Του Γιώργου Φιντικάκη
Δεν πρόλαβε καλά-καλά να ανοίξει η χαραμάδα της ενεργειακής προσέγγισης με τη Ρωσία που είχε προαναγγείλει ο Donald Trump, και απότομα έκλεισε.
Ακούγοντας χθες την αμερικανίδα βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδια για τα ενεργειακά, Robin Dunnigan να μεταφέρει την υποστήριξη της νέας ηγεσίας του State Department στο Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο, η εντύπωση που αποκόμισε κανείς ήταν ότι ουδέποτε υπήρξε η ρωσική χαραμάδα του Trump. 'H για το πούμε διαφορετικά, άλλο η προεκλογική ρητορική Trump και άλλο η ουσία της εξωτερικής πολιτικής του νέου προέδρου των ΗΠΑ.
Το μήνυμα της Dunnigan, του πρώτου στελέχους του State Department που επισκέπτεται την Ελλάδα μετά την αλλαγή στην αμερικανική διοίκηση, ήταν σαφές.
«Ένα μόνο έργο, και μάλιστα αξίας 40 δισ. δολαρίων, υπάρχει αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, αυτό του Νοτίου Διαδρόμου. Έμφαση πρέπει να δοθεί στην ολοκλήρωση αυτού του έργου, που δεν αφορά κάποια ιδέα ή σχέδιο που μπορεί να κατασκευαστεί στο μέλλον», ήταν η απάντηση - αιχμή της σε ερώτηση για τη στάση των ΗΠΑ ως προς τον ελληνο-ιταλικό αγωγό και τον Turkish Stream, σχέδια αμφότερα ρωσικών συμφερόντων.
Έχει σημασία ότι το στέλεχος του State Department με τις δημόσιες δηλώσεις του και τις συναντήσεις που είχαν προηγηθεί με κυβερνητικούς αξιωματούχους δίνει τέλος στη φιλολογία περί πιθανής ενεργειακής επαναπροσέγγισης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που είχε πυροδοτήσει η εκλογή Trump.
Έχει επίσης σημασία ότι την άποψη αυτή είχαν τροφοδοτήσει οι δηλώσεις αμοιβαίας συμπάθειας που είχαν κατά καιρούς ανταλλάξει Putin και Trump, αλλά και η στελέχωση της αμερικανικής κυβέρνησης με άτομα που διατηρούν ιδιαίτερες σχέσεις με την Ρωσία, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson. Χθες όμως η Dunnigan μετέφερε δήλωση - μήνυμα του Tillerson, όπου ο νέος ισχυρός άνδρας της αμερικανικής διπλωματίας επαναβεβαιώνει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο (μέρος του οποίου αποτελούν οι αγωγοί ελληνικού ενδιαφέροντος TAP, IGB), για την μεταφορά αζέρικου αερίου προς την Ευρώπη, και την απεξάρτησή της από τη Ρωσία.
Έχει σημασία ότι το στέλεχος του State Department με τις δημόσιες δηλώσεις του και τις συναντήσεις που είχαν προηγηθεί με κυβερνητικούς αξιωματούχους δίνει τέλος στη φιλολογία περί πιθανής ενεργειακής επαναπροσέγγισης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που είχε πυροδοτήσει η εκλογή Trump.
Έχει επίσης σημασία ότι την άποψη αυτή είχαν τροφοδοτήσει οι δηλώσεις αμοιβαίας συμπάθειας που είχαν κατά καιρούς ανταλλάξει Putin και Trump, αλλά και η στελέχωση της αμερικανικής κυβέρνησης με άτομα που διατηρούν ιδιαίτερες σχέσεις με την Ρωσία, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson. Χθες όμως η Dunnigan μετέφερε δήλωση - μήνυμα του Tillerson, όπου ο νέος ισχυρός άνδρας της αμερικανικής διπλωματίας επαναβεβαιώνει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο (μέρος του οποίου αποτελούν οι αγωγοί ελληνικού ενδιαφέροντος TAP, IGB), για την μεταφορά αζέρικου αερίου προς την Ευρώπη, και την απεξάρτησή της από τη Ρωσία.
Τα κομμάτια του παζλ στη θέση τους
Έως πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι το νέο επίσημο δόγμα των ΗΠΑ ως προς τη Ρωσία δεν έχει ακόμη διατυπωθεί. Και αυτό επειδή όντως η νέα διακυβέρνηση στην Ουάσινγκτον δεν είχε ακόμη δημοσιοποιήσει την πολιτική της στα γεωπολιτικά και στην ενέργεια. Ούτε γνώριζαν οι ανά τον κόσμο αμερικανικές πρεσβείες, αρμόδιες να εφαρμόσουν το αμερικανικό δόγμα ποια είναι η γραμμή που θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ απέναντι στην Ρωσία.
Σιγά-σιγά όμως τα κομμάτια του παζλ αρχίζουν να μπαίνουν στη θέση τους. Πριν από δέκα ημέρες, κάνοντας ντεμπούτο στο συνέδριο Ασφάλειας του Μονάχου, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Rex Tillerson στάθηκε επικριτικά απέναντι στη Ρωσία. Υποστήριξε το θεσμό του ΝΑΤΟ, και τόνισε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει στρατιωτική συμφωνία με την Μόσχα. Εξίσου σαφής ήταν και χθες, η Dunnigan, όταν έλεγε ότι ναι μεν το ρωσικό αέριο είναι και πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί μέρος του ενεργειακού ευρωπαϊκού κάδρου, πρέπει ωστόσο να λειτουργεί με όρους ανταγωνισμού. Διαφορετικά, η πάγια άποψη των ΗΠΑ, ήταν και είναι πως όταν υπάρχει μόνο ένας ή ένας κυρίαρχος προμηθευτής σε μια αγορά, αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε πολιτική και οικονομική αδυναμία τις χώρες που εξαρτώνται από αυτόν.
De facto ανταγωνιστές πλέον ΗΠΑ και Ρωσία
Σιγά-σιγά όμως τα κομμάτια του παζλ αρχίζουν να μπαίνουν στη θέση τους. Πριν από δέκα ημέρες, κάνοντας ντεμπούτο στο συνέδριο Ασφάλειας του Μονάχου, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Rex Tillerson στάθηκε επικριτικά απέναντι στη Ρωσία. Υποστήριξε το θεσμό του ΝΑΤΟ, και τόνισε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει στρατιωτική συμφωνία με την Μόσχα. Εξίσου σαφής ήταν και χθες, η Dunnigan, όταν έλεγε ότι ναι μεν το ρωσικό αέριο είναι και πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί μέρος του ενεργειακού ευρωπαϊκού κάδρου, πρέπει ωστόσο να λειτουργεί με όρους ανταγωνισμού. Διαφορετικά, η πάγια άποψη των ΗΠΑ, ήταν και είναι πως όταν υπάρχει μόνο ένας ή ένας κυρίαρχος προμηθευτής σε μια αγορά, αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε πολιτική και οικονομική αδυναμία τις χώρες που εξαρτώνται από αυτόν.
De facto ανταγωνιστές πλέον ΗΠΑ και Ρωσία
Σύμφωνα με τους αναλυτές είναι αρκετοί οι λόγοι για τους οποίους, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ευοδωθεί η ενεργειακή προσέγγιση της Μόσχας με την Ουάσινγκτον. Καταρχήν σε μια συγκυρία που είναι αβέβαιο αν θα αρθούν και πότε οι κυρώσεις, ο κλάδος της ενέργειας έχει κομβική σημασία για την Μόσχα και την ανάκαμψη της οικονομίας της.
Έτσι εξηγούνται μια σειρά από ρωσικές κινήσεις τόσο εντυπώσεων, όσο και ουσίας. Όπως ότι ο Putin υπέγραψε πρόσφατα το νόμο για τον αγωγό φυσικού αερίου Turkish Stream, κίνηση που αντικατοπτρίζει τις διαρκώς βελτιούμενες διμερείς σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας ή ότι η Gazprom εξέφρασε την πρόθεση να κατοχυρώσει χωρητικότητα στον TAP. Έτσι εξηγείται γιατί η κρατική Rosneft απέκτησε από την Ιταλική Εni το 30% του αιγυπτιακού οικοπέδου Zorh ή γιατί η ίδια εταιρεία σύναψε συμφωνία με την Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης για ανάπτυξη και εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της χώρας.
Εξαγωγές 100 δισ. κ.μ. shale gas τα επόμενα χρόνια
Έλα όμως που οι επεκτατικές κινήσεις της Ρωσίας έρχονται σε μια στιγμή αντίστοιχης τακτικής και από τις ΗΠΑ. «Έχουμε μια εκπληκτική μεταμόρφωση στον ενεργειακό τομέα των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια», σχολίασε χθες η Dunnigan. Για να προσθέσει ότι οι αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου αερίου θα ξεπεράσουν τα 100 δισ. κυβικά μέτρα τα επόμενα 5 με 7 χρόνια, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 20% της παγκόσμιας αγοράς.
Υπό αυτή την έννοια, οι ΗΠΑ που από καθαρός εισαγωγέας αερίου έγινε καθαρός εξαγωγέας LNG, μετατρέπεται σε έναν de facto ανταγωνιστή των Ρώσων. Αποκτά έτσι άλλη σημασία για τα αμερικανικά συμφέροντα η αποθήκη του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα αλλά και το δρομολογούμενο σχέδιο για δημιουργία νέου τερματικού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Η Cheniere που έχει ήδη επιδείξει ενδιαφέρον για την Αλεξανδρούπολη, έχει ήδη εξάγει μέχρι σήμερα 16 φορτία με LNG στην Ευρώπη.
Ο ρόλος του shale gas στην νέα ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ εξηγεί, ως ένα βαθμό, και γιατί οι ΗΠΑ δεν θα δεχθούν εύκολα, να δεσμεύσει η Gazprom μέρος της χωρητικότητας του διαδριατικού αγωγού TAP. Έστω κι αν αυτό συμβεί σε δεύτερη φάση, αφού για την ώρα η χωρητικότητα του TAP έχει ήδη δεσμευτεί, δύσκολα οι αμερικάνικες εξαγωγικές εταιρείες θα επιτρέψουν στο ρωσικό μονοπώλιο να τους ανταγωνιστεί στην περιοχή. Διότι είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ βλέπουν τα ενεργειακά projects που θα διασχίζουν από το 2020 και μετά την Ελλάδα, ως πύλη εισόδου για το αμερικανικό shale gas στα Βαλκάνια, και από εκεί στην Ευρώπη.
Μπίζνες
Εξαγωγές 100 δισ. κ.μ. shale gas τα επόμενα χρόνια
Έλα όμως που οι επεκτατικές κινήσεις της Ρωσίας έρχονται σε μια στιγμή αντίστοιχης τακτικής και από τις ΗΠΑ. «Έχουμε μια εκπληκτική μεταμόρφωση στον ενεργειακό τομέα των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια», σχολίασε χθες η Dunnigan. Για να προσθέσει ότι οι αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου αερίου θα ξεπεράσουν τα 100 δισ. κυβικά μέτρα τα επόμενα 5 με 7 χρόνια, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 20% της παγκόσμιας αγοράς.
Υπό αυτή την έννοια, οι ΗΠΑ που από καθαρός εισαγωγέας αερίου έγινε καθαρός εξαγωγέας LNG, μετατρέπεται σε έναν de facto ανταγωνιστή των Ρώσων. Αποκτά έτσι άλλη σημασία για τα αμερικανικά συμφέροντα η αποθήκη του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα αλλά και το δρομολογούμενο σχέδιο για δημιουργία νέου τερματικού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Η Cheniere που έχει ήδη επιδείξει ενδιαφέρον για την Αλεξανδρούπολη, έχει ήδη εξάγει μέχρι σήμερα 16 φορτία με LNG στην Ευρώπη.
Ο ρόλος του shale gas στην νέα ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ εξηγεί, ως ένα βαθμό, και γιατί οι ΗΠΑ δεν θα δεχθούν εύκολα, να δεσμεύσει η Gazprom μέρος της χωρητικότητας του διαδριατικού αγωγού TAP. Έστω κι αν αυτό συμβεί σε δεύτερη φάση, αφού για την ώρα η χωρητικότητα του TAP έχει ήδη δεσμευτεί, δύσκολα οι αμερικάνικες εξαγωγικές εταιρείες θα επιτρέψουν στο ρωσικό μονοπώλιο να τους ανταγωνιστεί στην περιοχή. Διότι είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ βλέπουν τα ενεργειακά projects που θα διασχίζουν από το 2020 και μετά την Ελλάδα, ως πύλη εισόδου για το αμερικανικό shale gas στα Βαλκάνια, και από εκεί στην Ευρώπη.
Μπίζνες
Δύσκολα επίσης οι ΗΠΑ θα παραχωρήσουν τον έλεγχο των πολλά υποσχόμενων κοιτασμάτων της ΝΑ Ευρώπης σε ρωσικά συμφέροντα. Δύσκολα θα επιτρέψουν την ισχυροποίηση των ρωσικών δεσμών με χώρες όπως το Ισραήλ, και την Κύπρο. Το σχέδιο του East Med που προωθούν οι ΗΠΑ, και για το οποίο σήμερα θα συζητήσει η R. Dunnigan στη Λευκωσία με την κυπριακή ηγεσία, έχει και αυτή την διάσταση.
Το παιχνίδι με άλλα λόγια δεν έχει μόνο γεωπολιτική διάσταση, όπως κάποτε. Αλλά αποκτά ολοένα και περισσότερο κυρίως οικονομική διάσταση, όσο θα πλησιάζει η ώρα της εμπορικής εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αερίου. Έχουν να κάνουν οι σφαίρες επιρροής της περιοχής, και με τις μπίζνες ύψους δισ. ευρώ που θα ξεδιπλωθούν τα επόμενα χρόνια στην γειτονιά μας.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Το παιχνίδι με άλλα λόγια δεν έχει μόνο γεωπολιτική διάσταση, όπως κάποτε. Αλλά αποκτά ολοένα και περισσότερο κυρίως οικονομική διάσταση, όσο θα πλησιάζει η ώρα της εμπορικής εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αερίου. Έχουν να κάνουν οι σφαίρες επιρροής της περιοχής, και με τις μπίζνες ύψους δισ. ευρώ που θα ξεδιπλωθούν τα επόμενα χρόνια στην γειτονιά μας.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου