Γρίβας Κώστας
Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την Κίνα ως τον σημαντικότερο γεωπολιτικό τους αντίπαλο, τόσο σήμερα όσο και ιδιαίτερα σε προοπτική χρόνου. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ξεκινήσει μια πολυδιάστατη πολιτική “ανάσχεσης” (containment) της κινεζικής επιρροής στα πλανητικά δρώμενα. Η στρατηγική αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των αντιλήψεων περί “υβριδικών” και “ολιστικών” επιχειρήσεων.
Μεταξύ των άλλων, οι Αμερικανοί εργαλειοποιούν γεωπολιτικά και το ευαίσθητο για τις δυτικές κοινωνίες θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ενίοτε, ωστόσο, οι ενέργειές τους φθάνουν σε κωμικά επίπεδα, όπως η προσπάθεια να κατηγορήσουν την Κίνα για γενοκτονία(!) κατά των ισλαμιστών Ουιγούρων, με το επιχείρημα –μεταξύ των άλλων– ότι οι κινεζικές αρχές δεν άφηναν τους Ουιγούρους να κάνουν όσα παιδιά ήθελαν και αυτό θεωρείται είδος προληπτικής γενοκτονίας!
Οι Αμερικανοί δεν έχουν κανένα πρόβλημα να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο τη στιγμή που στην Κίνα υπήρχε για όλο τον πληθυσμό η “πολιτική του ενός παιδιού” για να καταπολεμηθεί ο υπερπληθυσμός. Χαρακτηρίζουν δε την πολιτική των Κινέζων με τον καινοφανή όρο “δημογραφική γενοκτονία”, ο οποίος δεν υπάρχει πουθενά στο διεθνές δίκαιο. Η ενέργεια αυτή όμως των ΗΠΑ έχει προκαλέσει την αντίδραση πολλών ειδικών σε θέματα διεθνούς δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς, διότι με αυτόν τον τρόπο ευτελίζεται το πολύ σοβαρό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που είναι η πραγματική γενοκτονία.
Μεταξύ των άλλων –όπως επισημαίνουν ειδικοί του διεθνούς δικαίου– οι δραστηριότητες των κρατών πρέπει να βασίζονται στην καθολικά κατανοητή αρχή της δέουσας επιμέλειας (due diligence), προκειμένου να αποφευχθεί βλάβη σε άλλα κράτη. Επομένως, σύμφωνα με τον Δρ Guzel, ο οποίος είναι τρεις φορές υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης, η διεθνής κοινότητα έχει την υποχρέωση της δέουσας επιμέλειας, ώστε να διερευνήσει τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ περί γενοκτονίας των Ουιγούρων από την Κίνα στην περιοχή του Σινγιάνγκ, ώστε να προστατεύσει τον όρο “γενοκτονία” από κακή χρήση και εκφυλισμό.
Βαριά κατηγορία χωρίς αποδείξεις
Αξίζει να σημειωθεί πως η κατηγορία των ΗΠΑ κατά της Κίνας περί γενοκτονίας εκτοξεύθηκε την τελευταία ημέρα της διακυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Μάικλ Πομπέο, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, σε δημόσια εκδήλωση παραδέχθηκε ότι χρησιμοποίησε το ψέμα ως εργαλείο άσκησης πολιτικής (“We lied, we cheated, we stole”). Η κυβέρνηση Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών του Άντονι Μπλίνκεν συνεχίζουν να υποστηρίζουν την αναφορά του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο για “γενοκτονία” από την Κίνα κατά του μουσουλμανικού πληθυσμού στο Σινγιάνγκ της Κίνας.
Η δε φετινή έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις “Πρακτικές των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων” (HRP) υποστηρίζει την άποψη του Πομπέο σχετικά με το Σινγιάνγκ, αναφέροντας τον όρο γενοκτονία μόνο δύο φορές, μία στον πρόλογο και την άλλη στην περίληψη του κεφαλαίου που αφορούσε την Κίνα, χωρίς να παρουσιάζει τα αποδεικτικά στοιχεία. Μεγάλο μέρος της έκθεσης αφορά θέματα όπως η ελευθερία της έκφρασης και οι ελεύθερες εκλογές, τα οποία ναι μεν συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι απόδειξη γενοκτονίας.
