ΛΥΓΕΡΟΥ ΝΕΦΕΛΗ
Στον πολυετή ψυχρό πόλεμο που μαίνεται μεταξύ των δύο χωρών, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει από την κλιμακούμενη ένταση (φτάνοντας μέχρι και ένα βήμα πριν τον πόλεμο) μέχρι τα “ήρεμα νερά” και ελληνικές προσδοκίες για τα αποτελέσματα του διαλόγου με την γείτονα που γρήγορα διαψεύδονται. Μέχρι το 1974, στο κέντρο αυτού του ιδιότυπου ψυχρού πολέμου ήταν το Κυπριακό. Με την εισβολή και την κατοχή, η Άγκυρα θεώρησε πως έλυσε με τον δικό της τρόπο το πρόβλημα και φρόντισε να ανοίξει δεύτερο μέτωπο στο Αιγαίο.
Η Τουρκία, λοιπόν, σταδιακά αλλά σταθερά έχτισε αυτό που η ίδια αποκαλεί διμερείς διαφορές, βαφτίζοντας έτσι τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Κορμός αυτής της πολιτικής είναι ο ισχυρισμός ότι τα νησιά δεν έχουν αρχικά υφαλοκρηπίδα (και μετέπειτα ΑΟΖ). Τον ισχυρισμό, δηλαδή, τον οποίο από διακηρύξεις έχεις πλέον μετατρέψει σε πολιτική πράξη. Ως εκ τούτου η υφαλοκρηπίδα των δύο χωρών έπρεπε να οριοθετηθεί με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, αλλά υπολογίζοντας από τις μικρασιατικές ακτές και από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ταυτόχρονα με τη διχοτόμηση της θάλασσας, η Άγκυρα διεκδικούσε και τη διχοτόμηση του εναερίου χώρου, όσον αφορά τον έλεγχο και των πτήσεων και στρατιωτικών και πολιτικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο. Με άλλα λόγια, επεδίωκε να εγκλωβίσει τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου σε τουρκικό θαλάσσιο και εναέριο χώρο, με σκοπό μελλοντικά να εγγράψει υποθήκες και γι’ αυτά καθ’ αυτά. Το 1996, στο καλάθι προστέθηκε η επεκτατική θεωρία των “γκρίζων ζωνών”, με την οποία η Τουρκία για πρώτη φορά διεκδίκησε ελληνικό έδαφος, σχεδόν το σύνολο των κατοικημένων νησίδων και βραχονησίδων του Αιγαίου.
Τα τελευταία χρόνια, λόγω και των ενδείξεων για ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους, η Άγκυρα έχει επεκτείνει τις διεκδικήσεις της και στο θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, στο τόξο Καστελόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη. Πριν ακόμα υπογράψει το επίμαχο τουρκολιβυκό μνημόνιο, είχε δημοσιοποιήσει χάρτες που έδειχναν την τουρκική υφαλοκρηπίδα να επεκτείνεται μέχρι νότια της Ιεράπετρας! Στην πραγματικότητα, εφαρμόζουν την εκτός διεθνούς δικαίου θέση τους, ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και για την Κρήτη.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και Συρία
Στο λεξιλόγιο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης προστέθηκε τελευταία ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) όπου η χώρα μας κατέθεσε στις 16 Απριλίου τον χάρτη του. Ο χάρτης αυτός περιλαμβάνει τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο και όπου δεν υπάρχει οριοθέτηση ΑΟΖ, απεικονίζονται τα εκτιμώμενα-απώτατα δυνητικά όρια (με βάση τα 12 μίλια).
H Tουρκία απάντησε στις 16 Ιουνίου, υποβάλλοντας στην Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO δικό της χάρτη, με τον οποίο επί της ουσίας διχοτομεί το Αιγαίο. Ο χάρτης υποστηρίζει την γνωστή τουρκική άποψη περί “μέσης γραμμής” ανάμεσα στην Τουρκία και στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει οποιαδήποτε εδαφική επήρεια για τα νησιά, πλην της ύπαρξης έξι ναυτικών μιλίων αιγιαλίτιδας ζώνης.
Σχετικό με τον ΘΧΣ είναι το ζήτημα των θαλάσσιων πάρκων. Τον Απρίλιο του 2024 η χώρα μας σχεδίασε στο Νότιο Αιγαίο τη χωροθέτηση θαλασσίων πάρκων που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θαλασσίων περιοχών. Η Τουρκία αντέδρασε, επειδή δεν επιθυμεί καμία ελληνική θαλάσσια δραστηριότητα στην αιγιαλίτιδα ζώνη, καθώς εκεί υποστηρίζει (αβάσιμα) ότι υφίστανται “γκρίζες ζώνες” – αναφέρεται σε αμφισβητούμενες νησίδες και βραχονησίδες που δεν μπορούν να έχουν θαλάσσιες ζώνες. Τον Απρίλιο του 2025 η Ελλάδα ανακοίνωσε θαλάσσια πάρκα αποκλειστικά στις νότιες Κυκλάδες.
Νεότερη εξέλιξη, είναι το δημοσίευμα για μυστικές επαφές Άγκυρας-Δαμασκού για την οριοθέτηση των θαλασσίων τους ζωνών, κατά το παράδειγμα του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο ουσιαστικά επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Χακάν Φιντάν, λέγοντας, ούτε λίγο-ούτε πολύ, ότι δεν πέφτει κανένας λόγος στην ΕΕ για το ζήτημα! Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή…ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Στον πολυετή ψυχρό πόλεμο που μαίνεται μεταξύ των δύο χωρών, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει από την κλιμακούμενη ένταση (φτάνοντας μέχρι και ένα βήμα πριν τον πόλεμο) μέχρι τα “ήρεμα νερά” και ελληνικές προσδοκίες για τα αποτελέσματα του διαλόγου με την γείτονα που γρήγορα διαψεύδονται. Μέχρι το 1974, στο κέντρο αυτού του ιδιότυπου ψυχρού πολέμου ήταν το Κυπριακό. Με την εισβολή και την κατοχή, η Άγκυρα θεώρησε πως έλυσε με τον δικό της τρόπο το πρόβλημα και φρόντισε να ανοίξει δεύτερο μέτωπο στο Αιγαίο.
Η Τουρκία, λοιπόν, σταδιακά αλλά σταθερά έχτισε αυτό που η ίδια αποκαλεί διμερείς διαφορές, βαφτίζοντας έτσι τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Κορμός αυτής της πολιτικής είναι ο ισχυρισμός ότι τα νησιά δεν έχουν αρχικά υφαλοκρηπίδα (και μετέπειτα ΑΟΖ). Τον ισχυρισμό, δηλαδή, τον οποίο από διακηρύξεις έχεις πλέον μετατρέψει σε πολιτική πράξη. Ως εκ τούτου η υφαλοκρηπίδα των δύο χωρών έπρεπε να οριοθετηθεί με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, αλλά υπολογίζοντας από τις μικρασιατικές ακτές και από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ταυτόχρονα με τη διχοτόμηση της θάλασσας, η Άγκυρα διεκδικούσε και τη διχοτόμηση του εναερίου χώρου, όσον αφορά τον έλεγχο και των πτήσεων και στρατιωτικών και πολιτικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο. Με άλλα λόγια, επεδίωκε να εγκλωβίσει τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου σε τουρκικό θαλάσσιο και εναέριο χώρο, με σκοπό μελλοντικά να εγγράψει υποθήκες και γι’ αυτά καθ’ αυτά. Το 1996, στο καλάθι προστέθηκε η επεκτατική θεωρία των “γκρίζων ζωνών”, με την οποία η Τουρκία για πρώτη φορά διεκδίκησε ελληνικό έδαφος, σχεδόν το σύνολο των κατοικημένων νησίδων και βραχονησίδων του Αιγαίου.
Τα τελευταία χρόνια, λόγω και των ενδείξεων για ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους, η Άγκυρα έχει επεκτείνει τις διεκδικήσεις της και στο θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, στο τόξο Καστελόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη. Πριν ακόμα υπογράψει το επίμαχο τουρκολιβυκό μνημόνιο, είχε δημοσιοποιήσει χάρτες που έδειχναν την τουρκική υφαλοκρηπίδα να επεκτείνεται μέχρι νότια της Ιεράπετρας! Στην πραγματικότητα, εφαρμόζουν την εκτός διεθνούς δικαίου θέση τους, ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και για την Κρήτη.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και Συρία
Στο λεξιλόγιο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης προστέθηκε τελευταία ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) όπου η χώρα μας κατέθεσε στις 16 Απριλίου τον χάρτη του. Ο χάρτης αυτός περιλαμβάνει τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο και όπου δεν υπάρχει οριοθέτηση ΑΟΖ, απεικονίζονται τα εκτιμώμενα-απώτατα δυνητικά όρια (με βάση τα 12 μίλια).
H Tουρκία απάντησε στις 16 Ιουνίου, υποβάλλοντας στην Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO δικό της χάρτη, με τον οποίο επί της ουσίας διχοτομεί το Αιγαίο. Ο χάρτης υποστηρίζει την γνωστή τουρκική άποψη περί “μέσης γραμμής” ανάμεσα στην Τουρκία και στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει οποιαδήποτε εδαφική επήρεια για τα νησιά, πλην της ύπαρξης έξι ναυτικών μιλίων αιγιαλίτιδας ζώνης.
Σχετικό με τον ΘΧΣ είναι το ζήτημα των θαλάσσιων πάρκων. Τον Απρίλιο του 2024 η χώρα μας σχεδίασε στο Νότιο Αιγαίο τη χωροθέτηση θαλασσίων πάρκων που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θαλασσίων περιοχών. Η Τουρκία αντέδρασε, επειδή δεν επιθυμεί καμία ελληνική θαλάσσια δραστηριότητα στην αιγιαλίτιδα ζώνη, καθώς εκεί υποστηρίζει (αβάσιμα) ότι υφίστανται “γκρίζες ζώνες” – αναφέρεται σε αμφισβητούμενες νησίδες και βραχονησίδες που δεν μπορούν να έχουν θαλάσσιες ζώνες. Τον Απρίλιο του 2025 η Ελλάδα ανακοίνωσε θαλάσσια πάρκα αποκλειστικά στις νότιες Κυκλάδες.
Νεότερη εξέλιξη, είναι το δημοσίευμα για μυστικές επαφές Άγκυρας-Δαμασκού για την οριοθέτηση των θαλασσίων τους ζωνών, κατά το παράδειγμα του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο ουσιαστικά επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Χακάν Φιντάν, λέγοντας, ούτε λίγο-ούτε πολύ, ότι δεν πέφτει κανένας λόγος στην ΕΕ για το ζήτημα! Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή…ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου