της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου
Ιστορικού- Διεθνολόγου
Η σημερινή Τουρκία θυμίζει έντονα το οθωμανικό κράτος που βρισκόταν σε «σήψη» στις αρχές του 20ου αι., όταν και τότε φαινομενικά, ο (τελευταίος) Σουλτάνος, Μωάμεθ ΣΤ’ (ή Μεχμέτ Βαχιντεντίν) στηριζόταν από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ενώ στην πραγματικότητα οι δεύτερες -ήδη από τα τέλη του 19ου αι.- άρχισαν να διαμοιράζουν ό,τι απόμεινε από τα εδάφη τής πρώην Αυτοκρατορίας. Και τώρα ο Ερντογάν φαίνεται, ότι υποστηρίζεται από μέρος των κρατών τής Διεθνούς Κοινότητας, ενώ η παρελκυστική πολιτική τους δείχνει ότι του ετοιμάζουν την επόμενη μέρα.
Το (νέο) συριακό μέτωπο, οι επιχειρήσεις στη Λιβύη με το τελευταίο ισχυρό πλήγμα που δέχθηκε το τουρκικό στράτευμα, η αντιπαράθεση με τη Γαλλία που έχει φτάσει στα όρια ενός «ακήρυχτου πολέμου», το ζήτημα της Αγιάς Σοφιάς, οι τεταμένες σχέσεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και η «ημέρα μνήμης» του πραξικοπήματος που σε δύο εβδομάδες συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια (σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για το τουρκικό κράτος), όλα αυτά δείχνουν ότι η γειτονική χώρα βρίσκεται –ίσως στην πιο κρίσιμη καμπή τής Ιστορίας της- μετά το 1918. (πρώτος παραλληλισμός)
(δεύτερος παραλληλισμός) Ο πολιτικός άνδρας που ήρθε σε ευθεία αντιπαράθεση με τον Τούρκο Πρόεδρο, αμαυρώνοντας –όχι ελάχιστες φορές- τον πολιτικό ιδεαλισμό τού δεύτερου, είναι ο δήμαρχος τής Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ένα πολιτικό πρόσωπο που η πολιτική στάση του και ο τρόπος που ενεργεί απέναντι στην Κυβέρνηση Ερντογάν προσιδιάζει με του Μουσταφά Κεμάλ. Και τότε, στο μακρινό 1918, ο τελευταίος Σουλτάνος τόσο με παραίνεση των Ευρωπαίων όσο και για να απαλλαγεί ο ίδιος από τον ανερχόμενο πολιτικό άνδρα, τον έστειλε με δυσμενή στρατιωτική μετάθεση στις δυσπρόσιτες περιοχές τού Πόντου (αν και αυτός ήδη είχε οργανώσει το κίνημά του). Από την άλλη, ο νυν Πρόεδρος τής Τουρκίας -από την αρχή της θητείας τού δημάρχου- είχε προβάλλει πολλά εμπόδια στην πολιτική πορεία του, αρχής γενομένης με την επανακαταμέτρηση των ψήφων στη μεγαλούπολη. Παράλληλα βλέπουμε την ιδιαίτερη λαοφιλία τού Ιμάμογλου που εκτείνεται και στον κουρδικό πληθυσμό, ενώ αντίστοιχα με τον Κεμάλ είναι και αυτός «φιλοευρωπαϊστής». Φυσικά δεν γνωρίζουμε αν όντως επαληθευτούν οι πολιτικοί αναλυτές που θέλουν τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης να διεκδικεί στις εκλογές του 2023 τον προεδρικό θώκο, ωστόσο είναι ένα από τα ανερχόμενα πολιτικά πρόσωπα τής τουρκικής σκηνής που ήδη παρουσιάζει πολιτικό και διπλωματικό ενδιαφέρον με τη συμπεριφορά του.
(τρίτος παραλληλισμός) Τη δεδομένη χρονική περίοδο, η Ελλάδα θα μπορούσαμε να πούμε, ότι διάγει παρόμοια διπλωματική περίοδο με αυτήν της βενιζελικής τού 1918. Δύο από τα ουσιώδη παραδείγματα είναι ότι, η χώρα μας στέκεται αρωγός των συμμαχικών (και κυρίως των γαλλικών) επιχειρήσεων στη Λιβύη (τότε ήταν μέλος τής Αντάντ και είχε παράσχει στρατιωτική βοήθεια στο γαλλικό κράτος κατά την ουκρανική εκστρατεία), παράλληλα δε, οι Ευρωπαίοι στα γεγονότα στον Έβρο τον Φεβρουάριο του 2020 έδειξαν το έμπρακτο ενδιαφέρον τους απέναντι στα ελληνικά δίκαια. Τότε, ήταν οι Σύμμαχοι που όρισαν τον Στεργιάδη, Έλληνα Ύπατο Αρμοστή στη Σμύρνη, υποδεικνύοντας ότι η Σμύρνη και η γύρω περιοχή ήταν ελληνική, ενώ ταυτόχρονα το δημοψήφισμα διοίκησης που θα γινόταν το 1923 θα είχε τυπική διάσταση. Όμως ταυτόχρονα, σήμερα βλέπουμε την επαμφοτερίζουσα στάση του ιταλικού και του γερμανικού κράτους , όπως αντίστοιχα συνέβαινε στη μακρινή δεκαετία του 1920, όταν Ιταλοί, Γερμανοί και Άγγλοι υπέγραφαν με τον Κεμάλ μυστικές συμφωνίες συνδιαχείρισης των πετρελαίων τού Κιρκούκ και της Μοσούλης.
(τι πρέπει να κάνουμε;) Δεν πρέπει, ωστόσο, να παραβλέψουμε το γεγονός, αλλά αντίθετα να το εκμεταλλευτούμε στο έπακρο, ότι η Ρωσία και η Γαλλία, κάθε άλλο παρά, υποστηρίζουν τις ενέργειες τού τουρκικού κράτους. Ακόμα και η Ρωσία που πολλές φορές η στάση της δείχνει διπολισμό, είναι φανερό –και το βλέπουμε από τον τρόπο που αντιδρά η Αίγυπτος που είναι (ιστορικά) συνδεδεμένη μαζί της- ότι πλέον ενεργεί κάτω από διαφορετικά πλαίσια απέναντι στην Τουρκία. Θεωρώ, ότι το πρόσφατο μέτωπο που άνοιξε εκ νέου στη Συρία λειτουργεί με τη «μέθοδο τού αντιπερισπασμού» σε ό,τι αφορά τη γειτονική χώρα, καθώς με ενεργά μέτωπα σε όλο το εύρος της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής είναι σημειακά δύσκολο το τουρκικό κράτος να ανταπεξέλθει. Συγχρόνως δε, δεν πρέπει να μας διαφεύγει η στάση που τηρούν οι ΗΠΑ, που αυτήν την στιγμή ενεργούν ως άλλος Πόντιος Πιλάτος στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και κάθε άλλο παρά αυτό συμφέρει το τουρκικό κράτος. Είναι, θεωρώ, μία πολύ κρίσιμη περίοδος για τα εθνικά συμφέροντά μας που πρέπει, εκτός των άλλων να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο και τη σχέση μας με Ισραήλ πριν να είναι πολύ αργά (και εννοώ την περίπτωση που εκλεγεί το 2023 ένας κεμαλιστής στην Προεδρία του τουρκικού κράτους)…Τότε, αν δεν «πιάσουμε από τα μαλλιά» τις διπλωματικές ευκαιρίες που έχουμε σήμερα μπροστά μας, μπορεί η δυσμενής Ιστορία να επαναληφθεί….
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου