Το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι τηρεί σκληρή στάση έναντι της τρομοκρατίας. Ωστόσο, από τη σφαγή στο νότιο Ισραήλ που διεξήχθη από τους μαχητές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, έχει προσεγγίσει περισσότερο την ομάδα.
Παρά τη δολοφονία 16 Ρώσων υπηκόων, και ακόμη και όταν Μοσχοβίτες κατέθεσαν λουλούδια στην ισραηλινή πρεσβεία, το Κρεμλίνο αρνήθηκε να καταδικάσει τις ενέργειες της Χαμάς, εκφράζοντας μόνο "σοβαρές ανησυχίες". Κάποιοι μπορεί να δουν τις πρωτοβουλίες του προς την ομάδα ως μια προσπάθεια να σπείρουν το χάος. Στην πραγματικότητα, ο στόχος της Μόσχας είναι να εδραιώσει το καθεστώς της ως φίλου του Παγκόσμιου Νότου.
Η σχέση του Κρεμλίνου με την τρομοκρατία έχει μια περίπλοκη ιστορία. Ο Δεύτερος Πόλεμος της Τσετσενίας - ένα καθοριστικό επεισόδιο για τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στις αρχές της διακυβέρνησής του - δικαιολογήθηκε ως απάντηση στην απειλή της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Λίγο αργότερα, η Ρωσία αντέδρασε στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου παρέχοντας την υποστήριξή της στις Ηνωμένες Πολιτείες και υποστηρίζοντας την εισβολή στο Αφγανιστάν, σε βαθμό που υποστήριξε ακόμη και την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στην Κεντρική Ασία. Αργότερα, το 2015, η Μόσχα συνέδεσε την παρέμβασή της στη Συρία με τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.
Στη Συρία, η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι στόχευε "χιλιάδες" μαχητές του ISIS από τη Ρωσία και την υπόλοιπη πρώην Σοβιετική Ένωση, στην οποία φοβόταν ότι θα διέδιδαν την ιδεολογία τους εάν δεν ελεγχθεί η κατάσταση. Και, φυσικά, το Κρεμλίνο δεν απέφυγε να χαρακτηρίσει τους πολιτικούς του αντιπάλους τρομοκράτες, από υποστηρικτές του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι μέχρι Ουκρανούς ακτιβιστές και Τάταρους της Κριμαίας αντιφρονούντες.
Εν τω μεταξύ, όπου συμφέρει τα συμφέροντά του, το Κρεμλίνο αγνόησε ευτυχώς ή ακόμη και συνεργάστηκε με οργανώσεις που χαρακτηρίζονται ως τρομοκρατικές, όπως στο Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν μοιράζονται τώρα μια εγκάρδια σχέση με τη Μόσχα.
Στην περίπτωση της Χαμάς, η Μόσχα έχει από καιρό συμφιλιωθεί με την ομάδα, αρνούμενη να τη χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση, όπως έκαναν πολλές άλλες χώρες, ακόμη και μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, και καθιστώντας σαφές ότι απεχθάνεται να διακόψει τις επαφές της με τη Χαμάς.
Με αυτόν τον τρόπο, η Ρωσία παρέχει στη Χαμάς αυτό που οι τρομοκράτες επιθυμούν περισσότερο: το νομιμοποιητικό αποτέλεσμα της αναγνώρισης. Το 2006, μετά την ιστορική νίκη της ομάδας επί της Φατάχ στις βουλευτικές εκλογές, ο Πούτιν ήταν από τους πρώτους παγκόσμιους ηγέτες που τη συνεχάρη.
Ένα χρόνο αργότερα, ο Πούτιν φιλοξένησε τον τότε ηγέτη της Χαμάς, Χαλίντ Μασάλ, στη Μόσχα, λαμβάνοντας επαίνους από τον Μασάλ για το "θάρρος και τον ανδρισμό του". Ο Πούτιν ευχαριστήθηκε ξανά από τη Χαμάς μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, αυτή τη φορά για τη "θέση του σχετικά με τη συνεχιζόμενη σιωνιστική επίθεση εναντίον του λαού μας".
Ενώ οι ισχυρισμοί ότι η Ρωσία μετέφερε όπλα στη Χαμάς παραμένουν αναπόδεικτοι, η Ρωσία έχει τουλάχιστον διευκολύνει την υλική υποστήριξη για την ομάδα: την παραμονή των επιθέσεων, η Χαμάς έλαβε εκατομμύρια δολάρια μέσω ενός ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων με έδρα τη Μόσχα.
Η προσέγγιση με τη Χαμάς συνάδει με ένα ιστορικό πρότυπο. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Μόσχα εξόπλισε και υποστήριξε με άλλο τρόπο τους Παλαιστίνιους μαχητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στην τρομοκρατία, συνεχίζοντας να το κάνει ακόμη και στο αποκορύφωμα της ύφεσης.
Η Χαμάς έχει ελάχιστη ομοιότητα με τους αριστερούς Παλαιστίνιους εθνικιστές με τους οποίους οι Σοβιετικοί συνεργάζονταν. Ήταν με την πιο κοσμική Φατάχ που η Χαμάς πολέμησε έναν εμφύλιο πόλεμο στα μέσα της δεκαετίας του 2000, και αυτόν τον μήνα, ήταν μια σημαία του ISIS και όχι ένα κόκκινο πανό που οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις ισχυρίστηκαν ότι βρήκαν σε ένα κιμπούτς που δέχτηκε επίθεση από τη Χαμάς.
Ακόμα κι έτσι, η υποστήριξη της Μόσχας για την παλαιστινιακή μαχητική δράση εξακολουθεί να βασίζεται στο ίδιο κίνητρο: την επιθυμία να ενισχύσει τη θέση της στον Παγκόσμιο Νότο. Η Ρωσία εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να ενισχύσει τον ισχυρισμό της ότι αμφισβητεί αυτό που ο Πούτιν αποκαλεί "το άσχημο νεοαποικιακό σύστημα διεθνών σχέσεων". Εξ ου και η μισόλογη απάντηση του Κρεμλίνου στις επιθέσεις και η συνεχιζόμενη προθυμία να εμπλέξει τη Χαμάς, και ευρύτερα την προσέγγισή του στους Παλαιστίνιους τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη, των οποίων οι πρωτεύουσες διαθέτουν ρωσικό πολιτιστικό κέντρο Καλίνκα και Κέντρο Πούτιν, αντίστοιχα.
Ομοίως, η αυτοπαρουσίαση της Ρωσίας ως ειρηνοποιού θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της συμπεριφοράς αναζήτησης καθεστώτος. Το μήνυμά του για τη Μέση Ανατολή είναι ότι η κυριαρχία των ΗΠΑ στην περιοχή έχει επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα, κυρίως τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της ίδιας της Χαμάς, και ότι η Ρωσία θα ήταν πολύ καλύτερος μεσολαβητής και διπλωματικός εταίρος από οποιαδήποτε από τις δυτικές δυνάμεις.
Στα πρώτα σχόλιά του μετά το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, που έκανε σε συνάντηση με τον Ιρακινό πρωθυπουργό, ο Πούτιν επεσήμανε τη σύγκρουση ως "ζωηρό παράδειγμα της αποτυχίας της πολιτικής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή". Εν τω μεταξύ, σε συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ καταδίκασε την "καταστροφική πολιτική" της Ουάσιγκτον για την ισραηλινο - παλαιστινιακή σύγκρουση.
Η Ρωσία, λοιπόν, στοχεύει χειρουργικά τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής με τα μηνύματά της για τον πόλεμο. Ωστόσο, ούτε αυτή η διπλωματική επίθεση ούτε η υποστήριξή της στη Χαμάς έχουν σκοπό να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή.
Η προσέγγιση της Μόσχας στην τρομοκρατία μπορεί να είναι καθοριστική, αλλά ο φόβος της για την εξάπλωση της τρομοκρατίας από τη Μέση Ανατολή είναι πραγματικός. Η Ρωσία έχει γίνει επανειλημμένα στόχος τρομοκρατών όλα αυτά τα χρόνια και έχει κάτι να χάσει από το χάος, ακόμη και στη Μέση Ανατολή.
Στα ρωσικά, η Μέση Ανατολή είναι γνωστή ως Εγγύς Ανατολή (Blizhny Vostok), απόδειξη ότι στο μυαλό των Ρώσων, δεν είναι τόσο μακρινή περιοχή. Ό,τι και να συμβεί στη Μέση Ανατολή, πιστεύεται στη Μόσχα, είναι πιθανό να διαχυθεί στη Ρωσία.
Η έλλειψη όρεξης της Μόσχας για χάος ήταν εμφανής στη μετρημένη απάντησή της στην Αραβική Άνοιξη, κατά την οποία η Ρωσία αντιτάχθηκε κατηγορηματικά στην αστάθεια που συνδέεται με την αλλαγή καθεστώτος.
Αξίζει επίσης να θυμηθούμε ότι η Ρωσία έχει περάσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες χτίζοντας δεσμούς με το Ισραήλ, προσπαθώντας να διατηρήσει καλές σχέσεις, παρόλο που έχει επίσης εμπλακεί με τους ορκισμένους εχθρούς της χώρας στην Τεχεράνη, τη Δαμασκό και τη Γάζα.
Εν μέσω της διεθνούς απομόνωσης της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, το Ισραήλ απέφυγε να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα ή να εξοπλίσει το Κίεβο. Δεδομένου αυτού, το Κρεμλίνο θα είναι πρόθυμο να αποφύγει την αποξένωση του Ισραήλ, πολύ περισσότερο να διακόψει τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Ως εκ τούτου, ενώ η Ρωσία μπορεί να πλησιάσει ακόμη περισσότερο τη Χαμάς με συμβολικούς τρόπους, δεν υπάρχει λόγος να αναμένουμε ότι θα αυξήσει την υλική της βοήθεια προς την ομάδα - για την οποία υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ως έχουν. Πιθανότατα, αυτές οι πρωτοβουλίες θα παραμείνουν σε επίπεδο ρητορικής.
Η πραγματικότητα είναι ότι, για τη Μόσχα, η κρίση στη Μέση Ανατολή είναι μια ευκαιρία να εμφανιστεί στην περιοχή και στον ευρύτερο παγκόσμιο Νότο ως διπλωματικός εταίρος: ένα βήμα που δεν θα κέρδιζε τίποτα από τη δημιουργία περαιτέρω χάους σε ένα μέρος του κόσμου που το Κρεμλίνο θεωρεί στρατηγικά σημαντικό και στον οποίο πιστεύει ότι είναι πολύ εκτεθειμένο.
Δημοσίευση σχολίου