Γράφει ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ
Κάτι παραπάνω από εμφανής ήταν η έκπληξη των συντακτών της έκθεσης για την εξέλιξη του παγκόσμιου πλούτου το έτος 2020, περιγράφοντας την ανατροπή των προβλέψεων που σημειώθηκε: «Οι αναλυτές περίμεναν ότι ο παγκόσμιος πλούτος θα συρρικνωνόταν λόγω της πανδημίας του Covid-19. Αλλά αντί να μειωθεί, ο παγκόσμιος χρηματοοικονομικός πλούτος αυξήθηκε παραπάνω από 8,3% κατά τη διάρκεια του 2020 για να φτάσει σε ύψος ρεκόρ όλων των εποχών, αξίας 250 τρισ. δολ.»! Αύξηση ωστόσο σημείωσαν σε σχέση με το 2019 και οι άλλες μορφές πλούτου, που αφορούν πραγματικά στοιχεία και κυρίως ακίνητη περιουσία, υποδεέστερη ωστόσο σε σχέση με τον άνοδο του χρηματοοικονομικού πλούτου: «μόνο» 6,8%, για να φθάσει τα 235 τρισ. δολ.
Οι συγκρατημένες έως απαισιόδοξες προσδοκίες των αναλυτών της Boston Consulting Group που συντάσσουν κάθε έτος την έκθεση δεν στηριζόταν σε αβάσιμες εικασίες. Το 2020 σημειώθηκε η μεγαλύτερη συρρίκνωση του ΑΕΠ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το 2008 – το πλέον πρόσφατο και συγκρίσιμο προηγούμενο της περυσινής ύφεσης – ο πλούτος συρρικνώθηκε κατά 8%!
Το 2020 ωστόσο τη διαφορά την έκανε η αύξηση των καταθέσεων και η αναπάντεχη άνοδος των τιμών των μετοχών, που ως καύσιμη ύλη για την άνοδό τους είχαν την ρευστότητα που απελευθέρωσαν οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο. Έτσι, μετρητά και καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 10,6%, πετυχαίνοντας την μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στη διάρκεια 20 χρόνων.
Εξ ίσου θεαματική, κατά 9%, ήταν και η άνοδος του αριθμού των υπερ-πλουσίων, όπως χαρακτηρίζονται όσοι κατέχουν επενδύσιμο προσωπικό πλούτο άνω των 100 εκ. δολ. Στη «λέσχη» προστέθηκαν το 2020 επιπλέον 6.000 άτομα, για να φτάσει να αριθμεί συνολικά 60.000 άτομα που έχουν υπό τον έλεγχό τους 22 τρισ. δολ!
Η αναπάντεχη αύξηση του πλούτου όσων ατόμων έχουν στη διάθεσή τους πάνω από 250.000 δολάρια δεν θα ήταν άξια σχολιασμού αν το 2020, ελέω της πανδημίας, δεν είχαν παρατηρηθεί ορισμένα φαινόμενα, που μόνο αύξηση του ιδιωτικού πλούτου δεν προοικονομούσαν. Ένα χαρακτηριστικό προς εξέταση μέγεθος είναι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος που το 2020 κατέγραψε αύξηση ρεκόρ φθάνοντας το 97,3% του ΑΕΠ, από 83,7% το 2019 και σχετικά συγκρίσιμα επίπεδα τα προηγούμενα χρόνια (2018: 82,3%, 2017: 82% και 2016: 83,2%). Εξ ίσου μεγάλη αύξηση σημείωσε το δημόσιο χρέος και στην ευρωζώνη, που φημίζεται για τη δημοσιονομική της αυστηρότητα, σε εμφανή πλέον αντίθεση με την κυρίαρχη οικονομική πολιτική που εφαρμόζουν ΗΠΑ, Αγγλία, κι άλλες χώρες: από 84% του ΑΕΠ το 2019 σε 96,9% το 2020. Την ίδια, αυξητική, τροχιά ωστόσο ακολούθησε και ο πλούτος.
Τα πράγματα γίνονται πολύ χειρότερα αν λάβουμε επίσης υπ’ όψη μας την εξέλιξη της ανεργίας και φτώχειας το 2020. Στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν η ανεργία επανέλθει σχεδόν στα προ κορονοϊού επίπεδα τον Μάιο του 2021 (5,5%) ακριβώς ένα χρόνο πριν, τον Μάιο του 2020, έφτασε στο 13%, καταγράφοντας ρεκόρ δεκαετιών. Εν τη απουσία δε ακόμη και αυτού του εναπομείναντος κράτους πρόνοιας που διαθέτει η Ευρώπη, η φτώχεια ακολούθησε ταχύτατα μια ανάλογη μετεωρική άνοδο, μέχρι τουλάχιστον να καταβληθούν οι εισοδηματικές ενισχύσεις που ξεκίνησαν να χορηγούνται επί Τραμπ.
Στην Ευρώπη, οι εξελίξεις ήταν πιο σύνθετες μιας και η ανεργία δεν αυξήθηκε, λόγω των προγραμμάτων χρηματοδότησης της εργασίας που εγκρίθηκαν από τις Βρυξέλλες, αυξάνοντας ωστόσο το δημόσιο χρέος. Χαρακτηριστικά, τα 19 κράτη – μέλη της ΕΕ που ζήτησαν να ενταχθούν στο μηχανισμό SURE (με τις χώρες του πλούσιου βορρά, πχ Αυστρία, Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία, κ.α. να αρνούνται να υπαχθούν) θα απορροφήσουν χρηματοδοτήσεις ύψους 94,3 δις. ευρώ, επιβαρύνοντας ισόποσα τα δημόσια χρέη με το ομόλογο SURE που εισήχθηκε στο πράσινο χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου.
Η φτώχεια ωστόσο αυξήθηκε δεδομένου ότι εκατομμύρια μισθωτοί υποχρεώθηκαν να ζήσουν με το 80% του μισθού τους ή τον βασικό μισθό (αναλόγως των όρων χορήγησης του επιδόματος για όσο καιρό ήταν κλειστή η οικονομία) κι άλλα πολλά εκατομμύρια που εργάζονταν στη σκιώδη, αδήλωτη οικονομία έμειναν εντελώς εκτός ενισχύσεων. Μεγάλοι χαμένοι δε, αποδείχθηκαν όσοι εργάζονταν σε χειρωνακτικές εργασίες: οικοδόμοι, αγρότες, προσωπικό καθαριότητας κ.α. που δεν μπορούσαν να απολαύσουν τα καλά της τηλε-εργασίας. Με άλλα λόγια οι φτωχότεροι των φτωχών…
Παρότι ο κύκλος των αλλαγών που άνοιξε τον Μάρτιο του 2020, με την πρώτη ανακοίνωση των λοκ ντάουν, δεν έχει ακόμη κλείσει, μιας κι ο λογαριασμός από τις αποζημιώσεις του 2021 δεν είναι ακόμη γίνει γνωστός, η ανακοίνωση της Boston Consulting Group συμπληρώνει το παζλ της χρονιάς που πέρασε. Διαφορετικά θα αιωρούταν μια απορία: αν τα κράτη και οι εργαζόμενοι έχασαν, ποιοί είναι αυτοί που κέρδισαν; Τώρα ξέρουμε!
Δημοσίευση σχολίου