Χρήστος Γ. Κτενάς
Λες και ήταν επεισόδιο τηλεοπτικής σειράς σε επανάληψη. Έχουμε λοιπόν: Αρχηγός τρομοκρατικής οργάνωσης; Τσεκ. Κυνήγι του πολύχρονο από τις χώρες της Δύσης; Τσεκ. Εντοπισμός του σε «φιλική» χώρα ή έστω σε «φιλική» περιοχή; Τσεκ. Επιδρομή ειδικών δυνάμεων χωρίς να ενημερωθεί κανείς, και φυσικά όχι η «φιλική» χώρα (άντε περιοχή). Τσεκ. Φόνος του αρχηγού; Τσεκ. Ελικόπτερο των ειδικών δυνάμεων καταστρέφεται κατά την επιδρομή; Τσεκ. Αποχώρηση, πανηγυρισμοί, η «φιλική» χώρα δηλώνει «εμείς δεν ξέραμε τίποτα»; Τσεκ.
Τι είναι όλα τα παραπάνω; Μα η σύγκριση του φόνου του Μπιν Λάντεν που κρυβόταν (;) στο Πακιστάν και μάλιστα σε μικρή απόσταση από βάση εκπαίδευσης αξιωματικών του Πακιστανικού στρατού το 2011, με τον φόνο του αρχηγού του ISIS, του Αλ Χασέμι Αλ Κουράσι στη βόρεια Συρία που έγινε χθες.
Οι συμπτώσεις είναι τόσο πολλές που μόνο απορία μπορεί κανείς να εκδηλώσει, βλέποντας την συνήχηση της ιστορίας μέσα στα χρόνια. Έτσι, όπως ο Μπιν Λάντεν κρυβόταν κάτω από τη μύτη των Πακιστανών, στην πραγματικότητα με την ανοχή κάποιων πακιστανικών κύκλων εξουσίας από τους πολλούς επάλληλους που συνυπάρχουν εκεί, έτσι και ο αρχηγός της ISIS, o Αλ Κουράσι, κρυβόταν στην επαρχία Ιντλίμπ στη Συρία, σε ένα τριώροφο σπίτι στην κωμόπολη Ατμέ. Σε μια περιοχή όμως που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Τουρκίας εδώ και χρόνια και υπό την εποπτεία της οργάνωσης Hay’at Tahrir al-Sham, η οποία έχει σχέσεις με την Τουρκία και βέβαια σε μια απόσταση μόλις… 1.700 μέτρα από τα σύνορα με την Τουρκία!
Χάρτης της περιοχής. Με κόκκινο pin είναι το σπίτι όπου ήταν ο αλ Κουράσι. Με μπλε pin είναι τα τουρκοσυριακά σύνορα, σε απόσταση 1.700 μέτρων σε ευθεία.Ποιος όμως ήταν ο αλ Κουράσι; Το πραγματικό του όνομα ήταν Αμιρ Μωχάμετ Σαϊντ Αμπτάλ Ραχμάν αλ Μάλα, Ιρακινός, γεννημένος το 1976 και σπουδαστής της Σαρία. Όπως πολλοί ιρακινοί, μετά την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ το 2003 ριζοσπαστικοποίηθηκε και εντάχθηκε σε παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Συνελήφθη και στη φυλακή γνώρισε και ανέπτυξε σχέσεις με τον Αμπου Μπάκρ αλ Μπαγκντάτι που αργότερα θα γινόταν επικεφαλής της Αλ Κάιντα στο Ιράκ. Ο αλ Κουράσι σε μια από τις απίθανα πολύπλοκες εξελίξεις της Ισλαμικής ριζοσπαστικοποίησης αναφέρεται πως στην ιρακινή φυλακή ήταν πληροφοριοδότης των Αμερικανών, και ίσως έτσι εξασφάλισε την απελευθέρωση του. Μετά ενώθηκε πάλι με τον αλ Μπαγκντάτι, ο οποίος το 2014 διαχώρισε το Ισλαμικό Κράτος, την ISIS δηλαδή από την Αλ Κάιντα, με την τελευταία να τους αποκηρύσσει. Ο αλ Μπαγκντάτι έγινε έτσι ο επικεφαλής του ISIS μέχρι το θάνατο του το 2019 στην επαρχία Ιντλίμπ (ναι ακριβώς εκεί…) μετά από επιδρομή αμερικανικών ειδικών δυνάμεων που τον είχαν εντοπίσει. Τότε, σύμφωνα με αμερικανικές δηλώσεις, η επιχείρηση είχε διευκολυνθεί από την Τουρκία και τη Ρωσία που ήλεγχαν την γύρω περιοχή.
Ο κτηνώδης αλ Κουράσι (του καταλογίζεται ανάμεσα σε άλλα, πρωταγωνιστικός ρόλος στη σφαγή των Γεζιντί) που είχε φθάσει να είναι δεύτερος στην ιεραρχία της ISIS, τον διαδέχθηκε και έζησε κι αυτός μια σύντομη «εξουσία» ως «χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους». Παρενθετικά εδώ να πούμε πως οι επικεφαλής των ισλαμικών τρομοκρατικών οργανώσεων αποδίδουν στον εαυτό τους ιερατικούς/πολιτικούς τίτλους ώστε να προσδίδουν κύρος στις αποφάσεις τους. Ειδικά ο ISIS δημιουργώντας το «χαλιφάτο» στη Συρία και Ιράκ, δηλαδή μια κρατική δομή στην οποία εφαρμόζεται ο ισλαμικός νόμος, απέδωσαν στον αρχηγό τους τον τίτλο του «Χαλίφη», επιχειρώντας να συνδεθούν και ιστορικά με την παράδοση των μεγάλων ισλαμικών χαλιφάτων που ιδρύθηκαν από τους απογόνους του Μωάμεθ.
Ο χθεσινός φόνος του πάντως, που είχε τα παρατσούκλια «Καταστροφέας» και «Καθηγητής», τυπικά αποδίδεται σε αυτοκτονία, καθώς όπως λένε οι αμερικανικές ανακοινώσεις, το σπίτι στο οποίο κρυβόταν με την οικογένεια τους και ακολούθους του, πολιορκήθηκε από τις ειδικές δυνάμεις, οπότε ο Αλ Κουράσι ανατινάχθηκε με γιλέκο αυτοκτονίας, σκοτώνοντας και αρκετούς πιστούς του. Ανάμεσα στους 13 συνολικά νεκρούς αναφέρονται και 6 παιδιά… Ενώ στην επιχείρηση, όπως και εκείνης κατά του Μπιν Λάντεν, ένα αμερικανικό ελικόπτερο είχε ζημιές και καταστράφηκε από τους Αμερικανούς επιτόπου, ως μέτρο ασφαλείας.
Το σπίτι όπου ήταν κρυμμένος ο αρχηγός της ISIS, κατεστραμμένο μετά την επιχείρηση των ΗΠΑΤι σχέση έχει η Τουρκία με όλα αυτά; Όπως είδαμε η επαρχία Ιντλίμπ, είναι ζώνη δράσης της ISIS όπως και άλλων μιλιταριστικών και τρομοκρατικών οργανώσεων της Συρίας. Είναι όμως μια ζώνη που από το 2017 η Τουρκία έχει ισχυρή παρουσία και την ελέγχει, έχοντας εισβάλει εκεί και εγκαταστήσει πολλά φυλάκια επιτήρησης. Στην περιοχή κατά καιρούς έχουν γίνει συγκρούσεις των Τουρκικών δυνάμεων με μονάδες συριακού στρατού πιστές στον Άσαντ με αποτέλεσμα να επεκταθεί η παρουσία των Τούρκων και η εγκατάσταση τους σε πολλά ακόμη φυλάκια και μικρές βάσεις, μετρώντας όμως αρκετές απώλειες. Τυπικά από τα μέσα περίπου του 2020 υπάρχει κηρυγμένη εκεχειρία στην περιοχή, με τους Τούρκους πάντα παρόντες. Στην ίδια ζώνη έχει μεγάλη παρουσία (ουσιαστικά είναι το καταφύγιο της) η ισλαμική οργάνωση Hay’at Tahrir al-Sham, η οποία αποτελεί ένα σύμφυρμα παλαιότερων ισλαμικών οργανώσεων, όλων εχθρικών προς το καθεστώς του Άσαντ, και οι περισσότερες με σχέσεις με την Αλ Κάιντα.
Χάρτης της επαρχίας Ιντλιμπ όπου με κόκκινο φαίνονται τα τουρκικά φυλάκια.Πάλι εδώ να διευκρινίσουμε πως στη Συρία και το Ιράκ δρουν δεκάδες μιλιταριστικές οργανώσεις, δομημένες άλλες φυλετικά, άλλες τοπικιστικά, άλλες θεολογικά, άλλες προσωποπαγείς γύρω από κάποιον «σείχη ή ιμάμη», άλλες ως εκφάνσεις ριζοσπαστικοποίησης, ή αντιπαράθεσης με τον Άσαντ. Οι σχέσεις μεταξύ τους είναι ασταθείς, πολλές φορές συνασπίζονται, αλλά μετά διαλύονται, στρέφονται η μια κατά της άλλης, έχουν σχέση ανά περίπτωση με το Ιράν, με την συριακή αντιπολίτευση, με τους Κούρδους, με τους Τούρκους, με άλλες ομάδες στο Ιράκ, ενώ προφανώς χρηματίζονται και εξαγοράζονται. Η Hay’at Tahrir al-Sham πάντως με βάση στο Ιντλίμπ, είχε αρχικά σοβαρές συγκρούσεις με τους Τούρκους, στο πρώτο κύμα της εισβολής τους στην περιοχή, με την Τουρκία να την χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση». Στην πράξη όμως φαίνεται πως οι δύο πλευρές έχουν αποκαταστήσει τη μεταξύ τους ισορροπία, συνδιαχειριζόμενες την επαρχία του Ιντλίμπ, ειδικά αφού η Hay’at Tahrir al-Sham στράφηκε κατά των παρακλαδιών της Αλ Κάιντα.
Μαχητές της Hay’at Tahrir al-ShamΠου θέλουμε να καταλήξουμε; Πως είναι μάλλον αδύνατο σε μια στενή σχετικά γεωγραφική ζώνη -στην επαρχία Ιντλίμπ ζουν περίπου 1,5 εκατομμύριο Σύριοι- στην οποία η Τουρκία έχει μεγάλη στρατιωτική παρουσία, σχέσεις (ασταθείς βέβαια και με αμοιβαία καχυποψία) με όλες τις τοπικές ριζοσπαστικές και ισλαμικές οργανώσεις, έντονη δράση των μυστικών της υπηρεσιών που προσπαθούν να παρεισφρήσουν σε κάθε επίπεδο, καθώς αποτελεί κέντρο αντίστασης κατά του Άσαντ, να είναι «κρυμμένος» ο αρχηγός τoυ ISIS. Και κανείς να μην γνωρίζει την παρουσία του εκεί, ειδικά η Άγκυρα. Αποδείξεις δεν υπάρχουν βέβαια και κανείς δεν περιμένει ότι θα βγουν στην επιφάνεια. Αλλά η μυστική επιχείρηση των Αμερικανών, η οποία έπιασε όλη την περιοχή στον ύπνο χωρίς ενημέρωση των Τούρκων «συμμάχων», δείχνει ακριβώς πόσο λίγη εμπιστοσύνη τους έχουν στο συγκεκριμένο θέμα. Ακριβώς δηλαδή ότι είχε γίνει με την επιδρομή κατά του Μπιν Λάντεν, όπου το Πακιστάν αντιμετωπίστηκε ως χώρα «εισβολής» και όχι ως σύμμαχος των ΗΠΑ, όπως τυπικά είναι.
Τι ανακοίνωσε η Τουρκία για την επιδρομή; Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, η χώρα «είναι κατά όλων των τρομοκρατικών οργανώσεων» και πως τις πολεμά «όπως το ISIS, το κουρδικό PKK, τις κουρδοσυριακές οργανώσεις YPG και PYG και τους Γκιουλενιστές», «έχοντας δεχθεί πολλαπλές και πολύνεκρες επιθέσεις από αυτές». Μια γενικόλογη και αμήχανη δηλαδή δήλωση όπου απλώς «πακετάρονται» όλοι, για να τονιστεί κυρίως η αντιπαράθεση της Τουρκίας με τους Κούρδους και τον Γκιουλέν ειδικά, που αποτελεί τον μόνιμο στόχο του Ερντογάν.
Ακόμη «καρφί» στο τουρκικό μάτι ήταν η αμερικανική ανακοίνωση πως στην επιδρομή είχαν την βοήθεια του YPG, δηλαδή των Κούρδων της Συρίας! Με την Τουρκία πλέον να μεταμορφώνεται σε ένα δεύτερο “Πακιστάν”, δηλαδή ως μια χώρα με έντονο ισλαμικό αποτύπωμα, με σχέσεις με το ριζοσπαστικό Ισλάμ, που τύποις είναι “δυτικόφιλη” και “σύμμαχος” αλλά έχει απωλέσει την ουσιαστική εμπιστοσύνη των Αμερικανών και των άλλων δυτικών χωρών, ως προς τις πραγματικές προθέσεις, ταυτίσεις, στρατεύσεις και επιδιώξεις της…
Δημοσίευση σχολίου