Νίκος Μελέτης
Στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία, οι παράπλευρες συνέπειες του οποίου αφορούν πλέον όλο τον πλανήτη, στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ οργανώθηκε με απόλυτη μυστικότητα και πραγματοποιήθηκε χθες μια τριμερής η οποία σηματοδοτεί αλλαγές στις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου.
Στο αιγυπτιακό θέρετρο ο πρόεδρος Αλ Σίσι υποδέχθηκε τον ισραηλινό πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ και τον ηγέτη των ΗΑΕ Μοχάμαντ μπιν Ζαγιεντ (ΜΒΖ) για συνομιλίες που σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες αφορούσαν τόσο την κρίση στην Ουκρανία όσο και τις περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στο Ιράν και στη Συρία.
Το γεγονός ότι οι τρεις ισχυρότερες στρατιωτικά χώρες της περιοχής με επιλεκτικές σχέσεις με τη Δύση αλλά και με τη Ρωσία, που δεν έχουν κρύψει την ανησυχία τους για τον τρόπο που οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν τις απειλές ασφάλειας την περιοχή και την όλο και μικρότερη δέσμευση τους για να εγγυηθούν την ασφάλεια των συμμάχων τους στη Μ. Ανατολή και στον Κόλπο, τις υποχρεώνει να αναζητήσουν σημεία σύγκλισης και κοινής αντίδρασης για την αντιμετώπιση των απειλών.
Απειλές που δεν είναι οι ίδιες για όλους κάθε φορά, αλλά όμως στη συγκεκριμένη συγκυρία φαίνεται ότι αυτού του είδους η συνεργασία μπορεί να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας που μέχρι τώρα θα ήταν αδιανόητοι, όπως αυτοί μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, με ενδιάμεσους τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο στο σκέλος που αφορά τη Χαμάς.
Στο αιγυπτιακό θέρετρο ο πρόεδρος Αλ Σίσι υποδέχθηκε τον ισραηλινό πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ και τον ηγέτη των ΗΑΕ Μοχάμαντ μπιν Ζαγιεντ (ΜΒΖ) για συνομιλίες που σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες αφορούσαν τόσο την κρίση στην Ουκρανία όσο και τις περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στο Ιράν και στη Συρία.
Το γεγονός ότι οι τρεις ισχυρότερες στρατιωτικά χώρες της περιοχής με επιλεκτικές σχέσεις με τη Δύση αλλά και με τη Ρωσία, που δεν έχουν κρύψει την ανησυχία τους για τον τρόπο που οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν τις απειλές ασφάλειας την περιοχή και την όλο και μικρότερη δέσμευση τους για να εγγυηθούν την ασφάλεια των συμμάχων τους στη Μ. Ανατολή και στον Κόλπο, τις υποχρεώνει να αναζητήσουν σημεία σύγκλισης και κοινής αντίδρασης για την αντιμετώπιση των απειλών.
Απειλές που δεν είναι οι ίδιες για όλους κάθε φορά, αλλά όμως στη συγκεκριμένη συγκυρία φαίνεται ότι αυτού του είδους η συνεργασία μπορεί να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας που μέχρι τώρα θα ήταν αδιανόητοι, όπως αυτοί μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, με ενδιάμεσους τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο στο σκέλος που αφορά τη Χαμάς.
Τα ΗΑΕ τους τελευταίους μήνες έχουν αναπτύξει μια πολυδιάστατη διπλωματική κινητοποίηση, με αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία (χθες ο κ. Τσαβούσογλου ήταν ομιλητής στα Εμιράτα στην ετήσια συνάντηση των πρέσβεων της χώρας), απευθείας επαφές με τη Μόσχα πριν τέσσερις ημέρες και την επιβεβαίωση των καλών σχέσεων από τον ίδιο τον κ. Λαβρόφ και την αμέσως μετά την επιστροφή από τη ρωσική πρωτεύουσα του εμιρατιανου ΥΠΕΞ την άφιξη στα Εμιράτα του προέδρου της Συρίας Ασάντ στην πρώτη επίσκεψη του σε αραβική πρωτεύουσα μετά από μια δεκαετία.
Τα Εμιράτα με τις κινήσεις τους και την υπερδραστηριότητα τους μάλλον επιδιώκουν να «τσιγκλήσουν» τους Αμερικανούς οι οποίοι έσπευσαν να αποδοκιμάσουν την επίσκεψη Άσαντ, καθώς θεωρούν ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να κλείσει άρον άρον το θέμα της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν αλλά και ασκούν πιέσεις στις χώρες του Κόλπου να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου ώστε να διατηρηθούν χαμηλότερα οι τιμές στη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία.
Επίσης, οι χώρες του Κόλπου αλλά και η Αίγυπτος βλέπουν μάλλον καχύποπτα τα κηρύγματα της Ουάσιγκτον και οργανισμών και think tank που πρόσκεινται στους Δημοκρατικούς που βάζουν πάνω και από τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας τους , ζητήματα ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων σε χώρες συμμάχους των ΗΠΑ.
Το Ισραήλ έχει κάθε λόγο μετά από δεκαετίες απομόνωσης σε ένα εχθρικό περιβάλλον να αποκαταστήσει σχέσεις με δυο από τις ισχυρότερες αραβικές χώρες. Καθώς στο Τελ Αβιβ η αγωνία κορυφώνεται για το τι μέλει γενέσθαι με το Ιράν το Ισραήλ θα ήθελε να αποκαταστήσει ένα έστω και έμμεσο δίαυλο επικοινωνίας με την Τεχεράνη και σε αυτό μπορεί να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες οι επαφές που έχουν ήδη με το Ιράν, τα Εμιράτα αλλά και η Σ.Αραβία. Ιδιαίτερα χρήσιμη για το Ισραήλ είναι και η άριστη σχέση που έχουν τα Εμιράτα με το καθεστώς ΄Ασαντ στη Συρία, το οποίο λόγω και της στήριξης που είχε μέχρι τώρα από την Τεχεράνη αποτελεί ζωτική απειλή για το Ισραήλ.
Η Αίγυπτος η οποία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μια επισιτιστική κρίση καθώς σε ποσοστό 85% τα σιτηρά εισάγονται από τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα χρειασθεί οικονομική στήριξη. Η Σ.Αραβία και τα ΗΑΕ έχουν βοηθήσει οικονομικά την Αίγυπτο όταν το χρειάσθηκε ο πρόεδρος Σίτι, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά ότι μια κρίση στην αγορά τροφίμων θα προκαλούσε κοινωνική αναταραχή που πιθανότατα θα οδηγούσε σε αποσταθεροποίηση το καθεστώς του.
Τα Εμιράτα έχουν μια ιδιάζουσα σχέση με το Ιράν καθώς η αντιπαράθεση οφείλεται και στη θρησκευτική διαμάχη και στην ιρανική κατάληψη τριών μικρών νησιών στον Περσικό Κόλπο, αλλά και την υποστήριξη των ανταρτών στην Υεμένη που στοχοποιούν τα ΗΑΕ και τη Σ. Αραβία, αλλά συγχρόνως όμως υπάρχουν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα κυρίως στο Ντουμπάι από μια ομαλή συμβίωση με το Ιράν.
Σε έναν ταραγμένο κόσμο κάθε συμμαχία και φιλία που ακόμη κι αν δεν προσφέρει πλήρες αίσθημα ασφάλειας, τουλάχιστον δίνει την αίσθηση κάλυψης των νώτων, είναι σημαντική ,ιδίως εν απουσία μιας υπερδύναμης που ενδιαφέρεται και εγγυάται τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας δεν αφορά μόνο την Ευρώπη αλλά και το κρίσιμο τρίγωνο της Αν. Μεσογείου -Μ. Ανατολής/Β. Αφρικής- Κόλπου. Το μεγάλο ερώτημα που αφορά την Ελλάδα, είναι εάν αυτή η «ώσμωση» και αναζήτηση νέων ισορροπιών θα διατηρήσει τα «πατήματα» που είχε στη Μεσόγειο και προς την Ευρώπη, με τις επάλληλες Τριμερείς των τριών χωρών με την Ελλάδα και την Κύπρο, η εάν η τριμερής του Σαρμ Ελ Σέιχ θα αναζητήσει την ολοκλήρωση της με την ένταξη στους μηχανισμούς των περιφερειακών συνεργασιών την Τουρκία του κ. Ερντογάν.
Τα Εμιράτα με τις κινήσεις τους και την υπερδραστηριότητα τους μάλλον επιδιώκουν να «τσιγκλήσουν» τους Αμερικανούς οι οποίοι έσπευσαν να αποδοκιμάσουν την επίσκεψη Άσαντ, καθώς θεωρούν ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να κλείσει άρον άρον το θέμα της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν αλλά και ασκούν πιέσεις στις χώρες του Κόλπου να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου ώστε να διατηρηθούν χαμηλότερα οι τιμές στη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία.
Επίσης, οι χώρες του Κόλπου αλλά και η Αίγυπτος βλέπουν μάλλον καχύποπτα τα κηρύγματα της Ουάσιγκτον και οργανισμών και think tank που πρόσκεινται στους Δημοκρατικούς που βάζουν πάνω και από τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας τους , ζητήματα ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων σε χώρες συμμάχους των ΗΠΑ.
Το Ισραήλ έχει κάθε λόγο μετά από δεκαετίες απομόνωσης σε ένα εχθρικό περιβάλλον να αποκαταστήσει σχέσεις με δυο από τις ισχυρότερες αραβικές χώρες. Καθώς στο Τελ Αβιβ η αγωνία κορυφώνεται για το τι μέλει γενέσθαι με το Ιράν το Ισραήλ θα ήθελε να αποκαταστήσει ένα έστω και έμμεσο δίαυλο επικοινωνίας με την Τεχεράνη και σε αυτό μπορεί να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες οι επαφές που έχουν ήδη με το Ιράν, τα Εμιράτα αλλά και η Σ.Αραβία. Ιδιαίτερα χρήσιμη για το Ισραήλ είναι και η άριστη σχέση που έχουν τα Εμιράτα με το καθεστώς ΄Ασαντ στη Συρία, το οποίο λόγω και της στήριξης που είχε μέχρι τώρα από την Τεχεράνη αποτελεί ζωτική απειλή για το Ισραήλ.
Η Αίγυπτος η οποία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μια επισιτιστική κρίση καθώς σε ποσοστό 85% τα σιτηρά εισάγονται από τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα χρειασθεί οικονομική στήριξη. Η Σ.Αραβία και τα ΗΑΕ έχουν βοηθήσει οικονομικά την Αίγυπτο όταν το χρειάσθηκε ο πρόεδρος Σίτι, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά ότι μια κρίση στην αγορά τροφίμων θα προκαλούσε κοινωνική αναταραχή που πιθανότατα θα οδηγούσε σε αποσταθεροποίηση το καθεστώς του.
Τα Εμιράτα έχουν μια ιδιάζουσα σχέση με το Ιράν καθώς η αντιπαράθεση οφείλεται και στη θρησκευτική διαμάχη και στην ιρανική κατάληψη τριών μικρών νησιών στον Περσικό Κόλπο, αλλά και την υποστήριξη των ανταρτών στην Υεμένη που στοχοποιούν τα ΗΑΕ και τη Σ. Αραβία, αλλά συγχρόνως όμως υπάρχουν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα κυρίως στο Ντουμπάι από μια ομαλή συμβίωση με το Ιράν.
Σε έναν ταραγμένο κόσμο κάθε συμμαχία και φιλία που ακόμη κι αν δεν προσφέρει πλήρες αίσθημα ασφάλειας, τουλάχιστον δίνει την αίσθηση κάλυψης των νώτων, είναι σημαντική ,ιδίως εν απουσία μιας υπερδύναμης που ενδιαφέρεται και εγγυάται τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας δεν αφορά μόνο την Ευρώπη αλλά και το κρίσιμο τρίγωνο της Αν. Μεσογείου -Μ. Ανατολής/Β. Αφρικής- Κόλπου. Το μεγάλο ερώτημα που αφορά την Ελλάδα, είναι εάν αυτή η «ώσμωση» και αναζήτηση νέων ισορροπιών θα διατηρήσει τα «πατήματα» που είχε στη Μεσόγειο και προς την Ευρώπη, με τις επάλληλες Τριμερείς των τριών χωρών με την Ελλάδα και την Κύπρο, η εάν η τριμερής του Σαρμ Ελ Σέιχ θα αναζητήσει την ολοκλήρωση της με την ένταξη στους μηχανισμούς των περιφερειακών συνεργασιών την Τουρκία του κ. Ερντογάν.
Δημοσίευση σχολίου