Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι αυτά τα βήματα δεν έχουν νομική ισχύ και έχει τονίσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής του status quo δεν θα γίνει ανεκτή, γράφει η τουρκική εφημερίδα Milliyet.
Οι ειδικοί λένε ότι η κίνηση της Ελλάδας δεν είναι σύμπτωση. Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στις τοποθεσίες των θαλάσσιων πάρκων που αναμένεται να ανακηρύξει η Άγκυρα που θα έχουν τη μορφή αντιποίνων.
Σύμφωνα με το τουρκικό δημοσίευμα η Τουρκία ξεκινά μια ισχυρή περιβαλλοντική και εθνική απάντηση στις ενέργειες της Ελλάδας που διαταράσσουν το status quo στο Αιγαίο.
Οι αξιωματούχοι έχουν τονίσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια της Ελλάδας να δημιουργήσει μια de facto κατάσταση, ιδίως όσον αφορά τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, δεν θα γίνει αποδεκτή. Η Τουρκία έχει τονίσει ότι η ελευθερία της ναυσιπλοΐας και οι διεθνείς ναυτικοί κανόνες δεν πρέπει να παραβιάζονται.
Η Τουρκία ετοιμάζεται να ανακηρύξει τα δικά της θαλάσσια πάρκα
Σύμφωνα με φήμες, η Τουρκία ετοιμάζεται να ανακηρύξει σύντομα τα δικά της θαλάσσια πάρκα. Έχουν ξεκινήσει μελέτες για πιθανές προστατευόμενες περιοχές στο Αιγαίο Πέλαγος, στη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα του Μαρμαρά.
Ο «Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός» της Τουρκίας, που ανακοινώθηκε στις 16 Απριλίου 2025, έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Αυτό το βήμα έθεσε επίσημα τη βάση για τις περιβαλλοντικές και στρατηγικές πρωτοβουλίες της Άγκυρας.
Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η χάραξη νέων συνόρων στο Αιγαίο με το πρόσχημα της προστασίας του περιβάλλοντος δεν θα επιτρεπόταν, τονίζοντας την ανοιχτότητά τους σε κάθε συνεργασία σύμφωνα με το διεθνές ναυτικό δίκαιο, αλλά ότι οποιαδήποτε βήματα που θα έβλαπταν τα συμφέροντα της Τουρκίας δεν θα έμεναν αναπάντητα.
Ο Δρ. Τόλγκα Σακμάν, Πρόεδρος του Κέντρου Διπλωματικών Σχέσεων και Πολιτικής Έρευνας (DIPAM), τόνισε ότι η Τουρκία βλέπει αυτήν την κατάσταση όχι απλώς ως περιβαλλοντικό κανονισμό, αλλά ως πολιτική κίνηση με δυνατότητα αμφισβήτησης του status quo.
Ο Σακμάν, ο οποίος αξιολόγησε την ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων από την Ελλάδα με το πρόσχημα της προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως σε αμφισβητούμενες περιοχές, ως προσπάθεια δημιουργίας μιας de facto κατάστασης, δήλωσε:
«Τέτοια βήματα θα μπορούσαν να μετατραπούν σε στρατηγική για την ενίσχυση των κυριαρχικών αξιώσεων με το πρόσχημα της περιβαλλοντικής διπλωματίας. Σε μια ιστορικά τεταμένη και νομικά περίπλοκη θαλάσσια περιοχή όπως το Αιγαίο, ο χρόνος και το εύρος τέτοιων βημάτων δεν είναι τυχαίοι. Γνωρίζουμε ότι η Αθήνα έχει αμφισβητήσει στο παρελθόν το περιφερειακό καθεστώς με διαφορετικούς τρόπους, αλλά αυτή η κατάσταση παρέμεινε κυκλική και δεν είχε συνέχεια».
Οι δηλώσεις του Προέδρου του DİPAM, Δρ. Τόλγκα Σακμάν, επί του θέματος έχουν ως εξής:
«Το δικαίωμα ναυσιπλοΐας της Τουρκίας μπορεί να επηρεαστεί άμεσα»
Εάν τα δηλωμένα θαλάσσια πάρκα της Ελλάδας περιορίσουν τις οδούς ναυσιπλοΐας ή περιορίσουν τις στρατιωτικές/πολιτικές περιοχές διέλευσης, το δικαίωμα ναυσιπλοΐας της Τουρκίας θα μπορούσε να επηρεαστεί άμεσα.
Το διεθνές δίκαιο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ελευθερία της ναυσιπλοΐας, ιδίως σε ημίκλειστες θάλασσες. Η Τουρκία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα αναγνωρίσει κανέναν de facto περιορισμό σε αυτό το δικαίωμα.
Η άποψη της Άγκυρας για την απόφαση της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα ως λόγο πολέμου πηγάζει από τη δέσμευσή της για ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο.
Επομένως, η πρωτοβουλία αυτή θεωρείται κάτι πολύ περισσότερο από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα και τυχόν αντίμετρα αξιολογούνται σε αυτό το πλαίσιο.
«Η Αθήνα προσβλέπει στον αποκλεισμό της Τουρκίας»
Η αύξηση της χωρητικότητας των ναυτικών δυνάμεων της Τουρκίας είναι ιδιαίτερα εμφανής στην ταχύτητα και την αναλογία των αντιδράσεων στις παραβιάσεις.
Η παρακολούθηση της παράτυπης μετανάστευσης από την Τουρκία είναι επίσης αξιοσημείωτη.
Αυτό μπορεί να αποτελεί μια προσπάθεια αποτροπής αυτής της κατάστασης στο Αιγαίο. Επιπλέον, οι στρατιωτικοί περιορισμοί στο Αιγαίο θα περιορίσουν επίσης τη στρατηγική παρουσία και τους ελιγμούς της Τουρκίας στις περιοχές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.
Λαμβάνοντας υπόψη τόσο το αυξανόμενο μέγεθος των πλοίων του Τουρκικού Ναυτικού όσο και το μέγεθος των σκαφών εξερεύνησης και εξόρυξης ενέργειας, η Αθήνα ελπίζει να αυξήσει την πιθανότητα μιας τέτοιας παρέμβασης.
Τι ορίζει το διεθνές ναυτικό δίκαιο (που η Τουρκία δεν έχει υπογράψει)
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) αναγνωρίζει ότι τα θαλάσσια πάρκα μπορούν να κηρυχθούν για περιβαλλοντικούς σκοπούς, αλλά αυτές οι κηρύξεις δεν πρέπει να παραβιάζουν τα δικαιώματα άλλων παράκτιων κοινοτήτων. Επιπλέον, η Άγκυρα επιδιώκει να επιλύσει τέτοιες διαφορές χωρίς να καταφύγει σε επίγειες συζητήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές συνθήκες στην περιοχή, τις σχέσεις καλής γειτονίας, τις αμοιβαίες συμφωνίες και τις διεθνείς νομικές προτεραιότητες. Είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι τα πάρκα που κηρύσσονται για την προστασία του περιβάλλοντος δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να αλλοιώσουν έμμεσα ζητήματα ελευθερίας ναυσιπλοΐας και κυριαρχίας. Στην πράξη, η ρητορική και η de facto θέση των ισχυρών είναι καθοριστικές. Με άλλα λόγια, η γεωπολιτική ισορροπία είναι εξίσου καθοριστική με το δίκαιο.
Τα επιχειρήματα της Άγκυρας
Πρώτον, υπάρχει συναίνεση ότι οποιαδήποτε de facto κατάσταση που θα οδηγούσε σε αλλαγή στην κυριαρχία γύρω από τις αμφισβητούμενες νησίδες και βράχους είναι άκυρη βάσει του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, το Αιγαίο είναι μια ημίκλειστη θάλασσα, γεγονός που δημιουργεί υποχρέωση συνεργασίας και κοινής λήψης αποφάσεων μεταξύ των παράκτιων κρατών. Με άλλα λόγια, οι μονομερείς κανονισμοί της Ελλάδας δεν αναγνωρίζονται νομικά από την Τουρκία και υποστηρίζεται ότι απαιτούν αμοιβαία διαπραγμάτευση. Η καταχώριση του «Χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού» από την Τουρκία στην πλατφόρμα MSPGlobal αποτελεί επίσης ένα τεχνικό βήμα που ενισχύει τη διεθνή αναγνώριση στις θαλάσσιες δικαιοδοσίες.
«Στρατηγικός χρόνος για την ανακοίνωση των θαλάσσιων πάρκων της Τουρκίας»
Η Τουρκία αναμένεται να ανακηρύξει τα δικά της θαλάσσια πάρκα το επόμενο χρονικό διάστημα.
Συγκεκριμένα η ανακοίνωση αυτή είναι πιθανό να γίνει τις επόμενες εβδομάδες, ταυτόχρονα με μια εθνική περιβαλλοντική σύνοδο κορυφής ή περιβαλλοντικές πλατφόρμες του ΟΗΕ. Αυτό θα αξιοποιήσει επίσης τα διεθνή εργαλεία νομιμοποίησης της περιβαλλοντικής διπλωματίας. Μια ανακοίνωση πολλαπλών φορέων, συντονισμένη από το Υπουργείο Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, θα αυξήσει τον αντίκτυπο της απόφασης.
«Θα περιέχονται επίσης στη λίστα»
Νησιά, κόλποι και όρμοι θα κατέχουν εξέχουσα θέση. Μεταξύ των πιθανών περιοχών, ξεχωρίζουν περιοχές πλούσιες σε βιοποικιλότητα και υψηλής στρατηγικής σημασίας, όπως η περιοχή Ίβρου και Τενέδου, η χερσόνησος Ντάττσα- Αλικαρνασσού, ο κόλπος Güllük (στη Μούγλα), η ακτή Κας – Κέκοβα και ο κόλπος της Μερσίνας. Επιπλέον, μπορούμε να προβλέψουμε ότι το σχέδιο δεν θα περιοριστεί στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά μάλλον θα αποτελέσει μια ολοκληρωμένη προσπάθεια με παρόμοια σχέδια κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας. Θα μπορούσαν να εξεταστούν ζώνες προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως στα ύδατα όπου ο Δούναβης εκβάλλει στη θάλασσα και στα σημεία εξόδου του Βοσπόρου.
«Η Τουρκία πρέπει να παίξει αυτό το παιχνίδι προληπτικά και όχι μόνο με αντεπιθέσεις»
Μπορούμε να δούμε ότι, μέχρι πρόσφατα, ζητήματα όπως το περιβάλλον, η υγεία, το νερό και τα τρόφιμα είχαν γίνει η βάση για ενεργές και επιθετικές διπλωματικές πλατφόρμες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία πίεσης. Η περιβαλλοντική διπλωματία έχει γίνει ένα εργαλείο για μια νέα γενιά ανταγωνισμού και οικοδόμησης επιρροής στις διεθνείς σχέσεις.
Αυτή η στρατηγική εφαρμόζεται για την επέκταση της κυριαρχίας μέσω της περιβαλλοντικής ευαισθησίας, χωρίς άμεση στρατιωτική ή πολιτική παρέμβαση. Αυτή η μέθοδος είναι επίσης γνωστή ως «πράσινη γεωπολιτική». Η τάση για την εγκαθίδρυση de facto ελέγχου, ιδιαίτερα σε σύνθετες περιοχές με πολλαπλούς παράγοντες, όπως οι θαλάσσιες περιοχές, με την απόκτηση διεθνούς νομιμότητας υπό το πρόσχημα της περιβαλλοντικής ευαισθησίας αυξάνεται.
Η Τουρκία πρέπει να παίξει αυτό το παιχνίδι όχι μόνο με αντίμετρα αλλά και με προληπτικές περιβαλλοντικές πολιτικές. Το Αιγαίο είναι ήδη τεταμένο, επομένως αυτό το ζήτημα κερδίζει έδαφος πιο γρήγορα εκεί, αλλά υπάρχουν και θαλάσσιες περιοχές που βρίσκονται ή θα ανοίξουν σύντομα παρόμοιες εντάσεις, καταλήγει το τουρκικό δημοσίευμα.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου