Ο άγνωστος ενεργειακός θησαυρός σε Καστελλόριζο και νοτίως της Κρήτης
Για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα οι υδρίτες μεθανίου ανοίγουν νέο δρόμο στον τομέα της ενέργειας, καθώς την επόμενη δεκαετία εκτιμάται ότι θα.....
είναι διαθέσιμη η απαραίτητη τεχνολογία εκμετάλλευσής τους.
Η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στη νέα αυτή ενεργειακή πρόκληση, καθώς η ελληνική ΑΟΖ διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα ένυδρου μεθανίου της Ευρώπης στη Μεσόγειο. Το πρόβλημα είναι ότι για την ώρα η χώρα μας δεν διαθέτει… ΑΟΖ! Συνεπώς κάτι τέτοιο φαντάζει μακρινό όνειρο.
Γράφει ο Κώστας Χαρδαβέλλας
Όμως, ενώ η Ελλάδα «πλέει» στην ανυπαρξία της ΑΟΖ και της εκμετάλλευσης των υδριτών, Γερμανο-τουρκικές έρευνες αναζήτησης ένυδρου μεθανίου πραγματοποιούνται εδώ και δώδεκα χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα κοιτάσματα ένυδρου μεθανίου είναι η πηγή ενέργειας του μέλλοντος,, αφού πλέον είναι γνωστό ότι στον πυθμένα τους κρύβουν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου.
Από το 2002 είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο μέρος των κοιτασμάτων υδριτών εντοπίζεται στο Καστελλόριζο, όπως προέκυψε από ένα πρωτοποριακό ερευνητικό πρόγραμμα αναζήτησης υδριτών μεθανίου στην ακριτική περιοχή. Ακολούθησαν επιστημονικές ανακοινώσεις που δεν απασχόλησαν ιδιαίτερα την ελληνική κυβέρνηση(!), ενώ μερίδα Ελλήνων επιστημόνων, κατά την προσφιλή ελληνική τακτική, επιχείρησε να υποβαθμίσει –«εκμηδενίσει» είναι η σωστή λέξη- τη σημασία των ευρημάτων.
Το 2010 δημοσιοποιήθηκαν και νέες μελέτες που αφορούσαν στην περιοχή νοτίως της Κρήτης, όπου υπήρχαν αξιόπιστες ενδείξεις για τεράστιες ποσότητες κοιτασμάτων ένυδρου μεθανίου, αλλά ούτε και τότε «συγκινήθηκε» κανένας από τους κυβερνώντες(!). Αντίθετα, Γερμανοί και Τούρκοι συνέχισαν καθ’ όλο αυτό το διάστημα να συνεργάζονται, αναζητώντας τα «χρυσοφόρα» αποθέματα υδριτών μεθανίου στην Ανατολική Μεσόγειο, με το βλέμμα πάντα στραμμένο προς το Καστελλόριζο, γνωρίζοντας καλά ότι με τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη μπορούν σε λίγα χρόνια να τους αποδώσουν πολύ μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου.
Τι δηλώνει ο Γερμανός καθηγητής που συμμετέχει στις γερμανο-τουρκικές έρευνες
Το γερμανο-τουρκικό ερευνητικό πρόγραμμα υλοποιείται από το Τμήμα Θαλάσσιων Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Βρέμης σε συνεργασία με το τουρκικό Ντοκούζ Εϊλούλ της Σμύρνης. Ο γερμανός καθηγητής Γκέρχαρντ Μπόχρμαν από το πανεπιστήμιο της Βρέμης, ο οποίος συμμετέχει στο εγχείρημα, επιβεβαιώνει τη συνεργασία Γερμανών – Τούρκων και δίνει περισσότερες λεπτομέρειες γι αυτή:
«Από κοινού με το πανεπιστήμιο Ντοκούζ προχωρήσαμε σε μία γερμανο-τουρκική συνεργασία με τους εκεί γεωλόγους συνεργάτες. Αυτό που κάνουμε είναι να ερευνούμε γεωεπιστημονικά περιοχές στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, καθώς και οι δύο περιοχές αποτελούν χώρους ενδιαφέροντος του πανεπιστημίου μας επί πολλά χρόνια. Ο στόχος μας είναι το ένυδρο μεθάνιο, το οποίο είναι ένα στερεό που προκύπτει από την ένωση του μεθανίου και του νερού και βρίσκεται στα ιζήματα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου»,
Εξηγεί, ενώ αποκαλύπτει ότι η κοινή προσπάθεια Γερμανών και Τούρκων μετρά ήδη δώδεκα χρόνια:
«Το πρόγραμμα ξεκίνησε το έτος 2002 και από τότε κάνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα μία κοινή γερμανο-τουρκική αποστολή με ένα γερμανικό ερευνητικό σκάφος».
Του ζητάμε να γίνει πιο συγκεκριμένος προς τη συχνότητα με την οποία γίνονται οι έρευνες και τον ρωτάμε εάν συμμετέχουν κα τουρκικά πλοία σε αυτές.
«Θα μπορούσα να πω ότι κάθε δύο – τρία χρόνια γίνεται μία κοινή αποστολή με γερμανικό σκάφος και στη συνέχεια καλούμε τουρκικά πλοία να συμμετάσχουν στην εργασία, κάτι που μέχρι τώρα συνέβη μόνο δύο φορές. Αμέσως μετά συναντιόμαστε στα εργαστήριά μας και εργαζόμαστε από κοινού για τα θέματα που προκύπτουν και κάνουμε επιστημονικές δημοσιεύσεις».
Στην ερώτηση ποιος αποφασίζει για τις περιοχές που ερευνώνται, καθηγητής Μπόχρμαν είναι πολύ προσεκτικός στην απάντηση που μας δίνει, αποφεύγοντας να προσδιορίσει συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες:
«Γερμανοί και Τούρκοι επιστήμονες αναζητάμε από κοινού περιοχές, απ’ όπου αρχικά αντλούμε τις πληροφορίες, π.χ. σε υποθαλάσσιους χώρους, σε γραμμές, βάθος κ.λ.π. και εν συνεχεία αποφασίζουμε που θα ψάξουμε. Κατ’ αρχάς ερευνούμε θέσεις στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο όπου αναμένουμε αυτό το ένυδρο μεθάνιο. Εκεί θέτουμε σε λειτουργία ένα θαλάσσιο μηχανολογικό εξοπλισμό που θα εργαστεί για να μας ενημερώσει για τον εντοπισμό του ένυδρου μεθανίου».
Του ζητάμε να μας δώσει την προσωπική του εκτίμηση για το εάν υπάρχει πετρέλαιο στην Τουρκία, την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά και σε αυτή την ερώτηση ο γερμανός καθηγητής απαντά με επιφύλαξη.
«Ειλικρινά δεν μπορώ να πω με σιγουριά, επειδή έχουμε ερευνήσει μόνο για μεθάνιο που εμφανίζεται πριν το πετρέλαιο, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι υπάρχει πολύ μεθάνιο που σχηματίζεται σε πολύ ρηχά ιζήματα, δηλαδή όχι σε μεγάλο βάθος, όπως το πετρέλαιο. Γνωρίζουμε επίσης ότι στο Νείλο, που είναι στην Αιγυπτιακή πλευρά, έχουν ανακαλυφθεί πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου. Για την Ελλάδα, δεν γνωρίζω καθόλου τη γεωλογία. Ως προς την Τουρκία, στα προάστια της νότιας ακτής θα περίμενε κανείς πετρέλαιο, αλλά κι αυτό δεν το ξέρω με σιγουριά».
Του επισημάναμε ότι για τους υδρογονάνθρακες της Ελλάδας έχει γίνει πολύς λόγος την τελευταία τριετία και τον ρωτάμε εάν έχει κάποια σχετική ενημέρωση από συναδέλφους του ή από επιστημονικές δημοσιεύσεις.
«Όχι, λυπάμαι. Εμείς δουλεύουμε μόνο στην τουρκική πλευρά, οπότε δεν έχουμε επεξεργαστεί τον ελληνικό χώρο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να γίνει έρευνα, αλλά για την ώρα δεν μπορώ να πω κάτι για την Ελλάδα»,
υποστηρίζει και προσθέτει ότι ουδέποτε υπήρξε αντίδραση από την ελληνική πλευρά για τις γερμανο-τουρκικές έρευνες(!!!)
Και η Κύπρος έχει υπογράψει σύμφωνο συνεργασίας με τους Γερμανούς
Το γερμανικό ερευνητικό πλοίο που συμμετέχει στο πρόγραμμα ονομάζεται «Ποσειδών» και το 2006 είχε λάβει μέρος σε ερευνητική αποστολή νοτίως της Κρήτης με την άδεια της τότε ελληνικής κυβέρνησης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των Τούρκων. Οι έρευνες γίνονταν για λογαριασμό του Πανεπιστημίου του Κιέλου και η Τουρκία αξίωνε τότε να εκδώσει και η ίδια άδεια εκτός από την Ελλάδα!
Η ελληνοτουρκική κόντρα είχε αναγκάσει τους γερμανούς επιστήμονες να εγκαταλείψουν το πλοίο με ποντισμένα τα καλώδια και να επιστρέψουν στην Γερμανία. Είχε ακολουθήσει έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, που είχε οδηγήσει στη λύση της ανάσυρσης του γερμανικού εξοπλισμού από το ελληνικό σκάφος «Αιγαίο», με την παρουσία σε αυτό όμως τούρκου επιστήμονα!!!
Σήμερα, το κοινό πρόγραμμα γερμανών και τούρκων διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό στην ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Κύπρου και τουρκικής ακτής. Ρωτάμε τον γερμανό καθηγητή που συμμετέχει σε αυτό εάν υπάρχουν αντιδράσεις από την κυπριακή κυβέρνηση:
«Με την Κύπρο έχουμε συνάψει επισήμως συμφωνία ώστε να μην εργαζόμαστε μόνο σε τουρκικές περιοχές. Έτσι μπορούμε να κατευθυνθούμε σε μία ζώνη 200 μιλίων προς την Κύπρο και να εργαστούμε εκεί. Αλλά μέχρι τώρα δεν έχει χρειαστεί να το κάνουμε, διότι στην Τουρκία οι περιοχές είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Έχουμε επικεντρωθεί εκεί, αλλά έχουμε κάνει μία συμφωνία έρευνας στην Κύπρο και, αν πηγαίναμε στην Κύπρο και βρίσκαμε υδρογονάνθρακα, θα τον είχαμε φυσικά δώσει στην Κύπρο και θα ηγούμασταν των ερευνών. Αυτό όμως δεν συνέβη, κι έτσι δεν είχαμε καμία μετέπειτα απευθείας επαφή με την Κύπρο».
Την τελευταία δεκαπενταετία η ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει πολλά προγράμματα έρευνας και μελέτης υδριτών, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον που υπάρχει γι αυτή την μη συμβατική μορφή ενέργειας.
Τις γερμανο-τουρκικές έρευνες χρηματοδοτεί το Γερμανικό Δημόσιο
Ολοκληρώνοντας την επικοινωνία με τον Γκέρχαρντ Μπόχρμαν, τον ρωτάμε εάν το γερμανο-τουρκικό πρόγραμμα έρευνας υδριτών στην Ανατολική Μεσόγειο χρηματοδοτείται από την ΕΕ, από τις δύο χώρες ή από ιδιωτικά κεφάλαια.
Σύμφωνα με την απάντησή του
«χρηματοδοτείται αποκλειστικά από δημόσια χρήματα. Από χρήματα που προέρχονται από φόρους και από τα πανεπιστήμια και τα μέλη της γερμανικής συνομοσπονδίας. Τα χρήματα προέρχονται από τους φορολογούμενους της Γερμανίας».
Το αυξημένο ενδιαφέρον των Γερμανών και των Τούρκων για το ένυδρο μεθάνιο οφείλεται και στο γεγονός ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος για την εμπορική εκμετάλλευσή του που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν απαγορευτική.
Από τις αρχές του 2000, η Ιαπωνία, αναζητώντας λύση στο ενεργειακό της πρόβλημα, καθώς ήταν υποχρεωμένη να καλύπτει με εισαγωγές το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών της αναγκών, ξεκίνησε να αναπτύσσει μία τεχνολογία αξιοποίησης των αποθεμάτων ένυδρου μεθανίου που υπάρχουν στις θαλάσσιες περιοχές της.
Σήμερα η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Ιαπωνίας JOCMEG έχει επιτύχει την υποθαλάσσια παραγωγή φυσικού αερίου από στερεούς υδρίτες μεθανίου και οι επιστήμονές της εκτιμούν ότι μέχρι το 2017 θα είναι εφικτή και η εμπορική παραγωγή του.
Σε Καστελλόριζο και Νότια Κρήτη οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ένυδρου μεθανίου της Ευρώπης
Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί και η Ελλάδα, καθώς επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ελληνική ΑΟΖ στα νότια της Κρήτης και στο Αιγαίο έχει τα υψηλότερα αποθέματα υδριτών μεθανίου σε ολόκληρη την Ευρώπη!
Στην Ανατολική Μεσόγειο το ενδιαφέρον εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή του Καστελλόριζου και για το λόγο αυτό την περίοδο 2002 – 2005 έλληνες και ξένοι ερευνητές συμμετείχαν στο πρωτοποριακό ερευνητικό πρόγραμμα «ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ» που είχε σκοπό την μελέτη των υδριτών της Ανατολικής Μεσογείου. Η χρηματοδότησή του έγινε κατά ένα μεγάλο μέρος από την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι έρευνες έγιναν στη λεγόμενη οροσειρά του Αναξίμανδρου, στα λασποηφαίστεια με τις ονομασίες «Άμστερνταμ», «Καζάν», «Αθήνα» και «Θεσσαλονίκη», όπως έχουν βαφτιστεί από τους επιστήμονες που τα ανακάλυψαν.
Το Νοέμβριο του 2013 την ίδια ακριβώς περιοχή ερεύνησαν και οι Τούρκοι επιστήμονες κινούμενοι στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Στο πρόγραμμα «ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ» (2002 – 2005) συμμετείχαν έλληνες επιστήμονες από το ΙΓΜΕ, το ΕΛΚΕΘΕ, το Πολυτεχνείο Κρήτης κα το Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και ξένοι ερευνητές από τα πολυτεχνεία Βερολίνου κα Κλάουσταλ της Γερμανίας, από το Άμστερνταμ της Ολλανδίας και από την Ισπανία. Να τονιστεί ότι επειδή η περιοχή ερευνών επεκτείνονταν και εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Τουρκίας (εκτός χωρικών υδάτων της), οι επικεφαλής του προγράμματος ζήτησαν και έλαβαν άδεια από την τουρκική κυβέρνηση. Στο πλαίσιο του προγράμματος έγιναν δύο αποστολές, το 2003 και το 2004, στα «όρη του Αναξίμανδρου» με το ωκεανογραφικό πλοίο «Αιγαίο», κατά τη διάρκεια των οποίων οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν «άγνωστο ενεργειακό θησαυρό». Όπως εξηγούσαν τότε, το ένυδρο μεθάνιο μπορεί να μην είναι εκμεταλλεύσιμο με τις υπάρχουσες τεχνολογικές δυνατότητες, αλλά δήλωναν βέβαιοι ότι μέχρι το 2020 θα είχε βρεθεί τρόπος για την αξιοποίησή του.
Ο θησαυρός νοτίως της Κρήτης
Πέρα από τα αποθέματα ένυδρου μεθανίου στο Καστελλόριζο, τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι υδρίτες της Κρήτης.
Από το 2010 ο έλληνας ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης, Αντώνης Φώσκολος, είχε δημοσιοποιήσει τα συμπεράσματα διεθνών μελετών, σύμφωνα με τα οποία
«η χώρα μας διαθέτει σύγχρονα «μεταλλεία», που είναι τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων νοτιο-ανατολικά της Κρήτης και οι γεωολογικοί σχηματισμοί νότια της νήσου, που περικλείου στερεό αέριο (υδρίτες)… Ξένες επιστημονικές δημοσιεύσεις εκτιμούν ότι στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης, εντός της ελληνικήςΑΟΖ, στους γεωλογικούς σχηματισμούς μίας έκτασης 60.000 km2, περικλείονται υδρίτες του απίστευτου μεγέθους των 30 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων»,
ενώ είχε επισημάνει ότι
«εκτιμάται πως μέσα στα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια θα είναι δυνατή η οικονομική ανάκτηση ενός μέρους του, με βάση τις εξελισσόμενες νέες τεχνολογίες».
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω επισημάνσεις βασιζόταν σε χαρτογραφήσεις των στερεών υδριτών της Μεσογείου από το Εθνικό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής και Ωκεανογραφίας της Τεργέστης, το Ινστιτούτο GEOAZUR της Γαλλίας, το Ινστιτούτο Ερευνών του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης και το γερμανικό Πανεπιστήμιο της Βρέμης, που σήμερα πραγματοποιεί από κοινού έρευνες με την Τουρκία, αναζητώντας υδρίτες μεθανίου.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου