Η Μεσόγειος ήταν ανέκαθεν μία θάλασσα πολιτισμών και θρησκειών.
Γιάννης ΚουτρούδηςΜεσόγειος, δυστυχώς, έφτασε να είναι το νεκροταφείο της Ευρώπης έχοντας υπάρξει το κέντρο των μεγαλύτερων και ισχυρότερων αυτοκρατοριών που γνώρισε ποτέ αυτός ο πλανήτης. Για τους περισσότερους, η Μεσόγειος νοείται ως το αδιαπέραστο και αγεφύρωτο σύνορο μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής / Μ. Ανατολής.Μήπως, όμως, αντί να αντιμετωπίζουμε την Μεσόγειο ως το σύνορο μεταξύ ασύνδετων κόσμων (χριστιανισμός – Ισλάμ – εβραϊσμός, πλούσιος βορράς – φτωχός νότος, δημοκρατία – απολυταρχία), θα έπρεπε να την δούμε ως μία diverse ολότητα που κρατά το κλειδί της παγκόσμιας τάξης;
Πάντα αναρωτιόμουν ποιο κράτος ή διεθνής οργανισμός είναι ο καταλληλότερος, για να επιβάλλει την ειρήνη και την δημοκρατία στον χώρο της Μεσογείου. Σε παλαιότερο άρθρο μου για τα τεκταινόμενα στην Μεσόγειο, είχα υποστηρίξει ότι δεν υπάρχει καμία εξωγενής δύναμη που είναι ικανή να επιβάλλει τουλάχιστον αυτήν την στιγμή, την ειρήνη στην Μεσόγειο.
Πράγματι! Δεν υπάρχει κανένα κράτος ή κανένας διεθνής οργανισμός που να μπορεί να υπερκεράσει τις συγκρούσεις μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών της Μεσογείου, ώστε να οικοδομήσει ένα στέρεο περιβάλλον μέσα από το οποίο όλοι οι μεσογειακοί λαοί θα επωφεληθούν από τον πλούτο (ορυκτό και μη) αυτής της θάλασσας.
Από ιστορική άποψη, κάθε φορά που ένα ξένο κράτος προσπαθούσε να χαράξει σύνορα στην Μεσόγειο, κατέληγε σε ανεπανόρθωτα και αιματηρά σφάλματα. Αυτό είναι εμφανές σήμερα ειδικά στην περίπτωση της Συρίας και της Μ. Ανατολής. Το αποτέλεσμα της μυωπικής χάραξης συνόρων είναι εν πολλοίς η αφετηρία της αραβοϊσραηλινής διαμάχης, του Κυπριακού ακόμα και ως έναν βαθμό των ελληνοτουρκικών διαφορών.
Οι λαοί της Μεσογείου είναι αυτοί που θα επιβάλλουν μόνοι τους την ειρήνη για τους εαυτούς τους. Αν και ακούγεται ουτοπικό, οι μεσογειακοί λαοί είναι αυτοί που κρατάνε το κλειδί της συνύπαρξης τους. Η ειρήνη στην Μεσόγειο στηριζόταν στην πολιτισμική ποικιλία και στον σεβασμό για την διαφορετικότητα. Η βία και το μίσος έχουν οδηγήσει την Μεσόγειο στον σπαραγμό και φυσικά, τα ιστορικά παραδείγματα αφθονούν.
Στην παρούσα φάση που διανύει ο πλανήτης, ωστόσο, η μεσογειακή συνεργασία δεν μοιάζει και τόσο πιθανή. Είναι, όμως, παραπάνω από απαραίτητη· μην πω επιτακτική. Η Μεσόγειος πρέπει να μετατραπεί από σύνορο μεταξύ δύο κόσμων στο κέντρο ενός νέου κόσμου που θα βασίζεται στην ειρήνη και την πολιτισμική ποικιλότητα. Άλλωστε, οι προκλήσεις της Μεσογείου στον 21ο αιώνα είναι τέτοιες που απαιτούν μία παν-μεσογειακή προσέγγιση. Η κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, απειλεί να μετατρέψει την λεκάνη της Μεσογείου σε μία απέραντη έρημο. Δεν θα έπρεπε όλες οι μεσογειακές χώρες να συνεργαστούν, για να αναπτύξουν στρατηγικές επί του θέματος;
Η παν-μεσογειακή προσέγγιση, όμως, στάθηκε εφικτή με το προσφυγικό. Οξύμωρο, αν αναλογιστεί κανείς τρία πράγματα: την ολιγωρία των Ευρωπαίων απέναντι στο ζήτημα, την αδιαλλαξία του μουσουλμανικού κόσμου να διαπραγματευτεί με την Δύση και τρίτον, τον παραδοσιακό ευρωπαϊκό σνομπισμό σε οτιδήποτε μη λατινογενές ή χριστιανικό. Αν, λοιπόν, η αρχή έγινε έστω εξαιτίας ενός τόσο τραγικού και δύσκολου γεγονότος, μπορεί να συνεχιστεί…
Η πολιτισμική και θρησκευτική ποικιλία είναι αυτή που θα σώσει την Μεσόγειο. Συνάμα, είναι και αυτή που πρέπει να διαφυλαχθεί περισσότερο, ειδικά σήμερα. Οι ιστορικές ομάδες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις ιστορικές εστίες τους είναι πάρα πολλές. Ο ρυθμός με τον οποίο χάνονται γλώσσες, όπως τα αραμαικα είναι ασύλληπτος και τρομακτικός (αυτό σε χτυπάει άσχημα, όταν είσαι απόφοιτος φιλοσοφικής!).
Όταν η ανθρωπογεωγραφία της Μεσογείου αλλάζει και η ιστορία χάνεται, γινόμαστε κι εμείς υπεύθυνοι για τον νέο διχασμένο κόσμο που δημιουργείται. Η Μεσόγειος ήταν ανέκαθεν μία θάλασσα πολιτισμών και θρησκειών. Δηλώσεις σαν του Σαλβίνι είναι απλώς φασιστικές εξάρσεις που δεν έχουν καμία σχέση με το μεσογειακό ταπεραμέντο ενός λαού που σφράγισε με τον πιο ανεξίτηλο τρόπο την ιστορία της Μεσογείου. Δεν έχουν μάλλον καμία σχέση με το όραμα και την ανάγκη για μία ασφαλέστερη και ευμάρουσα Μεσόγειο.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου