Αλέξανδρος Νίκλαν*
Η προκήρυξη έκτακτων εκλογών από τον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν στις 24/6 σημαίνει πώς θα βρεθούμε πολύ σύντομα σε μια τεταμένη κατάσταση, η οποία θα λειτουργήσει ως σκανδάλη που θα πρέπει να ενεργοποιήσει όλο το πολιτικό σκηνικό της χώρας μας. Αν, όπως φαίνεται, ο Ερντογάν παραμείνει στον προεδρικό θώκο και μετά τις εκλογές στις 24.6.2018, τότε θα αναλάβει και συγκεντρωτικές εξουσίες επάνω του, όπως αυτές διαμορφώθηκαν με προηγούμενο ψήφισμα για αναθεώρηση συντάγματος στην Τουρκία
Το 2017, λίγο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, οι Τούρκοι πολιτικοί ψήφισαν προς έγκριση μια μεγάλη δέσμη πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Μεταξύ αυτών και το φερόμενο ως άρθρο 18 στο Σύνταγμα τους. Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες υποστηρίχθηκαν από τα στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος AKΡ του Ρ.Τ. Ερντογάν, θεωρήθηκαν απαραίτητες για την αντιμετώπιση των εύθραυστων οικονομικών και ασφαλιστικών καταστάσεων της χώρας. Με αυτά τα μέτρα πλέον, οι επόμενες προεδρικές εκλογές θα παρέχουν στον εκλεγμένο πρόεδρο την εξουσία να διορίζει και να απαλλάσσει υπουργούς, να γίνεται και πάλι επικεφαλής του πολιτικού κόμματος του και, ενδεχομένως, να διατηρηθεί στην εξουσία μέχρι και το 2029.
Δηλαδή, αν υπήρχε έστω και ένα μικρό εμπόδιο στις αποφάσεις για τον Ερντογάν («Δυο καπετάνιοι βουλιάζουν το καράβι. Μόνος ένας πρέπει να δίνει διαταγές» όπως είχε αναφέρει), τώρα πλέον δεν θα υφίσταται κανένα εμπόδιο, καθώς με εντολές προεδρικής εκτέλεσης (executive presidential orders) όπως στις ΗΠΑ, θα μπορεί να κινεί διαδικασίες εντός ελάχιστου διαστήματος. Αρκεί, φυσικά, να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές στη χώρα του.
Αυτό σημαίνει πώς δεν θα περνάνε από την τουρκική βουλή και δικαιοσύνη κάποια σοβαρά ζητήματα, ενώ φυσικά θα μπορεί να διατάσσει εκτελέσιμες εντολές ενάντια στην Ελλάδα. Επειδή, όμως, η Τουρκία δεν έχει δικλείδες ασφαλείας όπως οι ΗΠΑ (check & balances), είναι φανερό πώς το προεδρικό αξίωμα θα μπορεί να μετατραπεί αυτόματα σε «Δημοκρατική Δικτατορία του Προέδρου».
Ενδεικτικά αναφέρω τις παρακάτω εξουσίες που θα έχει ο Ερντογάν στα χέρια του, μετά τις εκλογές του Ιουνίου, αν τελικά τις κερδίσει:
■ Κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού και μεταφορά της εκτελεστικής εξουσίας στον πρόεδρο.
■ Θα επιτρέπεται στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο να εκδίδει διατάγματα και να διορίζει πολλούς δικαστές και υπαλλήλους που θα είναι επιφορτισμένοι με τον έλεγχο των αποφάσεών του.
■ Ορίζει για τον Τούρκο πρόεδρο δύο πενταετείς θητείες σαν δικαίωμα συνέχειας της εξουσίας του, ενώ δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε τρίτη θητεία εάν το Κοινοβούλιο σταματήσει την δεύτερη θητεία με πρόταση μομφής, ζητώντας πρόωρες εκλογές.
■ Επιτρέπει, επίσης, στον Τούρκο πρόεδρο να διατάξει πειθαρχικές έρευνες για οποιονδήποτε από τους 3,5 εκατομμύρια υπαλλήλους της Τουρκίας, σύμφωνα με ανάλυση του επικεφαλής του τουρκικού δικηγορικού συλλόγου, χωρίς να περιμένει αποφάσεις της δικαιοσύνης.
Τι μπορεί να σημαίνει, όμως, για την Ελλάδα μια προεκλογική περίοδο για την Τουρκία και ακόμα περισσότερο, τι μπορεί να σημαίνει μια νίκη του Ερντογάν;
Προσωπική άποψη είναι πώς μέχρι και την ημέρα των εκλογών στην Τουρκία, ακόμη και αν οι δηλώσεις Ερντογάν και στελεχών του ΑΚΡ παρουσιάσουν αυξημένη κλιμάκωση και επιθετικότητα, δύσκολα θα υπάρξουν ουσιαστικές πράξεις εκ μέρους του. Κυρίως εξαιτίας της θερμής κατάστασης όπως διαμορφώνεται στην περιοχή της Συρίας και των συνολικών πιέσεων από Ε.Ε, ΗΠΑ και Ρωσία για να μην διευρυνθεί η ένταση στην περιοχή.
Πάντα με βάση τα σημερινά δεδομένα αλλά και την αλλαγή ισορροπίας δυνάμεων στο εσωτερικό της Τουρκίας, τα προβλήματα που θα προκύψουν μετά την, πιθανώς, επιτυχημένη εκλογή του είναι τα εξής:
- Η Τουρκία έχει ένα ενεργειακό εσωτερικό έλλειμμα της τάξης του 20% και αυτό πρέπει να καλυφθεί. Το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου θα δώσει κάποιες λύσεις, αλλά θα είναι έτοιμο το 2023 και αυτό πάντα με εκτιμήσεις της Rosatom. Ταυτόχρονα, το Αιγαίο και η Κύπρος με τα ενεργειακά κοιτάσματα αποτελούν σημαντικό δέλεαρ για να μην υπάρξει μια τουλάχιστον προσπάθεια απόσπασης μεριδίου.
- Μια χώρα, όπως η Τουρκία, που μεγαλώνει σε μέγεθος πληθυσμού και επιρροής, είναι αναμενόμενο πώς θα προσπαθήσει να επεκταθεί εδαφικά και, μάλιστα, με επικράτηση σε θαλάσσιες οδούς, για ευκολότερη δίοδο και έλεγχο εμπορικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Η ανάπτυξη της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη περνάει από την επικράτηση στη θάλασσα και ο Ερντογάν το γνωρίζει αυτό. Εξού και η κατασκευή αεροπλανοφόρου και υποβρυχίων για το τουρκικό Π.Ν, γεγονός που θα προσπαθήσει να μεταφραστεί από την τουρκική πλευρά ως δείγμα ισχύος στο Αιγαίο.
- Η απόδειξη πώς η Τουρκία μπορεί να πολεμήσει ακόμη και απέναντι σε οργανωμένους και θεωρητικά ισχυρούς αντιπάλους, θα είναι δείγμα επιβεβαίωσης προς τον υπόλοιπο κόσμο, πώς, όντως, βρίσκεται στο επίπεδο περιφερειακής δύναμης. Η Ελλάδα είναι ένας κατάλληλος αντίπαλος για τoν Ερντογάν, αφού κατά την δική του εκτίμηση είμαστε αποδυναμωμένοι και, θεωρητικά πάντα, μια οντότητα στα μέτρα που θέλει.
Τα παραπάνω, συν ακόμα μερικά στοιχεία, είναι δεδομένο πώς αποτελούν στόχους που αποκλείεται να μην προσπαθήσει να αποκτήσει μερίδιο ο Ερντογάν ως απόλυτος άρχοντας της Τουρκίας. Θα είναι η επιβεβαιώση ισχύος του ως προέδρου και ηγέτη εντός και εκτός συνόρων της χώρας του.
Για την χώρα μας, τώρα, και τι μπορεί να γίνει, ως απάντηση, ακολουθεί μια προσωπική πρόταση, όπως έχει κατατεθεί και δημόσια από τηλεοπτικό βήμα.
Κατά την άποψη μου, η παρακάτω πρόταση θα μπορεί άμεσα να ενισχύσει το δόγμα ασφαλείας και της στρατηγικής που θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά σε όλα τα επίπεδα, προς αποτροπή της απειλής εξ ανατολάς.
Με φανερή την απουσία οργάνωσης και λειτουργίας πάνω σε μοντέλα υπηρεσιών ασφαλείας του 21ου αιώνα, η Ελλάδα εκτιμώ ότι χρειάζεται ένα όργανο όπως είναι, για παράδειγμα, το DHS των ΗΠΑ(Department of Homeland Security) διοικητικά οργανωμένο, όπως είναι αυτό του Ισραήλ, και προσαρμοσμένο λειτουργικά στα ελληνικά δεδομένα και τις απαιτήσεις των συνθηκών.
Το Ελληνικό Τμήμα Εθνικής Ασφάλειας (Greek Homeland Security Service) θα πρέπει να στελεχώνεται αποκλειστικά και μόνο από ανθρώπους και στελέχη ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας, που θα περνούν γραπτές και προφορικές εξετάσεις σε πρότυπο Πανελληνίων και θα έχουν συγκεκριμένο χρόνο θητείας. Η συνέχεια της θητείας τους στην υπηρεσία θα περνάει πάλι από ίδιες εξετάσεις για την διατήρηση αξιοκρατίας.
Στην κεφαλή του τμήματος θα μπαίνουν άνθρωποι που θα «ψηφίζονται» με «μυστική ψήφο» από το σώμα αξιωματικών σε όλα τα σώματα ασφαλείας και ενόπλων δυνάμεων. Οι παραπάνω θα είναι και αυτοί με περιορισμό θητείας και με επανάληψη ψηφοφορίας όταν πρέπει να γίνει επιμήκυνση της.
Το όλο σώμα της υπηρεσίας (GHSS) θα λογοδοτεί μόνο στο ΣτΕ και στον ΠτΔ (όχι σε πρωθυπουργό και κυβερνήσεις) έτσι ώστε να διατηρεί την εθνική στρατηγική χωρίς κομματικές παρεμβάσεις. Η μισθοδοσία και προϋπολογισμός του θα είναι, επίσης, κομμάτι που θα παίρνει έγκριση από τις παραπάνω Αρχές και όχι μόνο από το ΥΠΟΙΚ, όπως ισχύει γενικώς σήμερα για άλλες υπηρεσίες.
Ένα τέτοιο όργανο θα μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα, χωρίς επιρροές και μικροπολιτικές καθώς θα ελέγχεται και θα ανανεώνεται όπως χρειάζεται, διατηρώντας διπλή δικλείδα ασφαλείας σε όλα τα επίπεδα, πολιτικά και νομοθετικά.
Μια υπηρεσία, όπως παραπάνω, που θα στελεχώνεται από πολίτες και σώματα θα μπορεί να αποτελεί αιχμή δόρατος ασφαλείας και στρατηγικής για τη χώρα μας. Τομείς που λειτουργούν αυτόνομα, σήμερα, όπως ο τομέας της Πολιτικής Προστασίας μέχρι και τις ένοπλες δυνάμεις που λειτουργούν αργά και ράθυμα με σύγκληση ΚΥΣΕΑ και δεκάδων επιτροπών, θα έχουν την δυνατότητα να περιφρουρούν εντός και εκτός συνόρων σε συνεργασία χωρίς στεγανά. Επίσης, η διαχείριση πληροφοριών θα μπορεί να γίνεται σε σοβαρό επίπεδο από κλειστές και ανοιχτές πηγές, από όλες τις υπηρεσίες με συνδυαστικό τρόπο, μεγιστοποιώντας αποδοτικότητα και ετοιμότητα.
Με αυτό τον τρόπο, η υπηρεσία GHSS θα είναι ευέλικτη και με δυνατότητα να διατηρήσει μια αξιόπιστη ικανότητα που θα ανταποκρίνεται σε όλες τις απαιτήσεις και ανάγκες της εθνικής ασφάλειας στον 21ο αιώνα. Ειδικότερα, απέναντι σε μια απειλή με πολύ βραχύ χρονικό περιθώριο πλήρους εκδήλωσης όπως είναι η Τουρκία.
*Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας - IISCA Sec Group
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου