Ποιοι Ευρωπαίοι αγοράζουν όπλα από την Τουρκία; Ποιοι είναι περισσότερο πρόθυμοι να αναπτύξουν συμπράξεις με την τουρκική αμυντική βιομηχανία;
Γιώργος ΣκαφιδάςΚατά την τοποθέτησή του ενώπιον της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του ευρωκοινοβουλίου στις 13 Ιανουαρίου, ο Μαρκ Ρούτε μίλησε σαν Ολλανδός. Η προοπτική δημιουργίας ενός «ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ» μέσα στα επόμενα 10 ή15 χρόνια αποτελεί «αυταπάτη» («illusion» στο πρωτότυπο), διακήρυξε ο γενικός γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, επιβεβαιώνοντας εκείνο το στερεότυπο που θέλει τους Ολλανδούς να λένε αυτό που νομίζουν κατά τρόπο άμεσο και απροσχημάτιστο. «Το να συμμετέχουν στις αμυντικές βιομηχανικές προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ενωσης σύμμαχοι οι οποίοι δεν ανήκουν στην Ε.Ε. είναι, πιστεύω, ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Ευρώπης», προσέθεσε ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας, αποκηρύσσοντας μάλιστα ως πράξη αυτοϋπονόμευσης, ή «αυτοτραυματισμού» όπως χαρακτηριστικά είπε («act of self-harm» στο πρωτότυπο), τη δημιουργία νέων εμποδίων («barriers») μεταξύ των συμμάχων εντός του ΝΑΤΟ.
Ο Μαρκ Ρούτε αναφερόταν στο –προταθέν από την Κομισιόν– πρόγραμμα ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας (European Defence Industry Programme-EDIP) το οποίο, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στον ιστοχώρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιδιώκει τρεις αλληλένδετους στόχους:
την ενίσχυση την ανταγωνιστικότητας, ανθεκτικότητας, ικανότητας ανταπόκρισης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας
την ενίσχυση της ικανότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας να διασφαλίζει την έγκαιρη παραγωγή, διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων
τη συμβολή στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας
Η πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση του προγράμματος ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας (EDIP) περιλαμβάνει έναν προϋπολογισμό ύψους 1,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2027, «ο οποίος θα πρέπει να συμπληρωθεί με πρόσθετα ποσά για την ανάπτυξη της ουκρανικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας και τη στενότερη σύνδεσή της με την ΕΒΤΒΑ (ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας) και την αγορά αμυντικού εξοπλισμού της Ενωσης», όπως σημειώνεται.
Με άλλα λόγια, μιλάμε για ένα πλάνο που ως στόχο έχει να βοηθήσει την Ε.Ε. «να αυξήσει πραγματικά την αμυντική βιομηχανική ετοιμότητά της», όπως σημειώνεται στις επίσημες ανακοινώσεις.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο της επιδιωκόμενης αμυντικής ανασύνταξης της Ε.Ε., ανακύπτουν ωστόσο και άλλα επί μέρους ζητήματα. Μπορούν οι αμυντικές βιομηχανίες τρίτων χωρών, χωρών δηλαδή που δεν είναι μέλη της Ε.Ε., να έχουν συμμετοχή σε αυτό το πλάνο της ευρωπαϊκής αμυντικής ενδυνάμωσης, ή μήπως θα έπρεπε η Ε.Ε. να επενδύει κατά προτεραιότητα (ή ακόμη και κατ’ αποκλειστικότητα) στις βιομηχανίες των δικών της κρατών-μελών;
Ο Μαρκ Ρούτε έχει άποψη για αυτό το θέμα, την οποία και εξέφρασε απερίφραστα, ολλανδικώ τω τρόπω, κατά την ομιλία του ενώπιον του ευρωκοινοβουλίου χθες. Η συμμετοχή των εκτός Ε.Ε. συμμάχων στις αμυντικές βιομηχανικές προσπάθειες της Ε.Ε. είναι «ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Ευρώπης», δήλωσε ο Ολλανδός, καλώντας επί της ουσίας την Ευρωπαϊκή Ενωση να ενισχύσει τη συνεργασία της με βιομηχανίες από χώρες όπως είναι η Τουρκία, η (εκτός Ε.Ε. πια) Βρετανία και οι ΗΠΑ. Αναφερόμενος, δε, ειδικότερα στους Τούρκους, ο Ρούτε υποστήριξε ότι εκείνοι είναι «πολύτιμο μέλος της Συμμαχίας» («very valuable member» στο πρωτότυπο).
Η Τουρκία από την πλευρά της, δεν το έχει κρύψει ότι κυνηγά νέα αμυντικά ντιλ με την Ευρώπη, στο πλαίσιο της PESCO για παράδειγμα ή της αποστολής τουρκικών συστημάτων στην Ουκρανία τα οποία θα έχουν όμως πληρωθεί από τους «27» της Ε.Ε. Η Αγκυρα αντιμετωπίζει πια την Ευρώπη όχι μόνο ως προμηθευτή (μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon, ενδεχομένως), αλλά και ως πολλά υποσχόμενο αγοραστή «made in Türkiye» αμυντικών συστημάτων, είτε μιλάμε για τουρκικά drones είτε για άλλα συστήματα (όπως για παράδειγμα τα τουρκικά εκπαιδευτικά αεροσκάφη Hürjet που ετοιμάζεται να αγοράσει η Ισπανία ή τα δύο πλοία ανεφοδιασμού που πρόκειται να ναυπηγήσει η τουρκική STM για το πολεμικό ναυτικό της Πορτογαλίας)
Ποιοι Ευρωπαίοι αγοράζουν, όμως, όπλα από την Τουρκία; Ποιοι δείχνουν πρόθυμοι να αναπτύξουν συμπράξεις με την τουρκική αμυντική βιομηχανία; Και ποιοι είναι οι καλύτεροι «πελάτες» της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στην Ευρώπη;
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις εκθέσεις για την τουρκική αμυντική βιομηχανία και τις προοπτικές της, που έδωσε στη δημοσιότητα το εδρεύον στο Λονδίνο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών (International Institute for Strategic Studies-IISS) τους τελευταίους μήνες του 2024, υπάρχουν ευρωπαϊκές/νατοϊκές χώρες που θα ήταν περισσότερο πρόθυμες από άλλες να συνάψουν αμυντικά ντιλ με την Τουρκία. Ποιες είναι αυτές;
Οι «πιο πρόθυμοι»
«Η Ιταλία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν πολλά υποσχόμενες», σημειώνουν οι αναλυτές του IISS στην έκθεσή τους υπό τον τίτλο «Turkiye’s Defence Industry: Which Way Forward?» που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Νοέμβριο. Συγκεκριμενοποιώντας δε τη ματιά τους, υποστηρίζουν ότι «η Ιταλία και η Ισπανία είναι από τις πιο πρόθυμες (σ.σ. among the keenest) να κάνουν περισσότερες μπίζνες με την Τουρκία».
Σύμφωνα με όσα σημειώνονται σε έτερη έκθεση του ιδίου ινστιτούτου, δημοσιευθείσα τον περασμένο Σεπτέμβριο υπό τον τίτλο «Turkiye’s Defence-industrial Relationships with Other European States»: «Η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο […] επιδιώκουν σε μεγάλο βαθμό να συνεργαστούν με την Τουρκία την οποία βλέπουν ως σημαντικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ που διαδραματίζει βασικό ρόλο σε θέματα ασφάλειας σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική […] Εταιρείες –ιδιαίτερα από την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο– βλέπουν ευκαιρίες συνεργασίας σε αγορές όπου η Τουρκία πούλησε εξοπλισμό πρόσφατα, όπως είναι εκείνες της Αφρικής, της Κεντρικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Ασίας».
Ισπανοί και Ιταλοί έχουν ήδη συνεργαστεί με τους Τούρκους στο μέτωπο της συμπαραγωγής αμυντικών συστημάτων:οι μεν Ιταλοί με φόντο τα επιθετικά ελικόπτερα T129 ATAK, τα περιπολικά σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής που ναυπηγήθηκαν με τη συνδρομή της ιταλικής Fincantieri, και τα άρματα μάχης Tulpar που προήλθαν μέσα από τη συνεργασία της τουρκικής Otokar με την ιταλική Leonardo, ενώ πιο πρόσφατα η τουρκική Baykar εξαγόρασε την ιταλική Piaggio Aerospace,
οι δε Ισπανοί με σημείο αναφοράς κυρίως το –ισπανικής σχεδίασης και τουρκικής ιδιοκτησίας– αμφίβιο επιθετικό πλοίο TCG ANADOLU, που ναυπήγησαν η τουρκική Sedef και η ισπανική Navantia κατ’ εικόνα του ισπανικού ελικοπτεροφόρου Juan Carlos I, αλλά και σε κάποια άλλα πρότζεκτ όπως ήταν, για παράδειγμα, τα ισπανικά μεταγωγικά αεροσκάφη CN235 και τα ευρωπαϊκά μεταγωγικά A400M.
Συμπράξεις με την Τουρκία, κυρίως στον χώρο της ναυπήγησης πολεμικών πλοίων, είχαν όμως αναπτύξει παλαιότερα και οι Γερμανοί (βλ. φρεγάτες τύπου MEKO/Yavuz) από τους οποίους η τουρκική πλευρά έχει πάρει, εκτός των άλλων, και σχέδια με βάση τα οποία τώρα «πλοηγείται» (τα τουρκικά υποβρύχια κλάσης Reis έχουν, για παράδειγμα, βασιστεί στα γερμανικά Type 214). Πιο πρόσφατα δε, το 2024 εν προκειμένω, η Τουρκία έγινε δεκτή και στη γερμανική πρωτοβουλία European Sky Shield (ESSI) που ως στόχο έχει τη μεγαλύτερη αντιπυραυλική θωράκιση της Ευρώπης μέσα από την ενίσχυση και τον καλύτερο συντονισμό της κοινής ευρωπαϊκής αεράμυνας.
Στην εν λόγω πρωτοβουλία έχει παράλληλα ενταχθεί και το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο παρουσιάζεται όμως να ενισχύει τους (παλαιόθεν ισχυρούς) δεσμούς του με την Τουρκία, ειδικά από το Brexit και έπειτα. Σημείο αναφοράς της βρετανοτουρκικής σχέσης: η συνεργασία της βρετανικής BAE Systems με την τουρκική πλευρά στο μέτωπο της ανάπτυξης του νέου 5ης γενιάς τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους (πρώην TF-X, νυν Kaan).
Πλέον, οι μεν Ιταλοί ετοιμάζονται να αγοράσουν από την Τουρκία κατευθυνόμενους πυραύλους Cirit (προϊόν της τουρκικής Roketsan) για να εξοπλίσουν με αυτούς σειρά από ιταλικής κατασκευής drones, οι δε Ισπανοί εκπαιδευτικά αεροσκάφη Hürjet (προϊόν της TAI-TUSAS) για να αντικαταστήσουν τα παλαιά Northrop SF-5M που οδεύουν προς απόσυρση.
Ποιοι αγοράζουν όπλα από την Τουρκία
Ρώμη και Μαδρίτη δεν είναι, ωστόσο, οι μόνες που κάνουν ή προτίθενται να κάνουν ντιλ με την Τουρκία. Αντιθέτως, υπάρχουν και άλλοι που έχουν ήδη αγοράσει ή ετοιμάζονται να αγοράσουν τουρκικά αμυντικά συστήματα:η Ρουμανία μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 (της Baykar) και τεθωρακισμένα Cobra (της Otokar)
η Πολωνία μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2
η Ολλανδία συστήματα αεράμυνας Pedestal-Mounted Stinger (της Aselsan)
η Εσθονία τεθωρακισμένα οχήματα Arma (της Otokar) και NMS (της Nurol Makina)
η Βόρεια Μακεδονία τεθωρακισμένα Cobra και οβιδοβόλα BORAN (της MKE)
το Κόσοβο μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2, τεθωρακισμένα οχήματα Vuran (της BMC) και αντιαρματικούς πυραύλους OMTAS (της Roketsan)
η Αλβανία μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 και οχήματα Akrep (της Otokar)
η Σλοβενία τεθωρακισμένα Cobra
το Μαυροβούνιο τεθωρακισμένα Cobra
η Ουγγαρία τεθωρακισμένα οχήματα Ejder Yalçın (της Nurol Makina)
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου