Η Ουκρανία πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι δεν πρόκειται ποτέ να ανακτήσει την χερσόνησο, που θέλει να παραμείνει στη Ρωσία.
Διχασμένη εμφανίζεται η ουκρανική ηγεσία σχετικά με το…όραμα «ανάκτησης» της Κριμαίας.
Για παράδειγμα ο Andriy Sybiha, αναπληρωτής επικεφαλής του προεδρικού επιτελείου της Ουκρανίας, δήλωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε μια διπλωματική σελίδα για να συζητήσουμε αυτό το θέμα με τη Μόσχα».
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία δυνατότητα να ανακτήσει τη χερσόνησο.
Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky μέχρι στιγμής έχει αποκλείσει οποιαδήποτε ειρηνευτική συνομιλία έως ότου το Κίεβο ανακτήσει την Κριμαία και το Donbass.
Παραδεχόμενος ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Κριμαίας έχει ταυτιστεί ιστορικά με τη Ρωσία, ο Anatol Lieven, επικεφαλής του γνωστού ιδρύματος ερευνών Quincy Institute for Responsible Statecraft’s παραθέτει μια πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο Ουκρανός εθνικιστής σύμβουλος του Zelensky, Mykhailo Podolyak.
Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Podolyak λέει ότι «πρέπει να εξαλείψουμε οτιδήποτε ρωσικό» και «δεν πρέπει να κάνουμε διάλογο για το αν κάποιος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη ρωσική γλώσσα ή όχι».
Προσθέτει ότι οι «φιλορώσοι» κάτοικοι της Κριμαίας «θα πρέπει να απελαθούν και κάποιοι να φυλακιστούν».
Παρόμοιες απόψεις εξέφρασε ο Zelensky το 2021.
Το όραμα του Podolyak «ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση», σημειώνει ο Lieven.
Πάντως οι περισσότεροι Ουκρανοί δεν συμμερίζονται τέτοιες απόψεις.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ιουλίου 2022, το 58% των Ουκρανών δήλωσαν ότι η Κριμαία πρέπει να επιστρέψει στην Ουκρανία.
Πρόκειται για μία πλειοψηφία που δεν είναι συντριπτική.
Η Κριμαία θέλει Ρωσία
Στις 16 Μαρτίου 2014, στο δημοψήφισμα για το καθεστώς της Κριμαίας ρωτήθηκαν οι εκλογείς εάν θα ήθελαν να επανενταχθούν στη Ρωσία.
Με ποσοστό συμμετοχής 83%, το επίσημο αποτέλεσμα ήταν 96,7% υπέρ της επανένταξης.
Αυτό το αποτέλεσμα, σύμφωνα με την Washington Post, εκείνη την εποχή, ήταν ευρέως αναμενόμενο επειδή «η περιοχή έχει βαθύτατους ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία».
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα του 2014, «στην Κριμαία, οι κάτοικοι άρχισαν να πανηγυρίζουν.
Μετά το δημοψήφισμα της Κριμαίας, η περιοχή ενσωματώθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών για τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου το 2008 δημιούργησε τετελεσμένο.
Αυτό το δικαστήριο έκρινε ότι η επικράτεια (σ.σ.Κοσσυφοπέδιο) ενός δεδομένου κράτους (Σερβία), κατά την άσκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης, δεν είναι υποχρεωμένη να υποβάλει αίτηση στις κεντρικές αρχές αυτής της χώρας να δηλώσει τη δική της κυριαρχία.
Βέβαια εδώ υπάρχουν από τη Δύση δύο μέτρα και δύο σταθμά γιατί σε μία παρόμοια περίπτωση οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία της Καταλονίας ούτε επέβαλαν κυρώσεις στη Μαδρίτη.
Ο αυτοπροσδιορισμός των «λαών» στην πράξη δεν είναι τόσο απλός όσο φαίνεται: το θέμα περιπλέκεται από εθνοπολιτικά και νομικά ζητήματα και από τον ίδιο τον εθνολογικό ορισμό του τι είναι «λαός».
Τα μετασοβιετικά σύνορα είναι μια περίπλοκη υπόθεση, και υπάρχουν σήμερα αρκετές αμφισβητούμενες ζώνες στην Ανατολική Ευρώπη και στον Καύκασο, εκτιμά ο γεωπολιτικός αναλυτής Uriel Araujo.
Περίπλοκη υπόθεση τα σύνορα
Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν απλώς το τέλος του σοσιαλισμού, αλλά και η αποσύνθεση ενός πολυεθνικού συστήματος εδαφικής διακυβέρνησης.
Η περιοχή έχει μια παράδοση πολυεθνικού φεντεραλισμού.
Η ουκρανική, ωστόσο, είναι η μόνη κρατική γλώσσα στην Ουκρανία από το Σύνταγμα του 1996 και κάθε δίγλωσσο σύστημα απαγορεύεται.
Το 2014, ο Mikhail Guboglo, εθνολόγος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, έγραψε ότι η ρωσοφοβική πολιτική του Κιέβου με την απόρριψη των δύο επίσημων γλωσσών και η αποστροφή της ουκρανικής πολιτικής ελίτ στον φεντεραλισμό έκαναν την Ουκρανία ένα «εθνοκρατικό» κράτος, αποξενώνοντας έτσι τους περισσότερους κατοίκους της Κριμαίας, επισημαίνει ο Araujo.
Η κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα από το 2014 δεν ξεκίνησε φυσικά με το δημοψήφισμα της Κριμαίας – ούτε με τον εμφύλιο πόλεμο του Donbass.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Κολούμπια Jeffrey Sachs, ξεκίνησε με το πραξικόπημα του 2014 που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και με το οποίο ανατράπηκε ο φιλορώσος πρόεδρος Viktor Yanukovych.
Οι ρίζες της κρίσης βρίσκονται στην προσπάθεια της πολιτικής ελίτ της Ουκρανίας μετά την ανεξαρτησία για «οικοδόμηση έθνους», η οποία έλαβε ολοένα και περισσότερο τη μορφή της απόρριψης όλων των ρωσικών στοιχείων, με αποκορύφωμα το Μαϊντάν του 2014, μια υπερεθνικιστική επανάσταση που υποστηρίχθηκε επίσης από την Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, εκτός από όλα αυτά, η κρίση του 2014 μπορεί επίσης να ανιχνευθεί στην «αθετημένη υπόσχεση» της Δύσης του 1990 για μη επέκταση του ΝΑΤΟ.
Αφού η Δύση υποστήριξε μια επιθετικά ρωσοφοβική κυβέρνηση στο Κίεβο, η επιδιωκόμενη επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία θα μπορούσε να θεωρηθεί μόνο ως το επόμενο «φυσιολογικό» βήμα.
Το τέρας του Frankenstein
Ακόμη και ο Πάπας Φραγκίσκος αναγνώρισε τον Μάιο του 2022 ότι το ΝΑΤΟ «γαβγίζει» στην πόρτα της Ρωσίας, κάτι που προκάλεσε τη Μόσχα να δράσει.
Η Ουάσιγκτον δεν θα ανεχόταν ποτέ κινεζικές ή ρωσικές βάσεις στο Μεξικό, για παράδειγμα.
Όλα τα παραπάνω είναι μέρος του ευρύτερου πλαισίου που πρέπει να έχει κανείς πάντα υπόψη του.
Περιγράφοντας την πολιτική του Κιέβου για την Κριμαία ως μαξιμαλιστική, ο Lieven υποστηρίζει πως έχει παγιδεύσει την ουκρανική κυβέρνηση και ότι τώρα πολλοί μέσα σε αυτήν δεν βλέπουν πλέον την «ανάκτηση» της Κριμαίας ως «αδιαπραγμάτευτο στόχο».
Ο Lieven υποστηρίζει ότι, παρόλο που τέτοιες φωνές για διαπραγμάτευση και συμφιλίωση γίνονται όλο και πιο δυνατές, σε κάθε περίπτωση ο Zelensky θα αντιμετώπιζε μεγάλες «δυσκολίες» στο εσωτερικό εάν υποστήριζε οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός που θα άφηνε την Κριμαία «στα ρωσικά χέρια».
Αυτό είναι μια υπενθύμιση: χρειάζεται μόνο να θυμίσουμε το γεγονός ότι, στις 27 Μαΐου 2019, ο Dmytro Yarosh, τότε σύμβουλος του Ανώτατου Διοικητή των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας Valerii Zaluzhny, δήλωνε κυνικά πως ο Zelensky θα έπρεπε να κρεμαστεί από ένα δέντρο, εάν πρόδιδε τους Ουκρανούς εθνικιστές σε διαπραγματεύσεις τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στο Donbass.
Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι το ίδιο σκεπτικό ισχύει και για την Κριμαία.
Λαμβάνοντας υπόψη το επίμονο πρόβλημα της Ουκρανίας με τη ναζιστική βία του συντάγματος (πλέον) Azov που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, μπορεί κανείς με ασφάλεια να συμπεράνει ότι οποιαδήποτε παραχώρηση του Κιέβου με στόχο την κατάπαυση του πυρός θα αντιμετωπίσει εσωτερικές προκλήσεις και θα μπορούσε να κλιμακώσει τις εσωτερικές εντάσεις.
Αυτό είναι το «τέρας του Frankenstein», όπως το αποκαλεί ο Lieven, που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ανατολικοί σλαβικοί πληθυσμοί εν μέσω μιας περιφερειακής σύγκρουσης που στοιχειώνει τον κόσμο με το φάσμα της πυρηνικής κλιμάκωσης.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Διχασμένη εμφανίζεται η ουκρανική ηγεσία σχετικά με το…όραμα «ανάκτησης» της Κριμαίας.
Για παράδειγμα ο Andriy Sybiha, αναπληρωτής επικεφαλής του προεδρικού επιτελείου της Ουκρανίας, δήλωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε μια διπλωματική σελίδα για να συζητήσουμε αυτό το θέμα με τη Μόσχα».
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία δυνατότητα να ανακτήσει τη χερσόνησο.
Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky μέχρι στιγμής έχει αποκλείσει οποιαδήποτε ειρηνευτική συνομιλία έως ότου το Κίεβο ανακτήσει την Κριμαία και το Donbass.
Παραδεχόμενος ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Κριμαίας έχει ταυτιστεί ιστορικά με τη Ρωσία, ο Anatol Lieven, επικεφαλής του γνωστού ιδρύματος ερευνών Quincy Institute for Responsible Statecraft’s παραθέτει μια πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο Ουκρανός εθνικιστής σύμβουλος του Zelensky, Mykhailo Podolyak.
Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Podolyak λέει ότι «πρέπει να εξαλείψουμε οτιδήποτε ρωσικό» και «δεν πρέπει να κάνουμε διάλογο για το αν κάποιος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη ρωσική γλώσσα ή όχι».
Προσθέτει ότι οι «φιλορώσοι» κάτοικοι της Κριμαίας «θα πρέπει να απελαθούν και κάποιοι να φυλακιστούν».
Παρόμοιες απόψεις εξέφρασε ο Zelensky το 2021.
Το όραμα του Podolyak «ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση», σημειώνει ο Lieven.
Πάντως οι περισσότεροι Ουκρανοί δεν συμμερίζονται τέτοιες απόψεις.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ιουλίου 2022, το 58% των Ουκρανών δήλωσαν ότι η Κριμαία πρέπει να επιστρέψει στην Ουκρανία.
Πρόκειται για μία πλειοψηφία που δεν είναι συντριπτική.
Η Κριμαία θέλει Ρωσία
Στις 16 Μαρτίου 2014, στο δημοψήφισμα για το καθεστώς της Κριμαίας ρωτήθηκαν οι εκλογείς εάν θα ήθελαν να επανενταχθούν στη Ρωσία.
Με ποσοστό συμμετοχής 83%, το επίσημο αποτέλεσμα ήταν 96,7% υπέρ της επανένταξης.
Αυτό το αποτέλεσμα, σύμφωνα με την Washington Post, εκείνη την εποχή, ήταν ευρέως αναμενόμενο επειδή «η περιοχή έχει βαθύτατους ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία».
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα του 2014, «στην Κριμαία, οι κάτοικοι άρχισαν να πανηγυρίζουν.
Μετά το δημοψήφισμα της Κριμαίας, η περιοχή ενσωματώθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών για τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου το 2008 δημιούργησε τετελεσμένο.
Αυτό το δικαστήριο έκρινε ότι η επικράτεια (σ.σ.Κοσσυφοπέδιο) ενός δεδομένου κράτους (Σερβία), κατά την άσκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης, δεν είναι υποχρεωμένη να υποβάλει αίτηση στις κεντρικές αρχές αυτής της χώρας να δηλώσει τη δική της κυριαρχία.
Βέβαια εδώ υπάρχουν από τη Δύση δύο μέτρα και δύο σταθμά γιατί σε μία παρόμοια περίπτωση οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία της Καταλονίας ούτε επέβαλαν κυρώσεις στη Μαδρίτη.
Ο αυτοπροσδιορισμός των «λαών» στην πράξη δεν είναι τόσο απλός όσο φαίνεται: το θέμα περιπλέκεται από εθνοπολιτικά και νομικά ζητήματα και από τον ίδιο τον εθνολογικό ορισμό του τι είναι «λαός».
Τα μετασοβιετικά σύνορα είναι μια περίπλοκη υπόθεση, και υπάρχουν σήμερα αρκετές αμφισβητούμενες ζώνες στην Ανατολική Ευρώπη και στον Καύκασο, εκτιμά ο γεωπολιτικός αναλυτής Uriel Araujo.
Περίπλοκη υπόθεση τα σύνορα
Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν απλώς το τέλος του σοσιαλισμού, αλλά και η αποσύνθεση ενός πολυεθνικού συστήματος εδαφικής διακυβέρνησης.
Η περιοχή έχει μια παράδοση πολυεθνικού φεντεραλισμού.
Η ουκρανική, ωστόσο, είναι η μόνη κρατική γλώσσα στην Ουκρανία από το Σύνταγμα του 1996 και κάθε δίγλωσσο σύστημα απαγορεύεται.
Το 2014, ο Mikhail Guboglo, εθνολόγος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, έγραψε ότι η ρωσοφοβική πολιτική του Κιέβου με την απόρριψη των δύο επίσημων γλωσσών και η αποστροφή της ουκρανικής πολιτικής ελίτ στον φεντεραλισμό έκαναν την Ουκρανία ένα «εθνοκρατικό» κράτος, αποξενώνοντας έτσι τους περισσότερους κατοίκους της Κριμαίας, επισημαίνει ο Araujo.
Η κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα από το 2014 δεν ξεκίνησε φυσικά με το δημοψήφισμα της Κριμαίας – ούτε με τον εμφύλιο πόλεμο του Donbass.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Κολούμπια Jeffrey Sachs, ξεκίνησε με το πραξικόπημα του 2014 που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και με το οποίο ανατράπηκε ο φιλορώσος πρόεδρος Viktor Yanukovych.
Οι ρίζες της κρίσης βρίσκονται στην προσπάθεια της πολιτικής ελίτ της Ουκρανίας μετά την ανεξαρτησία για «οικοδόμηση έθνους», η οποία έλαβε ολοένα και περισσότερο τη μορφή της απόρριψης όλων των ρωσικών στοιχείων, με αποκορύφωμα το Μαϊντάν του 2014, μια υπερεθνικιστική επανάσταση που υποστηρίχθηκε επίσης από την Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, εκτός από όλα αυτά, η κρίση του 2014 μπορεί επίσης να ανιχνευθεί στην «αθετημένη υπόσχεση» της Δύσης του 1990 για μη επέκταση του ΝΑΤΟ.
Αφού η Δύση υποστήριξε μια επιθετικά ρωσοφοβική κυβέρνηση στο Κίεβο, η επιδιωκόμενη επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία θα μπορούσε να θεωρηθεί μόνο ως το επόμενο «φυσιολογικό» βήμα.
Το τέρας του Frankenstein
Ακόμη και ο Πάπας Φραγκίσκος αναγνώρισε τον Μάιο του 2022 ότι το ΝΑΤΟ «γαβγίζει» στην πόρτα της Ρωσίας, κάτι που προκάλεσε τη Μόσχα να δράσει.
Η Ουάσιγκτον δεν θα ανεχόταν ποτέ κινεζικές ή ρωσικές βάσεις στο Μεξικό, για παράδειγμα.
Όλα τα παραπάνω είναι μέρος του ευρύτερου πλαισίου που πρέπει να έχει κανείς πάντα υπόψη του.
Περιγράφοντας την πολιτική του Κιέβου για την Κριμαία ως μαξιμαλιστική, ο Lieven υποστηρίζει πως έχει παγιδεύσει την ουκρανική κυβέρνηση και ότι τώρα πολλοί μέσα σε αυτήν δεν βλέπουν πλέον την «ανάκτηση» της Κριμαίας ως «αδιαπραγμάτευτο στόχο».
Ο Lieven υποστηρίζει ότι, παρόλο που τέτοιες φωνές για διαπραγμάτευση και συμφιλίωση γίνονται όλο και πιο δυνατές, σε κάθε περίπτωση ο Zelensky θα αντιμετώπιζε μεγάλες «δυσκολίες» στο εσωτερικό εάν υποστήριζε οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός που θα άφηνε την Κριμαία «στα ρωσικά χέρια».
Αυτό είναι μια υπενθύμιση: χρειάζεται μόνο να θυμίσουμε το γεγονός ότι, στις 27 Μαΐου 2019, ο Dmytro Yarosh, τότε σύμβουλος του Ανώτατου Διοικητή των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας Valerii Zaluzhny, δήλωνε κυνικά πως ο Zelensky θα έπρεπε να κρεμαστεί από ένα δέντρο, εάν πρόδιδε τους Ουκρανούς εθνικιστές σε διαπραγματεύσεις τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στο Donbass.
Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι το ίδιο σκεπτικό ισχύει και για την Κριμαία.
Λαμβάνοντας υπόψη το επίμονο πρόβλημα της Ουκρανίας με τη ναζιστική βία του συντάγματος (πλέον) Azov που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, μπορεί κανείς με ασφάλεια να συμπεράνει ότι οποιαδήποτε παραχώρηση του Κιέβου με στόχο την κατάπαυση του πυρός θα αντιμετωπίσει εσωτερικές προκλήσεις και θα μπορούσε να κλιμακώσει τις εσωτερικές εντάσεις.
Αυτό είναι το «τέρας του Frankenstein», όπως το αποκαλεί ο Lieven, που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ανατολικοί σλαβικοί πληθυσμοί εν μέσω μιας περιφερειακής σύγκρουσης που στοιχειώνει τον κόσμο με το φάσμα της πυρηνικής κλιμάκωσης.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου