του Παναγιώτη Καράμπελα*
Δύσκολα μπαίνω στην διαδικασία να απαντήσω σε άρθρα που διαβάζω. Όμως, αυτά που διάβασα στο άρθρο του κ. Κωνσταντακόπουλου με το τίτλο «Γιατί δεν πρέπει να ανακηρύξουμε ΑΟΖ!», δεν είναι εύκολο να μείνουν αναπάντητα. Θα επιχειρήσω να αντικρούσω με επιχειρήματα, σημείο προς σημείο, τους ισχυρισμούς του εν λόγω άρθρου, με την ελπίδα να συνεισφέρω κι εγώ κάποιες σκέψεις σε αυτόν το διάλογο που έχει ξεκινήσει, και για να μπουν και κάποια πράγματα στη θέση τους. Για τις γενικές θέσεις του κου Κωνσταντακόπουλου σχετικά με το Μνημόνο και πως οδηγηθήκαμε σε αυτό, σε γενικές γραμμές συμφωνώ και δεν θα μπω σε αυτό το θέμα καθώς είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του. Το πρώτο σημείο, λοιπόν, που ξεχωρίζει στο άρθρο είναι η κεκαλυμμένη πεποίθηση του συγγραφέα του, ότι επί της ουσίας, δεν υπάρχουν κοιτάσματα.
Λέω κεκαλυμμένη γιατί, φαντάζομαι, για δεοντολογικούς λόγους αφήνει ένα περιθώριο να υπάρχουν, αλλά λέω και πεποίθησης διότι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζεται υποδηλώνει με σαφήνεια για τον προσεκτικό αναγνώστη το ποια είναι η πραγματική του άποψη. Μιλάει για «απάτες», «ψέμματα» κτλ. με μεγάλη ευκολία. Θα μου πείτε: «Είναι κακό να μην πιστεύει κάποιος στην ύπαρξη σοβαρών κοιτασμάτων στην Ελλάδα;». Η απάντηση είναι πως όχι, δεν είναι κακό, επιφανειακής αναλύσεως είναι. Και το κακό με αυτό είναι ότι συμπαρασύρει σε λάθος ατραπούς μια ολόκληρη σοβαρή συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό για την ανακήρυξη και οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Ελλάδας. Και δυστυχώς, δεν προκύπτει μόνο αυτό το θέμα από το άρθρο.Ο κ. Κωνσταντακόπουλος πολύ σωστά ισχυρίζεται ότι οι διαθέσιμες πληροφορίες για το τι υπάρχει στο υπέδαφος της Ελλάδας είναι είτε ελάχιστες είτε ιδιαιτέρως καλά κρυμμένες από τους φορείς ή τις εταιρίες εκείνες που τις έχουν στα χέρια τους. Όμως, υπάρχουν κι άλλα στοιχεία τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε την κατάσταση, τα οποία για κάποιο λόγο δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του ο συγγραφέας του άρθρου. Γιατί μπορεί στοιχεία να μην μπορεί ο καθένας να βρει «στο μπακάλικο της γειτονιάς», όμως μπορεί κανείς να καταλάβει τι συμβαίνει από τη δραστηριότητα που υπάρχει διεθνώς σχετικά με αυτό το ζήτημα.
Όπως, λοιπόν, οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν την ύπαρξη ενός πλανήτη, όχι επειδή το βλέπουν, αλλά από την επιρροή του στη τροχιά του αστεριού γύρω από το οποίο περιστρέφεται, έτσι κι εμείς μπορούμε με σχετική ασφάλεια να πούμε ότι κάτι σοβαρό και περισσότερο από ευχολόγια υπάρχει στη περιοχή μας, κρίνοντας από:
α) την στάση της εταιρίας που κάνει τις έρευνες,
β) τον αριθμό και τη σοβαρότητα των υποψηφίων εταιριών που έχουν δείξει ενδιαφέρον,
γ) τα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί σε κοντινές αποστάσεις περιμετρικά μας, και
δ) τη στάση της Τουρκίας.
Κι εξηγούμαι: Η συμφωνία που έχει γίνει με την νορβηγική εταιρία PGS για τις σεισμικές έρευνες σε Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης, προβλέπει ότι το κόστος των ερευνών θα καλυφθεί από την πώληση των αποτελεσμάτων από την PGS στις λοιπές ενδιαφερόμενες εταιρίες. Η εν λόγω εταιρία θεωρείται από τις μεγαλύτερες και σοβαρότερες του χώρου στο κόσμο. Ως εκ τούτου, δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκινήσει τέτοιες δαπανηρές έρευνες αν δεν είχε κάνει την σχετική βολιδοσκόπηση των προθέσεων της αγοράς αναφορικά με την ύπαρξη ή μη ενδιαφέροντος απόκτησης των αποτελεσμάτων αυτών. Το γεγονός ότι μπήκε στη διαδικασία, όπως και οι άλλες εταιρίες που είχαν καταθέσει φάκελο συμμετοχής μαζί με την PGS, μας δείχνει αν μη τι άλλο, ότι υπάρχει σαφέστατο ενδιαφέρον μεγάλων εταιριών να πληρώσουν μεγάλα ποσά απλά και μόνο για τα σεισμικά δεδομένα. Αυτές οι εταιρίες είναι που έχουν τα «επτασφράγιστα» αρχικά στοιχεία που δεν έχουμε εμείς οι υπόλοιποι, όπως σωστά λέει ο κ. Κωνσταντακόπουλος. Επαγωγικά, λοιπόν, μπορούμε να καταλάβουμε τη σοβαρότητα των όσων ξέρουν.
Τα δε κοιτάσματα που έχουν βρεθεί περιμετρικά της χώρας είναι τουλάχιστον ικανοποιητικά για να μας δίνουν ουσιαστικές και βάσιμες ελπίδες: Αλβανία, Λιβύη, Αίγυπτος, Κύπρος, Ισραήλ. Η δε στάση της Τουρκίας, μιας χώρας που δεν κάνει απρόσεκτες κινήσεις εύκολα στο επίπεδο της στρατηγικής, μας δείχνει ότι κάτι παραπάνω από «μαζική παραπλάνηση», «βουνό από ψέμματα και ανακρίβειες» υπάρχει…
Όπως φαντάζομαι θα έχετε παρατηρήσει, δεν μπαίνω καν στο πειρασμό να επικαλεσθώ γεωλογικά στοιχεία και λοιπά επιστημονικά δεδομένα περί διαφόρων ομοιοτήτων, π.χ. των υπογείων πετρωμάτων, μεταξύ των περιοχών ενδιαφέροντος και αντίστοιχων γειτονικών με αποδεδειγμένα κοιτάσματα κτλ. Αρκούμαι ως μη ειδικός γεωλόγος στα στοιχεία της δικής μου επιστήμης, της γεωπολιτικής, που μπορώ να αναλύσω.
Ο κ. Κωνσταντακόπουλος, όμως, μας ενημερώνει και για κάτι που πραγματικά δεν γνωρίζαμε. Μας πληροφορεί, λοιπόν, πως «...ξεχνάμε ότι, για το 90% των χωρών όπου ανακαλύφθηκαν υδρογονάνθρακες, απεδείχθησαν, από πάσης πλευράς, κατάρα και καθόλου ευλογία».
Φαντάζομαι ότι οι Η.Π.Α., ο Καναδάς, η Σαουδική Αραβία, τα Η.Α.Ε, το Κουβέιτ, το Ομάν, το Κατάρ, το Καζακστάν, το Ιράν, η Λιβύη, η Νορβηγία, η Δανία, η Μ. Βρετανία, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Βενεζουέλα, είτε κακόπεσαν (αλλά μας το κρύβουν επιμελώς), είτε ανήκουν στο υπόλοιπο 10% των χωρών που δεν θεωρούν…«κατάρα» τον τόσο πλούτο! Αν όμως, όλες οι παραπάνω χώρες είναι η εξαίρεση του κανόνα, τότε αλήθεια, στο υπόλοιπο 90% που συνιστά το κανόνα του κου Κωνσταντακόπουλου, ποιες χώρες περιλαμβάνονται; Και για να προλάβω την αντίδραση που ενδεχομένως να προκαλέσει η ύπαρξη της Λιβύης και του Ιράν στην πιο πάνω λίστα, να αναφέρω ότι τα όποια δεινά έχουν βρει αυτές τις χώρες δεν έχουν να κάνουν με την εκμετάλλευση των εκεί κοιτασμάτων, αλλά με την κακοδιοίκηση δικτατόρων και διαφόρων φανατικών, καταστάσεις που είτε προϋπήρχαν είτε υπάρχουν μια χαρά σε πολλές περιοχές της Γης και χωρίς…υδρογονάνθρακες!
Στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «Απίθανα ψέμματα» ο κ. Κωνσταντακόπουλος μας αναφέρει τα τέσσερα βασικά «ψέμματα» που μας έχουν πει για τα πιθανά κοιτάσματα στην Ελλάδα και για την ΑΟΖ.
Α. Η Ελλάδα έχει αμύθητο ενεργειακό πλούτο.
Εδώ ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι «Ακόμα κι αν τον έχουμε, θα χρειαστούμε πολλά χρόνια για να τον βγάλουμε από κει που είναι. Στο μεταξύ τι θα γίνει; Θα μείνουμε χωρίς νοσοκομεία, θα στείλουμε όλους τους νέους στο εξωτερικό και θα πηδάμε απελπισμένοι από τις ταράτσες;»
Σύμφωνοι! Θέλει χρόνο. Αυτό, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεκινήσουμε έστω και τώρα, για να μην χάνουμε ακόμα περισσότερο χρόνο; Και όσο για το τι θα συμβεί «στο μεταξύ», κανείς δεν είπε να καθίσουμε με σταυρωμένα τα χέρια και να μετράμε το πόσοι πήδηξαν «από τις ταράτσες τους». Δεν μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα; Γιατί πρέπει να βάλουμε τον εαυτό μας στο δίλημμα ή το ένα ή το άλλο;
Β. Ο πλούτος μας ανήκει.
Το επιχείρημα εδώ είναι ότι με τα Μνημόνια που έχουμε υπογράψει ουσιαστικά έχουμε υποθηκεύσει τα κοιτάσματά μας και αφού είναι μη βιώσιμο το χρέος, μοιραία θα τα χάσουμε. Άρα δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να τα εξορύξουμε.
Αυτό είναι ένα σοβαρό επιχείρημα που έχει κάποια βάση. Πράγματι οι υπογραφές που υποχρεωθήκαμε να βάλουμε στα Μνημόνια μας έκαναν κάτι πολύ κοντά σε αποικία. Όμως, τελεσίδικα δεν έχουμε χάσει τίποτα. Η ηττοπάθεια δεν μας ωφελεί. Περιθώρια ακόμα υπάρχουν. Εκεί που δεν υπάρχουν περιθώρια είναι στο χρόνο. Κι αυτό γιατί δεν μπορούμε να περιμένουμε πότε και, φυσικά αν, θα φτιάξει ποτέ η οικονομία της χώρας και πότε και αν θα αποδεσμευτούμε από τα Μνημόνια, απλά για να αρχίσουμε τις διαδικασίες έρευνας και εξόρυξης των υδρογονανθράκων. Παραείναι σημαντική η οικονομική ωφέλεια από τα κοιτάσματα αυτά για να την αγνοήσουμε. Κάποιες φορές πρέπει να παίρνουμε κάποια ρίσκα και αυτό μάλλον -και πολύ περισσότερο σε αυτή τη χρονική συγκυρία που ήρθε- είναι ένα από αυτά. Ας σταθούμε ως Ελληνικός λαός στο ύψος των περιστάσεων και αν τεθεί επί τούτου θέμα, ας αντισταθούμε σε τυχόν εκχώρηση των κοιτασμάτων μας.
Γ. Υποστηρίζεται, τελείως ανακριβώς, ότι απαιτείται για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων η ανακήρυξη ΑΟΖ.
Είναι αλήθεια. Η υφαλοκρηπίδα και ο ορισμός αυτής αρκεί. Αφού, λοιπόν, η διαδικασία ορισμού/οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας είναι ίδια με αυτή της ΑΟΖ και εξίσου απαραίτητη για να συνεχίσουμε, τότε ποιος είναι ο λόγος που είναι τόσο απαγορευτικό να προχωρήσουμε σε ανακήρυξη συγκεκριμένα της ΑΟΖ; Εκτός, βέβαια, κι αν δεν πρέπει να προχωρήσουμε ούτε με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας…
Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι ειδικά για την υφαλοκρηπίδα έχουμε, καλώς ή κακώς, υιοθετήσει ως θέση της εξωτερικής μας πολιτικής την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με την έως τώρα άρνηση της Τουρκίας και με αποτέλεσμα το πάγωμα της όλης κατάστασης επί δεκαετίες. Επομένως ή θα συνεχίσει να είναι «κολλημένη» η διαδικασία κι εμείς εγκλωβισμένοι εις το διηνεκές ή θα πρέπει να προχωρήσουμε μονομερώς και σε αυτή τη διαδικασία, για την υφαλοκρηπίδα αυτή τη φορά, αλλάζοντας τη θέση μας περί προσφυγής στη Χάγη, κάτι το οποίο μπορεί να φέρει την ένταση που θέλει να αποφύγουμε ο κ. Κωνσταντακόπουλος. Άρα;
Δ. Λέγεται ότι οι «διεθνείς νταβατζήδες» εμπόδισαν την Ελλάδα να προχωρήσει στην αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου.
Το επιχείρημα που μας παρουσιάζει εδώ το άρθρο είναι ότι αφού μας εμπόδιζαν στο παρελθόν να βγάλουμε τον όποιο ορυκτό πλούτο έχουμε στη χώρα, γιατί μας αφήνουν τώρα; Η απάντηση είναι πως εάν δεχθούμε ότι όντως δεν ενθάρρυναν έως τώρα τις εξορύξεις (για να το πούμε διπλωματικά), τότε ο λόγος που το έκαναν ήταν για να τις ενθαρρύνουν σε κάποια στιγμή αργότερα, όπως π.χ. τώρα, και όχι γιατί δεν θέλουν να βγουν ποτέ οι υδρογονάνθρακες της χώρας.
Θα μου πείτε «άρα για τις εκμεταλλευτούν οι ίδιοι»! Ναι, για να εκμεταλλευτούν ότι μπορούν περισσότερο. Όμως, γι αυτό το θέμα έχει δοθεί μια απάντηση πιο πάνω.
Αναφορικά δε με το ζήτημα που θέτει το άρθρο στο σημείο αυτό, περί της μη επαρκούς ακόμα στελεχώσεως των αρμοδίων φορέων από την κυβέρνηση, η απάντηση είναι ότι αυτό αποτελεί ανεπάρκεια και πρόβλημα της κυβέρνησης που δεν ακυρώνει όμως τον αρχικό ισχυρισμό ότι, δηλαδή, είχαν υπάρξει διπλωματικές παρεμβάσεις επί σειρά ετών για να μην προχωρήσουμε σε έρευνες.
Ειλικρινά αδυνατώ να καταλάβω την ουσία ύπαρξης αυτού του επιχειρήματος στο κείμενο γενικότερα. Τι θέλει, δηλαδή, να μας πει ο κ. Κωνσταντακόπουλος; Ότι η τωρινή «διοχέτευση» δεδομένων για κοιτάσματα έρχεται σε αντίφαση και δεν δικαιολογεί τις έως τώρα «φήμες» περί «δήθεν» παρεμπόδισης των ερευνών από αυτά τα ξένα κέντρα, άρα το θέμα των πετρελαίων το εφηύραν εκ του μηδενός τώρα οι ξένοι, και η «διοχέτευση» αυτή γίνεται εξυπηρετώντας κάποια άλλη ατζέντα άσχετη με τους υδρογονάνθρακες. Η μη στελέχωση δε, των αρμόδιων υπηρεσιών από την κυβέρνηση επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας τέτοιας διαφορετικής ατζέντας κι έτσι σε ότι αφορά τα κοιτάσματα, αποδεικνύεται η μη ύπαρξή τους.
(συνεχίζεται)
* Διεθνολόγος, συνεργάτης ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου