Αδαλής Γιώργος
H περασμένη εβδομάδα, εν μέσω της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, ήταν η πιο άγρια στην ιστορία των διαπραγματεύσεων για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο! Και ακόμη πιο άγρια για εμπορεύματα (νικέλιο), αλλά και για στρατηγικά αγροτικά προϊόντα (σιτηρά). Ο εχθρός από εδώ και στο εξής θα είναι η τεκμαρτή μεταβλητότητα τιμής εμπορευμάτων, ορυκτών και μετάλλων. Κυρίως η ενδοσυνεδριακή μεταβλητότητα, η οποία καταγράφει απίστευτα σκαμπανεβάσματα.
Στις 2 Μαρτίου, είχα προβλέψει (συνέντευξή μου στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) και επιβεβαιώθηκα στις 8 Μαρτίου, όταν μέσα σε μια συνεδρίαση το βαρέλι έφτασε στα 120$, ενώ την επόμενη ημέρα σκαρφάλωσε στα 139$ για να πέσει στα 128$. Την περίοδο εκείνη το νικέλιο από τα 19.000$ (11/21) ξεπέρασε τα 81.000$ και έκλεισε στα 48.000$. Όταν η τιμή του κυμαινόταν κάποτε στα 15.000$ το θεωρούσαμε ακριβό! Η τιμή του άνθρακα βρέθηκε να διαπραγματεύεται κοντά στα 500$ τον τόνο, μετατρεπόμενος από ευτελές ορυκτό σε “πολύτιμος”. Σήμερα διαπραγματεύεται στα 365$.
Οι προβλέψεις μου βασίζονται σε ένα μοντέλο που αναπτύσσω εδώ και τρεις δεκαετίες. Από το Νοέμβριο του 2021 –πολύ πριν την επέμβαση στην Ουκρανία– το βαρέλι κινούνταν στα 85$. Στην τιμή των 90$ τα 10-12$ είναι λόγω του φόβου από τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα. Αν πηγαίναμε σε ειρήνη, τότε η τιμή θα έπεφτε στο επίπεδο των 80$. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου εκτίναξε τις τιμές, με αποτέλεσμα την 1η Μαρτίου να ανέβει σε τριψήφιο νούμερο και να φτάσει αρχές Μαρτίου στα 139$. Συμπαρέσυρε, μάλιστα, σε μια εξωφρενική άνοδο όλους τους δείκτες που σχετίζονται με τα προϊόντα που παράγει η Ρωσία και η Ουκρανία και έχουν μεγάλα μερίδια στις παγκόσμιες αγορές!
Η μεταβλητότητα τιμής
Σήμερα οι κύριοι λόγοι που επηρεάζουν την μεταβλητότητα τιμής είναι οι εξής:
- Ενεργειακό έλλειμμα που δημιουργεί η υπέρμετρη χρήση των ΑΠΕ, κυρίως οι ανεμογεννήτριες.
- Εκμηδενισμός νέων ερευνών για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Το σπάσιμο της εφοδιαστικής αλυσίδας και η μείωση των εξειδικευμένων στελεχών που εργάζονταν σε αυτήν πριν την πανδημία.
- Τα χαμηλά επίπεδα των αποθηκευτικών χώρων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο που σπρώχνουν τις τιμές προς τα πάνω.
- Τα αυξημένα μεταφορικά κόστη όχι μόνο των θαλάσσιων μεταφορών, αλλά και των οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών.
- Ο εσφαλμένος τρόπος υπολογισμού της τελικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος που πληρώνει ο καταναλωτής και οι τεράστιοι ειδικοί φόροι και ΦΠΑ των καυσίμων.
Για την Ευρώπη, η απουσία αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου και η απουσία τερματικών σταθμών LNG αυξάνει τον φόβο ενός γενικευμένου blackout. Η ΕΕ διαθέτει μόνο 24 σταθμούς LNG (δύο στην Ελλάδα) ενώ η Γερμανία δεν διαθέτει ούτε έναν. Αυτό καθιστά την ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ κομβικό σημείο αντιπαράθεσης των μεγάλων παικτών.
Τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα είναι παράγοντας που μεταβάλει απότομα τις τιμές, με αποτέλεσμα χώρες και εταιρίες να μην μπορούν να καταρτίσουν αξιόπιστο προϋπολογισμό.
Οι κυρώσεις.
Η γενεσιουργός αιτία των δεινών στην οικονομία είναι η πανδημία με το πρώτο lockdown να λειτουργεί σαν μήτρα.
Καταιγίδα στην παγκόσμια οικονομία
Πολλοί υποστηρίζουν ότι εξελίσσεται η τέλεια καταιγίδα στην παγκόσμια οικονομία. Θεωρώ πως απέχουμε πολύ από αυτό. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη ο κύκλος που γεννά την τέλεια καταιγίδα, επειδή θα συμβούν και άλλα στο εγγύς μέλλον. Πού ακριβώς βρισκόμαστε, όμως, αυτή τη στιγμή; Οι κυρώσεις στην Ρωσία τιμωρούν περισσότερο τον Πούτιν, ή τη διεθνή οικονομία; Αρκετά πρώιμα σε άρθρο μου στο SLpress.gr είχα αναφέρει ότι με τις κυρώσεις η κατάσταση θα είναι loose-loose. Νικητής θα είναι αυτός που θα χάσει τα λιγότερα.
Η ΕΕ φάνηκε ανίκανη να διαχειριστεί τέτοιες ακραίες καταστάσεις. Η ντερ Λάϊεν μπορεί να απέκτησε αίγλη ασχολούμενη με καλαμάκια, πλαστικά ποτήρια και σακούλες, αλλά άφησε την ΕΕ έρμαιο στις άγριες διαθέσεις των εμπόλεμων Πούτιν-Μπάϊντεν. Ένα παράδειγμα: Η ΕΕ είναι η τρίτη οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, με τη Ρωσία στην 11η θέση. Η εξάρτησή μας, όμως, από το ρωσικό πλούτο είναι τεράστια. Με το κραχ στην αγορά ενέργειας που οδήγησε στην επέμβαση στο Ντονμπάς και την προσάρτηση της Κριμαίας (2014), αντί να σοβαρευτεί η ΕΕ “πετούσε χαρταετό”!
Δεν είχαν δει τότε τι έρχεται; Φυσικά και το είχαν δει. Αντί, λοιπόν, να απεξαρτήσουν την οικονομία της ΕΕ από τη Ρωσία, τα έκαναν χειρότερα. Από το 2014 μέχρι το 2021, η ΕΕ εξαρτήθηκε κατά 30% περισσότερο. Και τώρα επιβάλλουν κυρώσεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν είναι κυρώσεις! Ανεξάρτητα τι λένε οι πολιτικοί και τι πρεσβεύει πολιτικά ο καθένας, η αγορά είναι πάντοτε εκεί έξω να λέει την αλήθεια! Ποια είναι αυτή η αλήθεια λοιπόν;
Πολλοί υποστηρίζουν ότι εξελίσσεται η τέλεια καταιγίδα στην παγκόσμια οικονομία. Θεωρώ πως απέχουμε πολύ από αυτό. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη ο κύκλος που γεννά την τέλεια καταιγίδα, επειδή θα συμβούν και άλλα στο εγγύς μέλλον. Πού ακριβώς βρισκόμαστε, όμως, αυτή τη στιγμή; Οι κυρώσεις στην Ρωσία τιμωρούν περισσότερο τον Πούτιν, ή τη διεθνή οικονομία; Αρκετά πρώιμα σε άρθρο μου στο SLpress.gr είχα αναφέρει ότι με τις κυρώσεις η κατάσταση θα είναι loose-loose. Νικητής θα είναι αυτός που θα χάσει τα λιγότερα.
Η ΕΕ φάνηκε ανίκανη να διαχειριστεί τέτοιες ακραίες καταστάσεις. Η ντερ Λάϊεν μπορεί να απέκτησε αίγλη ασχολούμενη με καλαμάκια, πλαστικά ποτήρια και σακούλες, αλλά άφησε την ΕΕ έρμαιο στις άγριες διαθέσεις των εμπόλεμων Πούτιν-Μπάϊντεν. Ένα παράδειγμα: Η ΕΕ είναι η τρίτη οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, με τη Ρωσία στην 11η θέση. Η εξάρτησή μας, όμως, από το ρωσικό πλούτο είναι τεράστια. Με το κραχ στην αγορά ενέργειας που οδήγησε στην επέμβαση στο Ντονμπάς και την προσάρτηση της Κριμαίας (2014), αντί να σοβαρευτεί η ΕΕ “πετούσε χαρταετό”!
Δεν είχαν δει τότε τι έρχεται; Φυσικά και το είχαν δει. Αντί, λοιπόν, να απεξαρτήσουν την οικονομία της ΕΕ από τη Ρωσία, τα έκαναν χειρότερα. Από το 2014 μέχρι το 2021, η ΕΕ εξαρτήθηκε κατά 30% περισσότερο. Και τώρα επιβάλλουν κυρώσεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν είναι κυρώσεις! Ανεξάρτητα τι λένε οι πολιτικοί και τι πρεσβεύει πολιτικά ο καθένας, η αγορά είναι πάντοτε εκεί έξω να λέει την αλήθεια! Ποια είναι αυτή η αλήθεια λοιπόν;
Σκάκι Πούτιν-Μπάϊντεν
Μέχρι και πριν τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία του Πούτιν, ήταν η δεύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και η πρώτη παραγωγός φυσικού αερίου. Ας πάρουμε ως παράδειγμα το πετρέλαιο: Η Ρωσία καθημερινά, πουλούσε στον πλανήτη 7.500.000 βαρέλια (μαζί με τα συμπυκνώματα). Πέρυσι ο ρωσικός προϋπολογισμός είχε θέσει ως τιμή για το 2022, τα 65$ που προέβλεπε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Συνεπώς ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε με πρόβλεψη εσόδων ανά ημέρα 7.500.000 Χ 65 = 487.500.000$, οπότε για ολόκληρο το 2022 487.500.000 Χ 365 ημέρες = 178 δισ. $.
Η επιβολή των κυρώσεων μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ανέβασε την τιμή του βαρελιού στα 139$ και η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι εφέτος, η τιμή του μπορεί να σταθεροποιηθεί στα 125$. Οι κυρώσεις μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να “ξυρίσουν” από την παγκόσμια αγορά 2.500.000 ρωσικά βαρέλια πετρελαίου. Αν πολλαπλασιάσουμε τις ποσότητες με τιμή 125$, τότε το 2022, με λιγότερες εξαγωγές, η Ρωσία θα έχει έσοδα 228 δισ. $. Δηλαδή, αντί η Ρωσία λόγω κυρώσεων να χάνει έσοδα, κερδίζει άλλα 50 δισ $ λόγω αύξησης της τιμής. Και βέβαια με λιγότερα εργατικά, λειτουργικά και μεταφορικά κόστη.
Όλα, λοιπόν, θα εξαρτηθούν από το πού θα καθίσει τελικά η τιμή του βαρελιού και πόσα βαρέλια θα χαθούν πέραν των 2.500.000 που χάνει σήμερα η Ρωσία. Με την δίψα που έχει η Κίνα και η Ινδία για πετρέλαιο, μην είμαστε σίγουροι ότι τελικά η Ρωσία θα χάσει από την ιστορία των κυρώσεων. Η πραγματική οικονομία δείχνει ότι μάλλον θα κερδίσει! Ποιος είναι αυτός που μπορεί να ρίξει την τιμή του βαρελιού κάτω από τα 90$ και να βάλει σε περιπέτειες τον Πούτιν; Μόνο ο Μπάϊντεν, ο οποίος αργά αντιλήφθηκε ότι ο Πούτιν του έφαγε με το “άλογο” τους “αξιωματικούς” στην σκακιστική αυτή παρτίδα! Και τώρα πρέπει να θυσιάσει “πύργους” της πολιτικής του, προκειμένου να διασωθεί!
Ο Μπάϊντεν έχει δύο “πύργους” για να ρίξει τις τιμές. Ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τον πρώτο και ήδη οι τιμές του πετρελαίου, έπεσαν κάτω από τα 100 $! Εάν ήθελε ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε με μια μόνο κίνησή του να ρίξει την τιμή στα 85$. Γιατί δυσκολεύεται ο Μπάϊντεν να χρησιμοποιήσει τους “πύργους” του, θα το δούμε στο αμέσως επόμενο άρθρο. Όπως επίσης θα δούμε γιατί η ΕΕ δέχεται να παίζεται στις πλάτες της, μια ολέθρια για τα συμφέροντά της παρτίδα σκάκι από άλλους παίκτες κι αυτή να παραμένει απλός θεατής…
Δημοσίευση σχολίου