Η ουκρανική διπλωματία επιχειρεί να μετατρέψει την κόπωση του πολέμου σε παράθυρο διαπραγμάτευσης. Οι τελευταίες δηλώσεις του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνδυασμό με τα δημοσιεύματα ευρωπαϊκών και αμερικανικών μέσων, σκιαγραφούν μια φάση κινητικότητας που μέχρι πρότινος έμοιαζε πολιτικά αδύνατη: συζητήσεις για συγκεκριμένο πλαίσιο ειρήνευσης, με χρονοδιάγραμμα, αμερικανική εγγύηση και –για πρώτη φορά– έμμεσες αναφορές της Μόσχας σε ανταλλαγή εδαφών.
Η αμερικανική γραμμή: σχέδιο 20 σημείων και πολιτικός χρόνος
Στο Κίεβο, η αποτίμηση των επαφών με τους Αμερικανούς απεσταλμένους Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ είναι σαφώς θετική. Ο Ζελένσκι μιλά για «νέες ιδέες» και «ρεαλιστική διαδικασία», επιβεβαιώνοντας ότι το επικαιροποιημένο ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων –που συμφωνήθηκε σε τεχνικό επίπεδο στη Φλόριντα– βρίσκεται πλέον «κατά 90% έτοιμο».
Σύμφωνα με αναλύσεις σε BBC, Reuters και Politico Europe, το νέο σχέδιο επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ουκρανικές κόκκινες γραμμές και στη βούληση της Ουάσιγκτον για πολιτικό αποτέλεσμα εντός του χειμώνα. Δεν πρόκειται για πλήρη ρήξη με την προηγούμενη αμερικανική προσέγγιση, αλλά για μια «συμπύκνωση ρεαλισμού»: περιορισμός των στρατιωτικών στόχων, έμφαση στις εγγυήσεις ασφαλείας και σαφές πλαίσιο αποτροπής νέας ρωσικής επίθεσης.
Κρίσιμος σταθμός θεωρείται η επικείμενη συνάντηση Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ, πιθανότατα στη Φλόριντα. Για τον ευρωπαϊκό Τύπο, η συνάντηση αυτή λειτουργεί διττά: αφενός ως μήνυμα ότι η Ουάσιγκτον επενδύει προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο στη διαδικασία· αφετέρου ως ένδειξη ότι το ουκρανικό ζήτημα εισέρχεται εκ νέου στον πυρήνα της αμερικανικής προεκλογικής και γεωπολιτικής ατζέντας.
Τι αλλάζει στο ουκρανικό αφήγημα
Σε αντίθεση με τις κατηγορηματικές απορρίψεις του παρελθόντος, το Κίεβο αποδέχεται πλέον –τουλάχιστον ως αντικείμενο συζήτησης– σενάρια προσωρινής αποχώρησης ουκρανικών δυνάμεων από τμήματα της ανατολικής χώρας και τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης.
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στο Ντονέτσκ, όπου εξετάζεται το ενδεχόμενο ειδικού καθεστώτος οικονομικής δραστηριότητας, υπό ουκρανική διοίκηση και αστυνόμευση. Όπως επισημαίνουν Financial Times και Le Monde, πρόκειται για έναν «πολιτικό συμβιβασμό χωρίς νομική αναγνώριση εδαφικών απωλειών» – μια φόρμουλα που αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της κυριαρχίας, μεταθέτοντάς το στο μέλλον.
Τα υπονοούμενα Πούτιν και τα όρια της ρωσικής ευελιξίας
Την ίδια στιγμή, δημοσίευμα της Kommersant φέρνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να εμφανίζεται, σε κλειστή συζήτηση με Ρώσους επιχειρηματίες, ανοιχτός σε «μερική ανταλλαγή εδαφών» – με μία αυστηρή προϋπόθεση: το Ντονμπάς παραμένει αδιαπραγμάτευτο.
Οι ευρωπαϊκές εφημερίδες αντιμετωπίζουν τα υπονοούμενα αυτά με επιφύλαξη. Το Der Spiegel μιλά για «ελεγχόμενη διαρροή», που στοχεύει κυρίως στο εσωτερικό ακροατήριο και στη διεθνή αγορά ενέργειας, ενώ η El País εκτιμά ότι η Μόσχα επιχειρεί να εμφανιστεί ως πλευρά που «δεν κλείνει την πόρτα», χωρίς να μετακινείται ουσιαστικά από τις βασικές της απαιτήσεις.
Πόλεμος και διπλωματία σε παράλληλη εξέλιξη
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις συνεχίζονται με ένταση. Τα ουκρανικά πλήγματα σε ενεργειακές υποδομές της περιφέρειας Ροστόφ και οι ρωσικές προωθήσεις γύρω από Σλοβιάνσκ και Κραματόρσκ υπενθυμίζουν ότι η διαπραγμάτευση διεξάγεται υπό πίεση χρόνου και επί του πεδίου.
Όπως σημειώνει το Reuters, καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί να προσέλθει σε τελική συμφωνία με αίσθηση στρατιωτικής ήττας – στοιχείο που καθιστά τις εγγυήσεις ασφαλείας το πραγματικό κλειδί της διαδικασίας.
Τι διαβάζει η Ευρώπη πίσω από τις γραμμές
Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η συγκρατημένη αισιοδοξία συνδυάζεται με βαθιά επιφυλακτικότητα. Η εμπειρία προηγούμενων σχεδίων, που κατέρρευσαν είτε λόγω ρωσικών απαιτήσεων είτε λόγω ουκρανικών εσωτερικών αντιδράσεων, λειτουργεί ως φρένο σε πρόωρα συμπεράσματα.
Ωστόσο, το γεγονός ότι το Κίεβο μιλά πλέον για «σχεδόν έτοιμο» σχέδιο και η Μόσχα αφήνει έστω λεκτικά περιθώρια ευελιξίας, δημιουργεί μια νέα δυναμική. Όχι ειρήνης άμεσης – αλλά διαπραγμάτευσης με σαφές πολιτικό πλαίσιο.
Για τις αναλύσεις του Ευρωπαϊκού Τύπου, η διαδικασία δεν έχει περάσει το σημείο μη επιστροφής. Έχει όμως περάσει το σημείο της απόλυτης ακινησίας. Και αυτό είναι το πρώτο ουσιαστικό νέο μετά από μήνες στασιμότητας.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου