Κάλεσμα στην Ευρώπη να ανοίξει τα μάτια της και να εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια συνεννόησης με την Τουρκία του Ερντογάν απευθύνει μέσω άρθρου του στο National Interest ο αναλυτής Ρόμπερτ Έλις, πρώην σύμβουλος της Ομάδας Αξιολόγησης της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στο άρθρο του ο Έλις επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν όρια στο βαθμό που ορισμένοι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να φτάσουν για να διατηρήσουν την εξουσία. Αυτό είναι πιο εμφανές σε ένα αυταρχικό σύστημα παρά σε ένα δημοκρατικό. Η διατήρηση της εξουσίας του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν εξαρτάται από την έκβαση του πολέμου του στην Ουκρανία, και οι νέοι πυρηνικοί πύραυλοι κρουζ Burevestnik και τα drone Poseidon είναι ενδεικτικά στοιχεία.
Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και τώρα ανακοίνωσε «μια νέα συγκυρία» στην ειρηνευτική διαδικασία με τους Κούρδους. Για τους έμπειρους παρατηρητές της τουρκικής σκηνής, αυτό είναι παλιό κρασί σε καινούργιο μπουκάλι. Οι Κούρδοι της Τουρκίας έγιναν για πρώτη φορά πρόβλημα με την εξέγερση του Σεΐχη Σαΐντ το 1925. Ο Σαΐντ ήταν επικεφαλής μιας θρησκευτικής τάξης, και οι κοσμικές μεταρρυθμίσεις του Μουσταφά Κεμάλ (η κατάργηση του χαλιφάτου και η κατάργηση του νόμου της Σαρία) μείωσαν τη δύναμή τους.
Το «κουρδικό πρόβλημα»
Η Συνθήκη των Σεβρών το 1920 διαίρεσε την Τουρκία και οδήγησε στη δημιουργία ενός αυτόνομου Κουρδιστάν. Ωστόσο, μετά τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, αυτή αντικαταστάθηκε από τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, η οποία καθόρισε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας. Ο Σαΐντ ζήτησε ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν και την αποκατάσταση του Χαλιφάτου, αλλά ο αρχικός κουρδικός εθνικισμός εδραίωσε τις κεμαλικές μεταρρυθμίσεις και τον τουρκικό εθνικισμό. Το PKK (Κουρδικό Εργατικό Κόμμα), που ιδρύθηκε το 1978, υποστηρίζει ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν και ηγήθηκε ένοπλου αγώνα κατά τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Ο ιδρυτής του, Αμπντουλάχ Οτζαλάν, συνελήφθη το 1999.
Το 2005, ο Ερντογάν πραγματοποίησε μια σημαντική ομιλία στο Ντιγιάρμπακιρ, την περιφερειακή πρωτεύουσα της κυρίως κουρδικής νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου παραδέχτηκε ότι η Τουρκία είχε ένα «κουρδικό πρόβλημα» που έπρεπε να αντιμετωπιστεί, ο πρώτος Τούρκος πρωθυπουργός που το έκανε. Αυτή η ομιλία θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως έκκληση για υποστήριξη από την κουρδική διασπορά. Πίσω από τα παρασκήνια, για παράδειγμα, στην «διαδικασία του Όσλο», που έλαβε χώρα κρυφά μεταξύ 2008 και 2011, επιτεύχθηκε εκεχειρία το 2013.
Η σύλληψη Ντεμιρτάς και η φυλάκιση Ιμάμογλου
Στα τέλη Φεβρουαρίου 2015, ένα σχέδιο ειρήνης 10 σημείων, η Συμφωνία του Ντολμαμπαχτσέ, διαπραγματεύτηκε μεταξύ της κυβέρνησης του AKP και του φιλοκουρδικού HDP (Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα), ανοίγοντας το δρόμο για μια συμφωνία. Ωστόσο, τον Μάρτιο, ο συν-πρόεδρος του κόμματος, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, δήλωσε ότι δεν θα έκαναν τον Ερντογάν πρόεδρο. Μετά την επιτυχία του HDP στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, όπου κέρδισε 80 από τις 550 έδρες του κοινοβουλίου και το AKP έχασε την πλειοψηφία, ο Ερντογάν γύρισε την πλάτη του στη συμφωνία. Τον Ιούλιο, σε μια συμφωνία «απάτη», ο Ερντογάν πρόσφερε στον Ομπάμα την αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ και, σε αντάλλαγμα, αναζωπύρωσε τον πόλεμο εναντίον των Κούρδων.
Ο Ντεμιρτάς συνελήφθη το 2016 με κατηγορίες σχετικές με τρομοκρατία και αργότερα καταδικάστηκε σε 42 χρόνια φυλάκισης. Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι δεν θα αφεθεί ποτέ ελεύθερος όσο είναι πρόεδρος. Το ιστορικό του Ερντογάν ως δεσμοφύλακα είναι εντυπωσιακό. Τώρα όχι μόνο έχει φυλακίσει τον κύριο αντίπαλό του για την προεδρία, τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμαμογλού, αλλά και ασχολείται με την εξουδετέρωση της κύριας αντιπολίτευσης, του CHP, που ιδρύθηκε από τον Ατατούρκ, φυλακίζοντας τους δημάρχους του και αντικαθιστώντας τους με διορισμένους από την κυβέρνηση διαχειριστές.
Σουρεαλισμός
Τώρα η κατάσταση έχει γίνει σουρεαλιστική. Ο εισαγγελέας της Κωνσταντινούπολης έχει υποβάλει κατηγορητήριο σχεδόν 4.000 σελίδων εναντίον του Ιμαμόγλου, με ποινή φυλάκισης 2.342 ετών. Τον Οκτώβριο, ένα δικαστήριο της Άγκυρας έκρινε ότι η απόπειρα απομάκρυνσης του Οζγκιούρ Οζέλ, ο οποίος είχε εκλεγεί ηγέτης του CHP τον Νοέμβριο του 2023, «δεν είχε καμία βάση». Ωστόσο, η κυβέρνηση του AKP συνεχίζει τις προσπάθειές της να καταστείλει την αντιπολίτευση. Τώρα, το τουρκικό κοινοβούλιο έχει ξεκινήσει διαδικασία για την άρση της κοινοβουλευτικής ασυλίας 12 βουλευτών, μεταξύ των οποίων και ο Οζέλ, ως πρώτο βήμα για την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον τους.
Ο Ερντογάν καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να χειραγωγήσει το τουρκικό κοινοβούλιο, προκειμένου να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη για να αλλάξει το σύνταγμα και να έχει νέα θητεία ως πρόεδρος. Το πρώτο βήμα προς την προσέγγιση με το DEM (Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών), διάδοχο του HDP, έγινε κατά την έναρξη της κοινοβουλευτικής συνόδου τον Οκτώβριο του 2024. Ο σύμμαχος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσέλι, ηγέτης του ακροδεξιού MHP, πέρασε στην άλλη πλευρά της αίθουσας και έσφιξε το χέρι του συμπροέδρου του DEM.
Ερωτήματα προς το DEM
Ανοίγματα έγιναν και στον Οτζαλάν και αντιπροσωπείες του DEM τον συνάντησαν στο νησί-φυλακή Ιμράλι. Ο Μπαχτσέλι κάλεσε τον Οτζαλάν να παροτρύνει το PKK να καταθέσει τα όπλα και τον Φεβρουάριο ο Οτζαλάν το έκανε, δηλώνοντας ότι η κουρδική ταυτότητα δεν αμφισβητείται πλέον και ότι έχουν σημειωθεί βελτιώσεις στην ελευθερία της έκφρασης. Πώς αυτό συνάδει με την απομάκρυνση των νόμιμα εκλεγμένων δημάρχων τους και την καταστολή της κουρδικής κουλτούρας είναι κάτι που οι βουλευτές του DEM πρέπει να εξηγήσουν αν υποστηρίζουν την φιλοδοξία του Ερντογάν για τρίτη θητεία.
Παρ’ όλα αυτά, τον Ιούλιο, τριάντα μαχητές του PKK κατέστρεψαν τα όπλα τους σε μια συμβολική τελετή στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ο Ερντογάν χαιρέτισε αυτό το γεγονός ως την αυγή μιας «Τουρκίας χωρίς τρομοκρατία». Η «νέα συγκυρία», όπως δήλωσε ο Ερντογάν σε συνεδρίαση του AKP, συνίστατο στην πιθανή άδεια σε κοινοβουλευτική επιτροπή να συναντηθεί με τον Οτζαλάν και στη συμφωνία για την αποφυλάκιση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Το ΕΔΔΑ απέρριψε την έφεση της Τουρκίας σε αυτή την υπόθεση, και ο Ντεβλέτ Μπαχτσέλι θεωρεί την αποφυλάκισή του «ευεργετική για την Τουρκία».
Business as usual…
Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία τα πράγματα συνεχίζουν ως συνήθως. Η κυβέρνηση συνεχίζει να καταστέλλει τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και, τον Σεπτέμβριο, κατέσχεσε τρία τηλεοπτικά κανάλια. Η οργάνωση «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» (RSF) σηματοδότησε την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Ατιμωρησίας για Εγκλήματα κατά Δημοσιογράφων, αποκαλύπτοντας τα προφίλ 34 «θηρευτών της ελευθερίας του Τύπου» που επιτέθηκαν σε δημοσιογράφους και στο δικαίωμα στην ενημέρωση το 2025. Στην λίστα συμπεριλήφθηκε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν, καθώς και το θανατηφόρο όπλο του, η κατηγορία της «προσβολής του Προέδρου».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα και έχει ως στρατηγικό στόχο την πλήρη ένταξή της στην ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει περίεργα αδιάφορη. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα, επέκρινε την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Τουρκία, αλλά δήλωσε ότι η Γερμανία επιθυμεί να δει την Τουρκία στην ΕΕ. Η Γερμανία ενέκρινε την πώληση αεροσκαφών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία και ο Μερτς δήλωσε: «Συμφωνούμε σε ένα σημείο: αυτά τα αεροσκάφη θα εξυπηρετήσουν την κοινή μας ασφάλεια».
«Η υποκρισία των κυρώσεων»
Ωστόσο, ο Μερτς αγνοεί ή παραβλέπει το γεγονός ότι η Τουρκία (ως χώρα που δεν έχει επιβάλει κυρώσεις) εισάγει ρωσικό αργό πετρέλαιο και, μέσω των τριών διυλιστηρίων της, εξάγει προϊόντα πετρελαίου σε χώρες του G7+. Μια έκθεση του CSD (Κέντρο Μελέτης της Δημοκρατίας) και του CREA (Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα), με τίτλο «Η υποκρισία των κυρώσεων», διαπίστωσε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, η Τουρκία ανέβηκε από τη 14η θέση των μεγαλύτερων αγοραστών ρωσικού αργού πετρελαίου πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στην 3η θέση (μετά την Κίνα και την Ινδία).
Την ίδια περίοδο, τρία τουρκικά διυλιστήρια χρησιμοποίησαν ρωσικό αργό πετρέλαιο αξίας 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την παραγωγή πετρελαϊκών προϊόντων που εξήχθησαν σε χώρες του G7+. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν δήλωσε επίσης ότι η Τουρκία θα ήθελε να συμμετάσχει στην αναδυόμενη δομή ασφάλειας της Ευρώπης και ελπίζει στη βοήθεια της Γερμανίας για την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά αμυντικά κονδύλια. Ωστόσο, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σημείωσε τον Απρίλιο ότι η Τουρκία έχει ζητήσει να ενταχθεί στο BRICS+ και εξετάζει το ενδεχόμενο να ενταχθεί στον SCO (Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης). Η Τουρκία έχει επίσης τις ευθύνες της στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Κατά συνέπεια, εξέφρασε την ανησυχία της για την τάση της Τουρκίας να χρησιμοποιεί αυτή την πολυδιάστατη προσέγγιση για να προωθήσει τα συμφέροντά της χωρίς να δεσμεύεται για πλήρη συνεργασία με καμία από αυτές τις συμμαχίες.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου