Το έγγραφο που αποτυπώνει τη συμφωνία απεμπλοκής από την κρίση των Ιμίων και έφερε στην επιφάνεια η έρευνα της ομάδας του γνωστού ανταποκριτή στις ΗΠΑ, Μιχάλη Ιγνατίου, αποτελεί μια τεράστια συμβολή στην αλήθεια και περεταίρω στην ιστορική μνήμη. Δυόμιση δεκαετίες μετά, η τραυματική αυτή εμπειρία εξακολουθεί να απασχολεί την ελληνική κοινωνία, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία αναγνωσιμότητας των αναρτήσεων για το θέμα. Σημασία δεν έχουν πλέον όχι ατέρμονες συζητήσεις και ανταλλαγή πυρών – καταγγελιών εκατέρωθεν για “προδότες” και “εθνοκάπηλους – πολεμοχαρείς – εθνικιστές”. Σημασία έχει εάν το πολιτικό σύστημα έχει εξάγει τα σωστά συμπεράσματα, αν θα τα αφομοιώσει και θα τα μετουσιώσει σε πιο ορθολογικές διαδικασίες διαχείρισης της επόμενης κρίσης, όποτε αυτή ενσκήψει.
Σχολιάζει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Η στρατιωτική πλευρά των συμπερασμάτων από την κρίση θα μας απασχολήσει σε ξεχωριστή ανάρτηση, καθώς τα στόματα έχουν πλέον ανοίξει, επιτρέποντας να έχουμε μια καλή ιδέα του “παιγνίου” ανάμεσα στις δυο πλευρές. Τι έγινε και τι δεν έγινε σωστά. Τι θα είχε συμβεί εάν η κρίση είχε εξελιχθεί διαφορετικά. Αντικείμενο της παρούσας αναφοράς, είναι ακριβώς αυτό που περιγράφεται στην επικεφαλίδα… “Η ειδική σημασία του απορρήτου εγγράφου της συμφωνίας για τα Ίμια στη σημερινή συγκυρία”.
Να υπενθυμίσουμε ότι η φόρμουλα απεμπλοκής που έλαβε τη μορφή έγγραφης συμφωνίας ήταν ιδέα του αρχηγού της αμερικανικής διαπραγματευτικής ομάδας, του μακαρίτη Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, όπως αναφέρει και ο Ιγνατίου. Πρόκειται για τη συμφωνία που μας άφησε ως “προίκα” την επίσημη αμφισβήτηση του καθεστώτος των βραχονησίδων.
Τι άλλο εξαιρετικά ενδιαφέρον αναφέρει ο ερευνητής δημοσιογράφος με βάση νέες πληροφορίες, αφού ένα θέμα το “ακολουθείς” και το “κυνηγάς”, δεν το αφήνεις μετά την επιτυχία του αποχαρακτηρισμού του επίμαχου εγγράφου; “Η τότε ελληνική κυβέρνηση ήταν και σε διάλυση, αλλά και σε άρνηση. Ήταν τρομοκρατημένη. Ουδείς γνώριζε τι έκανε ο άλλος”.
Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος είχε κλείσει από νωρίς τη συμφωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, Γουόρεν Κρίστοφερ, στον οποίο όμως είχε πει, “ότι την ελληνική σημαία θα την πάρουν οι άνεμοι. Και βεβαίως δεν αναφερόταν στη σημαία που τοποθέτησε ο δήμαρχος της Καλύμνου, όπως ισχυρίζεται στο βιβλίο του. Αλλά στη σημαία που τοποθέτησαν οι Έλληνες κομάντος. Ξεκάθαρα είναι τα πράγματα. Η γαλανόλευκη των κομάντος έπρεπε να αποσυρθεί, σύμφωνα με τη συμφωνία.”
Σύμφωνα όμως με διπλωματική πηγή, όταν είδε ο Πάγκαλος τη συμφωνία, έδειξε να ενοχλείται, “προφανώς επειδή αντιλήφθηκε πως η Ουάσιγκτον επιβλήθηκε σε ρόλο διαιτητή και εγγυητή στις διαφορές για το Αιγαίο“. Αυτά είναι τα βασικά, με την προθήκη της μικρής επιφύλαξης που κρατάει ο έμπειρος Μιχάλης Ιγνατίου, εξαιτίας των τριών αράδων που παραμένουν απόρρητες – διαβαθμισμένες και έχουν σβηστεί από το αποχαρακτηρισμένο έγγραφο.
Πλέον, σημασία έχει να δούμε τι σηματοδοτούν, κατά την υποκειμενική μας άποψη, αυτές οι αποκαλύψεις. Βρισκόμαστε ενώπιον δυο δυνητικά καταλυτικών για την πορεία των ελληνοτουρκικών (ελλαδικών και κυπριακών) σχέσεων με την Τουρκία. Τις εν εξελίξει “διερευνητικές συνομιλίες” που άρχισαν ξανά λόγω της εξαιρετικά δύσκολης θέσης στην οποία έχει φέρει την Τουρκία η αμετροέπεια Ερντογάν και μόνον αυτή, καθώς επίσης και την “άτυπη Πενταμερή” για το Κυπριακό.
Και για τις δυο διαδικασίες έχουν εκφραστεί ισχυρές επιφυλάξεις από έμπειρους παρατηρητές των ελληνοτουρκικών και καταξιωμένους διεθνολόγους, καθώς διακρίνονται σοβαρές “παγίδες” που θα μπορούσαν να εγκλωβίσουν την ελληνική πλευρά σε εξελίξεις που θα επέφεραν ζημία στα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.
Το έγγραφο της συμφωνίας απεμπλοκής από την κρίση των Ιμίων διδάσκει το εξής: Ότι η αλήθεια αργά ή γρήγορα έρχεται στην επιφάνεια, ασχέτως της δεινής ρητορικής “πολιτικών αηδονιών” στα τηλεοπτικά παράθυρα, μέσω της οποίας επιχειρείται να διαστρεβλωθεί βολικά η αλήθεια. Μετά τον Ιγνατίου θα υπάρξει κάποιος άλλος. Η διαδικασία για να υπάρξει νέα γενιά ερευνητών βρίσκεται σε εξέλιξη και θα φέρει αποτελέσματα…
Κατά συνέπεια, οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία των διαβουλεύσεων με την Τουρκία για τα “ζητήματα” του Αιγαίου, της Μεσογείου και το Κυπριακό, θα πρέπει να φροντίσουν ώστε όσα λέγονται πίσω από τις κλειστές πόρτες, να μην αφεθούν να αποκτήσουν απαράδεκτα μεγάλη απόσταση από την πολιτική ρητορική στα τηλεοπτικά παράθυρα.
Την τύχη του Ελληνισμού δεν πρέπει να αφεθεί αν την καθορίσουν “ολίγοι πεφωτισμένοι“, αφήνοντας στους επικοινωνιολόγους και τους στρατηγιστές της πολιτικής να διαχειριστούν το “σερβίρισμα” των συμφωνιών στις κοινωνίες της Ελλάδας και της Κύπρου. Για να είναι βιώσιμη μια συμφωνία θα πρέπει να αφήνει περιθώριο σε επιχειρήματα ισχυρά τα οποία θα πείσουν ικανό μέρος του ελληνικού πληθυσμού σε Ελλάδα και Κύπρο.
Το φιάσκο της “τελευταίας ευκαιρίας” που δήθεν συνιστούσε το Σχέδιο Ανάν αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Κι επειδή υπάρχουν αρκετοί ακόμα που το θεωρούν “χαμένη ευκαιρία”, για το “τελευταία” δεν γεννάται λόγος, πάλι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ακόμη “τελευταίας”… θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να εξεταστεί ποια είναι η σημερινή θέση απέναντι στο Σχέδιο Ανάν, όλων όσοι είχαν λόγο να ασχολούνται: Αμερικανοί, Ρώσοι, Ισραηλινοί…
Οι γεωστρατηγικές εξελίξεις με την αποκάλυψη της πραγματικής φύσεως του καθεστώτος Ερντογάν και οι σεισμικές ανακατατάξεις στις οποίες οδηγεί, έχουν δημιουργήσει ένα τείχος αποτροπής προς όφελος της ελληνικής πλευράς. Ποιος έχων σώας τας φρένας θα συναινούσε στην παράδοση του γεωστρατηγικού ελέγχου του αβύθιστου αεροπλανοφόρου της Μεσογείου στην Άγκυρα;
Το δεδομένο αυτό, ωστόσο, φυσικά συνεπάγεται και το ότι η συγκυρία είναι η καλύτερη δυνατή από διπλωματικής απόψεως για να εμπλακεί η Ελλάδα σε διπλωματικές πρωτοβουλίες, καθώς όλοι οι “μεγάλοι” τείνουν ευήκοων ους στις ελληνικές θέσεις. Προϋπόθεση είναι όμως μια ξεκάθαρη διπλωματική στρατηγική με ορατές δια γυμνού οφθαλμού “κόκκινες γραμμές” βασισμένες στη διεθνή νομιμότητα, από τις οποίες Ελλάδα και Κύπρος δεν πρέπει επ’ ουδενί να απομακρυνθούν.
Εάν αυτά τα έχουμε αντιληφθεί στις δυο χώρες του Ελληνισμού, τότε δεν θα βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση ξανά, ο αποχαρακτηρισμός κάποιου εγγράφου της αμερικανικής διπλωματίας να αποκαλύπτει την υποκρισία του δημόσιου λόγου και τη διάσταση ανάμεσα στις διπλωματικές συζητήσεις και όσα πρέπει να πληροφορηθεί το πόπολο…
Δημοσίευση σχολίου