Παναγιώτης Ήφαιστος
Ιστορικά, το τρίγωνο Ελλάδας-Τουρκίας-Κύπρου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες γεωπολιτικές ζώνες. Πολιτικά, στρατιωτικά, πολιτισμικά και από άποψη πολιτικών παραδόσεων είναι το σύνορο Ανατολής και Δύσης. Ανατολικά από αρχαιοτάτων χρόνων κυριαρχούσαν δεσποτείες. Ο Μέγας Αλέξανδρος τις εμβόλισε διαδίδοντας τον πολιτικό πολιτισμό της Αρχαιότητας και δημιουργώντας την αφετηρία που έφερε την φάση των κοσμοσυστημάτων. Διήρκεσαν μέχρι και την Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648 μ.Χ. Παλαιόθεν, επί δύο σχεδόν χιλιετίες όπως και στις μέρες μας, η ζώνη Βαλκάνια – Μικρά Ασία – Ανατολική Μεσόγειος δεν αποτελούσε μόνο το μεγάλο ιστορικό καζάνι των πολιτισμών αλλά και την ζώνη πάνω στην οποία έσμιγαν ή συγκρούονταν έθνη, πολιτικές παραδόσεις, πολιτισμοί, θρησκευτικά δόγματα και επίδοξοι πλανητικοί ηγεμόνες.
Μια υπόθεση μάλλον ακόμη επιστημονικά παντελώς αθεμελίωτη, είναι ότι το τέλος του ανθρωποκεντρικού πολιτικού πολιτισμού δεν ήλθε με την πτώση της Βασιλεύουσας Πόλης της Βυζαντινής Οικουμένης αλλά με την γενοκτονία που συντελέστηκε πριν και μετά το 1922. Πολιτικοανθρωπολογική καταστροφή που εξόντωσε ή εκτόπισε τον απέραντο κόσμο που θεμελίωνε τα κοσμοσυστήματα από τον Αλέξανδρο μέχρι και την Μικρασιατική καταστροφή. Η επέλαση του Ισλαμισμού προς το τέλος του Μεσαίωνα επηρέασε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους Ανατολικά του Αιγαίου. Σταδιακά δημιούργησε μια απέραντη ανθρωπολογία εδρασμένη πάνω σε Θεοκεντρικές κοσμοθεωρίες την οποία οι ισλαμιστές ηγέτες του νεοτουρκικού κράτους Δονκιχωτικά αξιώνουν να ηγεμονεύσουν.
Μετά το 1990 η πανάρχαια τριγωνική ζώνη Βαλκάνια, Μικρά Ασία – Ανατολική Μεσόγειος / Μέση Ανατολή, δημιουργεί ένα ακόμη σύνορο. Ανατολικά του Αιγαίου δεκάδες κράτη πανάρχαιων ή εξισλαμισθέντων εθνών εγείρονται σε ένα πλαίσιο όμως που καμιά σχέση δεν έχει με τα κοσμοσυστήματα ακόμη και αυτό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: Οι αλληλό-επιδράσεις συντελούνται σε ένα κόσμο ανελέητα κρατοκεντρικά θεμελιωμένο. Σε αυτό συνίσταται, κατ’ ακρίβειαν, και η μυωπία του Αχμέτ Νταβούτογλου ο οποίος υποτίμησε την επήρεια της κρατοκεντρικής θεμελίωσης του κόσμου των τελευταίων αιώνων. Τα σύνορα μεταξύ αυτών των κατά τα άλλα κλασικών εθνών είναι εν πολλοίς τεχνητά λόγω αποικιακού διαίρει και βασίλευε. Πολλά κράτη, ακόμη, δεν είναι βιώσιμα, συμπεριλαμβανομένης ίσως και της Τουρκίας, στην σημερινή της τουλάχιστον κυριαρχική μορφή.
Η αποδέσμευση των εθνών από τα δεσμά του Ψυχρού Πολέμου, ιστορικής φάσης μερικών δεκαετιών που παρεμβλήθηκε μεταξύ της αποικιακής εποχής και της εποχής που αφετηρία έχει το 1990, σημαίνει ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή είναι κατ’ ουσίαν η μετά-αποικιακή εποχή. Μια καλύτερα μεγάλη ιστορική αφετηρία που συνοδεύεται από μια ακόμη πιο ανελέητη απ’ ότι στο παρελθόν πάλη των ηγεμονικών δυνάμεων πάνω στην περίμετρο της Ευρασίας. Ηγεμονική διαπάλη για έλεγχο της κατανομής ισχύος και των πλουτοπαραγωγικών πόρων η οποία συνοδεύεται πλέον και από μια κινούμενη πολιτικοανθρωπολογική δίνη Ανατολικά και Νότια του Αιγαίου.
Κράτη και έθνη αναζητούν σταθεροποίηση των συνοριακών και πληθυσμιακών τους ισορροπιών μετά από μια εποχή ηγεμονικών παρεμβολών πολλών αιώνων αλλά και μετά από μια εξεζητημένα «παγωμένη» φάση μερικών δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου. Κατά την διάρκεια αυτής της φάσης οι δύο μοντερνιστικές υπερδυνάμεις εξεζητημένα καλλιέργησαν και διάδωσαν παρωχημένα ιδεολογικά δόγματα της εποχής των δουλοπαροίκων. Κατόρθωσαν να παραμυθιάσουν πολιτικοστρατηγικά τα νέα κράτη και να τα παγιδεύσουν στις συμπληγάδες των ανταγωνισμών τους παγώνοντας έτσι την πολιτικοανθρωπολογική ανάπτυξή τους και την σταθεροποίηση των σχέσεών τους στην βάση των προϋποθέσεων της μετά-Αποικιακής εποχής. Στην μέση όλων αυτών και μια από άποψη γεωγραφικής έκτασης εδαφικά μικρό βρίσκεται ένα γεωγραφικά και πληθυσμιακά μικρό κράτος πλην πολιτικά, στρατιωτικά και στρατηγικά πανίσχυρο κράτος. Το κράτος του Ισραήλ το οποίο τηρώντας τις αναλογίες είναι ουσιαστικά υπερδύναμη.
Στην μεταψυχροπολεμική εποχή η ζώνη Βαλκάνια-Μικρά Ασία-Ανατολική Μεσόγειος καθίσταται ολοένα περισσότερο ανισόρροπη και ως εκ τούτου ασταθής. Πέραν των πασίδηλων αιτίων κύριο αίτιο είναι η αδυναμία του σύγχρονου Ελληνικού έθνους. Ιστορικά και με ποικίλους τρόπους διασφάλιζε την ισορροπία Δυτικά και Ανατολικά του Αιγαίου. Πλέον –και κατ’ ουσία από καιρό– είναι πηγή αδυναμίας και ανισορροπίας. Είναι επίσης πηγή αστάθειας στον βαθμό και στην έκταση που η ολοένα μεγαλύτερη αδυναμία του δημιουργεί ένα ολοένα μεγαλύτερο στρατηγικό κενό. Επιπλέον, εν δυνάμει εισερχόμαστε –εάν με τα σχέδια Αναν και τα «ανανικά κοινά ανακοινωθέντα» δεν έχουμε πλέον εισέλθει αναπόδραστα σε αυτή την φάση– σε μια τροχιά δημιουργίας πολλών πηγών αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο: Στο σημαντικότερο όλων των γεωπολιτικών σημείων, αυτό της Μεγαλονήσου Κύπρου, τα εμπλεκόμενα κράτη διολισθαίνουν σε μια από τις μεγαλύτερες ανισορροπίες όλων των εποχών:
1. Μια Κύπρος κρατικά ανορθολογική (βασικά προτεκτοράτο της Τουρκίας)
2. Η οποία θα κατοικείται από Έλληνες, των οποίων η ιστορική συντριπτική πληθυσμιακά πλειοψηφική παρουσία (82%-18%) θα συρρικνώνεται από την νομιμοποίηση του διεθνούς εγκλήματος των εποίκων.
3. Η οποία θα βρίσκεται πλέον πολιτικά, νομικά, στρατηγικά δεμένη πάνω στο τρελό λεωφορείο του τουρκικού κράτους που ολοφάνερα εισέρχεται σε τροχιά αστάθειας.
4. Με την Μεγάλη Βρετανία να κατέχει «κυρίαρχες βάσεις» που απέκτησε παράνομα στην φάση της από-αποικιοποίησης να συνεχίζει τα στρατηγικά παίγνια. 5. Με την Μητρόπολη των Ελλήνων να έχει εισέλθει σε τροχιά αδυναμίας.
6. Με την γειτνιάζουσα Μέση και Μείζονα Ανατολή να επηρεάζει τα πάντα ως ένα μεγάλο γεωπολιτικό ηφαίστειο που διαρκώς εκρήγνυται.
7. Με τις ηγεμονικές δυνάμεις που θα είναι πλέον πολλές να θεωρούν την πλουτοπαραγωγική αυτή ζώνη ως μια μεγάλη κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών τους παιγνίων.
Τέλος, στο νεοελληνικό κράτος, η πολιτικοπνευματική αδυναμία φαίνεται να είναι ασυγκράτητη. Την προκαλεί η συντριπτική πλέον κυριαρχία αιθεροβαμόνων, ουτοπιστών, ασυνάρτητων, φορέων ιδιωτείας, αναρριχητών, αφελών, ιδεοληπτικών και φορέων ποικίλων ενοχικών συνδρόμων που εμπίπτουν στα άγνωστα πεδία των ψυχολογικών ερμηνειών. Η χαριστική βολή προέρχεται από όλα αυτά και πολλών άλλων αποχρώσεων πολιτικοπνευματικά ορφανά της εξάρτησης και του Ψυχρού Πολέμου τα οποία ονειρεύονται μια νέα εξάρτηση και τους εαυτούς τους γενίτσαρους.
Στο ιστορικό γεωπολιτικό τρίγωνο στο οποίο ιστορικά ανήκουμε, λοιπόν, τα αίτια μιας ολοένα μεγαλύτερης ανισορροπίας και εν δυνάμει ολοένα μεγαλύτερης αστάθειας είναι πολλά.
Δημοσίευση σχολίου