Η Συρία μας αφορά… απόβαση “Γαλάζιας Πατρίδας”

Του Κώστα Ράπτη
Να μιλήσει κανείς για κινητικότητα στην ανατολική Μεσόγειο θα αποτελούσε ευφημισμό. Τα χαρτιά ξαναμοιράζονται στην περιοχή μετά την αντικατάσταση του καθεστώτος Άσαντ από τους προστατευόμενους της Άγκυρας στη Δαμασκό – και όλοι οι ενδιαφερόμενοι σπεύδουν να καταλάβουν θέσεις σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Και μόνο η έκτακτη επίσκεψη του (μη εκτελεστικού) προέδρου του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ στη Λευκωσία την επαύριο της τακτικής 10ης συνάντησης κορυφής της τριμερούς Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου στο Κάιρο είναι ενδεικτική. Για να μην μιλήσουμε για την ογκώδη αεροναυτική άσκηση "Γαλάζια Πατρίδα" (Mavi Vatan-2025) που πραγματοποιεί από την Τρίτη η Τουρκία έπειτα από διάλειμμα δύο ετών σε ευρεία γεωγραφική έκταση. Οι ευρύτερες εξελίξεις διαπλέκονται με τρόπο όλο και πιο συγκεκριμένο με τα ζητήματα αμεσότερου ελληνικού ενδιαφέροντος.
Με σενάριο απόβασης

Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν σε σχεδόν ζωντανή κάλυψη την άσκηση "Γαλάζια Πατρίδα", στην οποία συμμετέχουν πάνω από 100 σκάφη και 80 εναέρια μέσα, εμφανίζοντάς την μάλιστα ως κίνηση που απαντά στον "εξοπλισμό της Ελλάδας". Η άσκηση είχε ως κεντρικό σενάριο όχι την απόκρουση εχθρικής επίθεσης, αλλά την απόβαση σε νησί και επακόλουθη κατάληψή του, με σαφές το υπονοούμενο ότι πρόκειται για ελληνικό έδαφος.

"Όλοι, ιδίως ο γείτονάς μας, πρέπει να είναι βέβαιοι ότι θέλουμε να δούμε τη Μεσόγειο και το Αιγαίο ως μια περιοχή σταθερότητας και ευημερίας και πιστεύουμε ότι αυτό θα είναι προς όφελος για τις χώρες και τους λαούς μας.

, προσπαθώντας για μια ειρηνική λύση, τονίζουμε ότι δεν θα συμβιβαστούμε ποτέ όσον αφορά τα εθνικά μας δικαιώματα και συμφέροντα", ήταν το μήνυμα του Τούρκου υπουργού Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ κατά την έναρξη της άσκησης. Ο ίδιος τόνισε ότι "οι προσπάθειες να παρουσιαστεί η αποφασιστικότητα της Τουρκίας να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στη "Γαλάζια Πατρίδα” ως ιστορικός επεκτατισμός και επιθετικότητα είναι μια μάταιη προσπάθεια να αγνοηθούν τα δικαιώματα που αναγνωρίζει στην Τουρκία το Διεθνές Δίκαιο".

Με άλλα λόγια, η "καλή θέληση" που επιδεικνύεται τα τελευταία δύο χρόνια του ελληνοτουρκικού διαλόγου αποδεικνύεται ότι έχει ορατά όρια – και μάλιστα σκληρά. Ιδίως, στο φόντο της αίσθησης καλπάζουσας επιτυχίας που έχει κυριεύσει την Τουρκία μετά την εγκατάσταση των εκλεκτών της στη Δαμασκό.

Η Κύπρος στο επίκεντρο

Έκανε επίσης λόγο ο Τούρκος υπουργός για "ξεπερασμένη ρητορική πενήντα ετών" στο Κυπριακό, η οποία δεν συνάδει με "την ιστορική και τρέχουσα πραγματικότητα" των "δύο κρατών και δύο λαών στο νησί". Επιπλέον, κατηγόρησε την (κατά την τουρκική φρασεολογία "ελληνοκυπριακή διοίκηση της νότιας Κύπρου"), Κυπριακή Δημοκρατία ότι προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κρίση στη Μέση Ανατολή και ότι επιδίδεται σε "αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα υπό τον μανδύα της ανθρωπιστικής βοήθειας", καθώς και "σε εξοπλιστικές προσπάθειες με στόχο τη διατάραξη της ισορροπίας δυνάμεων στο νησί".

Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία υποδεχόταν τον αρχηγό του εβραϊκού κράτους, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες. ενημερώθηκε για τα όσα είχαν συζητηθεί την προηγουμένη στην τριμερή του Καΐρου, ενώ μετέφερε στη Λευκωσία τις ανησυχίες του Ισραήλ από τις εξελίξεις στη Συρία, με έμφαση στον ρόλο της Κύπρου μεταξύ της Ε.Ε. και της περιοχής. Οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν τη βούληση συνεργασίας με έμφαση στα ενεργειακά αλλά και στις κυπριακές πρωτοβουλίες για αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα – αυτές ακριβώς που εξερέθισαν τον Γκιουλέρ. Και όλα αυτά στο φόντο πιθανολογούμενης συνυπογραφής τουρκο-συριακού μνημονίου καθορισμού θαλάσσιων δικαιοδοσιών, κατά το λιβυκό προηγούμενο, το οποίο δεν μπορεί παρά να βαραίνει στους υπολογισμούς των ιθυνόντων της Λευκωσίας.

Δεν είναι ασφαλώς δίχως σημασία το ότι η επίσκεψη Χέρτσογκ στην Κύπρο συνέπεσε με αυτήν του Αμπντάλα μπιν Ζάγεντ, υπουργού Εξωτερικών και αναπληρωτή πρωθυπουργού των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, χώρας που πρωτοστατεί στην προσέγγιση του αραβικού κόσμου με το Ισραήλ και επιχειρούσε να αποσπάσει τον Άσαντ από την επιρροή του Ιράν και της Συρίας.

Ιταλική "σφήνα"

Στο κάδρο μπαίνει και η Ιταλία, της οποίας η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, κύριο ενδιαφέρον του οποίου ήταν η συνδρομή της Ρώμης στην άρση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Συρίας, ώστε να διευκολυνθεί η μεταπολεμική ανοικοδόμηση (και προφανώς η εμπέδωση της εξουσίας των νέων κυριάρχων).

Στο ίδιο πνεύμα και προκειμένου να μην παραγκωνισθεί από τους ομολόγους του της Γαλλίας και της Γερμανίας που ήδη επισκέφθηκαν τη Δαμασκό, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι συναντήθηκε χθες με τον νέο ισχυρό άνδρα της Συρίας Άχμαντ αλ Σάραα.

Στη διάρκεια συνάντησής του στη Ρώμη την Πέμπτη με τους ομολόγους του της Βρετανίας, των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Γερμανίας ο Ταγιάνι επεσήμανε ότι οι δυτικές δυνάμεις επιθυμούν "μια Συρία σταθερή και ενωμένη", ενώ και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας επεσήμανε ότι η Ε.Ε. θα μπορούσε να χαλαρώσει "σταδιακά" τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Συρία σε περίπτωση που επιτευχθεί "χειροπιαστή πρόοδος" από τις νέες αρχές.

Το Ισραήλ προετοιμάζεται για σύγκρουση με την Άγκυρα

Στο Ισραήλ η "επόμενη μέρα" της Συρίας δίνει λαβή για ενίσχυση του ανταγωνισμού με την Τουρκία. Τη Δευτέρα η "Επιτροπή για την Αξιολόγηση του Αμυντικού Προϋπολογισμού και της Ισορροπίας Δυνάμεων", η οποία ιδρύθηκε το 2023 και προεδρεύεται από τον πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ Γιαακόβ Νάγκελ ανέφερε ότι η "προέλευση των Σύρων ανταρτών και των ηγετών τους", ορισμένοι από τους οποίους είχαν προηγουμένως δεσμούς με ομάδες όπως η Αλ Κάιντα, δεν πρέπει να αγνοηθεί.

"Επιπλέον", ανέφερε η επιτροπή, "δεδομένου ότι οι σουνίτες αντάρτες θα ασκήσουν πολιτική εξουσία λόγω του κεντρικού τους ελέγχου στη Συρία, μπορεί να προκύψει από αυτούς απειλή μεγαλύτερη από την ιρανική, η οποία έχει περιοριστεί λόγω των συνεχιζόμενων ενεργειών του Ισραήλ". Η επιτροπή προειδοποίησε ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να ενταθεί εάν η Συρία γίνει ουσιαστικά πληρεξούσιος της Τουρκίας στο πλαίσιο της φιλοδοξίας της τελευταίας να αποκαταστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην παλιά της αίγλη".

Η παρουσία τουρκικών δυνάμεων στη Συρία θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο μιας άμεσης σύγκρουσης Τουρκίας-Ισραήλ, εκτιμά η έκθεση Νάγκελ και συνιστά μια πολιτική "πλήρους εξάλειψης των απειλών και μεγιστοποίησης της απάντησης", σε συνδυασμό με προληπτικά μέτρα για την ταχεία εξουδετέρωση οποιασδήποτε απόπειρας δημιουργίας απειλής για το Ισραήλ πέρα από τα σύνορα.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.