Στο στόχαστρο των ΗΠΑ τα λιμάνια.

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ
Τον Δεκέμβριο του 2024, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ γνωστοποίησε την πρόθεσή του να ανακοινώσει την τοποθέτηση της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στη θέση της πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, λίγοι ήταν εκείνοι που αντιλαμβάνονταν τη σημασία της χειρονομίας του σημερινού Αμερικανού προέδρου.

Η κ. Γκίλφοϊλ αποτελεί οργανικό τμήμα του ιδεολογικού πυρήνα της ομάδας Τραμπ και έρχεται στην Αθήνα με πολύ συγκεκριμένη εντολή: Να κρατήσει την Ελλάδα μακριά από την επιρροή χωρών τις οποίες η Ουάσιγκτον θεωρεί αντιπάλους.

Η κ. Γκίλφοϊλ φθάνει μέχρι τα τέλη Ιουλίου (ή λίγο αργότερα, εντός Αυγούστου), και το ηγετικό δίδυμο της πρεσβείας στην Αθήνα θα συμπληρώνει ως επιτετραμμένος ο Τζος Χακ, γνώστης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και με εμπειρία από πόστα στη Σαγκάη, στο Χονγκ Κονγκ και στην Ταϊβάν (στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει διατελέσει διευθυντής γραφείου νοτιοευρωπαϊκών υποθέσεων αλλά και στο Γραφείο Κινεζικών και Κορεατικών Υποθέσεων).

Η εντολή με την οποία καταφθάνει η κ. Γκίλφοϊλ στην Αθήνα είναι ο άμεσος περιορισμός της κινεζικής επιρροής και, κυρίως, η δημιουργία αναχωμάτων στην επέκτασή της.

Το σκληρό παιχνίδι αναμένεται να διαδραματιστεί στον τομέα των λιμενικών υποδομών, καθώς οι Αμερικανοί θέλουν να αποκτήσουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο έχει επιλεγεί και ως βασικό σημείο εισόδου στην Ευρώπη τού υπό σχεδίαση εμπορικού διαδρόμου Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης (India Middle East Europe Corridor – IMEC).

Στον φάκελο της νέας πρέσβειρας φέρεται ότι περιλαμβάνεται και άσκηση πιέσεων προς την Αθήνα, ώστε να δημιουργήσει συνθήκες ακόμη και ενδεχόμενης αποχώρησης του κινεζικού κολοσσού CΟSCO από το λιμάνι του Πειραιά.

Η ενασχόληση των Αμερικανών με το λιμάνι του Πειραιά είναι, ούτως ή άλλως, εντατική για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Μάλιστα Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι επιφορτισμένοι με τη στενή παρακολούθηση όλων όσα αφορούν το λιμάνι του Πειραιά, τόσο για λογαριασμό της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, όσο και για εκείνη της Αντιπροσωπείας της Ουάσιγκτον στην Ε.Ε., στις Βρυξέλλες.

Στο πλαίσιο του ίδιου σχεδιασμού διατηρείται ζωηρό το αμερικανικό ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο δεν υπολογίζεται πια τόσο ως σταθμός μεταφοράς στρατιωτικού υλικού προς την Ουκρανία, όσο ως «βάση» του IMEC.

Το συγκεκριμένο πρότζεκτ βρίσκεται στην ατζέντα που προωθούν η Αθήνα, η Ιερουσαλήμ και η Λευκωσία από κοινού προς τις ΗΠΑ, καθώς λόγω και των γεωστρατηγικών συμφερόντων της Ινδίας, κυρίως εξαιτίας της αντιπαλότητας με το Πακιστάν, παρακάμπτει εκ των πραγμάτων την Τουρκία.

Αναβάθμιση με αντίτιμο

Η υλοποίηση του ινδικού «Διαδρόμου» με ευρωπαϊκές πύλες τα ελληνικά λιμάνια, θα σημάνει τη γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας. Το «αντίτιμο» που θα πρέπει να επωμιστεί σε αυτή την περίπτωση η Αθήνα είναι, σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, το κόστος της «αποσύνδεσης» από τους Κινέζους.

Ο IMEC είχε βρεθεί και στο επίκεντρο των συζητήσεων που είχαν οι πρωθυπουργοί Κυριάκος Μητσοτάκης και Ναρέντρα Μόντι στις εκ του σύνεγγυς επαφές τους στην Αθήνα (Αύγουστος 2023) και στο Νέο Δελχί (Φεβρουάριος 2024).

Το γεγονός ότι οι Ινδοί έχουν στρατηγική εταιρική σχέση με την Ελλάδα και τη Γαλλία ταυτόχρονα (και με τη Γερμανία για άλλους λόγους) εξηγεί και την άριστη συνεννόηση Αθηνών και Παρισίων πάνω στο θέμα του IMEC, παρότι και η Γαλλία διεκδικεί το λιμάνι εισόδου στη Δυτική Ευρώπη να είναι η Μασσαλία.

Δεν πρέπει να λησμονείται ότι ευθέως ανταγωνιστική σχέση απέναντι στις προτάσεις Ελλάδας και Γαλλίας, οι οποίες μπορεί να γίνουν και συμπληρωματικά (η Μασσαλία για τη Δυτική Ευρώπη και η Θεσσαλονίκη για την Ανατολική και Κεντρική), έχει η Ιταλία, η οποία προωθεί τρία δικά της λιμάνια στον νότο της χώρας. Πάντως, Αθήνα και Νέο Δελχί εργάζονται ήδη σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις.

Οι Ινδοί έχουν προτείνει –και η Αθήνα δεν διαφωνεί– την ανταλλαγή πληροφοριών για την κίνηση των εμπορικών πλοίων (white shipping) προκειμένου να ενισχυθεί η συναντίληψη στον τομέα της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας. Σε αυτόν τον τομέα, μάλιστα, οι Ινδοί έχουν προτείνει στην Ελλάδα την από κοινού ανάπτυξη ενός ραντάρ επιτήρησης του θαλάσσιου χώρου.

Πάντως και πέρα από τον IMEC, η Αθήνα προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον και σε άλλα πεδία. Οπως για παράδειγμα προ τριμήνου, όταν η Αθήνα απέρριψε το αίτημα του Πεκίνου για επισκέψεις και ελλιμενισμό κινεζικών πολεμικών σε ελληνικά λιμάνια.

Πώληση-έκπληξη

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι οι εξελίξεις αυτές καταγράφονται την ίδια στιγμή που το Πεκίνο αντιδρά έντονα στην απόφαση της εδρεύουσας στο Χονγκ Κονγκ CK Hutchison, η οποία ελέγχεται από τον δισεκατομμυριούχο Li Ka-shing, να πουλήσει το μεγαλύτερο μέρος των παγκόσμιων λιμενικών δραστηριοτήτων της, αξίας 22,8 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων περιουσιακών στοιχείων κατά μήκος της στρατηγικής σημασίας διώρυγας του Παναμά, σε μια κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν το αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο BlackRock και επενδυτικό σχήμα συμφερόντων της ιταλικής οικογένειας Απόντε που ελέγχει τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο MSC.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.