Του Μάριου Ευρυβιάδη
Οι σχέσεις της Άγκυρας και της Ευρωπαϊκης Ένωσης, που τους τελευταίους μήνες φαίνεται να βρίσκονται στα τάρταρα, μπορούν να επανέλθουν σε συνθήκες άμεσης συνεργασίας και παρά τη πρόσφατη δήλωση της Καγκελαρίου Μέρκελ πως η Τουρκία δεν πρόκειται ποτέ να γίνει μέλος της ΕΕ, εκτός εάν αλλάξει η αντιγερμανική ρητορική της Άγκυρας. Και σίγουρα αυτό θα συμβεί εάν για τον άλφα ή βήτα λόγο ο Ταγίπ Ερντογάν χάσει την εξουσία.
Είναι άκρως ενδιαφέρον αλλά ταυτόχρονα και αποκαλυπτικό πως ενώ ο Πρόεδρος της Τουρκίας βρίζει καθημερινά και χυδαία τους Γερμανούς και την ΕΕ, και ταυτόχρονα απειλεί πως θα πάει να ενταχθεί στο Συνασπισμό της Σαγκάης, σχίζει τα ιμάτιά του κάθε φορά που αξιωματούχος της ΕΕ δηλώνει πως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και πως η θεσμική σχέση μεταξύ της Άγκυρας και των Βρυξελλών δεν μπορεί να προχωρήσει άλλο.
Έχω υπογραμμίσει κατά κόρο πως η Άγκυρα πότε δεν υποστήριξε σοβαρά την όποια πολιτική εγκατάλειψης της ΕΕ και πως όσα σχετικά κατά καιρούς γράφονται και υποστηρίζονται δεν αφορούν στην ουσία αλλά σε θεατρινισμούς εκ μέρους των Τούρκων τους οποίους ο Έρντογάν έχει αναγάγει σε επιστήμη.
Η οικονομία της Τουρκίας είναι άμεσα εξαρτημένη από τις πολύπλοκες και πολυεπίπεδες σχέσεις της με τις Βρυξέλλες και με μέλη της, όπως π.χ. τη Γερμανία και την Ολλανδία. Επί το λαϊκότερο, είναι στις Βρυξέλλες που βρίσκεται η κότα που γεννά τα “χρυσά αυγά” για την Άγκυρα. Και οι Τούρκοι την έχουν αρπάξει και δεν πρόκειται να την αφήσουν, είτε υπάρχει ο Ερντογάν είτε όχι, είτε το θέλει ο Αλλάχ είτε όχι. (41% των εμπορικών συναλλαγών της Τουρκίας είναι με την ΕΕ, τα 2/3 των ξένων επενδύσεων προέρχονται από την Τουρκία, ενώ πάνω από 150,000 τουρκικών συμφερόντων επιχειρήσεις έχουν 600,000 εργαζόμενους).
Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ που είναι η άλλη πλευρά του ιδίου νομίσματος. Εδώ τα “χρυσά αυγά” αφορούν στο ζήτημα της ασφάλειας. Η Τουρκία είναι και πάντοτε υπήρξε “καταναλωτής ασφάλειας” (“security consumer”) την οποία παράγουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως “παραγωγός ασφάλειας” (“security producer”), μέσω του Ατλαντικού θεσμού της νατοϊκης συμμαχίας. Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Τουρκία ως, Ατλαντικός σύμμαχος, εισέπραξε από τη Δύση περισσότερα δις δολάρια σε ξένη βοήθεια από όση το κράτος του Ισραήλ!
Είναι για τον λόγο αυτό που στο μείζον ζήτημα της αγοράς των S-400 από τη Ρωσία, εγώ υποστηρίζω σταθερά πως η πράξη αυτή δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί ποτέ διότι ανατρέπει, δυνητικά, την έννοια της νατοϊκής αλληλεγγύης και ασφάλειας.
