Αντιμέτωπο με καταστροφικά αδιέξοδα και αναπάντητα ερωτήματα το Ισραήλ στη Γάζα.

Γιώργος Σκαφιδάς
«Δεκάδες νεκροί από ισραηλινό πλήγμα στη Ράφα», γράφουν τα διεθνή ΜΜΕ. Έπειτα από σχεδόν οχτώ μήνες πολέμου και παρά τους δεκάδες χιλιάδες θανάτους που έχουν ήδη προηγηθεί στον παράκτιο παλαιστινιακό θύλακα της Γάζας, η είδηση ενός νέου πολύνεκρου ισραηλινού πλήγματος (εξακολουθεί να) σοκάρει.

Πίσω από αυτές τις δεκάδες νέες απώλειες, βρίσκονται ωστόσο αδιέξοδα (στρατιωτικά) τα οποία επιτείνονται, ρήγματα (διπλωματικά, πολιτικά) τα οποία βαθαίνουν, και ένα ανθρωπιστικό δράμα που διαιωνίζεται στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου.

Στις 24 Μαΐου, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ) κάλεσε το Ισραήλ «να σταματήσει αμέσως κάθε δράση στο κυβερνείο της Ράφα που μπορεί να οδηγήσει τους Παλαιστινίους της Γάζας ενώπιον συνθηκών που θα μπορούσαν να επιφέρουν τη φυσική τους καταστροφή εν συνόλω ή εν μέρει», υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι αυτή η απόφαση λαμβάνεται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη και την Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας.

Από τους συνολικά 15 δικαστές του κυρίου δικαστικού οργάνου των Ηνωμένων Εθνών, οι 13 πήραν θέση υπέρ της διακοπής των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Ράφα. Στον αντίποδα, οι μόνοι που διαχώρισαν τη θέση τους ήταν οι δικαστές από το ίδιο το Ισραήλ (ο Aharon Barak) και την Ουγκάντα.

Το ΔΔΧ/ICJ κάλεσε, επίσης, το Ισραήλ να επιτρέψει την έλευση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να παράσχει σε παρατηρητές του ΟΗΕ πρόσβαση στον παλαιστινιακό θύλακα. Και λέμε «κάλεσε», κι όχι «διέταξε», διότι οι αποφάσεις του ΔΔΧ μπορεί να είναι τελικές/οριστικές/δεσμευτικές αλλά δεν συνοδεύονται παράλληλα από κάποιον συγκεκριμένο μηχανισμό επιβολής τους. Εάν το Ισραήλ τις παραβιάσει, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπο με διεθνείς κυρώσεις, αλλά κι αυτό υπό προϋποθέσεις. Ενώ και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ τείνουν να προσκρούουν σε αδιέξοδο υπό το βέτο των μονίμων μελών.

Πάντως στο άκουσμα της απόφασης του ΔΔΧ για τη Ράφα, άλλοι πανηγύρισαν (ενάντια στο Ισραήλ) και άλλοι εξανέστησαν (ενάντια στο ΔΔΧ).

Όπως σημείωνε, ωστόσο, σε ανάλυσή της η Noa Landau στην Haaretz την περασμένη εβδομάδα (25 Μαΐου), η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν ήταν, επί της ουσίας, ιδιαίτερα αρνητική για το Ισραήλ. Αντιθέτως, ήταν μια απόφαση που αναγνώριζε στο Ισραήλ το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτή η αυτοάμυνα θα πρέπει να υπακούει στις αρχές του διεθνούς δικαίου. Ήταν, επίσης, μια απόφαση που δεν έκρινε (ακόμη) εάν το Ισραήλ έχει διαπράξει ή όχι γενοκτονία στη Γάζα.

Η ίδια η υπερασπιστική γραμμή των Ισραηλινών ήταν, άλλωστε, περίπου αυτή. Ο Ισραηλινός δικαστής του ΔΔΧ, Aharon Barak, διαχώρισε τη θέση του όχι απορρίπτοντας αναφανδόν το σκεπτικό της απόφασης αλλά κυρίως με το επιχείρημα ότι το Ισραήλ έχει ήδη λάβει μέτρα υπέρ της προστασίας των αμάχων στη Γάζα και ότι, ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να διακόψει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις από τη στιγμή που αυτές στοχοποιούν μόνο στελέχη και μαχητές της Χαμάς.

Μόλις λίγες ώρες αργότερα ωστόσο, στις 26 Μαΐου, οι δυνάμεις των Ισραηλινών (IDF) έπληξαν από αέρος τη Ράφα. Βάσει όσων ανέφερε ο εκπρόσωπος των IDF, το πλήγμα αυτό «πραγματοποιήθηκε κατά στόχων της Χαμάς με πυρομαχικά ακριβείας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Δύο υψηλόβαθμα στελέχη της Χαμάς, ο Yassin Rabia και ο Khaled Nagar, λέγεται πως έχασαν τη ζωή τους κατά την επίθεση… από την οποία όμως προκλήθηκε πυρκαγιά που πέρασε στην «ασφαλή ζώνη» ενός καταυλισμού εκτοπισμένων Παλαιστινίων στη γειτονιά Tal as-Sultan βορειοδυτικά της πόλης της Ράφα.

Ο απολογισμός, τραγικός: τουλάχιστον 45 άμαχοι νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες. Κι όλα αυτά… μόλις δύο 24ωρα έπειτα από την απόφαση με την οποία το ΔΔΧ καλούσε το Ισραήλ να διακόψει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή των αμάχων…

Εάν υπήρχε «επικοινωνιακό βατερλό», θα ήταν κάπως έτσι. Ο ίδιος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αναγκάστηκε να παραδεχτεί δημόσια ότι έγινε κάποιο «τραγικό λάθος» το οποίο προκάλεσε, «δυστυχώς», αυτό το «δυστύχημα».

Πίσω από το αυτό το «επικοινωνιακό βατερλό», υπάρχουν ωστόσο άβολα ερωτήματα τα οποία παραμένουν ανοιχτά και αναπάντητα:

Πόσο ακριβείς μπορούν να είναι -πρακτικά- οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών, όταν εκείνες διεξάγονται σε μια τόσο πυκνοκατοικημένη αλλά και στενή συνάμα λωρίδα γης όπως είναι εκείνη της Γάζας, σε μια περιοχή δηλαδή με μήκος μόλις 41 χλμ. και πλάτος μόλις 6 με 12 χλμ. η οποία καθίσταται μάλιστα ακόμη στενότερη και περισσότερο πυκνοκατοικημένη λόγω των εσωτερικά εκτοπισμένων;

Στη Λωρίδα της Γάζας ζούσαν μέχρι πρότινος περίπου 2,4 εκατ. άνθρωποι. Από αυτούς, περίπου 1,2 εκατ. βρήκαν καταφύγιο στη Ράφα. Οι εκτοπισμένοι του βορρά βρήκαν, με άλλα λόγια, καταφύγιο στον νότο, όταν οι Ισραηλινοί ξεκίνησαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους στο βόρειο μισό της Λωρίδας.

Τώρα όμως που οι Ισραηλινοί μεταφέρουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις στο νότιο άκρο του παλαιστινιακού θύλακα, οι εκτοπισμένοι αναγκάζονται να μετακινηθούν και πάλι, αυτήν τη φορά βορειότερα, σε υποτίθεται «ασφαλείς ζώνες» που όμως στην πράξη δεν είναι και τόσο ασφαλείς.

Κάποιοι στο Ισραήλ μπορεί να θεωρούν ότι θα μπορούσαν να εξαπολύουν χειρουργικά χτυπήματα όπως ήταν εκείνο κατά του Σάλεχ αλ-Αρούρι, αλλά η Ράφα δεν είναι Βηρυτός.

Η νυν ισραηλινή ηγεσία (Νετανιάχου, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ κ.ά.) συνεχίζει να μιλά για την καταστροφή της Χαμάς. Γίνεται, όμως, πρακτικά να εξαλειφθεί η εν λόγω οργάνωση (η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, μόλις την περασμένη Κυριακή, λίγες ώρες πριν από το πολύνεκρο πλήγμα των Ισραηλινών στη Ράφα, εξαπέλυσε επίθεση με ρουκέτες ενάντια στο Τελ Αβίβ, την πρώτη έπειτα από μήνες, μεταξύ άλλων και από θέσεις στη Ράφα);

Μήπως το Ισραήλ πετυχαίνει τα αντίθετα από όσα θα ήθελε; Μήπως, όπως η Ρωσία του Πούτιν «μεγάλωσε» το ΝΑΤΟ με την εισβολή της στην Ουκρανία, έτσι και το Ισραήλ του Νετανιάχου «μεγαλώνει» το Παλαιστινιακό με τις συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις του στη Γάζα;

Και ποιο είναι το πλάνο για το μεταπολεμικό μέλλον στην περιοχή… εάν υπάρχει; Θα μπορούσαν, άραγε, κάποιες υπό διαμόρφωση νέες ισραηλινές δομές εντός της Γάζας (όπως ο μήκους περίπου 6,5 χλμ. «διάδρομος Νετζαρίμ» που κόβει τον παλαιστινιακό θύλακα στη μέση, ξεκινώντας από τα σύνορα του Ισραήλ και φτάνοντας στη Μεσόγειο) να λειτουργήσουν μακροπρόθεσμα ως αξιόπιστες βάσεις ελέγχου και «αποκατάστασης της τάξης»;

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.