Τα απώτερα κίνητρα της δημιουργίας του άξονα Άγκυρας - Βαρσοβίας

Ένα μακιαβελλικό σχέδιο εξυφαίνεται, με πρωταγωνιστή την Τουρκία, με σκοπό την αλλαγή των γεωπολιτικών ισορροπιών στην Ευρώπη εις βάρος της Ρωσίας 

Ανάλυση: South Front
Απόδοση: "Ας Μιλήσουμε Επιτέλους!"

Η Άγκυρα δηλώνει πρόθυμη να στηρίξει το “πολωνικό αίτημα” υπέρ της ενίσχυσης της λεγόμενης “ανατολικής πτέρυγας” του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με την πολωνική εφημερίδα “Rzeczpospolita”, κατά την επίσκεψή του στην Άγκυρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Βίτολντ Βαστσικόφσκι (εκείνος με τη γνωστή “φαεινή” ιδέα για την επίλυση του “προσφυγικού”) άκουσε τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογάν να τον διαβεβαιώνει ότι οι Τούρκοι “έχουν την ίδια θέση όσον αφορά τον ρόλο του ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση απειλών εξ ανατολάς”. Σε διπλωματικούς όρους, αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία στηρίζει τις προσπάθειες της Πολωνίας να διασφαλίσει την προοπτική ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ “θα έχουν μια ουσιαστική παρουσία στο δικό μας τμήμα της Ευρώπης”.

Η Βαρσοβία θα πρέπει φυσικά να πληρώσει για αυτή την υποστήριξη. Ο Βαστσικόφσκι με τη σειρά του διαβεβαίωσε τον Ερντογάν ότι η Πολωνία θα υποστηρίξει οποιεσδήποτε ενέργειες της ΕΕ θα βοηθήσουν την Τουρκία στον αγώνα της κατά του ISIS (!) και υπέρ της μείωσης της ροής των παράνομων μεταναστών προς την Ευρώπη. Μάλιστα, ο υπουργός πήγε ένα βήμα παραπέρα, όταν δήλωσε ότι η Βαρσοβία θα υποστηρίξει την άμεση άρση των προϋποθέσεων για την χορήγηση βίζας στους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν σε χώρες της ΕΕ ελεύθερα. Στο σημείο αυτό ο επικεφαλής του πολωνικού διπλωματικού σώματος χρησιμοποίησε το γνωστό κλισέ, λέγοντας ότι η Πολωνία θα στηρίξει την “ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας”.

Ωστόσο, υπάρχει κανείς τόσο αφελής στην ΕΕ που να ξεγελαστεί από μια τέτοια κίνηση; Οι πιο πρόσφατες ενδείξεις από τις Βρυξέλλες δεν είναι πολύ ενθαρρυντικές, όσον αφορά τους Τούρκους. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ τόνισε ότι η Άγκυρα πρέπει να αποδείξει ότι πληροί όλα τα κριτήρια που απαιτούνται για να εξασφαλίσει το νέο καθεστώς μετακινήσεων χωρίς βίζα, και τα κριτήρια αυτά δεν πρόκειται να είναι χαλαρά. Ως εκ τούτου, τα σχόλια των Πολωνών παρατηρητών ότι η υποστήριξη της Βαρσοβίας στην Άγκυρα εντός της ΕΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί τόσο πολύτιμη όσο και η τουρκική υποστήριξη της Πολωνίας στο ΝΑΤΟ μοιάζουν υπερβολικά αισιόδοξα ή ίσως να ισοδυναμούν απλώς με έναν καλά κρυμμένα σαρκασμό.

Τόσο ο Βαστσικόφσκι όσο και ο υπουργός Άμυνας Άντονι Ματσιέρεβιτς έχουν πρόσφατα αναφερθεί αρκετά συχνά σε “απειλές από τη Μόσχα”, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έκαναν απ’ ευθείας χρήση ορολογίας από λεξικό φιλοσοφίας (!).Επικαλούμενοι φόβους για τις “επεκτακτικές” διαθέσεις του Πούτιν, οι δύο υπουργοί αποφάσισαν να στείλουν στα σύνορα 46.000 στρατιώτες. Αρκεί να θυμόμαστε ότι ο Βαστσικόφσκι διέβλεψε μια “υπαρξιακή απειλή” στην υπόσταση της Ρωσίας (“Πιο επικίνδυνη η Ρωσία από το Ισλαμικό Κράτος”).

Αλλά μάλλον αχρείαστη αποδείχθηκε η κλιμάκωση της φρασεολογίας. Το Βερολίνο και η Ουάσινγκτον έχουν ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν θα υπάρξουν μόνιμες βάσεις του ΝΑΤΟ στην Πολωνία, αλλά μόνο μερικές ταξιαρχίες που θα εναλλάσσονται εκ περιτροπής, πράγμα στο οποίο η Βαρσοβία φαίνεται να έχει συναινέσει. Η οπτασία των “απειλών από την Ανατολή” περιορίζεται στην ίδια την Πολωνία και τις Βαλτικές Χώρες.

Και όμως, απαντώντας σε ερωτήσεις Τούρκων δημοσιογράφων, ο Πολωνός διπλωμάτης αναφέρθηκε στην “άνοδο του ρωσικού ιμπεριαλισμού”, στο πλαίσιο ενός ευρέος γεωπολιτικού χώρου, ο οποίος εκτείνεται από την Ουκρανία έως την Γεωργία και τη Συρία, και κατηγόρησε την Μόσχα ότι έχει “εκτεταμένα σχέδια” για την αναδιοργάνωση της Ευρώπης κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να παραγκωνιστούν η Πολωνία και η Τουρκία σε τέτοιο βαθμό που “να μην έχουν θέση στο τραπέζι όταν θα λαμβάνονται διεθνείς αποφάσεις”. Συνεπώς, μπορεί κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, τουλάχιστον μέχρι την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, τα προβλήματα της τουρκικής εξωτερικής όσον αφορά τη Μέση Ανατολή, τον Νότιο Καύκασο και την Ρωσία, θα είναι κατά κάποιον τρόπο προβλήματα και της Πολωνίας.

Εάν, ωστόσο, η Βαρσοβία εννοεί να αναλάβει το ρόλο του συνήγορου της Άγκυρας στην ΕΕ, αυτό, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα έχει ως αποτέλεσμα η Ουάσιγκτον, οι Βρυξέλλες, και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες να κωφεύσουν και να γυρίσουν την πλάτη στις ανησυχίες της. Ήδη ο Ερντογάν υφίσταται αυστηρή κριτική, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αρνήθηκε να τον συναντήσει, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης διώκονται, η Άγκυρα άσκησε διπρόσωπη πολιτική όσον αφορά τους τζιχαντιστές στη Μέση Ανατολή, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος εναντίον των Κούρδων αυξάνει τις εντάσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας και αλλού.

Από την άλλη πλευρά, έξι μήνες ευνομίας και δικαιοσύνης στην Πολωνία, το μόνο που κατόρθωσαν ήταν να κερδίσει την φήμη μιας χώρας - ταραξία, ιδιαίτερα στο Βερολίνο, αλλά και στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Επομένως, μήπως στην επόμενη φάση, θα πρέπει λογικά να αναμένουμε μια νέα εξέλιξη, κατά την οποία η Βαρσοβία και η Άγκυρα θα γίνουν ο νέος πονοκέφαλος του ΝΑΤΟ, δρώντας ανεξάρτητα, ενώ την ίδια στιγμή θα παραμένουν κάτω από την “ομπρέλα” της συμμαχίας; Η επιλογή αυτή έχει αναφερθεί από έναν αναλυτή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας Collegium Civitas, τον Ρίτσαρντ Λιζιέσκι, ο οποίος τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης στενότερων σχέσεων μεταξύ Πολωνίας και Τουρκίας. Ο Πολωνός καθηγητής θεωρεί ότι η Άγκυρα είναι στην παρούσα φάση “εξαιρετικά αποτελεσματική”, δεδομένου ότι  “επιδιώκει τους στόχους της χωρίς να υπάρχει καμία σχεδόν αντίσταση από την πλευρά του ΝΑΤΟ και της ΕΕ”. Θεωρεί μεν την συμμαχία Βαρσοβίας-Άγκυρας “ασυνήθιστη και παρακινδυνευμένη”, αλλά συγχρόνως ικανή να οδηγήσει σε μια “εντελώς πρωτόγνωρη γεωπολιτική κατάσταση στην Ευρώπη”, εφ’ όσον επιτευχθεί μια σύζευξη μεταξύ Βαρσοβίας, Κιέβου και Άγκυρας.

Ωστόσο, το πρόβλημα έγκειται στην πιθανότητα ότι η “εξαιρετικά αποτελεσματική” Τουρκία ίσως να χρησιμοποιήσει τον “εταίρο” της, προκειμένου να υλοποιήσει τους δικούς της στόχους, όπως έχει κάνει πλείστες όσες φορές, στο πλαίσιο της ιστορίας των σχέσεων μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Πολωνικής Κοινοπολιτείας. Για παράδειγμα, ήδη από τον Απρίλιο του 2016 η Τουρκία έχει κατηγορηθεί ότι χρησιμοποίησε μια σύμμαχή της χώρα, το Αζερμπαϊτζάν, κατά της Μόσχας, για να προκαλέσει μια στρατιωτική σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι η Τουρκία διαθέτει επίσης ένα “περιουσιακό στοιχείο” στην Ουκρανία, με τη μορφή ενός παραστρατιωτικού σώματος των Τατάρων της Κριμαίας, που υπακούει στο “Ματζλίς” (ισλαμική συμβουλευτική εθνοσυνέλευση) και έχει ως βάση την περιοχή της Χερσώνας. Αφ' ότου η Τουρκία κατέρριψε ένα ρωσικό αεροσκάφος πάνω από τη Συρία τον περασμένο Νοέμβριο, η Άγκυρα άρχισε να παίζει το χαρτί των “Τατάρων της Κριμαίας” πιο ενεργά, ενώ το “Ματζλίς” προσπάθησε να κάνει τη ζωή δύσκολη στους κατοίκους της Κριμαίας.

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα ότι, την παραμονή της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία τον ερχόμενο Ιούλιο, δεν θα προκύψουν καταστάσεις, οι οποίες θα στοχεύουν στην πρόκληση μιας αντίδρασης της Ρωσίας, γεγονός το οποίο εν συνεχεία θα χρησιμοποιηθεί για να δικαιώσει τους ισχυρισμούς περί “ρωσικής απειλής” για την λεγόμενη “ανατολική πτέρυγα”.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. 

 πηγή