Επίσης, η κατηγορία της αμερικανικής κυβέρνησης για γενοκτονία εναντίον της Κίνας είναι πολύ αδύναμη γιατί προέρχεται από μία μόνο πηγή και συγκεκριμένα ένα κείμενο του Ιουνίου 2020, συγγραφέας του οποίου είναι Adrian Zenz, που δημοσιεύτηκε από το Jamestown Foundation υπό τον τίτλο “Στείρωση, IUD και υποχρεωτικός έλεγχος των γεννήσεων: Η εκστρατεία του ΚΚΚ για την καταστολή των γεννήσεων των Ουιγούρων στο Σινγιάνγκ”. Εν συνεχεία, άρθρα του Associated Press, του CNN και του BBC βασίστηκαν στο άρθρο του Adrian Zenz για να υποστηρίξουν ότι η εφαρμογή μέτρων ελέγχου των γεννήσεων στις κομητείες Ουιγούρων της περιοχής Σινγιάνγκ είναι η απόδειξη της “δημογραφικής γενοκτονίας” που διεξάγουν οι Κινέζοι.
Τί ισχύει για τους Ουιγούρους
Στην πραγματικότητα, η επίσημη πολιτική της Κίνας σε σχέση με τον έλεγχο των γεννήσεων διακρίνεται σε τέσσερις περιόδους από την ίδρυση της: Η πρώτη είναι 1949-1953, η δεύτερη 1954-1977, η τρίτη 1978-2001 και η τέταρτη από το 2002 έως σήμερα. Στο πρώτο στάδιο, η κυβέρνηση ενθάρρυνε τις γεννήσεις, καθώς η αύξηση του πληθυσμού συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας της χώρας.
Στο δεύτερο στάδιο προωθήθηκε ο οικογενειακός προγραμματισμός με τον έλεγχο των γεννήσεων με σκοπό τον περιορισμό τους. Την περίοδο 1978-2001 περιορίστηκαν ακόμη περισσότερο οι γεννήσεις, εφαρμόζοντας την “πολιτική του ενός παιδιού” για κάθε οικογένεια. Από το 2002, η πολιτική ελέγχου των γεννήσεων υπέστη σταδιακή απελευθέρωση, τερματίζοντας το πιο ακραίο πρόγραμμα ελέγχου των γεννήσεων στην ιστορία.
Αξίζει δε να επισημανθεί πως η Κίνα επέβαλε μεν αυστηρά την πολιτική της για ένα παιδί στην πλειονότητα του πληθυσμού της, αλλά ήταν πιο φιλελεύθερη απέναντι στις εθνικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Ουιγούρων. Το Σινγιάνγκ καταγράφει θετικό συνολικό ρυθμό αύξησης του πληθυσμού, με τον πληθυσμό των Ουιγούρων να αυξάνεται ταχύτερα από τον πληθυσμό των μη Ουιγούρων στην ίδια περιοχή κατά την περίοδο 2010-2018.
Η παράλειψη των ΗΠΑ
Ο Adrian Zenz παρέλειψε να αναφέρει στην έκθεσή του το καθεστώς ελέγχου των γεννήσεων σε ολόκληρη την Κίνα. Γενικότερα, οι ΗΠΑ προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα είδος παράλληλου διεθνούς δικαίου, με αυτό που απορρέει από τον Χάρτη του ΟΗΕ. Αυτή όμως είναι σαφής, βίαιη και βάναυση παραβίαση του διεθνούς δικαίου στον θεμελιακό του πυρήνα. Δεν υπάρχει χώρος για την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου “γενικού διεθνούς δικαίου”, δίπλα στον Χάρτη του ΟΗΕ.
Ο Χάρτης του ΟΗΕ είναι το υποστηρικτικό πλαίσιο όλου του διεθνούς δικαίου και, ταυτόχρονα, το υψηλότερο επίπεδο σε μια ιεραρχία κανόνων του διεθνούς δικαίου. Το άρθρο 103 του Χάρτη έχει ως εξής: «Σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ των υποχρεώσεων των μελών του ΟΗΕ βάσει του παρόντος Χάρτη και των υποχρεώσεών τους βάσει οποιασδήποτε άλλης διεθνούς συμφωνίας, υπερισχύουν οι υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τον παρόντα Χάρτη… Ο κύριος στόχος αυτής της διάταξης είναι να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα της δράσης του ΟΗΕ στη διατήρηση της ειρήνης, κατά προτεραιότητα στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο Χάρτης έναντι άλλων δεσμεύσεων της Συνθήκης».
Εν κατακλείδι, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί στο διεθνές δίκαιο από όλο τον κόσμο υποστηρίζουν πως ο ισχυρισμός των ΗΠΑ για γενοκτονία στην Κίνα είναι άκυρος βάσει του νομικού συστήματος του ΟΗΕ. Τονίζουν ότι η κατηγορία της γενοκτονίας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται με ευκολία. Η μη κατάλληλη χρήση του όρου μπορεί να κλιμακώσει τις γεωπολιτικές και στρατιωτικές εντάσεις και να υποτιμήσει την ιστορική μνήμη των γενοκτονιών όπως το Ολοκαύτωμα, εμποδίζοντας έτσι την ικανότητα πρόληψης μελλοντικών γενοκτονιών. Η διεθνής κοινότητα στο σύνολό της έχει έναντι όλων την ευθύνη να προστατεύσει τη χρήση του όρου “γενοκτονία” από την κακή και εύκολη χρήση και την υποβάθμιση του από τις δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων.
Ο Adrian Zenz παρέλειψε να αναφέρει στην έκθεσή του το καθεστώς ελέγχου των γεννήσεων σε ολόκληρη την Κίνα. Γενικότερα, οι ΗΠΑ προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα είδος παράλληλου διεθνούς δικαίου, με αυτό που απορρέει από τον Χάρτη του ΟΗΕ. Αυτή όμως είναι σαφής, βίαιη και βάναυση παραβίαση του διεθνούς δικαίου στον θεμελιακό του πυρήνα. Δεν υπάρχει χώρος για την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου “γενικού διεθνούς δικαίου”, δίπλα στον Χάρτη του ΟΗΕ.
Ο Χάρτης του ΟΗΕ είναι το υποστηρικτικό πλαίσιο όλου του διεθνούς δικαίου και, ταυτόχρονα, το υψηλότερο επίπεδο σε μια ιεραρχία κανόνων του διεθνούς δικαίου. Το άρθρο 103 του Χάρτη έχει ως εξής: «Σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ των υποχρεώσεων των μελών του ΟΗΕ βάσει του παρόντος Χάρτη και των υποχρεώσεών τους βάσει οποιασδήποτε άλλης διεθνούς συμφωνίας, υπερισχύουν οι υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τον παρόντα Χάρτη… Ο κύριος στόχος αυτής της διάταξης είναι να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα της δράσης του ΟΗΕ στη διατήρηση της ειρήνης, κατά προτεραιότητα στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο Χάρτης έναντι άλλων δεσμεύσεων της Συνθήκης».
Εν κατακλείδι, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί στο διεθνές δίκαιο από όλο τον κόσμο υποστηρίζουν πως ο ισχυρισμός των ΗΠΑ για γενοκτονία στην Κίνα είναι άκυρος βάσει του νομικού συστήματος του ΟΗΕ. Τονίζουν ότι η κατηγορία της γενοκτονίας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται με ευκολία. Η μη κατάλληλη χρήση του όρου μπορεί να κλιμακώσει τις γεωπολιτικές και στρατιωτικές εντάσεις και να υποτιμήσει την ιστορική μνήμη των γενοκτονιών όπως το Ολοκαύτωμα, εμποδίζοντας έτσι την ικανότητα πρόληψης μελλοντικών γενοκτονιών. Η διεθνής κοινότητα στο σύνολό της έχει έναντι όλων την ευθύνη να προστατεύσει τη χρήση του όρου “γενοκτονία” από την κακή και εύκολη χρήση και την υποβάθμιση του από τις δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων.
Δημοσίευση σχολίου