Η πολιτική φυλή του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος τους τελευταίους τρεις μήνες ξεπέρασε όλα τα προηγούμενα επιτεύγματά της. Με μια ανελέητη διελκυστίνδα ανάμεσα σε αποφάσεις περί οικονομικών θεραπευτικών συνταγών και τις διαδοχικές ανασχέσεις τους, κατάφερε να καταστρέψει πολύ περισσότερα από ό,τι οι Βάνδαλοι, οι Γότθοι και οι Σκύθες.
Οι ωμοί προκάτοχοί της χρησιμοποιούσαν τις μεθόδους της εξαπάτησης και της συγκάλυψης ως απλά μέσα με σκοπό την εδαφική κατάκτηση. Οι εξελιγμένες φυλές των ευρωπολιτικών κατανοούν ότι η συσκότιση και η σύγχυση δεν είναι απλά εργαλεία, αλλά ο επιθυμητός τελικός σκοπός. Σε τελική ανάλυση, αν ο κόσμος κατανοεί τι γίνεται, σε τι θα χρησιμεύει αυτή η τόσο ακριβή και καθόλου διασκεδαστική «ελίτ»; Ούτε καν προσφέρει υλικό για κους κους στα ανάλογα περιοδικά όπως οι αστέρες του κινηματογράφου και οι βασιλιάδες.
Δεν πρόκειται για κάποια δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη παρατήρηση. Μπορείς κάλλιστα να πιστεύεις και να υποστηρίζεις ότι οι οικονομικές ανισορροπίες της Ευρωζώνης πρέπει να αντιμετωπιστούν είτε μέσω καταστροφής κεφαλαίων (στάση πληρωμών και υποτίμηση) είτε μέσα από την επιβολή αυστηρών μέτρων λιτότητας (δρακόντειος περιορισμός κρατικών δαπανών και περικοπές μισθών). Και οι δύο επιλογές θα ήταν καλύτερες από την ομόφωνη απόφαση των ευρωκρατών που προτείνουν ως λύση την ενίσχυση του δανεισμού με σκοπό τη χρηματοδότηση ημίμετρων, που παραπέμπουν ες αεί τα προβλήματα στο μέλλον.
Αυτό φαίνεται καλύτερα μέσα από τα παραδείγματα δύο άκρων, υποτίθεται, που αφορούν χώρες εκτός του πυρήνα της Ευρωζώνης: της Εσθονίας και της Ελλάδας.
Η Εσθονία αποτελεί ένα παράδειγμα καλά λειτουργούσας οικονομίας. Στα μέσα Μαρτίου ανακοίνωσε ότι πέτυχε να ανταποκριθεί στα κριτήρια σύγκλισης για είσοδο στην Ευρωζώνη. Πέρσι η κυβέρνηση της είχε περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω του 3% του Α.Ε.Π. και είχε θέση καθαρού πιστωτή.
Ακόμα και η άτεγκτη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εγκρίνει σε ιδιωτικές συνομιλίες την είσοδο της Εσθονίας στην Ευρωζώνη, αλλά οι θεματοφύλακες του ευρώ θα χρειαστούν κάποιους μήνες προκειμένου να δώσουν την τελική τους έγκριση. Και σε τελική ανάλυση η Εσθονία έχει μόλις 1,3 εκατομμύρια πληθυσμό, οπότε ο προστιθέμενος κίνδυνος είναι πολύ περιορισμένος.
Ο εσθονικός λαός άντεξε με θαυμαστή συνέπεια μια «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή την περικοπή των δημοσίων δαπανών, την υψηλή ανεργία και τις περικοπές των μισθών κατά το ένα πέμπτο. Η ταχεία είσοδος της Εσθονίας στην Ευρωζώνη παρουσιάζει δύο πλεονεκτήματα. Καταρχήν η παγκόσμια κοινότητα, πρωτίστως δηλαδή η Ρωσία, δεν θα την βλέπει πλέον σαν κομμάτι της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Κατά δεύτερον, με την προσχώρηση στην Ευρωζώνη, θα έλθουν στην Εσθονία φτηνότερα κεφάλαια που θα τη βοηθήσουν να βρει το δρόμο για την ενίσχυση της παραγωγής και την αύξηση των αμοιβών.
Η Ρωσία ενδιαφέρεται για το «εγγύς εξωτερικό» της και ήδη έχει προχωρήσει σε ανακοινώσεις για νέες άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό. Κι αφού οι Εσθονοί εργαζόμενοι είναι Φιλανδοί, αλλά με εργατικές αμοιβές λιγότερο και του ήμισυ των φιλανδικών, όλα αυτά δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη.
Η Ελλάδα, από την άλλη μεριά, παρά τα μέτρα λιτότητας που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση της, έχει πολύ δρόμο μπροστά της για να κερδίσει την εύνοια των ευρωκρατών. Παρά ταύτα η Ελλάδα υποτιμάται ως χώρα καθώς έχει περιθώρια χειρισμών πολύ μεγαλύτερα απ' ό,τι εκτιμάται γενικότερα.
Ο ελληνικός προϋπολογισμός και οι υποσχέσεις που οι Έλληνες πολιτικοί αξιωματούχοι έχουν δώσει στις ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι ακόμα αξιόπιστες. Αλλά παρά την αναξιοπιστία των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, η ελληνική ιδιωτική κοινωνία είναι πολύ δυνατή. Οι ελληνικές οικογένειες, σε συλλογικό επίπεδο, είναι ικανές να αντισταθμίσουν πολλά από τα παρόντα και μελλοντικά ελλείμματα του ελληνικού κράτους.
Αλλά και το ελληνικό κράτος διαθέτει περισσότερους πόρους από όσο πιστεύεται. Πρωτίστως οι στρατιωτικές δαπάνες είναι υπερβολικά υψηλές. Το ελληνικό ναυτικό είναι το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο και διαθέτει φρεγάτες υψηλής τεχνολογίας παγκόσμιας εμβέλειας.
Ο στρατός διαθέτει δύο φορές περισσότερα σύγχρονα οχήματα μάχης από τη Γαλλία προς υπεράσπιση ενός πληθυσμού που είναι μόλις το ένα πέμπτο του γαλλικού. Προφανώς η Ελλάδα έχει στην άλλη πλευρά των συνόρων της την Τουρκία, αλλά οι Τούρκοι θα παραμείνουν εκεί και έχουν ήδη διπλάσιο στρατιωτικό δυναμικό του ελληνικού. Το ελληνικό κράτος έχει επίσης μεγάλα μερίδια σε επιχειρήσεις που μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν, αν και όχι χωρίς σοβαρές προστριβές και συγκρούσεις.
Πολλοί Εσθονοί και Έλληνες θεωρούν ότι το πιο σημαντικό στοιχείο κάθε πολιτικής είναι η αποφασιστικότητα. Ο Μάρτι Λάαρ, μέλος του Κοινοβουλίου και πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας έχει πει: «Δεν έχει σημασία αν κινείσαι με σταθερό ή με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το σημαντικό είναι να παίρνεις αποφάσεις και να τις φέρνεις σε πέρας». Ή όπως το έθεσε ένας Έλληνας επιχειρηματίας: «Η κυβέρνηση έχει άλλα δυόμισι χρόνια για να περιορίσει τη δημόσια σπατάλη και να βελτιώσει την ευελιξία της χώρας. Πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία και να κάνουν τις απαιτούμενες αλλαγές».
Μόνο που οι αλλαγές αυτές είναι πολύ πιο πιθανόν να γίνουν αν δεν φαίνεται ότι επιβάλλονται από μια ομάδα μπαρουφολόγων ξένων.
Οι ωμοί προκάτοχοί της χρησιμοποιούσαν τις μεθόδους της εξαπάτησης και της συγκάλυψης ως απλά μέσα με σκοπό την εδαφική κατάκτηση. Οι εξελιγμένες φυλές των ευρωπολιτικών κατανοούν ότι η συσκότιση και η σύγχυση δεν είναι απλά εργαλεία, αλλά ο επιθυμητός τελικός σκοπός. Σε τελική ανάλυση, αν ο κόσμος κατανοεί τι γίνεται, σε τι θα χρησιμεύει αυτή η τόσο ακριβή και καθόλου διασκεδαστική «ελίτ»; Ούτε καν προσφέρει υλικό για κους κους στα ανάλογα περιοδικά όπως οι αστέρες του κινηματογράφου και οι βασιλιάδες.
Δεν πρόκειται για κάποια δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη παρατήρηση. Μπορείς κάλλιστα να πιστεύεις και να υποστηρίζεις ότι οι οικονομικές ανισορροπίες της Ευρωζώνης πρέπει να αντιμετωπιστούν είτε μέσω καταστροφής κεφαλαίων (στάση πληρωμών και υποτίμηση) είτε μέσα από την επιβολή αυστηρών μέτρων λιτότητας (δρακόντειος περιορισμός κρατικών δαπανών και περικοπές μισθών). Και οι δύο επιλογές θα ήταν καλύτερες από την ομόφωνη απόφαση των ευρωκρατών που προτείνουν ως λύση την ενίσχυση του δανεισμού με σκοπό τη χρηματοδότηση ημίμετρων, που παραπέμπουν ες αεί τα προβλήματα στο μέλλον.
Αυτό φαίνεται καλύτερα μέσα από τα παραδείγματα δύο άκρων, υποτίθεται, που αφορούν χώρες εκτός του πυρήνα της Ευρωζώνης: της Εσθονίας και της Ελλάδας.
Η Εσθονία αποτελεί ένα παράδειγμα καλά λειτουργούσας οικονομίας. Στα μέσα Μαρτίου ανακοίνωσε ότι πέτυχε να ανταποκριθεί στα κριτήρια σύγκλισης για είσοδο στην Ευρωζώνη. Πέρσι η κυβέρνηση της είχε περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω του 3% του Α.Ε.Π. και είχε θέση καθαρού πιστωτή.
Ακόμα και η άτεγκτη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εγκρίνει σε ιδιωτικές συνομιλίες την είσοδο της Εσθονίας στην Ευρωζώνη, αλλά οι θεματοφύλακες του ευρώ θα χρειαστούν κάποιους μήνες προκειμένου να δώσουν την τελική τους έγκριση. Και σε τελική ανάλυση η Εσθονία έχει μόλις 1,3 εκατομμύρια πληθυσμό, οπότε ο προστιθέμενος κίνδυνος είναι πολύ περιορισμένος.
Ο εσθονικός λαός άντεξε με θαυμαστή συνέπεια μια «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή την περικοπή των δημοσίων δαπανών, την υψηλή ανεργία και τις περικοπές των μισθών κατά το ένα πέμπτο. Η ταχεία είσοδος της Εσθονίας στην Ευρωζώνη παρουσιάζει δύο πλεονεκτήματα. Καταρχήν η παγκόσμια κοινότητα, πρωτίστως δηλαδή η Ρωσία, δεν θα την βλέπει πλέον σαν κομμάτι της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Κατά δεύτερον, με την προσχώρηση στην Ευρωζώνη, θα έλθουν στην Εσθονία φτηνότερα κεφάλαια που θα τη βοηθήσουν να βρει το δρόμο για την ενίσχυση της παραγωγής και την αύξηση των αμοιβών.
Η Ρωσία ενδιαφέρεται για το «εγγύς εξωτερικό» της και ήδη έχει προχωρήσει σε ανακοινώσεις για νέες άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό. Κι αφού οι Εσθονοί εργαζόμενοι είναι Φιλανδοί, αλλά με εργατικές αμοιβές λιγότερο και του ήμισυ των φιλανδικών, όλα αυτά δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη.
Η Ελλάδα, από την άλλη μεριά, παρά τα μέτρα λιτότητας που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση της, έχει πολύ δρόμο μπροστά της για να κερδίσει την εύνοια των ευρωκρατών. Παρά ταύτα η Ελλάδα υποτιμάται ως χώρα καθώς έχει περιθώρια χειρισμών πολύ μεγαλύτερα απ' ό,τι εκτιμάται γενικότερα.
Ο ελληνικός προϋπολογισμός και οι υποσχέσεις που οι Έλληνες πολιτικοί αξιωματούχοι έχουν δώσει στις ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι ακόμα αξιόπιστες. Αλλά παρά την αναξιοπιστία των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, η ελληνική ιδιωτική κοινωνία είναι πολύ δυνατή. Οι ελληνικές οικογένειες, σε συλλογικό επίπεδο, είναι ικανές να αντισταθμίσουν πολλά από τα παρόντα και μελλοντικά ελλείμματα του ελληνικού κράτους.
Αλλά και το ελληνικό κράτος διαθέτει περισσότερους πόρους από όσο πιστεύεται. Πρωτίστως οι στρατιωτικές δαπάνες είναι υπερβολικά υψηλές. Το ελληνικό ναυτικό είναι το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο και διαθέτει φρεγάτες υψηλής τεχνολογίας παγκόσμιας εμβέλειας.
Ο στρατός διαθέτει δύο φορές περισσότερα σύγχρονα οχήματα μάχης από τη Γαλλία προς υπεράσπιση ενός πληθυσμού που είναι μόλις το ένα πέμπτο του γαλλικού. Προφανώς η Ελλάδα έχει στην άλλη πλευρά των συνόρων της την Τουρκία, αλλά οι Τούρκοι θα παραμείνουν εκεί και έχουν ήδη διπλάσιο στρατιωτικό δυναμικό του ελληνικού. Το ελληνικό κράτος έχει επίσης μεγάλα μερίδια σε επιχειρήσεις που μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν, αν και όχι χωρίς σοβαρές προστριβές και συγκρούσεις.
Πολλοί Εσθονοί και Έλληνες θεωρούν ότι το πιο σημαντικό στοιχείο κάθε πολιτικής είναι η αποφασιστικότητα. Ο Μάρτι Λάαρ, μέλος του Κοινοβουλίου και πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας έχει πει: «Δεν έχει σημασία αν κινείσαι με σταθερό ή με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το σημαντικό είναι να παίρνεις αποφάσεις και να τις φέρνεις σε πέρας». Ή όπως το έθεσε ένας Έλληνας επιχειρηματίας: «Η κυβέρνηση έχει άλλα δυόμισι χρόνια για να περιορίσει τη δημόσια σπατάλη και να βελτιώσει την ευελιξία της χώρας. Πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία και να κάνουν τις απαιτούμενες αλλαγές».
Μόνο που οι αλλαγές αυτές είναι πολύ πιο πιθανόν να γίνουν αν δεν φαίνεται ότι επιβάλλονται από μια ομάδα μπαρουφολόγων ξένων.
Δημοσίευση σχολίου