Τέλος υπάρχει και η ψυχολογική διάσταση των σχέσεων Άγκυρας και Βρυξελλών που διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο για την Τουρκία. Η Άγκυρα ενοχλείται αφάνταστα διότι πρέπει να λογοδοτεί στις Βρυξέλλες, διότι πρέπει να ολοκληρώσει μια σειρά από κριτήρια για να προχωρήσει η θεσμική της σχέση με την ΕΕ, και πως χρειάζεται και τη συναίνεση της …Κύπρου για να ανοίξουν και να κλείσουν τα σχετικά με την ένταξη κεφάλαια.
Κατά τον Ερντογάν και τους Τούρκους, οι των Βρυξελλών δεν “γνωρίζουν τη θέση τους” και πως η Τουρκία δεν είναι μια χώρα της σειράς και πως οι κανόνες ισχύουν για τους άλλους και όχι για την Τουρκία. Εδώ υπεισέρχεται και το ζήτημα της θρησκείας και της εφαρμογής του ισλαμικού νόμου-της σαρίας- η οποία είναι μια διάσταση που μόνο τώρα και λόγω των τρομοκρατικών κτυπημάτων στη Ευρώπη αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τους ευρωπαίους.
Για τους Ελλαδίτες και Κύπριους αξιωματούχους που ασχολούνται θεσμικά με την παραγωγή πολιτικής και ασφάλειας, οι παραπάνω διαπιστώσεις, αν ισχύουν, παραπέμπουν σε ζωτικά ζητήματα και ερωτήματα ως προς την πιο αποτελεσματική πολιτική έναντι όχι μόνο της Άγκυρας αλλά των Βρυξελλών και της Νατοϊκης συμμαχίας.
Μερικά από αυτά είναι:
Τα δυο κράτη δεν πρέπει να παρασύρονται από τις πολιτικές κορώνες του Ερντογάν σε ό,τι αφορά στην πορεία της χώρας. Η Τουρκία θα παραμείνει ικέτιδα των Βρυξελλών και της Ατλαντικής Συμμαχίας. Συνεπώς τα θεσμικά πλεονεκτήματα που προκύπτουν από το καθεστώς Ελλάδας και Κύπρου ως μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ θα πρέπει να τύχουν της κατάλληλης εκμετάλλευσης.
Μια σχετική συνθήκη, που θα προκύψει σύντομα, αφορά στο καθεστώς της Συρίας και στο ρόλο που θα διαδραματίσουν οι ΕΕ και η Ατλαντική Συμμαχία στην πολιτική και οικονομική ανόρθωση της χώρας. Η Τουρκία θα διεκδικήσει σημαίνοντα ρόλο μέσω Βρυξελλών και ΝΑΤΟ, θεσμών στους οποίους Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν δικαιώματα αρνησικυρίας.
Μια άλλη διάσταση αφορά στο Κουρδικό ζήτημα αλλά και στην πολιτική κατάσταση στην Τουρκία, με ή χωρίς τον Ερντογάν. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως το κουρδικό ζήτημα στη Τουρκία αφορά σε ένα εθνοτικό πρόβλημα, ενώ το πολιτικό ζήτημα παραπέμπει σε συνθήκες πιθανού εμφυλίου πολέμου μέσα στην Τουρκία. Η Τουρκία δεν έχει ακόμη περάσει το δικό της πραγματικό εμφύλιο πόλεμο!
Τέλος η διαχρονική εξάρτηση της Τουρκίας από τη Δύση και η δραστήρια πολιτική Αθήνας και Λευκωσίας στα θέματα ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο διαμορφώνουν συνθήκες που περιορίζουν αισθητά τις πρωτοβουλίες της Άγκυρας. Η τελευταία πρέπει να τρέχει πίσω από γεγονότα που διαμορφώνουν άλλοι. Σε αυτούς τους άλλους σημαίνοντα λόγο και ρόλο πρέπει να έχουν Αθήνα και Λευκωσία.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου