Λυκοκάπης Γιώργος
Η ιστορική επανεκλογή του Σι Τζινπίνγκ στην ηγεσία της Κίνας, εξασφαλίζοντας τρίτη θητεία στην ηγεσία της ασιατικής υπερδύναμης (αφού είχε προηγουμένως εξασφαλίσει την παραμονή του στην ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος και στην Στρατιωτική Επιτροπή) επισφραγίστηκε με μία συμφωνία-ορόσημο στην Μέση Ανατολή: Την συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων Ριάντ-Τεχεράνης, που έγινε με την μεσολάβηση του Πεκίνου.
Μπορεί το σχέδιο ειρήνευσης που παρουσίασε η κινεζική διπλωματία για το Ουκρανικό να μην είχε τελικώς επιτυχία, δεν ίσχυσε όμως το ίδιο για τις μεσολαβητικές προσπάθειες της κινεζικής διπλωματίας, που είχαν ως αποτέλεσμα να “δώσουν τα χέρια” οι προαιώνιοι εχθροί στον ισλαμικό κόσμο: Το σουνιτικό βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και το σιιτικό Ιράν, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο στην Τεχεράνη να εξομαλύνει τις σχέσεις της και με τα υπόλοιπα σουνιτικά κράτη του Κόλπου (έχει ήδη καλλιεργήσει διαύλους με τα Εμιράτα).
Ο πρίγκηπας-διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, που μερικά χρόνια πριν παρομοίαζε το καθεστώς της Τεχεράνης με τον… Αδόλφο Χίτλερ, έβαλε τέλος στην αποτυχημένη πολιτική “μέγιστης πίεσης”, την οποία για χρόνια υποστήριζε. Αυτή δεν είχε να κάνει αποκλειστικά με την υιοθέτηση σκληρών οικονομικών κυρώσεων προκειμένου να αποσταθεροποιηθεί το καθεστώς της Τεχεράνης, αλλά περιλάμβανε σχέδια ακόμα και για πολεμικό πλήγμα κατά του Ιράν. Φυσικά, πάντα με “μπροστάρηδες” τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, με την Ουάσιγκτον να απορρίπτει, μέχρι στιγμής, τα σχετικά σχέδια (όχι όμως και το Ισραήλ).
Μάλιστα, η συμφωνία Ριάντ-Τεχεράνης έγινε την στιγμή που έχουν “βαλτώσει” οι συνομιλίες με την Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ακούγεται παράδοξο, όταν η Σαουδική Αραβία είχε χαιρετίσει την αποχώρηση της κυβέρνησης Τραμπ από την συμφωνία της κυβέρνησης Ομπάμα για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, την οποία το σιιτικό καθεστώς σε γενικές γραμμές τηρούσε! Την ίδια στιγμή, η Τεχεράνη αποδίδει στην Δύση και στο Ισραήλ τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που μαίνονταν μέχρι πρόσφατα στην χώρα, όπως και μια σειρά “ορφανών” σαμποτάζ κατά υποδομών του.
Όλα αυτά, ενώ εντείνεται ο ανταγωνισμός Ιράν-Σαουδικής Αραβίας στον εμφύλιο της Υεμένης, με τον Σαλμάν να εκτιμάται πως στο τέλος θα υποχρεωθεί σε υποχωρήσει έναντι των σιιτών ανταρτών Χούθι, αλλά και στον Λίβανο, όπου το Ριάντ υποστηρίζει τον πρώην “φαλαγγίτη”, τον Μαρωνίτη Τζατζά, που αποτελεί “κόκκινο πανί” για τη σιιτική και φιλοϊρανική Χεζμπολάχ.
“Μουδιασμένοι” Ισραήλ και ΗΠΑ
Πλέον, το Ισραήλ χάνει την Σαουδική Αραβία από σύμμαχο στην εκστρατεία απομόνωσης του Ιράν, την οποία συντόνιζε για χρόνια ο Νετανιάχου με τον Σαλμάν, παρόλο που οι δυο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις. Εξάλλου, είναι κοινό μυστικό πως ο Σαλμάν είναι ο “εγκέφαλος” των “Συμφωνιών του Αβραάμ” που υπέγραψαν μία σειρά από αραβικά κράτη (Εμιράτα, Μπαχρέιν, Μαρόκο και Σουδάν) τα οποία αναγνώρισαν το κράτος του Ισραήλ, χωρίς το τελευταίο να αναλάβει την παραμικρή δέσμευση για το Παλαιστινιακό ζήτημα. Είναι χαρακτηριστικό πως το Ισραήλ αντιμετώπισε “μουδιασμένα” την ιστορική αυτή εξέλιξη.
Όμως, “μουδιασμένα” αντιμετώπισαν την εξέλιξη και οι ΗΠΑ, παρόλο που η κυβέρνηση Μπάιντεν προχώρησε στην αρχή της θητείας της σε ορισμένα “ανοίγματα” προς την Τεχεράνη, επιδεινώνοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις της με την Σαουδική Αραβία. Η επιδείνωση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Ριάντ έχει τις απαρχές της στην συμφωνία της κυβέρνησης Ομπάμα με το Ιράν, την άρνηση του να εμπλακεί στρατιωτικά στην Συρία και συνεχίστηκαν με την ένταση γύρω από την υπόθεση δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι και τις αγαστές σχέσεις του σουνιτικού βασιλείου με την Ρωσία (και επί κυβέρνησης Τραμπ).
Αποτέλεσμα των αγαστών σχέσεων Μόσχας-Ριάντ είναι η ουδέτερη στάση που κρατά το σουνιτικό βασίλειο έναντι της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αλλά η άρνηση του να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου στον ΟΠΕΚ, εξυπηρετώντας επί της ουσίας τα ρωσικά πολεμικά σχέδια και περιφρονώντας απόλυτα τις πιέσεις των Αμερικανών.
Την ίδια στιγμή, εντείνεται η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν, καθώς όχι μόνο δεν έχουμε κάποια απτή πρόοδο στην συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά οι Αμερικανοί βλέπουν τον κοινό βηματισμό Ιράν-Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Τεχεράνη, αφού προμήθευσε με drones τους Ρώσους εισβολείς, κατέληξε σε συμφωνία για να προμηθευτεί ρωσικά Su-35, με πολλά διεθνή δημοσιεύματα να αναφέρουν πως η Μόσχα αποστέλλει τα αμερικανικά όπλα που κατάσχει από τους Ουκρανούς, στο Ιράν!
Πλέον, το Ισραήλ χάνει την Σαουδική Αραβία από σύμμαχο στην εκστρατεία απομόνωσης του Ιράν, την οποία συντόνιζε για χρόνια ο Νετανιάχου με τον Σαλμάν, παρόλο που οι δυο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις. Εξάλλου, είναι κοινό μυστικό πως ο Σαλμάν είναι ο “εγκέφαλος” των “Συμφωνιών του Αβραάμ” που υπέγραψαν μία σειρά από αραβικά κράτη (Εμιράτα, Μπαχρέιν, Μαρόκο και Σουδάν) τα οποία αναγνώρισαν το κράτος του Ισραήλ, χωρίς το τελευταίο να αναλάβει την παραμικρή δέσμευση για το Παλαιστινιακό ζήτημα. Είναι χαρακτηριστικό πως το Ισραήλ αντιμετώπισε “μουδιασμένα” την ιστορική αυτή εξέλιξη.
Όμως, “μουδιασμένα” αντιμετώπισαν την εξέλιξη και οι ΗΠΑ, παρόλο που η κυβέρνηση Μπάιντεν προχώρησε στην αρχή της θητείας της σε ορισμένα “ανοίγματα” προς την Τεχεράνη, επιδεινώνοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις της με την Σαουδική Αραβία. Η επιδείνωση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Ριάντ έχει τις απαρχές της στην συμφωνία της κυβέρνησης Ομπάμα με το Ιράν, την άρνηση του να εμπλακεί στρατιωτικά στην Συρία και συνεχίστηκαν με την ένταση γύρω από την υπόθεση δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι και τις αγαστές σχέσεις του σουνιτικού βασιλείου με την Ρωσία (και επί κυβέρνησης Τραμπ).
Αποτέλεσμα των αγαστών σχέσεων Μόσχας-Ριάντ είναι η ουδέτερη στάση που κρατά το σουνιτικό βασίλειο έναντι της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αλλά η άρνηση του να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου στον ΟΠΕΚ, εξυπηρετώντας επί της ουσίας τα ρωσικά πολεμικά σχέδια και περιφρονώντας απόλυτα τις πιέσεις των Αμερικανών.
Την ίδια στιγμή, εντείνεται η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν, καθώς όχι μόνο δεν έχουμε κάποια απτή πρόοδο στην συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά οι Αμερικανοί βλέπουν τον κοινό βηματισμό Ιράν-Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Τεχεράνη, αφού προμήθευσε με drones τους Ρώσους εισβολείς, κατέληξε σε συμφωνία για να προμηθευτεί ρωσικά Su-35, με πολλά διεθνή δημοσιεύματα να αναφέρουν πως η Μόσχα αποστέλλει τα αμερικανικά όπλα που κατάσχει από τους Ουκρανούς, στο Ιράν!
Στο ναδίρ οι σχέσεις με το Πεκίνο
Στο ναδίρ είναι όμως και οι αμερικανο-κινεζικές σχέσεις: ΟΙ ΗΠΑ, όχι μόνο απέρριψαν το κινεζικό ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία, αλλά προειδοποιούν και με ένα νέο κύμα κυρώσεων κατά του Πεκίνου αν αυτό αποστείλει όπλα στην Μόσχα, όπως εκτιμούν αρκετοί Δυτικοί αξιωματούχοι. Ο διορισμός του Λι Σανγκφού ως υπουργού Άμυνας, είναι μία ένδειξη των διαθέσεων του Πεκίνου, καθώς ο Κινέζος στρατηγός έχει βρεθεί στο στόχαστρο αμερικανικών κυρώσεων, για παλαιότερες συμφωνίες προμήθειας ρωσικών οπλικών συστημάτων.
Είχε προηγηθεί η ακύρωση της επίσκεψης Μπλίνκεν στο Πεκίνο, λόγω της υπόθεσης με το κινεζικό κατασκοπευτικό μπαλόνι που κατέρριψε η αμερικανική αεράμυνα, γεγονός που “γκρέμισε” την προσπάθεια των ΗΠΑ να εκμεταλλευτούν τις ισορροπίες που κρατά το Πεκίνο έναντι της ρωσικής εισβολής. Στον αντίποδα, έχουμε για πρώτη φορά ξεκάθαρες κινεζικές απειλές κατά των ΗΠΑ για γενικευμένο πόλεμο!
Πλέον, οι Αμερικανοί δεν έχουν να ανησυχούν μόνο για την στρατηγική σύμπλευση Ρωσίας-Κίνας (γεγονός που δεν είχε συμβεί επί εποχής της ΕΣΣΔ) αλλά και για το ενδεχόμενο η Μέση Ανατολή να περάσει σε μία ευρασιατική σφαίρα επιρροής. Είναι γνωστή η πρόθεση της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και της Αιγύπτου, να ενταχθούν στους BRICS, γεγονός που θα αποτελέσει το οριστικό πέρασμα στην μετα-αμερικανική εποχή, για το πάντα καίριο γεωπολιτικό “σταυροδρόμι” της Μέσης Ανατολής.
Δημοσίευση σχολίου