Ένα σοφό ρητό λέει «ὤδινεν ὄρος καί ἔτεκεν μῦν» (στην νέο-βαρβαρική… ελληνική, σημαίνει, «κοιλοπονούσε το βουνό και γέννησε ποντίκι»). Η κατάσταση με την «ακαταμάχητη» πρόταση των ΗΠΑ είναι ακριβώς αυτή. Αφού χάσαμε μήνες αναμένοντας την πολυπόθητη «ενδιάμεση λύση» που μας προτείνει η Ουάσιγκτον το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό έως και προσβλητικό για τις σχέσεις μας με την φίλη και σύμμαχο χώρα.
Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη*
Για ποιο λόγο οι ΗΠΑ δεν προσέφεραν αυτό που διαφημιζόταν εδώ και μήνες για την άμεση ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού; Μήπως το tweet αναφορικά με τους «ζητιάνους» που δεν έχουν δικαίωμα επιλογής δεν ήταν μόνο «προσωπική» άποψη του «παρασημοφορημένου» από το κράτος των «ζητιάνων» Αμερικανού αξιωματικού, πρώην ΑΚΑΜ στην Ελλάδα; Η απάντηση στο ζήτημα, κατά την άποψή του γράφοντα, θα μπορούσε να εξηγηθεί με τέσσερεις εναλλακτικά τρόπους.
Πρώτον, η Ουάσιγκτον αντιλαμβανόμενη την αδυναμία της μίας εκ των δύο προτάσεών της και μη δυνάμενη ο μεγαλύτερος στόλος του πλανήτη να παραδώσει στον «σημαντικότερο» (;) σύμμαχο στην περιοχή δύο (!) σκάφη που διακαώς θέλει προχωράει σε μία «ακαταμάχητα» απογοητευτική πρόταση, με την οποία θέτει εαυτόν εκτός μάχης.
Δεύτερον, η Ουάσιγκτον θεωρώντας πως οι «ζητιάνοι» λειτουργούν σε ένα επίπεδο «νέο-αποικιακού» καθεστώτος, οπότε στην ουσία δεν έχουν δικαίωμα επιλογής, είναι τόσο σίγουρες για την επικράτησή τους, ώστε δεν ενδιαφέρονται να τηρήσουν καν τα προσχήματα, ή θεωρούν πως το πολιτικό σύστημα θα «περάσει» στους στρατιωτικούς και μετά στην κοινή γνώμη ΚΑΙ μία τέτοια απόφαση χωρίς να υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις και ερωτήσεις.
Τρίτον, οι ΗΠΑ και θα μας δώσουν σκάφη που χρειαζόμαστε και θα επηρεάσουν θετικά το ισοζύγιο ισχύος με την Τουρκία, αλλά ως γνώστες της τέχνης της διαπραγμάτευσης και εν όψη της τελικής συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) κρατάνε το θέμα ανοιχτό ως μοχλό πίεσης προς την Αθήνα.
Τέταρτον, οι ΗΠΑ ΔΕΝ θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα να αποκτήσει σύγχρονες δυνατότητες “Blue Water Navy” (Ναυτικού Ανοιχτής Θαλάσσης) διότι πολύ απλά δεν θέλουν η Ελλάδα να είναι σε θέση να ελέγχει αποτελεσματικά την περιοχή από τη Μάλτα έως και την Κύπρο. Θέλουν λοιπόν να ενισχυθεί μεν το Πολεμικό Ναυτικό αλλά να μην ανατραπεί η ισορροπία ισχύος υπέρ μας, κλείνοντας στο μάτι με αυτό τον τρόπο στην μετα-Ερντογανική Τουρκία, και όχι μόνο.
Ποια/ες από τις τέσσερεις περιπτώσεις θα μπορούσε κάποιος να θεωρεί πως είναι η επικρατέστερη; Σίγουρα όχι η πρώτη, πότε οι Αμερικανοί έκαναν οικιοθελώς «χώρο» για άλλους ειδικά σε τέτοια θέματα σε μία τέτοια περιοχή και σε μία παρόμοια γεωπολιτική χρονική στιγμή; Εκτιμάται πως ένας συνδυασμός των υπολοίπων τριών δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Πιστεύει κάποιος πως ειδικά από το 2010 και μετά η χώρα μας κινείται ανεξάρτητα τόσο στην εσωτερική πραγματικότητα όσο και στις εξωτερικές της σχέσεις; Το γεγονός πως η Αθήνα δείχνει τέτοιο επίπεδο «στρατηγικής ψυχραιμίας» στους τουρκικούς εξευτελισμούς προς τη χώρα, τον λαό και το έθνος μας, καταδεικνύει δύο θέματα/υποθέσεις:
Πρώτον, για ακόμα μία φορά (υπ)ακούμε αυτούς που δεν θέλουν να απομακρυνθεί η Τουρκία από την Ευρώπη. Συζητάμε πράγματα εν μέσω καταστάσεων που κανένας άλλος στον πλανήτη δεν θα ανεχόταν να συνομιλεί μόνο και μόνο για να έχει η Τουρκία συγχωροχάρτι και οι εταίροι μας δικαιολογία για να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα, εις βάρος φυσικά των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας.
Δεύτερον, η δεκαετής κρίση έχει φέρει τέτοια προβλήματα στον αμυντικό μηχανισμό της χώρας μας ώστε οι πολιτικοί, αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο σε περίπτωση κρίσης να φανούν αδυναμίες και τότε να αρχίσουν οι… ερωτήσεις «γιατί» και «πώς» με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε μία περίπτωση «Ιμίων 2», υποκρίνονται πως δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει και προς τα που πάει η κατάσταση.
Και οι δύο επισημάνσεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως και το κατάπτυστο tweet δεν έγινε… κατά λάθος, αλλά συνιστούσε μία προειδοποίηση για το πως έχουν τα πράγματα.
Η τρίτη περίπτωση, η θετικότερη για την Ελλάδα, φυσικά δεν μπορεί να αποκλειστεί, ειδικά εάν θεωρήσουμε πως με την εξοργιστική της πρόταση η Ουάσιγκτον θέλει να μετρήσει και «αντιδράσεις» για το πως είναι διατεθειμένη η ελληνική πλευρά να κινηθεί.
Τέλος, η τέταρτη περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί από τη φαρέτρα επιλογών των ΗΠΑ. Είναι ξεκάθαρο όπως έχουμε αναφέρει πολλάκις από το DP οι ΗΠΑ δεν θέλουν η Τουρκία να κινηθεί προς… Μόσχα και επισήμως, άρα επειδή διαβλέπουν την πτώση Ερντογάν, είναι ξεκάθαρο πως ετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα, η οποία θα περιλαμβάνει «χαϊδέματα» και «ίσες αποστάσεις».
Με βάση όλα τα παραπάνω, το ερώτημα που τίθεται είναι το τι πρέπει να κάνει το Πολεμικό Ναυτικό, και προς τα πού θα πρέπει να πιέσει την κυβέρνηση. Με τα έως τώρα δεδομένα, και τις ανοιχτές πηγές πληροφοριών εκτιμάται πως:
1. Θα πρέπει να προχωρήσουμε ΧΘΕΣ στο κλείσιμο των 2+2 φρεγατών κλάσης Karel Doorman, τις γνωστές “Μ”, μαζί με ό,τι προσφέρεται ως πλεονάζων υλικό από το ολλανδικό Πολεμικό Ναυτικό και το αντίστοιχο βελγικό, που να καλύπτει πάγιες ανάγκες μας. Η επιχειρησιακή λογική είναι προφανής. Άμεσα θα εντάξουμε σε υπηρεσία ένα ικανότατο σκάφος εκσυγχρονισμένο και θα αντικαταστήσουμε αντίστοιχες μη εκσυγχρονισμένες μονάδες επιφανείας.
2. Χωρίς καμία καθυστέρηση θα πρέπει το Πολεμικό Ναυτικό να διαβιβάσει το Short List των σκαφών που επιθυμεί, χωρίς αστερίσκους και γκρίζες ζώνες. Ο γράφων δεν θα εκφράσει άποψη για το θέμα, ως μη ειδικός επί τεχνικών θεμάτων, απλά γίνεται αντιληπτό πως η λίστα θα περιλαμβάνει ευρωπαϊκά σχέδια.
Με βάση τα παραπάνω η χώρα και το Πολεμικό Ναυτικό θα έχει βάλει στα σκαριά τη διαδικασία εκσυγχρονισμού και αλλαγής των μεγάλων μονάδων επιφανείας όπου μαζί με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ 200, θα αποδώσει σταδιακά έναν συνδυασμό καινούργιων και νεότερης ηλικίας – αυξημένων δυνατοτήτων πολεμικών πλοίων. Αυτά θα καλύπτουν τις ανάγκες των στόλου και τα συμφέροντα του κράτους και του έθνους μας σε όλο τον υδάτινο άξονα Μαύρη Θάλασσα – Στενά – Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος.
Επίσης η διευθέτηση του θέματος θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε με την πρέπουσα ηρεμία στον σχεδιαμσό των επόμενων ναυπηγησεων, που από το 2030 και μετά θα πρέπει να οδηγήσει σε αντικατάσταση, αρχικά των φρεγατών κλάσης S, να καταφέρει να διατηρήσει τουλάχιστον την οροφή στα μεγάλα σκάφη επιφανείας.
Θα πρέπει να εμπλέξει την ελληνική βιομηχανία, αλλά και να επιχειρήσει να αξιοποιήσει σε συνεργασία με τους εταίρους που θα επιλεγούν ΚΑΙ των ελληνικών σχεδίων για τη δημιουργία οιοκογένειας ελληνικής σχεδίασης πολεμικών σκαφών. Όμως αυτό ΔΕΝ μπορεί να γίνει ΤΩΡΑ διότι πολύ απλά έτσι όπως ΕΜΕΙΣ ΦΕΡΑΜΕ τα πράγματα, ΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ.
Εάν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να αποδεσμεύσουν αργότερα σκάφη που κάνουν στο Πολεμικό Ναυτικό, φυσικά και θα μπορούσε να γίνουν αποδεκτά. Τέτοια προοπτική όμως δεν δικαιολογεί ΚΑΜΙΑ καθυστέρηση στην απόφαση της Ελλάδας. Χρειαζόμαστε χωρίς καθυστερήσεις σκάφη «ενδιάμεσης λύσης». Σε σχέση με την Τουρκία, κάθε μήνας, κάθε εβδομάδα, κάθε ημέρα μετράει. Θα πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους για το τι μπορεί να επιφέρει επί του πεδίου περεταίρω καθυστέρηση.
Ας κάνουμε τώρα την επιλογή που πρέπει και από… Σεπτέμβρη μπορούμε να διαπραγματευθούμε με ηρεμία με τις ΗΠΑ τον συνδυασμό των «capabilities» που θα θέλαμε να αποκτήσουμε και θα ήθελαν να μας προσφέρουν μέσα από το πρίσμα της MDCA. Δεν πρέπει η Ελλάδα να δεχθεί να συρθεί σε διαπραγμάτευση για το μέλλον της θαλάσσιας παρουσίας της στην κατοχυρωμένη από το δεθνές δίκαιο Γαλάζια Πατρίδα ΜΑΣ, δηλαδή στο τι θέλουν τρίτοι από εμάς.
Τέλος, θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως στην ευρύτερη περιοχή της Γαλάζιας Πατρίδας ΜΑΣ δεν υπάρχει μόνο η Τουρκία. Τόσο η Αίγυπτος όσο και το Ισραήλ αυξάνουν διαρκώς τις δυνατότητες των Πολεμικών Ναυτικών τους, προσθέτοντας νέα ικανότατα πλοία στους στόλους τους. Τη στιγμή λοιπόν που οι πάντες ερίζουν για τα πάντα και την ώρα που αναδύονται δυνάμεις –συμμαχικές για την ώρα– στην περιοχή, εμείς θα επιστρέψουμε στο… Αιγαίο για το οποίο κάποιοι μας συμβουλεύουν να δώσουμε το… μισό;
Ο στόλος ανοιχτής θαλάσσης είναι το απόλυτο μέσο επίδειξης σημαίας και προβολής ισχύος στο εξωτερικό. Αποτελεί σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον τον βασικό βραχίονα διαφύλαξης των κυριαρχικών δικαιωμάτων και επιβολής της βούλησης στον αναθεωρητή αντίπαλο. Αυτή τη στιγμή και με την παρούσα απόφαση διακυβεύεται η παρουσία της Ελλάδας στις θάλασσες που αποτελούν ζωτικό χώρο για το έθνος μας.
Είναι σίγουρο πως με καμία δικαιολογία δεν θα πρέπει να επιτραπεί ο ελληνικός Στόλος να μετατραπεί σε δύναμη δευτέρας διαλογής πίσω από την Τουρκία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Αλήθεια, ως υπόθεση εργασίας, τι θα συμβεί άραγε εάν στην Αίγυπτο εκδηλωθεί ξανά μία «επανάσταση» των Αδελφών Μουσουλμάνων και το Κάιρο στραφεί εναντίον μας;
Με άλλα λόγια, παίρνουμε την ενδιάμεση λύση, προχωράμε άμεσα σε τελική απόφαση με ευρωπαϊκό σχέδιο φρεγατών και διαπραγματευόμαστε το καλοκαίρι με τους Αμερικανούς. Όχι όμως στη βάση εάν η Ελλάς θα διαθέτει την επόμενη δεκαετία ναυτικό ανοιχτής θαλάσσης ή όχι. Με τις ΗΠΑ έχουμε όντως τις ιστορικά καλύτερες δυνατές σχέσεις και έτσι πρέπει να συμβαίνει, όμως οι σχέσεις αυτές θα πρέπει να βασίζονται στην αξιοπρέπεια και την αμοιβαιότητα.
Ακόμα και εάν οι ΗΠΑ δεν θέλουν να «ενοχλήσουν» την Τουρκία στο θέμα, δικαίωμα τους, όμως είναι δικαίωμα ΚΑΙ υποχρέωσή της ελληνικής κυβέρνησης να εξασφαλίσει την ασφάλεια, την ευδαιμονία και την αξιοπρέπεια των Ελλήνων και αυτό θα πρέπει να πιέσουν οι ναύαρχοι να κάνει η κυβέρνηση. Σε αντίθετη περίπτωση ο καθένας είναι υπεύθυνος για το τι έκανε και τι δεν έκανε τις κρίσιμες στιγμές που περνάει η πατρίδα και αναμένεται να περάσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Δημοσίευση σχολίου