Νικόλαος Γ. Σαμπάτης*
Η μελέτη της Ιστορίας δεν προσφέρει πάντα ασφαλή συμπεράσματα για το μέλλον, μιας και συχνά εντοπίζονται «φαινόμενα μαύρων κύκνων»,όμως αποτελεί έναν εξαιρετικό σύμβουλο. Όταν δε, αφορά κράτη, είναι ακόμα πιο σημαντική, αφού οι επιδιώξεις τους δε μεταβάλλονται με τα έτη. Ας ανατρέξουμε λοιπόν στη στάση της γείτονος χώρας κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ποια συμπεράσματα εξάγονται για το μέλλον.
Η Τουρκία δεν έλαβε μέρος στο θέατρο των επιχειρήσεων, διατήρησε ουδέτερη στάση μεταξύ των αντιμαχόμενων και κήρυξε πόλεμο στη Γερμανία στις 23 Φεβρουαρίου 1945, δηλαδή, κάτι λιγότερο από 60 μέρες πριν την άνευ όρων συνθηκολόγησής της.
Η στάση της να ακροβατεί, της χάρισε τον έλεγχο των Στενών με τη συνθήκη του Μοντρέ, τροποποιώντας τη Λωζάνη, της χάρισε την Αλεξανδρέττα, δώρα από τους Συμμάχους όπως: αεροπλάνα τελευταίας γενιάς, πάνω από 55 εκατομμύρια δάνεια σε λίρες και χρυσό, 650.000 τουφέκια, υλικό του προγράμματος Δανεισμού και Εκμισθώσεων αλλά και οφέλη από τη χιτλερική Γερμανία όπως βιομηχανικό υλικό, περί τα 250 εκατομμύρια μάρκα σε πιστωτικές συμφωνίες, τανκ και πυροβόλα από την οικογένεια Κρουπ, βαρύ βιομηχανικό εξοπλισμό, ενώ κάποια στιγμή η συντριπτική πλειοψηφία των τουρκικών εξαγωγών κατευθύνονταν στη Γερμανία, μια σύσφιξη σχέσεων που έκανε τον Ιταλό πρεσβευτή Οττάβιο Ντε Πέππο να αναρωτηθεί μήπως είχε αντικατασταθεί η χώρα του από την Τουρκία, ως στρατηγικός σύμμαχος του Χίτλερ.
Κατά καιρούς οι ηγέτες της γείτονος, και από τα δύο στρατόπεδα, ζήτησαν να ελέγξουν de facto ή de jure όλα ή μέρος από τα: Δωδεκάνησα, Σύμπλεγμα Καστελόριζου, Θράκη, Κύπρο, Θεσσαλονίκη, Αλβανία, Βουλγαρία, Κριμαία, Υπερκαυκασία, Συρία, Ιράκ, Αίγυπτο.
Όταν της ζητούσαν να συνδράμει σε επιχειρήσεις επικαλείτο την κακή κατάσταση του στρατού της, ο οποίος, ως δια μαγείας, μετατρεπόταν σε αξιόμαχο σώμα κάθε φορά που ήθελε να αναλάβει την κυριαρχία περιοχών και έτσι ενώ το 1939 υπογράφει σύμφωνο συμμαχίας με τις Αγγλία-Γαλλία, δε δέχεται να το εφαρμόσει μετά την κατάληψη του Παρισιού και το 1941 προχωρά σε υπογραφή συμφώνου μη επίθεσης και φιλίας με τη Γερμανία.
Παρά το γεγονός ότι συχνά οι ξένοι διπλωμάτες υπήρξαν εξαιρετικά αγανακτισμένοι από το ρόλο και τις απαιτήσεις της, όπως προσωπικά οι ίδιοι οι Τσώρτσιλ, Ρούζβελτ, Χίτλερ και Στάλιν, κανείς δεν αποτόλμησε τη διακοπή των σχέσεων μαζί της. Η χώρα αυτή έπραττε τοιουτοτρόπως εκμεταλλευόμενη τη στρατηγική της θέση, τα παίγνια μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, τη μεγάλη δεξαμενή ανθρωπίνου δυναμικού, το τεράστιο κατασκοπευτικό της δίκτυο κτλ.
Η παρελκυστική της δράση τερματίστηκε μόνο όταν στραγγαλίστηκε η οικονομία της από πληθωρισμό και ελλείψεις τροφίμων, από επιβολή εμπάργκο σε πολεμοφόδια, αφού βομβάρδισαν οι σύμμαχοι γέφυρες και το σιδηροδρομικό δίκτυο στα σύνορα Τουρκίας-Βουλγαρίας ώστε οι βλέψεις της για επέμβαση στη Θράκη να εξανεμιστούν και τέλος, μια περίοδο που οργίαζαν οι φήμες ότι οι σύμμαχοι θα βομβάρδιζαν την Άγκυρα. Αν αναγνώσετε τα άνωθεν μια ακόμη φορά και όπου αόριστο χρησιμοποιήσετε ενεστώτα, ίσως αντιληφθείτε μια επανάληψη στάσεων, αυτού που η Ιστορία ονόμασε: «επιτήδειο ουδέτερο».
Η χώρα μας πρέπει να συνεχίσει να χτίζει ισχυρές διπλωματικές οδούς, να εκμεταλλευτεί αυτή τη γεωπολιτική «μαύρη τρύπα» που δημιουργείται, να επενδύει στη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων που είναι προς το συμφέρον και των δύο λαών, αλλά και από την άλλη, να προβεί σε χαμηλού κόστους αλλά έξυπνες αμυντικές δαπάνες, με ανάσταση της αμυντικής της βιομηχανίας που θα έχει πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας και θα αναλυθεί και σε επόμενο άρθρο και ουσιαστικά να δημιουργήσει την αίσθηση ότι το κόστος ευκαιρίας από την εφαρμογή της διπλωματίας των κανονιοφόρων εναντίον μας θα είναι ασύμφορο.
Κλείνοντας, να σημειώσουμε πως η Ελλάδα δεν πρέπει να επιτρέψει την παραλαβή τωνF-35 και των S-400που αποτελούν «game changers». Μια τελευταία αναδρομή στο 1453 θα μας θυμίσει ότι ο Μωάμεθ κατασκεύασε πλειάδα φαραωνικών κανονιών, με εξέχων το ονομαστό «Βασιλικό Κανόνι», τα οποία ισοπέδωσαν την πύλη του Ρωμανού και παρά τις ηρωικές προσπάθειες των υπερασπιστών, η τύχη της Πόλης είχε κριθεί (και) λόγω αυτών των κατασκευών.
Όποιος συνειρμός δημιουργείται στον αναγνώστη σε σχέση με τα προαναφερθέντα οπλικά συστήματα, καλώς κάνει και δημιουργείται.
Το κείμενο αφιερώνεται στη μνήμη του πιλότου Γιώργου Μπαλταδώρου.
*Οικονομολόγος, ασκ. Ορκωτός Ελεγκτής
Δημοσίευση σχολίου