Το ενδεχόμενο ρωσικής στρατιωτικής εισβολής και, συνακόλουθα, αναδιάταξης του γεωπολιτικού προσανατολισμού της Ουκρανίας, δεν εμπεριέχει κανένα στοιχείο που θα μπορούσε άνετα να αξιοποιηθεί από την ημέτερη πλευρά. Προσφέρεται όμως ως σκληρό μάθημα της πλήρους χρεωκοπίας της μεταψυχροπολεμικής θεώρησης· είναι πασίδηλη πια η κραυγαλέα αποτυχία της ανιστόρητης φουκουγιαμικής προσέγγισης περί τέλους της ιστορίας, που ταλαιπώρησε την Δυτική σκέψη κατά την ευωχία της μονοπολικής μεταψυχροπολεμικής στιγμής.
Από την κρίση αυτή, η έκβαση της οποίας θα αποτελέσει σημείο καμπής για τον 21ο αιώνα, επιβάλλεται να κρατήσουμε ως μάθημα ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και ο Ελληνισμός δεν έχουν κανέναν μόνιμο φίλο· η σαρτζετάκειος ρήση περί ανάδελφου έθνους λοιδορήθηκε ως στρουθοκαμηλικός επαρχιωτισμός, συνιστά όμως αδιαπραγμάτευτη ιστορική και γεωστρατηγική αλήθεια. Το φαντασμαγορικό, αισιόδοξο σύμπαν των φιλελευθέρων consultants βρίσκεται στην λοίσθια ζωή του. Συγχαρητήρια και σπολλάτη τους που κατάφεραν τόσα χρόνια να εξασφαλίσουν γενναίες επιχορηγήσεις πουλώντας αέρα κοπανιστό.
Η Αυτοκρατορική Ρωσία υπήρξε η Μεγάλη Δύναμη με τον κυριότερο ρόλο στην δημιουργία ελεύθερου ελληνικού κράτους. Η ίδια αυτή δύναμη, ωστόσο, αργότερα υποστήριξε ολόψυχα τον βουλγαρικό εθνικισμό και την ιδέα προσάρτησης της Μακεδονίας και της Θράκης στην Μεγάλη Βουλγαρία του Αγίου Στεφάνου. Δεν υφίστανται, άλλωστε, συναισθηματισμοί στην διπλωματία των Μεγάλων Δυνάμεων.
Δυστυχώς, η ουκρανική κρίση αυξάνει το ειδικό βάρος της Τουρκίας και ασκεί εφιαλτική πίεση στην Ελλάδα για ευθυγράμμιση με τις πιο ακραίες νεοψυχροπολεμικές απόψεις ανάσχεσης της Ρωσίας. Ήδη πληρώσαμε πανάκριβα την πρώτη ουκρανική κρίση με τον ακρωτηριασμό των εξαγωγών στην Ρωσία, που έπληξε βάναυσα τον πρωτογενή κυρίως τομέα.
Σήμερα, οι Αμερικανοί είναι βαθύτατα δικτυωμένοι στον σκληρό πυρήνα του ελληνικού κράτους, σε σημείο που να υπάρχει αντιστοιχία με την εποχή του Παπάγου. Δεν υφίσταται όθεν δίλημμα σχετικά με το πώς λάμνει ο Ελληνισμός στην κεντρική επιλογή ιδεολογικού στρατοπέδου, τούτο όμως δεν πρέπει να κλείνει τον δρόμο σε δημιουργικές επιλογές πολλαπλασιασμού της εθνικής ισχύος. Για τα επόμενα 15-20 χρόνια άλλωστε οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αποτελούν το ισχυρότερο κέντρο πλανητικής εξουσίας. Ο έλεγχος των ανοιχτών θαλασσών από το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό (που αποτελεί τον ισχυρότερο συντελεστή ισχύος των ΗΠΑ) παραμένει. Ορθώς πράττουμε και συνεργαζόμαστε στενά, αλλά η αμοιβαιότητα επιβάλλεται να τηρείται, όσο ασύμμετρος και ας είναι ο εταίρος. Δεν κερδίζουμε τίποτα διεκδικώντας ρόλο.
Πρωταρχικά, με την κρίση αυτή καταδεικνύεται φαιδρότητα της απόπειρας μεταμόρφωσης της Ευρωπαϊκής ηπείρου με προκλητική άγνοια των ιστορικών δεδομένων. Η σκληρή ισχύς επιβεβαιώνει τα πρωτεία της απέναντι στην χιμαιρική και λυμφατική διεθνή νομιμότητα. Ο στρατηγικός προσανατολισμός της Ουκρανίας αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα για την Μόσχα: χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία παύει να είναι αυτοκρατορία. Μπορεί η Ρωσία να έχει το ΑΕΠ της Νότιας Κορέας, αλλά διαθέτει και μερικές χιλιάδες πυρηνικά, καθώς και παντελή αδιαφορία για τις απώλειες στο πεδίο της μάχης. Ο νέος γύρος αναπόφευκτων κυρώσεων περισσότερο την Ευρώπη θα πλήξει (Ελλάδα και Κύπρο πρωταρχικά) και όχι τις ιθύνουσες σφαίρες του ρωσικού καθεστώτος. Αξίζει εδώ, ειρήσθω εν παρόδω, να σκεφτεί προσεκτικά η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός πόσο σοβαρά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι υποσχέσεις όσο και οι υλακές του λίμπεραλ παλαιοκλιντονικού ακαδημαϊκού κατεστημένου της Τζωρτζτάουν που τώρα, στο λυκόφως του, διαχειρίζεται τις τύχες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και πορεύεται από αποτυχία σε συντριβή με συνταγές του 1990 εν έτει 2022.
Επέκεινα, η πιθανή στρατιωτική επικράτηση της Ρωσίας με την απορρόφηση της Ουκρανίας σε μια Ευρασιατική κατεύθυνση σε καμία περίπτωση δεν ενοχλεί την Ελλάδα, όπως άλλωστε (σε ολικά αντίθετη κατεύθυνση) και ο λανθάνων αντιγερμανικός εθνικισμός στην Πολωνία. Τους Ρώσους τους θέλουμε στο παιγνίδι, όσο σκληροί και εγωιστές παίκτες και αν είναι.
Quo vadis, Ελλάδα; Το ζήτημα μπορεί να συμπυκνωθεί ως εξής: συνεχίζουμε βραχυπρόθεσμα στο αμερικανικό άρμα, αλλά ζητάμε περισσότερα, τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά. Μεσοπρόθεσμα όμως, τα προβλήματα του αμερικανικού προτύπου γενικής δράσης θα γίνονται όλο και πιο καθαρά. Ο πυρήνας του ζητήματος είναι ότι πεπρωμένο αποτελεί η γεωγραφία. Είναι η γεωγραφία που επιβάλλει την αυθύπαρκτη δράση του Ελληνισμού με αντίπαλο την Τουρκία. Οι Αμερικανοί από την δική τους οπτική θεωρούν Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο ως ενιαίο χώρο που πρέπει να οργανωθεί προς εξασφάλιση δικής τους ηγεμονίας. Αυτό επιβάλλουν τα ζωτικά εθνικά τους συμφέροντα.
Πράττουν πάντοτε οι κυβερνήσεις (ακόμα και των Μεγάλων Δυνάμεων) σύμφωνα με τα αληθινά συμφέροντα των λαών τους; Όχι βέβαια. Η επιρροή του ελληνοαμερικανικού στοιχείου στο αμερικανικό Κογκρέσσο βοήθησε π.χ. στην επιβολή εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία το 1975, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν βοηθούσε αντικειμενικά τον κεντρικό αμερικανικό στόχο της διατήρησης ενότητας στο ΝΑΤΟ μέσω του κατευνασμού των ελληνοτουρκικών εντάσεων. Για να μην ανοίξουμε τα κεφάλαια Ισραήλ και Ταϊβάν στην αμερικανική πολιτική.
Όσο μεγάλη πολιτική παρέμβαση και αν πραγματοποιηθεί όμως στα κέντρα λήψης αποφάσεων μιας χώρας, οι τεκτονικές δυνάμεις της γεωγραφίας, των συλλογικών βιωμάτων και του τρόπου που ένας έθνος θέλει να οργανώνει την ύπαρξή του, αναπόφευκτα θα επικρατήσουν.
Η γεωγραφική θέση με την οποία η ολβιόδωρη μοίρα προίκισε Ελλάδα και Κύπρο, επιβάλλει ασυζητητί καλές σχέσεις με τη δύναμη που ελέγχει τις θάλασσες· ταυτόχρονα, προστάζει σύγκρουση με την Τουρκία ώστε ο Ελληνισμός να μην είναι απόφυση και παρακολούθημα, αλλά αυθύπαρκτη πολιτική, στρατιωτική, οικονομική και, πρωταρχικά, πολιτισμική οντότητα Δύσκολη εξίσωση με τις ασκήσεις ισορροπίας που απαιτούνται; Βεβαιότατα. Γι’ αυτό όμως είναι οι ηγεσίες: «ἁλῶναι τὸ Ἴλιον Ὀδυσσέως βουλῇ καὶ μύθοισι καὶ ἠπεροπηίδι τέχνῃ».
Δημοσίευση σχολίου