H έκβαση των γεγονότων στην Λιβύη το προσεχές διάστημα θα καθορίσει και τις στρατηγικές επιλογές τόσο της Μόσχας, όσο και της Άγκυρας.
Κωνσταντίνα Τσάκαλου*Οι πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τη Λιβύη γεννούν έντονους προβληματισμούς σχετικά με τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν τα κράτη της Τουρκίας και της Ρωσίας εντός της περιοχής. Η από κοινού πρόταση της Άγκυρας και της Μόσχας για κατάπαυση του πυρός και η ανάληψη διαμεσολαβητικών καθηκόντων από τα δύο μέρη επισφραγίζουν για ακόμη μια φορά το κλίμα συνεργασίας και αμοιβαίων συμφερόντων που έχει καλλιεργηθεί από τις αμφότερες πλευρές.
Είναι προφανές πως η επιλογή διεξαγωγής κοινών επιχειρήσεων στη Βόρεια Συρία, οι οποίες μάλιστα εξακολουθούν να διαδραματίζονται μέχρι σήμερα, αποτελούν και την πιο αξιόπιστη πίστωση για την εκ νέου διεκπεραίωση συνεργατικών ενεργειών.
Στην προκειμένη περίπτωση, η υποστήριξη αντιμαχόμενων πλευρών στην περιοχή της Λιβύης φαίνεται πως λειτούργησε ως παράγοντας συνεκτικότητας για τα δύο κράτη, τα οποία το τελευταίο διάστημα συντάσσονται υπέρ της επίτευξης συμφωνίας για τερματισμό των εχθροπραξιών.
Σαφώς, η εναπόθεση διαμεσολαβητικού ρόλου στην Άγκυρα και η αναγνώρισή της ως ισοδύναμο εξισορροπητικό παράγοντα, συμβάλλουν στην αύξηση του διεθνούς κύρους της Τουρκίας, εν μέσω υλοποίησης προκλητικών και αναθεωρητικών πρακτικών.
Μάλιστα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την τρέχουσα κατάσταση στη Συρία, παρατηρούμε πως η Τουρκία εξακολουθεί να διατηρεί λόγο και παρουσία στην περιοχή, διαμέσου κοινών περιπολιών που διεξάγονται με τη Ρωσία.
Το εν λόγω σκεπτικό επαληθεύεται πλήρως αν συνυπολογίσουμε και την τριμερή συνάντηση μεταξύ των ανώτατων επικεφαλείς των υπηρεσιών πληροφόρησης της Συρίας, της Ρωσίας και της Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα, όπου συζητήθηκε η πιθανότητα για από κοινού συνεργασία των τριών μερών, με σκοπό την εξόντωση της Κουρδικής Πολιτοφυλακής, η οποία αποτελεί σύνδεσμο του PKK.
Εάν λάβουμε υπ’ όψιν στην συγκεκριμένη συλλογιστική και την Ουάσινγκτον, τότε διαπιστώνουμε πως, η απόσυρση των ΗΠΑ από τα συριακά εδάφη και η επικέντρωση της προσοχής τους στην διακρατική αναμέτρηση με το Ιράν, προσδίδουν στην Ρωσία και στην Τουρκία τα κατάλληλα παράθυρα ευκαιριών για ανάληψη διπλωματικών και στρατηγικών πρωτοβουλιών.
Παίρνοντας ως δεδομένο την θεωρία περί αμοιβαίας πυρηνικής αποτροπής, αντιλαμβανόμαστε πως οι ΗΠΑ διακινδυνεύουν να εμπλακούν σε μια διαμάχη άνευ ουσίας και αποτελεσματικότητας, ενώ την ίδια στιγμή συγκεκριμένα κράτη αποκτούν αυξημένη επιρροή σε εδάφη της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.
Η πρόσφατη δήλωση του Προέδρου Τραμπ σχετικά με το γεγονός πως η Ουάσινγκτον δεν έχει ανάγκη από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής, καθώς και ότι από αμυντικής άποψης η χώρα αποτελεί μια ισχυρή εξοπλιστική δύναμη, ουσιαστικά λειτουργεί ως ένα μέσο αιτιολόγησης για την απροθυμία περαιτέρω επέμβασης σε περιπτώσεις όπως της Συρίας, αλλά και ως μέσο αποτροπής τυχών επιθετικών ενεργειών για κράτη εχθρικά διακείμενα προς εκείνο.
Πιθανώς, το δεδομένο της επιλεκτικής και χρησιμοθηρικής ενδυνάμωσης των συνεργασιών ανάμεσα στην Ρωσία και την Τουρκία να αποτελέσει ζήτημα άμεσης αντιμετώπισης από μέρους των ΗΠΑ, οι οποίες ενδεχομένως αναγκαστούν να προχωρήσουν σε εκ νέου προσέγγιση της Άγκυρας, επιδιώκοντας την αμοιβαία εξυπηρέτηση συμφερόντων στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Σε κάθε περίπτωση, η έκβαση των γεγονότων στην Λιβύη το προσεχές διάστημα θα καθορίσει και τις στρατηγικές επιλογές τόσο της Μόσχας, όσο και της Άγκυρας. Εφόσον το σύστημα ύπαρξης πολλών δυνάμεων εντός του κράτους εξακολουθήσει να υφίσταται, τότε ενδεχομένως οι ενέργειες των δύο χωρών θυμίσουν πρακτικές “διαίρει και βασίλευε”, μέσω της ανάληψης περαιτέρω πρωτοβουλιών για τη διαχείριση της κρίσης.
*Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, στον Τομέα Ρωσίας, Ευρασίας και Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης, στην Ομάδα της Εξωτερικής Πολιτικής.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου