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, υποστηρίζει ότι όλα τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένου του Καστελλόριζου, έχουν υφαλοκρηπίδα.
Ο χάρτης MDP σχεδιάζει ένα θαλάσσιο όριο έξι μιλίων στο Αιγαίο, αν και η Ελλάδα σημειώνει ότι έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Θάλασσα.
Η Τουρκία αντιδρά στον χάρτη
Η Τουρκία έδωσε την επίσημη απάντησή της σε αυτούς τους χάρτες μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών της.
Σε δήλωση του υπουργείου στις 16 Απριλίου, σημειώθηκε ότι ορισμένες από τις περιοχές που προσδιορίζονται από την Ελλάδα στο MDP παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η δήλωση συνέχισε:
«Τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι οι μονομερείς ενέργειες και διεκδικήσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για τη χώρα μας».
Στην ίδια δήλωση, αναφέρθηκε ότι η Τουρκία θα διαβιβάσει τον Χωροταξικό Θαλάσσιο Σχεδιασμό (MDP) που εκπονήθηκε από την Τουρκία στις αρμόδιες μονάδες της UNESCO και των Ηνωμένων Εθνών.
Η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα ότι προσπαθεί να ελέγξει ολόκληρο το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με «μαξιμαλιστική» προσέγγιση.
Η Ελλάδα, από την άλλη, κατηγορεί την Τουρκία ότι δεν αναγνωρίζει την κυριαρχία πολλών ελληνικών νησιών στο Αιγαίο.
Η Αθήνα ισχυρίζεται ότι το δόγμα «Γαλάζια Πατρίδα» που ανέπτυξε η Τουρκία τα τελευταία χρόνια είναι αντανάκλαση της επεκτατικής της νοοτροπίας.
Καλωδιακό έργο στην Κύπρο
Εκτός από τον χωροταξικό θαλάσσιο σχεδιασμό, ορισμένες άλλες πρόσφατες εξελίξεις έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν η διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας έχει τεθεί σε κίνδυνο.
Ένα άλλο θέμα που δεν έχει γίνει πρωτοσέλιδο μεταξύ των δύο πλευρών είναι η υποθαλάσσια καλωδιακή ηλεκτρική σύνδεση που θέλουν να περάσουν κάτω από τη Μεσόγειο η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία.
Το έργο, γνωστό ως Great Sea Interconnector (GSI), περιλαμβάνει τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας υποθαλάσσια από το ελληνικό νησί της Κρήτης στην Κύπρο και από εκεί στο Ισραήλ.
Ενώ η Ελλάδα θέτει το ζήτημα της συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο για τις εργασίες που θα εκτελεστούν στον βυθό της θάλασσας, η Τουρκία σημειώνει ότι το έργο περνά από τη δική της θαλάσσια δικαιοδοσία και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς άδεια.
Ο ελληνικός Τύπος έγραψε πρόσφατα ότι η υλοποίηση του έργου αναβλήθηκε λόγω της αντίδρασης της Τουρκίας.
Η κούρσα εξοπλισμών συνεχίζεται
Ένας άλλος τομέας έντασης μεταξύ των μερών είναι ο αυξανόμενος οπλισμός.
Η Ελλάδα βλέπει την πρόοδο της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία τα τελευταία χρόνια ως απειλή.
Η Αθήνα συζητά επίσης πολιτικές για την ανάπτυξη της δικής της αμυντικής βιομηχανίας και προσπαθεί να ενισχύσει τις ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις της μέσω συμφωνιών με διάφορες χώρες, ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία.
Η Ελλάδα εργάζεται επίσης για να περιορίσει την αγορά όπλων από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, όπως μαχητικά αεροσκάφη και πυραύλους που θα αύξαναν περαιτέρω τις δυνατότητές τους κρούσης.
Παράλληλα με αυτό, αξιοσημείωτος είναι και ο τόνος των πρόσφατων δηλώσεων σχετικά με την Τουρκία από αξιωματούχους όπως ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Δημήτριος Χούπης.
Τέλος, ο στρατηγός Χούπης σημείωσε ότι η Τουρκία «αποτελεί μια συνεχή απειλή». Είπε ότι ο ελληνικός στρατός είναι έτοιμος να αναλάβει δράση ενάντια σε κάθε απειλή μέσα σε πέντε λεπτά.
Πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας ανέφεραν τα εξής σχετικά με αυτή τη δήλωση στην ενημέρωση της 17ης Απριλίου: «Μην περιμένετε από εμάς να απαντήσουμε σε δηλώσεις που ακόμη και αυτοί δεν πιστεύουν ότι είναι αληθινές και τις κάνουν να φαίνονται γελοίες».
Αναβλήθηκε η τουρκοελληνική συνάντηση
Αναβλήθηκε επίσης η συνεδρίαση του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, που είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί αυτόν τον μήνα.
Η συνεδρίαση, υπό την προεδρία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναβλήθηκε από την Αθήνα μετά τη σύλληψη του δημάρχου του Μητροπολιτικού Δήμου Κωνσταντινούπολης, Εκρεμ Ιμάμογλου.
Η σύνοδος του Συμβουλίου είναι ο πιο σημαντικός και υψηλότερος μηχανισμός της διαδικασίας εξομάλυνσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η οποία έχει αποκτήσει δυναμική από το 2023.
Σε προηγούμενες συναντήσεις, οι δύο χώρες συνήψαν συγκεκριμένες συμφωνίες συνεργασίας σε πολλούς τομείς, από το εμπόριο μέχρι την οικονομία, από τις επενδύσεις μέχρι τις μεταφορές και τον τουρισμό, και κάποιους από αυτούς τους έκαναν πράξη.
Η Διακήρυξη της Αθήνας, που υπογράφηκε με τον Μητσοτάκη κατά την επίσκεψη Ερντογάν στις 7 Δεκεμβρίου 2023, ήταν ένα έγγραφο μεγάλης σημασίας όσον αφορά τη δήλωση των βασικών αρχών αυτής της ομαλοποίησης και της αμοιβαίας κατανόησης.
Παρά τα υπάρχοντα στοιχεία έντασης, οι δηλώσεις από τις πρωτεύουσες δείχνουν ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί να εισέλθει σε μια νέα περίοδο σύγκρουσης.
Σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών στις 16 Απριλίου, έγινε αναφορά στη Διακήρυξη της Αθήνας και αναφέρθηκε ότι η Τουρκία «διατηρεί τη θέση της ότι πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και συνολική προσέγγιση για την επίλυση των ζητημάτων με την Ελλάδα στη βάση του διεθνούς δικαίου, της ισότητας και της καλής γειτονίας» στο πλαίσιο αυτής της δήλωσης.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε επίσης δήλωση στον ελληνικό Τύπο στις 16 Απριλίου, τονίζοντας την ανάγκη σύναψης συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία παρά το εγκεκριμένο MDP, και είπε: «Η πρόθεσή μας είναι να συνεχιστεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Δεν θέλουμε εχθρικές σχέσεις με καμία γειτονική χώρα».
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου