Η επίθεση με πυρά πυροβολικού κατά της νήσου Yeonpyeong της Νότιας Κορέας, τη χρονική στιγμή που 70.000 στρατιώτες των νοτιοκορεατικών ενόπλων δυνάμεων διεξήγαγαν άσκηση ευρείας κλίμακας (22-30 Νοεμβρίου 2010), μπορεί να χαρακτηρισθεί αφενός ως «συνέχεια της επικίνδυνης στρατηγικής της Πιονγκγιάνγκ έναντι της Σεούλ, προκειμένου να υπερασπίσει τα ζωτικά συμφέροντά της» και αφετέρου ως «μια ακόμη ευκαιρία, προκειμένου να ανεβάσει το πεσμένο ηθικό των Βορειοκορεατών προκαλώντας ταυτόχρονα ανησυχία στη Σεούλ».
Ήδη, η επίθεση καταδικάσθηκε από την Ουάσινγκτον, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενώ την ανησυχία τους εξέφρασαν η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ρωσία. Γενικά, παρατηρείται μια σκληρή στάση των δυτικών χωρών απέναντι στην ηγεσία της Πιονγκγιάνγκ.
Εκτός από τη διεξαγωγή της νοτιοκορεάτικης άσκησης, η επίθεση συνδέεται και με το πρόγραμμα των βορειοκορεατικών πυρηνικών όπλων, καθώς συμπίπτει με την αναχώρηση από το Τόκιο για το Πεκίνο του Αμερικανού απεσταλμένου Στίβεν Μπόργουορθ, όπου είχε προγραμματισθεί συνάντηση με Κινέζους αξιωματούχους για τα πυρηνικά της Βόρειας Κορέας. Επιπρόσθετα, πριν μερικές ημέρες
αποκαλύφθηκε η ύπαρξη μιας νέας βορειοκορεατικής μονάδας εμπλουτισμού ουρανίου (Yongbyon Nuclear Complex), για την οποία δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη αν κατασκευάσθηκε για να υποστηρίξει το πρόγραμμα των πυρηνικών όπλων.
Αναμφισβήτητα, στην κορεατική χερσόνησο επικρατεί αβεβαιότητα, αδυναμία πρόβλεψης των μελλοντικών εξελίξεων και προέχει η αποφυγή ενός νέου θερμού επεισοδίου. Ήδη, από την 26η Μαρτίου 2010, όταν βυθίστηκε μετά από έκρηξη η 1.200 τόνων κορβέτα “Chonan PCC-772” του πολεμικού ναυτικού της Νότιας Κορέας με πλήρωμα 104 ανδρών κοντά στη νοτιοκορεατική νήσο Baengnyeong (ή
Baekryeong), η κατάσταση ασφάλειας στην κορεατική χερσόνησο είχε χαρακτηρισθεί ως «προ-συγκρουσιακή», γεγονός που προκαλεί εδώ και αρκετούς μήνες ψυχολογική πίεση κυρίως προς τους Νοτιοκορεάτες , παρότι δεν διαπιστώνεται πρόθεση έναρξης εχθροπραξιών από καμία πλευρά. Αυτό όμως δεν αποκλείει την πιθανότητα κλιμάκωσης της έντασης.
2Ανάπτυξη Δυνάμεων
Στη Νότια Κορέα οι ένοπλες δυνάμεις έχουν αυξήσει την ετοιμότητά τους και προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο έναρξης εχθροπραξιών, συγκεκριμένα • Αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας περιπολούν συνεχώς τον εναέριο χώρο άνω και πέριξ της νήσου Yeonpyeong.
• Αμερικανικές και νοτιοκορεατικές δυνάμεις προετοιμάζονται για την διεξαγωγή
νέας αεροναυτικής άσκησης.
• Το αμερικανικό πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο “USS George Washington”
(CVN 73), το οποίο μεταφέρει 75 μαχητικά αεροσκάφη και δύναμη περίπου
5.500 ανδρών, απέπλευσε από ναυτική βάση νότια του Τόκιο και
κατευθύνεται προς την κορεατική χερσόνησο, προκειμένου να συμμετάσχει
στην αεροναυτική άσκηση.
• Στη νήσο Yeonpyeong έχουν αναπτυχθεί έξι μονάδες πυροβολικού και
αναμένονται και άλλες.
• Ο υπουργός Άμυνας της Νότιας Κορέας, Κιμ Τάε-Γιουνγκ, πριν αντικατασταθεί (25 Νοεμβρίου) από τον Λι Χι Γουόν λόγω των επικρίσεων για αργή αντίδραση των νοτιοκορεατικών ενόπλων δυνάμεων, δήλωσε ότι «η χώρα του σκέφτεται σοβαρά το ενδεχόμενο να ζητήσει την ανάπτυξη αμερικανικών πυρηνικών όπλων στο νοτιοκορεατικό έδαφος» (το Δεκέμβριοτου 1991, οι ΗΠΑ απέσυραν τα πυρηνικά τους όπλα από τη Νότια Κορέα).
• Η Βόρεια Κορέα προειδοποίησε (25 Νοεμβρίου) ότι «οι αεροναυτικές ασκήσεις των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας οδηγούν την κατάσταση στο χείλος του πολέμου».
Οι δύο χώρες τυπικά βρίσκονται σε πόλεμο, καθότι δεν έχει υπογραφεί καμία συμφωνία ειρήνης μετά τον πόλεμο του 1953, ενώ στη μεταξύ τους αποστρατικοποιημένη ζώνη είναι ανεπτυγμένες ισχυρές ένοπλες δυνάμεις.
Πιθανά Σενάρια
Αρκετοί αναλυτές ερμηνεύουν το επεισόδιο ως «μια ένδειξη προθυμίας εκ μέρους της Πιονγκγιάνγκ να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό της οπλοστάσιο». Επομένως, το μήνυμα έχει αποδέκτη την Ουάσιγκτον, η οποία θα πρέπει άμεσα να αποκωδικοποιήσει τις προθέσεις των Βορειοκορεατών και να ενεργήσει πριν η κατάσταση ξεφύγει από κάθε έλεγχο, με την πρόκληση και άλλου θερμού επεισοδίου. Σε αυτή την πιθανή μελλοντική προσπάθεια προσέγγισης τη Πιονγκγιάνγκ είναι σίγουρο ότι απαιτείται και η συμβολή τόσο του Πεκίνου όσο και της Μόσχας, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επανάληψης των «6μερών συνομιλιών» (Βόρειας Κορέας, Νότιας Κορέας, ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας και Ιαπωνίας). Το 2005, η Βόρεια Κορέα συμφώνησε να παραιτηθεί από την ανάπτυξη
του πυρηνικού της προγράμματος, με αντάλλαγμα τη χορήγηση οικονομικών και πολιτικών οφελών, αλλά εδώ και δύο χρόνια οι «6μερείς συνομιλίες» έχουν διακοπεί.
Η περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης στην κορεατική χερσόνησο είναι ένα δεύτερο σενάριο, το οποίο συγκεντρώνει λιγότερες πιθανότητες, αλλά σίγουρα εξετάζεται από την Ουάσιγκτον, καθώς οι προθέσεις της Πιονγκγιάνγκ δεν είναι πλήρως διευκρινισμένες προς το παρόν. Στην περίπτωση αυτή, αν και το αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης θα επέφερε πιθανόν οριστική επίλυση του προβλήματος, εντούτοις το τίμημα θα ήταν μάλλον τεράστιο για τη Νότια Κορέα και τις ΗΠΑ, λόγω της υψηλής επιχειρησιακής δυνατότητας των ενόπλων δυνάμεων αλλά και του πυρηνικού (μικρό αριθμό πυρηνικών όπλων που παρήγαγε από πλουτώνιο στο Yongbyon Nuclear Complex) και του βαλλιστικού οπλοστασίου
3(περίπου 1.000 βαλλιστικά βλήματα εδάφους-εδάφους μικρού και μεγάλου βεληνεκούς, νέας και παλαιάς τεχνολογίας) που διαθέτουν οι Βορειοκορεάτες. Προς το παρόν, οι ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σχεδιάζουν σε πρώτη φάση να ενημερώσουν τους συμμάχους τους για την επίθεση που εξαπέλυσε η Βόρεια Κορέα.
Ένα τρίτο σενάριο, που συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες και το οποίο δεν αναμένεται να επιφέρει επίλυση του προβλήματος αλλά ούτε και αποκλιμάκωση της έντασης, είναι η προσφυγή των Νοτιοκορεατών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου εκτιμάται ότι θα δοκιμασθούν οι σινο-βορειοκορεατικές σχέσεις. Πάντως, μέχρι τις 23 Νοεμβρίου, όπως ανακοίνωσε ο πρεσβευτής της Βρετανίας στον ΟΗΕ και ο οποίος ασκεί χρέη προέδρου στο Συμβούλιο Ασφαλείας, Mark Lyall Grant, «καμία συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν έχει ζητηθεί».
Προς το παρόν, το πυρηνικό και βαλλιστικό οπλοστάσιο της Βόρειας Κορέας αφενός «λειτουργεί αποτρεπτικά στην κλιμάκωση της έντασης και στην έναρξη γενικευμένων εχθροπραξιών» και αφετέρου «εγγυάται τη διατήρηση του status quo της κορεατικής χερσονήσου». Για ακόμη μια φορά, δικαιώνεται ο Hedley Bull για τη θεμελιώδη σχέση μεταξύ της πιθανότητας έναρξης ενός πολέμου και του μεγέθους της καταστρεπτικότητάς του. «Όσο πιο δυνητικά καταστρεπτικός φαινόταν να είναι ένας πόλεμος, τόσο μικρότερη ήταν η πιθανότητα να λάβει χώρα και αντιστρόφως».
Παρόλα αυτά, «κάποιος μελλοντικός ηγέτης μπορεί να είναι αρκετά τολμηρός ή αρκετά απελπισμένος, ώστε να εκμεταλλευτεί τον φόβο της ανθρωπότητας για τον πυρηνικό πόλεμο, προκειμένου να προωθήσει τους πολιτικούς του σκοπούςn»1.
Γιαννακόπουλος Βασίλειος
Ταξίαρχος ε.α. Πολεμικής Αεροπορίας
Πρώην Γεωστρατηγικός Αναλυτής ΓΕΕΘΑ
Απόφοιτος της Σχολής Πολέμου και του
Centre d' Études Diplomatiques et Stratégiques
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου