Tι διδάσκει για την εκλογή Προέδρων της Δημοκρατίας η Ιστορία στη μεταπολιτευτική Ελλάδα
Ο πήχης των 200 βουλευτών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας ισχύει στο Σύνταγμα από το 1975 και είναι έτσι κι αλλιώς πολύ υψηλά, αφού μόνο το 1974 υπήρξε κόμμα που, μεταπολιτευτικά, μπόρεσε να ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό. Και συγκεκριμένα η Ν.Δ. με 220.
Αλλά, όμως, και το χαμηλότερο εμπόδιο, αυτό των 180 βουλευτών για την τρίτη ψηφοφορία, πάλι δεν το έχει ξεπεράσει κάποιο από τα κόμματα που κέρδισαν τις εκλογές. Ακόμα και το 1981 με το 48%, το ΠΑΣΟΚ είχε 172 βουλευτές. Ως εκ τούτου η πράξη δείχνει πως μόνο μέσω συνεργασιών, κι όχι μονοκομματικά, μπορεί να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις τρεις ψηφοφορίες. Διαφορετικά, τη λύση τη δίνουν οι κάλπες.
Τόσο πριν όσο και μετά το 1985, όταν και αφαιρέθηκαν κρίσιμες αρμοδιότητες από τον θεσμικό ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας, υπήρξαν φορές που «κέρδισε» το συναινετικό πνεύμα κι άλλες που έγινε ντέρμπι. Με ίντριγκες, θρίλερ και παρασκήνιο.
Ο πρώτος και, μάλιστα, προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Μιχαήλ Στασινόπουλος στην αυγή της μεταπολίτευσης. Ο πανεπιστημιακός και βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ. εκλέχθηκε με 206 «ναι» λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1974. Η προεδρική του θητεία ήταν διακριτική και διήρκεσε ώς τις 20.6.1975, οπότε το αξίωμα ανέλαβε ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Τσάτσος. «Βγήκε» με 210 ψήφους, έχοντας απέναντί του τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, που υποστηρίχθηκε από την Ένωση Κέντρου, με 65.
Πέντε χρόνια αργότερα έγινε η πρώτη μάχη. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, βλέποντας το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου να καλπάζει, αποφάσισε να ρίξει στη φωτιά των εκλογών του 1981 τον Γεώργιο Ράλλη και ο ίδιος να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο Καραμανλής είχε προνοήσει να κάνει την περιβόητη «διεύρυνση», μαζεύοντας από το Κέντρο βουλευτές, όπως τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη των Νεοφιλελευθέρων και τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο της ΕΔΗΚ, η οποία ουσιαστικά διαλύθηκε, αφού τέσσερις βουλευτές προσχώρησαν στη Ν.Δ.
Η εκλογή του Καραμανλή δεν ήταν εύκολη, αφού χρειάστηκαν και οι τρεις ψηφοφορίες στις 23, 29 Απριλίου και 5 Μαΐου 1980. Στην πρώτη πήρε 179 ψήφους, στη δεύτερη 181 και στην τρίτη 183, ενώ συνολικά οι υποψήφιοι ήταν οκτώ!
Για να μπορέσει ο Καραμανλής να κερδίσει, έπρεπε να φύγουν από την ακροδεξιά Εθνική Παράταξη τρεις βουλευτές, από την ΕΔΗΚ δυο κι από το ΚΟΔΗΣΟ ένας.
Oριακά
Και η επόμενη διαδικασία εκλογής είχε σασπένς. Με τον μοναδικό υποψήφιο Χρήστο Σαρτζετάκη να εκλέγεται οριακά έπειτα από τρεις ψηφοφορίες στις 17, 23 και 29 Μαρτίου 1985, με 178-181-180 ψήφους αντίστοιχα.
Ο πιέσεις που ασκήθηκαν στον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και οι αντιδράσεις ψηφοφόρων να μη στηρίξει τον Καραμανλή οδήγησαν στην ξαφνική, ακόμα και για τους πιο στενούς του συνεργάτες, απόφαση να προτείνει στις 9.3.1985 τον εν ενεργεία αρεοπαγίτη Σαρτζετάκη (γνωστό από την υπόθεση Λαμπράκη) που είχε και τη στήριξη της Αριστεράς. Κι έτσι ο Καραμανλής, που είχε λάβει διαβεβαιώσεις ότι θα ανανεωθεί η θητεία του, τα βρόντηξε.
Η ιστορία κατέγραψε ακόμα και την αρπαγή κάλπης από τον γαλάζιο Ελευθέριο Καλογιάννη που την πήγε στα γραφεία της Ν.Δ. στη Βουλή. Κάτι που έγινε στη δεύτερη ψηφοφορία, όταν διανεμήθηκαν και ψηφοδέλτια χρώματος... βεραμάν, για να ελεγχθούν τυχόν διαρροές. Επεισοδιακή ήταν και η τρίτη, στην οποία ο Σαρτζετάκης έφτασε τις 180 με την «ψήφο Αλευρά», ο οποίος δεν είχε πάρει μέρος στις δυο προηγούμενες ψηφοφορίες ως «προσωρινός» Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Το 1990 ήταν η μοναδική φορά που χρειάστηκαν... πέντε ψηφοφορίες. Ο Μητσοτάκης, θέλοντας να γίνουν εκλογές για να ξεφορτωθεί την οικουμενική κυβέρνηση, αρνήθηκε οποιαδήποτε συναίνεση για το όνομα, έχοντας κατά νου να επαναφέρει από τις εφεδρείες τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος όμως δεν ήταν καθόλου ζεστός.
Στις τρεις ψηφοφορίες (19.2, 28.2, 3.3.1990) κανείς δεν συγκέντρωσε την απαιτούμενη πλειοψηφία. Στην πρώτη ψηφοφορία ο Σαρτζετάκης πήρε 151 ψήφους, στη δεύτερη ο προτεινόμενος από το ΠΑΣΟΚ Ιωάννης Αλευράς πρώτευσε με 127 και στην τρίτη έλαβε μια ψήφο παραπάνω (128). Και οι τρεις ψηφοφορίες είχαν από 148 «παρών», όλα της Ν.Δ.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τελικά δέχθηκε να μπει στο παιχνίδι μετά τις εκλογές (νίκη Ν.Δ.) και στην επαναληπτική ψηφοφορία στις 4 Μαΐου 1990 συγκέντρωσε 153 ψήφους, τέσσερις παραπάνω απ’ ό,τι στην πρώτη. Τον Καραμανλή στήριξαν και ο Θ. Κατσίκης της ΔΗΑΝΑ, όπως και δυο ανεξάρτητοι εκπρόσωποι της μουσουλμανικής μειονότητας.
Το φιλί της ζωής
Το 1995 για την εκλογή του Κωστή Στεφανόπουλου ο άνθρωπος - κλειδί ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος στο μεταξύ έχει ιδρύσει από το 1993 την Πολιτική Άνοιξη. Η οποία επί της ουσίας, με τους δέκα βουλευτές της, ήταν αυτή που «έβγαλε» τον Στεφανόπουλο Πρόεδρο και έδωσε το φιλί της ζωής στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, που γλίτωσε τις πρόωρες εκλογές.
Ο Στεφανόπουλος είχε διαλύσει ήδη τη ΔΗΑΝΑ από το 1994 μετά την αποτυχία του κόμματος στις ευρωεκλογές και προτάθηκε από ΠΑΣΟΚ και ΠΟΛΑΝ, κόντρα στην υποψηφιότητα του Αθ. Τσαλδάρη της Ν.Δ.
Και στις τρεις ψηφοφορίες (24.2, 2 και 8.3.1995) ο Στεφανόπουλος πήρε από 181 κουκιά, ενώ ο Τσαλδάρης από 109 (στις δύο) και 108.
Από το 2000 και μετά δεν χρειάστηκαν ξανά περισσότερες από μία ψηφοφορίες. Στις 8.2.2000 ο Στεφανόπουλος επανεκλέχθηκε με 269 ψήφους, υποστηριζόμενος από ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά. Με τον αντιπολιτευόμενο Καραμανλή να ζητάει πρόωρες εκλογές και να τις παίρνει (Απρίλιος 2000).
Η σύμπραξη Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ συνεχίστηκε και στις επόμενες δύο ψηφοφορίες, του 2005 και του 2010, όταν και ο Κάρολος Παπούλιας εκλέχθηκε Πρόεδρος με – ρεκόρ – 279 και 266 ψήφους αντίστοιχα, άνευ αντιπάλου. Και οι δύο διαδικασίες έγιναν Φεβρουάριο, ενώ το 2010 υπήρχε στήριξη και από το ΛΑΟΣ. Η παράδοση συνεργασίας Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ θα συνεχιστεί για τέταρτη διαδοχική εκλογή Προέδρου, με την υποψηφιότητα του Σταύρου Δήμα.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου