Τζήμας Θέμης
Τον Σεπτέμβριο συμπληρώνονται 20 χρόνια από την 11/09 και την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. 20 χρόνια μετά, με 47,245 αμάχους, 66.000 με 69.000 Αφγανούς στρατιώτες και 2,442 στρατιώτες των ΗΠΑ νεκρούς, 20,666 τραυματίες από πλευράς ΗΠΑ, 3,800 νεκρούς μεταξύ των μισθοφόρων των ΗΠΑ, 1,144 θύματα από τους συμμάχους των ΗΠΑ που συμμετείχαν στην επέμβαση, περίπου 3 εκ. πρόσφυγες και 2.26 τρις. δολάρια κόστος, οι ΗΠΑ φεύγουν ηττημένες.
Οι ΗΠΑ υποσχόνται να πάρουν μαζί τους συνεργάτες τους στο έδαφος –υπόσχεση η οποία μάλλον δεν εμπνέει μεγάλη εμπιστοσύνη ως προς την αξιοπιστία της αλλά και σε ό,τι αφορά την βιωσιμότητα της κυβέρνησης του Αφγανιστάν– ενώ οι Ταλιμπάν προελαύνουν. Παρότι υπάρχει το άλλοθι πως δεν είναι η πρώτη “αυτοκρατορία” η οποία ηττάται, η ήττα παραμένει ήττα.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ αποχωρώντας αφήνουν ένα μεγάλο κενό και μια χώρα στην οποία κατοικοεδρεύει μια από τις καλύτερες, μη κρατικές πολεμικές μηχανές, διαθέσιμη να συνεργαστεί υπογείως με τις δυνάμεις εκείνες που θα προσφέρουν τα περισσότερα, δίπλα μάλιστα στα σύνορα με το Ιράν.
Με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν πάτημα στο Αφγανιστάν, κάποιος πρέπει να τους το διασφαλίσει. Όπως λοιπόν εξηγεί σε ένα του άρθρο το δίκτυο Bloomberg, η Τουρκία είναι πρόθυμη να επεκτείνει τον διεθνοπολιτικό της ρόλο και ταυτοχρόνως να καταστεί αναγκαία για τις ΗΠΑ σε ένα ακόμα πεδίο, μέσα από την διαμόρφωση μιας ζώνης ασφαλείας για το αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Η αποστολή δεν είναι καθόλου απλή ή εύκολη φυσικά: οι Ταλιμπάν, παρότι όχι εχθρικοί επί της αρχής προς την Τουρκία έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα αντιμετωπιστούν ως κατοχική δύναμη. Η απειλή ενός πολέμου φθοράς είναι υπαρκτή, παρότι η Τουρκία έχει αποκτήσει μια σημαντική εμπειρία από την Συρία.
Ο Ερντογάν αναβαθμίζει την Τουρκία
Βεβαίως, η εχθρότητα των Ταλιμπάν προς μια πιθανή τουρκική παρουσία μένει να φανεί: ο ρόλος του Πακιστάν ως βασικού υποστηρικτή αφενός των Ταλιμπάν ενώ αφετέρου συνιστά σταθερό σύμμαχο της Τουρκίας, μπορεί να αποτελέσει καταλύτη σε μια επισφαλή αλλά υπαρκτή, σχέση μεταξύ των τριών δρώντων. Άλλωστε, οι Ταλιμπάν μπορεί να ανακαλύψουν νέους αντιπάλους όπως για παράδειγμα την Ρωσία στο εγγύς μέλλον και υπό αυτήν την έννοια να αποδειχτούν λιγότερο εχθρικοί προς τις ΗΠΑ.
Ενώ λοιπόν, η εμπλοκή της Τουρκίας στο Αφγανιστάν είναι πολύ πιθανό να αποδειχτεί τυχοδιωκτική και επικίνδυνη για την ίδια, ταυτοχρόνως αποδεικνύει τον αναβαθμισμένο ρόλο της ακόμα μια φορά. Από τα σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία έως την Λιβύη και από την Συρία έως το Αφγανιστάν, η Τουρκία αναδεικνύεται ως το κράτος-κλειδί των συμφερόντων κυρίως των ΗΠΑ.
Η βάση πάνω στην οποία οικοδομεί αυτόν της τον ρόλο είναι ακριβώς το αντίθετο από όσα κάνουν οι κυβερνήσεις της πατρίδας μας και από όσα συμβουλεύουν οι τηλέ-διεθνολογούντες: οικοδομεί τις δικές της, εγχώριες δυνατότητες και ειδικότερα τις αμυντικές, αναπτύσσοντας τεχνολογία και παίρνοντας οπλικά συστήματα κατάλληλα για τις τουρκικές ανάγκες αντί για εκείνες των ΗΠΑ. Δεύτερον, έχει παύσει να είναι δεδομένη για το μπλοκ δυνάμεων στο οποίο κατά βάσει ανήκει χωρίς να σταματά να είναι απαραίτητη, ως κύρια και όχι ως παραπληρωματική δύναμη.
Στρατηγική ανισορροπία
Εδώ, κάνουμε ακριβώς τα αντίθετα: επιρροή πρεσβειών στην επιλογή βασικών μας υπουργών, είμαστε εντελώς δεδομένοι –πιο πολύ παρά ποτέ– για τους συμμάχους μας, αγοράζουμε οπλικά συστήματα βάσει των επιθυμιών των ξένων εταιρειών και κρατών, διαλύσαμε την αμυντική μας βιομηχανία και δεχόμαστε τον ρόλο συμπληρώματος προς την Τουρκία, προς το Ισραήλ, τα κράτη του Κόλπου και φυσικά τις ΗΠΑ.
Η κρισιμότητα των υποδομών μας και της γεωγραφίας μας, μας καθιστά καλό διεθνοπολιτικό οικόπεδο, όχι κυρίαρχο κράτος αναγκαίο έστω για τους συμμάχους τους οποίους έχουμε επιλέξει. Το πρώτο μπορεί να το ελέγχει ο οποιοσδήποτε, ενώ το δεύτερο –ένα κυρίαρχο κράτος με δική του πολιτική– καθίσταται αναγκαίο χάρη σε συγκεκριμένες πολιτικές συγκεκριμένου συστήματος εξουσίας.
Διαμορφώνεται έτσι στρατηγική ανισορροπία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η οποία υπερβαίνει καταλυτικά την όποια υπεροχή μπορεί να διαμορφωθεί σε ένα επιμέρους πεδίο πιθανής σύγκρουσης, εξαιτίας μιας πιθανής υπεροπλίας. Το τουρκικό κατεστημένο συμπεριλαμβάνει στην ανάλυσή του όχι μόνο τον ευρωατλαντισμό αλλά και την Αφρική και την Ασία, με την Τουρκία ως ηγεμονικό δρώντα.
Το ελληνικό κατεστημένο δεχεται ισχυρές επιρροές απο ΗΠΑ του Ισραήλ και της Γερμανίας. Βρισκόμαστε έτσι στο σημείο κατά το οποίο ακόμα και διεθνείς υποθέσεις όπως η προαναφερθείσα του Αφγανιστάν μας επηρεάζουν άμεσα, ενώ εμείς ακόμα παρακαλούμε για κάποια δήλωση από απίθανους αξιωματούχους της ΕΕ.
Δημοσίευση σχολίου