Με αφορμή την πρόσφατη τοποθέτηση του πρωθυπουργού...κ. Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζερούμ ενώπιον του πρωθυπουργού της Τουρκίας κ. Ταγίπ Ερντογάν και των κορυφαίων διπλωματών του τουρκικού κράτους, κρίσιμο και χρήσιμο είναι ενόψει και της επετείου των 15 χρόνων από τα «γεγονότα των Ιμίων», να αναφερθούμε στο παρόν περίγραμμα στο ζήτημα των δήθεν «γκρίζων ζωνών» που επικαλείται και προβάλλει η Τουρκία,
με δεδομένο ότι ρητή υπήρξε η αναφορά του πρωθυπουργού, πως, εφόσον δεν καταστεί δυνατή η εξώδικη επίλυση της διαφοράς, η υπόθεση μπορεί (ή πρέπει) να αχθεί ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Ενόψει αυτής της τοποθέτησης από ελληνικής πλευράς, χρήσιμο είναι να αναφερθούμε στα παρακάτω:
Ενταύθα εκ προοιμίου επισημειώνεται ότι επ’ ουδενί υφίσταται «νομικό κενό» σε οποιαδήποτε Συνθήκη ρυθμίζει το νομικό καθεστώς του Αιγαίου, είτε αφορά στη Συνθήκη Ειρήνης του Λονδίνου του 1913 είτε αφορά στη Συνθήκη Ειρήνης των Αθηνών του 1913 είτε αφορά στη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 είτε αφορά στη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.
Ιδιαιτέρως δε ουδένα νομικό κενό καταλείπεται και από την τήρηση των Αρχών, προνοιών και δεσμεύσεων του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως αυτό υιοθετήθηκε με τη Σύμβαση του MontegoBay της Ιαμαϊκής του 1982.
Ισχυρισμός περί «γκρίζων ζωνών»
Με την πριν από 15 ακριβώς έτη δημιουργία των γνωστών γεγονότων των Ιμίων (Ιανουάριος 1996), η τουρκική πλευρά εφηύρε και προέβαλε τον ισχυρισμό περί «γκρίζων ζωνών» με «νομικό επιχείρημα» ότι τα διεθνή κείμενα που δεσμεύουν τις δύο χώρες (Ελλάδα και Τουρκία) αφήνουν «νομικό κενό» και δεν ρυθμίζουν δήθεν το καθεστώς όλων των νησίδων και βραχονησίδων του Αιγαίου Πελάγους!
Η νομική αυτή «αφύπνιση» (!) της γείτονος Τουρκίας, που λαμβάνει χώρα 73 χρόνια μετά από την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης και 49 χρόνια από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, είναι και ανιστόρητη και νομικώς αβάσιμη.
Προς αποκατάσταση του δικαίου αλλά και της ιστορικής αλήθειας, αναγκαίο είναι να επισημειωθούν ενταύθα τα εξής:
1. Με το άρθρο 5 της Συνθήκης Ειρήνης του Λονδίνου του Μαΐου του 1913 που υπεγράφη μεταξύ της Ελλάδας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας, αφενός, και της Τουρκίας, αφετέρου, τα κράτη-μέλη εμπιστεύθηκαν στις Μεγάλες Δυνάμεις τον καθορισμό της τύχης όλων των οθωμανικών νήσων του Αιγαίου Πελάγους.
Με το του Μαΐου του που υπεγράφη μεταξύ της Ελλάδας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας, και της Τουρκίας, , τα κράτη-μέλη εμπιστεύθηκαν στις Μεγάλες Δυνάμεις τον καθορισμό της τύχης .
2. Με το άρθρο 15 της Συνθήκης Ειρήνης των Αθηνών του Νοεμβρίου του έτους 1913, μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, αναλαμβάνεται η δέσμευση της υποχρέωσης να αποδεχθούν Ελλάδα και Τουρκία την όποια απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων που θα αφορά την τύχη των οθωμανικών νήσων του Αιγαίου Πελάγους.
Με το του Νοεμβρίου του έτους, μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, αναλαμβάνεται η να Ελλάδα και Τουρκία την όποια απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων που θα αφορά την τύχη των οθωμανικών νήσων του Αιγαίου Πελάγους.
3. Με βάση τις δύο αυτές προαναφερόμενες Διεθνείς Συνθήκες επακολούθησε η Δια κοίνωση Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου 1914 με την οποία οι Μεγάλες Δυνάμεις (που είχαν νομιμοποιηθεί επί τούτω), αποφάσισαν και παρέδωσαν (περιήλθαν) στην Ελλάδα όλα τα νησιά του Αιγαίου με εξαίρεση την Ίμβρο, την Τένεδο και το Καστελόριζο, τα οποία επεστράφησαν στην Τουρκία.
(Για το Καστελόριζο θα γίνει αναφορά αμέσως παρακάτω. Ιδιαιτέρως δε λόγω και της νομικοπολιτικής υπεροχής της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης [ΑΟΖ],το Καστελόριζο αποτελεί τη λυδία λίθο της όλης υπόθεσης.)
Με βάση τις δύο αυτές προαναφερόμενες Διεθνείς Συνθήκες επακολούθησε η Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου με την οποία οι Μεγάλες Δυνάμεις, αποφάσισαν και παρέδωσαν στην Ελλάδα με εξαίρεση την και το τα οποία επεστράφησαν στην Τουρκία.
4. Με βάση το άρθρο 12 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης του έτους 1923 επικυρώνεται η κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά της «Ανατολικής Μεσογείου» εκτός από την Ίμβρο, την Τένεδο και τις Λαγούσες, και ιδρύεται ειδικός κανόνας δικαίου βάσει του οποίου μόνο τα νησιά που ευρίσκονται σε μικρότερη απόσταση των τριών (3) ναυτικών μιλίων από την ασιατική ακτήπαραμένουν υπό τουρκική κυριαρχία.
Με βάση το του έτους επικυρώνεται η στα νησιά της εκτός από την Ίμβρο, την Τένεδο και τις Λαγούσες, και ιδρύεται ειδικός κανόνας δικαίου βάσει του οποίου μόνο .
Έτσι, δυνάμει της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης εκχωρούνται όλα τα άλλα νησιά της «Ανατολικής Μεσογείου» στην Ελλάδα, με εξαίρεση μόνο όσα ρητώς δεν της παραχωρούνται. Τούτος ο αυστηρός κανόνας δικαίου αποτελεί αντιστροφή στο τουρκικό «νομικό επιχείρημα», περί δήθεν «κενών δικαίου».
Επίσης, με την αυτή Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης και με το άρθρο 16, η Τουρκία δηλώνει ευθέως ότι παραιτείταιαπό κάθε τίτλο και οποιοδήποτε δικαίωμα επί όλων των νήσων, εκτός εκείνων που η κυριαρχία τους έχει αναγνωρισθεί με τη συγκεκριμένη Συνθήκη της Λωζάννης. Δηλαδή προδήλως βέβαιονείναι ότι με απόλυτη σαφήνεια καθορίζονται τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο,χωρίς να δημιουργούνται αμφισβητήσεις ή κενά στα όρια της κυριαρχίας της.
Περί του Καστελόριζου
5. Αξιοσημείωτο είναι ότι με τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης, περιέρχονται στην Ιταλία όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου. Τα νησιά, δε, αυτά αναφέρονται και απαριθμούνται λεπτομερώς ήτοι: Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσσος, Δήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Σύμη, Λιψώς και Κως. Ρητώς δε αναφέρεται ότι υπό την κυριαρχία της Ιταλίας περιέρχεται και η νήσος Καστελόριζο. Δηλαδή με τον ύστερο αυτό κανόνα του 1923 ακυρώνεται η με τη Διακοίνωση Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου 1914 παράδοση του Καστελόριζου στην Τουρκία.
6.Με τη συνομολόγηση ήδη της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης η Τουρκία παραιτήθηκε υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματός της επί των νήσων της Δωδεκανήσου και των εξ αυτών εξαρτημένων νησίδων (που κατέχονταν ήδη από την Ιταλία). Ορίζεται, δε, ότι το ζήτημα που αφορά στα Δωδεκάνησα θα κανονισθεί μεταξύ των ενδιαφερομένων (Ελλήνων - Δωδεκανησίων - Ιταλών). Ως εκ τούτου κατά τρόπο αδιστάκτως βέβαιον, η Τουρκία ρητώς: α) δεν αναγνωρίζει δικαιώματα υπέρ αυτής επί της Δωδεκανήσου και β) ρητώς παραιτείται από οποιοδήποτε ζήτημα αφορά νήσους και βραχονησίδες στο πλέγμα της Δωδεκανήσου.
7. Για την πληρότητα του νομικού και ιστορικού λόγου, θα πρέπει να υπομνησθεί εδώ ότι η Δωδεκάνησος μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δικαίως εδόθη στην Ελλάδα η οποία υπέστη τα μέγιστα στον αγώνα κατά του φασισμού-ναζισμού, ενώ η Τουρκία δεν είχε καν εμπλοκή.
Με τη συνομολόγηση ήδη της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης. Ορίζεται, δε, ότι το ζήτημα που αφορά στα Δωδεκάνησα θα κανονισθεί μεταξύ των ενδιαφερομένων. Ως εκ τούτου κατά τρόπο, θα πρέπει να υπομνησθεί εδώ ότι μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δικαίως εδόθη στην Ελλάδα.
Έτσι, με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του Φεβρουαρίου του έτους 1947, η Δωδεκάνησος παραχωρείται στην Ελλάδα. Υπόψη, δε, ότι στη Συνθήκη αυτή των Παρισίων συμβαλλόμενο μέρος δεν είναι η Τουρκία. Άλλωστε, η Τουρκία ήδη (ως έχει προεκτεθεί), δεν αναγνωρίζει δικαιώματά της επί της Δωδεκανήσου και έχει παραιτηθεί ρητώς σε οποιοδήποτε ζήτημα αφορά νήσους και βραχονησίδες, αναγνωρίζοντας ως ενδιαφερόμενα μέρη τους Δωδεκανήσιους πολίτες, αφενός, και την Ελλάδα και την Ιταλία, αφετέρου.
8. Ως εκ τούτου και ειδικότερα για το ζήτημα των Ιμίων, αναγκαίο είναι να υπομνησθεί στην Τουρκία ότι στους επίσημους χάρτες της του υπουργείου Εξωτερικών του 1953 και του 1971, τα Ίμια βρίσκονται εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, ενώ ο επίσημος χάρτης αυτού τούτου του τουρκικού στρατού («βαθύ κράτος») του 1969 αναφέρει τα Ίμια όχι ως Καρντάκ («Kardak») αλλά ως Ίμια («Immia») και τα εντάσσει απολύτως εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων.
9. Τούτων δοθέντων (και ειδικότερα ως προς τα Ίμια), πέραν της ρητής αναφοράς της απόστασης των τριών (3) ναυτικών μιλίων από την ασιατική ακτή, που κατά τρόπο πρόδηλο καθορίζει την έκταση κυριαρχίας της Τουρκίας, απολύτως συναφής είναι και η παραίτησή της από οτιδήποτε αφορά τη Δωδεκάνησο – εξ ου λόγου, άλλωστε, η Τουρκία είναι μη συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.
Τούτων δοθέντων (), πέραν της ρητής αναφοράς της απόστασης των τριών (3) ναυτικών μιλίων από την ασιατική ακτή, που κατά τρόπο πρόδηλο καθορίζει την έκταση κυριαρχίας της Τουρκίας, απολύτως συναφής είναι και η παραίτησή της από οτιδήποτε αφορά τη Δωδεκάνησο – . 10. Τέλος, σε εφαρμογή της Σύμβασης του MontegoBay της Ιαμαϊκής του 1982, με την οποία θεσπίζεται το (νέο) καθεστώς του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, καθιερώνεται ως διεθνής κανόνας δικαίου η παραδοχή ότι το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης μπορεί να φθάσει τα 12 ναυτικά μίλια, ενώ η ΑΟΖ τα 200 ναυτικά μίλια. Για την ακρίβεια, η ΑΟΖ μπορεί να επεκταθεί στα 188 ναυτικά μίλια αν αφαιρεθούν τα 12 ναυτικά μίλια της αιγιαλίτιδας ζώνης. Το παράκτιο, δε, κράτος ασκεί επί της ΑΟΖ τα κυριαρχικά δικαιώματα που ασκεί επί της υφαλοκρηπίδας. Έτσι με τη νέα αυτή Σύμβαση, λύθηκε οριστικώς ένα από τα δυσχερέστερα προβλήματα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
11. Η παραδοχή αυτή απέκτησε και εθιμική υπόσταση, ώστε από το 1982 και στο εξής κάθε κράτος της διεθνούς κοινότητας, μέλος του ΟΗΕ δικαιούται μονομερώς (ακόμη και πριν τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης) να επεκτείνει (ή άλλως να καθορίσει) την αιγιαλίτιδά του ζώνη στα 12 ναυτικά μίλια ή να επεκτείνει την ΑΟΖ στα 200 ναυτικά μίλια.
Η παραδοχή αυτή απέκτησε και ώστε από το 1982 και στο εξής κάθε κράτος της διεθνούς κοινότητας, μέλος του ΟΗΕ δικαιούται μονομερώς () να επεκτείνει () την αιγιαλίτιδά του ζώνη στα 12 ναυτικά μίλια ή να επεκτείνει την ΑΟΖ στα 200 ναυτικά μίλια.
12. Ουδεμία συνεπώς αμφιβολία καταλείπεται ότι η ρύθμιση που αφορά τόσο την αιγιαλίτιδα ζώνη όσο και την ΑΟΖ ευνοεί ιδιαιτέρως τη χώρα μας και αποκλείει κάθε άλλη αντίθετη εκδοχή, ώστε σε συνδυασμό με τα προαναφερόμενα να καθίσταται ανύπαρκτη η οποιαδήποτε επιχειρηματολογία περί δήθεν «κενών δικαίου», όπως αβασίμως επικαλείται η Τουρκία.
Ουδεμία συνεπώς αμφιβολία καταλείπεται ότι η ρύθμιση που αφορά τόσο την αιγιαλίτιδα ζώνη όσο και την ΑΟΖ ώστε σε συνδυασμό με τα προαναφερόμενα να καθίσταται ανύπαρκτη η οποιαδήποτε επιχειρηματολογία περί δήθεν «κενών δικαίου». Τούτη η απόλυτη σαφήνειατων κανόνων δικαίου επικυρώνεται περαιτέρω και με το άρθρο 15 της προαναφερόμενης Σύμβασης του MontegoBay, με βάση το οποίο για την οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ γειτονικών κρατών υιοθετείται ο «κανόνας της μέσης γραμμής», που αφορά στην οριοθέτηση και προφανώς όχι στη διανομή της υφαλοκρηπίδας.
Ουδεμία, δε, νομική εκδοχή υφίσταται υπέρ της Equity όπως υποστηρίζει η Τουρκία.
Τα προαναφερόμενα «12» σημεία μπορεί να είναι χρήσιμα στην περίπτωση που η «μοναδική διαφορά» μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας εστιάζεται «στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας» – και εφόσον η υπόθεση υπαχθεί στην κρίση του δικαιοδοτικού Οργάνου της Χάγης.
Δημοσίευση σχολίου