Του Νίκου Στέλγια
Ας ξεκινήσουμε με ένα απλό ερώτημα: Ήταν αναμενόμενη και προβλεπόμενη η νέα «έκρηξη θυμού» στον αραβικό κόσμο; Και φυσικά ήταν... Μια απλή ματιά στα όσα συνέβησαν τους τελευταίους είκοσι μήνες στη «γειτονιά» μας μάς βοηθάει να κατανοήσουμε το κοινωνικό και ιστορικό υπόβαθρο των κρίσιμων εξελίξεων.Ανεξέλεγκτες κοινωνικές και ταξικές ανισότητες, αυταρχικά καθεστώτα, μια Δύση που αδημονεί για τον απόλυτο έλεγχο των ενεργειακών αποθεμάτων της περιοχής μας, έκρηξη θυμού, οδομαχίες στις μεγάλες αραβικές πόλεις, λαϊκές εξεγέρσεις, πτώση καθεστώτων, ενίσχυση συντηρητικών κινημάτων, ανάμειξη Δύσης στα εσωτερικά δρώμενα των αραβικών κοινωνιών (βλ. περιπτώσεις Λιβύης, Συρίας, Υεμένης κ.ά.), «μεταβατικά» καθεστώτα, ανεκπλήρωτες πολιτικές υποσχέσεις και διαιώνιση των ταξικών ανισοτήτων μέσα από την εναλλαγή προσωπικοτήτων, πολιτικών ή και ένοπλων ομάδων στις πολιτικές εξουσίες των διάφορων αραβικών κρατών... Υπό αυτές τις ιστορικές περιστάσεις και συνθήκες θα πρέπει να συνεχίσει να μας εκπλήσσει το νέο κύμα εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο και στη «γειτονιά» μας; Φυσικά όχι...
Ο κοινωνικός αναβρασμός στον αραβικό κόσμο και στην ευρύτερη περιοχή-«γειτονιά» της Κύπρου είναι μια ιστορική πραγματικότητα. Ο θυμός και η ροπή προς τη βία ενώνει τους «γείτονές» μας και εκφράζει την απόγνωση του μέσου πολίτη μπροστά στις επεκτατικές βλέψεις και την υλική ανωτερότητα της Δύσης και των Μεγάλων Δυνάμεων. Η δολοφονία του Αμερικανού πρέσβη την προηγούμενη εβδομάδα στη Λιβύη μάς φέρνει αντιμέτωπους με μια άλλη πραγματικότητα:
Η διαιώνιση των ιμπεριαλιστικών βλέψεων και η εξασφάλιση των μεγάλων ενεργειακών-καπιταλιστικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο μέσα από τη διάδοση ενός μοντέλου διακυβέρνησης την οποία θα εφαρμόζουν πολιτικά κόμματα τύπου ΑΚΡ, δεν είναι εφικτή.
Στην Τουρκία, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και το δικό του πρότυπο μοντέλο διακυβέρνησης είναι προϊόν των ιδιαίτερων κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών της γειτονικής χώρας. Το νεοσυντηρητικό μοντέλο διακυβέρνησης της Τουρκίας, μεταξύ άλλων, είναι «προϊόν» του κεμαλισμού, των προσπαθειών του εκμοντερνισμού (της περίφημης περιόδου του Τανζιμάτ) και ενός ημιστρατιωτικού πολιτικού μοντέλου. Αυτό το μοντέλο έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός πολιτικού συστήματος με βάση ένα κυρίαρχο κόμμα (ένα πανίσχυρο κόμμα στην εξουσία και μικρές πολιτικές ομάδες στην αντιπολίτευση, οι οποίες ενισχύουν την ψευδαίσθηση της απομίμησης του δυτικού-αστικού μοντέλου διακυβέρνησης).
Στον αραβικό κόσμο και στη Μέση Ανατολή δεν υφίστανται οι συνθήκες που έφεραν στο πολιτικό προσκήνιο της Τουρκίας το ΑΚΡ. Η Τουρκία δεν υπήρξε επισήμως ποτέ αποικία μιας δυτικής χώρας.
Το σύγχρονο τουρκικό κράτος δεν δημιουργήθηκε εκ του μηδενός, αντιθέτως κληρονόμησε τον αυτοκρατορικό γραφειοκρατικό μηχανισμό. Ο κεμαλισμός επιβλήθηκε άνωθεν στην τουρκική κοινωνία και επιβίωσε μέχρι τις ημέρες μας. Οι διάφορες πτυχές αυτής της ιδεολογίας διαιωνίζονται μέσα από το κυβερνητικό έργο του ΑΚΡ.
Σε αντίθεση με την Τουρκία, εδώ και έναν αιώνα, η Μέση Ανατολή είναι αντιμέτωπη με την ιστορική πραγματικότητα που ακούει στο όνομα της «αποικιοκρατίας». Οι σύγχρονες αραβικές κρατικές δομές είναι «προϊόντα» των αποικιοκρατικών σχεδιασμών και σε καμία περίπτωση δεν είναι «εγχώρια» προϊόντα. Μέχρι σήμερα, τα ντόπια αραβικά εθνικιστικά-σοσιαλιστικά κινήματα δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν την ιστορική δυναμική του κεμαλισμού. Επιπλέον, τα συντηρητικά κινήματα του αραβικού κόσμου διαφέρουν από το τουρκικό ΑΚΡ.
Από τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, οι νέες κυβερνήσεις-απομιμήσεις του ΑΚΡ στην Αίγυπτο, στην Τυνησία, στη Λιβύη και σε άλλες αραβικές χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πολύ σοβαρή ιστορική πρόκληση-απόφαση: συνέχεια της απομίμησης του τουρκικού προτύπου διακυβέρνησης και εξασφάλισης της δυτικής-αμερικανικής βοήθειας με άμεσο κίνδυνο την αποκοπή των συντηρητικών κινημάτων (λ.χ. το Κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων) από την εκλογική τους βάση και τις αραβικές κοινωνίες ή στροφή σε μια αντι-ιμπεριαλιστική ρητορική υπό τη μεταμφίεση της έξαρσης του θρησκευτικού φανατισμού και του σοβινισμού;
Η επιλογή ανήκει στις απομιμήσεις του τουρκικού ΑΚΡ... Το σίγουρο είναι ένα: Όποια και αν είναι η επιλογή των «απομιμήσεων», οι τεράστιες ταξικές ανισότητες θα εξακολουθήσουν να παρασύρουν τις κοινωνίες και τις χώρες της περιοχής μας από τη μια πολιτική περιπέτεια στην άλλη...
Μπορεί να έχεις όπλα, δολάρια, ευρώ, τεχνολογία και αήττητες μυστικές υπηρεσίες... Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία δύναμη που μπορεί να αντιμετωπίσει την απόγνωση ενός άνεργου νέου ο οποίος είναι αποφασισμένος να δώσει τέλος στη ζωή του... τέλος στην ανθρώπινη μιζέρια...
πηγή
Δημοσίευση σχολίου