Κωνσταντίνος Λουκόπουλος*
Όπως είναι ήδη γνωστό ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) Mahmoud Abbas (Abu Mazen) προκήρυξε προεδρικές και βουλευτικές εκλογές για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, γεγονός που χαιρετίστηκε από την Διεθνή Κοινότητα. Σύμφωνα με το διάταγμα την 22 Μαΐου θα διεξαχθεί ψηφοφορία για τις 132 έδρες του Παλαιστινιακού Νομοθετικού Συμβουλίου (Βουλή) και την 31 Ιουλίου η ψηφοφορία για την εκλογή του Προέδρου της ΠΑ ενώ θα ακολουθήσουν την 31 Αυγούστου οι εκλογές για το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο.
Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές έγιναν τον Ιανουάριο του …2005 (μετά το τέλος της δεύτερης Ιντιφάντα) και οι βουλευτικές έναν χρόνο αργότερα, τον Ιανουάριο του …2006. Η λειτουργία Βουλής, την πλειοψηφία της οποίας κατείχε η Χαμάς με 74 έδρες, ανεστάλη το 2007 και έκτοτε η ΠΑ «νομοθετεί» με Διατάγματα (κάτι σαν τις δικές μας Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου). Τι ήταν όμως αυτό που έκανε τον Mahmoud Abbas τον Αρχηγό της Φατάχ, του μεγαλύτερου πολιτικού οργανισμού των Παλαιστινίων Αράβων μέσα στον «Οργανισμό για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) και οποίος κατηγορείται πλέον από πολλούς κύκλους για κακοδιοίκηση και διαφθορά να κινείται επιτέλους προς στην κανονικότητα μέσω των βασικών θεσμικών λειτουργιών της Δημοκρατίας;
Κατ’ αρχήν δεν πρέπει να μας εκπλήσσει ο γεγονός ότι και ο εκλεκτός της Άγκυρας, ηγέτης της Χαμάς Ismail Haniyeh (Πρόεδρος του Πολιτικού Γραφείου με δεύτερο ιεραρχικά και κάτι σαν Πρωθυπουργό τον Yahya Sinwar,) ο οποίος ζει στο Κατάρ, καλωσόρισε την προκήρυξη των εκλογών. Τον Σεπτέμβριο του 2020 η Φατάχ η οποία σημειωτέον κυριαρχεί στην Δυτική Όχθη (Ιουδαία και Σαμάρια) και η Χαμάς, η οποία ελέγχει πλήρως την Λωρίδα της Γάζας, συμφώνησαν να διεξαχθούν εκλογές εντός 6 μηνών προκειμένου να αποκατασταθεί η παλαιστινιακή «ενότητα» και να σχηματιστεί Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Αυτή την φορά η επαναπροσέγγιση των δύο «θανάσιμων εχθρών», δηλαδή της Φατάχ και της Χαμάς η οποία αναγνωρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση από Ισραήλ, ΗΠΑ και ΕΕ, επιτεύχθηκε με συνομιλίες που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη με την διαμεσολάβηση της Τουρκίας. Σε αυτήν την φάση η Αίγυπτος, βασικός «παίκτης» με επιρροή στην Μέση Ανατολή, έμεινε «απ’ έξω» παρά το γεγονός ότι το 2011 έφερε τα δύο μέρη σε τροχιά συνεννόησης μετά τις αιματηρές συγκρούσεις στην Λωρίδα της Γάζας το 2007 με την στρατιωτική επικράτηση της Χαμάς η οποία παρεμπιπτόντως συνδέεται στενά λόγω ιδεολογικής συγγένειας με την Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου κάτι που εύλογα ενοχλεί το Κάιρο.
Τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει ο Πρόεδρος της ΠΑ Mahmoud Abbas είναι μεγάλα τόσο στο εσωτερικό λόγω της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει ο λαός του όσο και στο εξωτερικό με όλο και περισσότερες Αραβικές Χώρες να αποσυνδέουν το «Παλαιστινιακό
από την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ να τον έχουν από το 2017 στο περιθώριο. Αναζητεί λοιπόν αγωνιωδώς πλέον μία ισχυρή εσωτερική και κυρίως διεθνή νομιμοποίηση. Πάμπολλα εσωτερικά προβλήματα όμως έχει και η Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας που αρκετές φορές συναγωνίζεται την Ισλαμική Τζιχάντ, (συνδεόμενη με Χιζμπολάχ και Ιράν) στις προσβολές Ισραηλινών αμάχων που προκαλούν με την σειρά τους ισραηλινά αντίποινα. Η Παλαιστινιακή Αρχή εκτιμάει ότι με τον Joe Biden στον Λευκό Οίκο μπορεί να δημιουργηθεί το αναγκαίο ευνοϊκό κλίμα προκειμένου να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ εκπροσωπώντας πλέον όλους τους Παλαιστινίους και ταυτόχρονα οι ΗΠΑ να ξεκινήσουν και πάλι την οικονομική βοήθεια την οποία βέβαια με τον τρόπο του είχε… αρνηθεί μετά την «Συμφωνία του Αιώνα» του Trump. Μπορεί βέβαια ο με σοβαρά προβλήματα υγείας 85χρονος Abbas να μην έχει ανακοινώσει ακόμα επίσημα ότι θα είναι η υποψήφιος αλλά μάλλον βλέπει τον εαυτό του ως ισόβιο ηγέτη των Παλαιστινίων και κάτι σαν… «Γιασέρ Αραφάτ Νο2». Το ζήτημα είναι αν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις.
Οι Παλαιστινιακοί Πολιτικοί Οργανισμοί (κάποιους από αυτούς θα τους λέγαμε και … φατρίες) πρόκειται να συμμετάσχουν σε συνομιλίες στο Κάιρο εντός του πρώτου 10ημέρου του Φεβρουαρίου για να συζητήσουν και να συμφωνήσουν πάνω στο πλαίσιο και στον μηχανισμό της εκλογικής διαδικασίας αλλά κυρίως για να καλλιεργηθεί στοιχειώδες ενωτικό πνεύμα. Οι τροποποιήσεις όμως που επιφέρει αιφνιδιαστικά στο δικαστικό σύστημα ο Abbas που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες του Εκλογικού Δικαστηρίου και την διαχείριση των ενστάσεων βαρύνουν το κλίμα. Παραμένει άγνωστο αν η Χαμάς θα αποδεχθεί την εξουσία του δικαστηρίου, όπως επίσης και αν η ΠΑ θα αποδεχθεί με την σειρά της ότι οι δυνάμεις της Χαμάς, τις οποίες θεωρεί παράνομες, μπορεί να διασφαλίσουν την εκλογική διαδικασία στην Λωρίδα της Γάζας. Με δεδομένη την δυσπιστία των Παλαιστινίων στους θεσμούς, σε σχετική έρευνα που πραγματοποίησε το Παλαιστινιακό Κέντρο Πολιτικής και Έρευνας το 52% των ερωτηθέντων απήντησε ότι οι εκλογές που θα γίνουν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες θα είναι ενώ επίσης μεγάλα ποσοστά συγκεντρώνουν όσοι πιστεύουν ότι όποιο και αν είναι τα αποτέλεσμα δεν θα γίνει αποδεκτό από την αντίπαλη πλευρά.
Στις επερχόμενες εκλογές, αν τελικά …διεξαχθούν, πρόκειται να ψηφίσουν περίπου 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι Άραβες σε 16 εκλογικές περιφέρειες που ανήκουν σε τρεις βασικές περιοχές με εντελώς διαφορετικό όμως διοικητικό έλεγχο ή κυριαρχία, την Δυτική Όχθη(ΠΑ), την Λωρίδα της Γάζας (Χαμάς) και την Ανατολική Ιερουσαλήμ (Ισραήλ). Εκτός από τα τεράστια προβλήματα υλικοτεχνικής φύσεως που αντιμετωπίζει η «ανεξάρτητη» Κεντρική Εκλογική Επιτροπή υπάρχει και το θέμα της ψηφοφορίας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ την οποία οι Παλαιστίνιοι θέλουν ως πρωτεύουσα του μελλοντικού τους κράτους και στην οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΠΑ εκεί ζουν περίπου 380.000 Παλαιστίνιοι Άραβες και ψηφίζουν περί τις 180.000. Υπάρχει όμως η ανησυχία ότι το Ισραήλ ενδέχεται να εμποδίσει την ψηφοφορία καθόσον δεν αναγνωρίζει κανένα είδους κυριαρχίας από πλευράς ΠΑ στην πόλη.
Ο Πρωθυπουργός της ΠΑ Mohammad Shtayyeh πρόκειται να υποβάλλει επίσημο αίτημα στο Ισραήλ για να επιτρέψει την απρόσκοπτη συμμετοχή στις εκλογές των Παλαιστινίων Αράβων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ ενώ έχει ζητήσει από την ΕΕ να αποστείλει παρατηρητές σε όλες τις περιοχές για να παρακολουθήσουν την εκλογική διαδικασία κάτι που εκ μέρους της Ένωσης αντιμετωπίζεται θετικά. Πάντως μέχρι τώρα το Ισραήλ δεν έχει διευκρινίσει αν θα επιτρέψει τις εκλογικές δραστηριότητες στην Ανατολική Πόλη όπως είχε κάνει το 1996, το 2005 και το 2006 μετατρέποντας έστω 6 ισραηλινά ταχυδρομεία σε εκλογικά κέντρα και την αποστολή ταχυδρομικώς στην Ραμάλα στην Παλαιστινιακή Κεντρική Επιτροπή Εκλογών. Ο Abbas έχει πει επανειλημμένα ότι οι παλαιστινιακές εκλογές δεν θα διεξαχθούν χωρίς την Ιερουσαλήμ. Ίσως να ήθελε κατά βάθος κάτι τέτοιο για να κατηγορηθεί το Ισραήλ και αυτός να συνεχίσει ως …Πρόεδρος.
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι θα γίνουν τελικά εκλογές μιας και το 2011 και το 2014 πάλι η ΠΑ υπήρχε σχετική διακήρυξη…. ας υποθέσουμε ότι επιλύονται όλα τα προβλήματα και διεξάγονται και στις τρεις περιοχές που ζουν οι Παλαιστίνιοι και ….ας υποθέσουμε τέλος ότι δεν υπάρχουν ενστάσεις και τα αποτελέσματα των εκλογών γίνονται αποδεκτά από όλους, το ερώτημα είναι τι είδους Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας θα σχηματιστεί για να εξασφαλίσει τα βασικά στον Παλαιστινιακό λαό που έχει περιέλθει σε πλήρη ένδεια και πως θα προωθηθεί ο εθνικός στόχος που είναι η δημιουργία ανεξαρτήτου κράτους! Με ακραία στοιχεία και τρομοκράτες στην Κυβέρνηση ή με κάποιον Πρόεδρο που επιζητούν την καταστροφή του Κράτους του Ισραήλ; Tι είδους διεθνής συνεργασία θα μπορούσε να γίνει και φυσικά ποια ειρηνευτική διαδικασία μπορεί να δεχθεί η Ιερουσαλήμ; Το ζήτημα όμως είναι ότι και ο Abbas δεν είναι σε θέση να κάνει υπέρβαση, δεν διαφαίνεται σοβαρή διαδοχή ενώ και η Φατάχ που είναι ο βασικός πυλώνας της PLO συμβαλλόμενο μέρος με το Ισραήλ στις Συμφωνίες του Όσλο, είναι κατακερματισμένη.
Αφ’ ενός έχουμε την υποψηφιότητα του ακραίου αλλά πολύ δημοφιλούς Marwan Barghouti που στις δημοσκοπήσεις παίρνει υψηλότερα ποσοστά από τον Abbas και βρίσκεται σε ισραηλινές φυλακές εκτίοντας ποινή 5άκις ισόβια. Αφ’ ετέρου ενδέχεται να είναι υποψήφιος ο πραγματιστής Mohammad Dahlan πρώην πανίσχυρος Αρχηγός των Δυνάμεων Ασφαλείας της ΠΑ που ζει εξόριστος στα ΗΑΕ και είναι σύμβουλος του Διαδόχου και ισχυρού άνδρα του Άμπου Ντάμπι Σείχη Mohammed bin Zayed bin Sultan Al Nahyan, ή γνωστότερος ως MBZ! Βρίσκεται χαμηλά στις δημοσκοπήσεις, ίσως λόγω και των κατηγοριών που του προσάπτουν σχετικά με τους δεσμούς του με τις Ισραηλινές και Αμερικανικές Υπηρεσίες Ασφαλείας και Πληροφοριών αλλά μπορεί όμως να κατορθώσει να σχηματίσει αξιόλογη ομάδα στην Βουλή. Μάλλον το όνομα του θα το ακούμε συχνότερα στο μέλλον.
Οι εκλογές αναμφίλεκτα είναι κρίσιμες. Κανείς δεν αμφισβητεί το δικαίωμα των Παλαιστινίων να εκλέξουν την Ηγεσία που πιστεύουν ότι θα βελτιώσει το επίπεδο ζωής τους και κυρίως θα τους οδηγήσει στον εθνικό τους στόχο που είναι η δημιουργία ανεξαρτήτου κράτους. Η επικράτηση όμως ακραίων στοιχείων δεν θα τους βοηθήσει και στους δύο προαναφερθέντες στόχους. Θα πρέπει όμως παράλληλα όλοι οι Παλαιστίνιοι να καταλάβουν όλοι οι Εβραίοι στο Κράτος του Ισραήλ θα πρέπει να ζουν με ασφάλεια. Το λάθος του 1948 δεν θα πρέπει να επαναληφθεί. Χρειάζονται κοντά τους τις ΗΠΑ, την ΕΕ και φυσικά τις μετριοπαθείς και ρεαλιστικές Αραβικές Χώρες οι οποίες ναι μεν τους υποστηρίζουν αλλά η εξεύρεση λύσης δεν συνιστά πλέον προϋπόθεση εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ.
Η ιδιότυπη οικονομική πολιορκία που έφερε σε κατάσταση πλήρους ένδειας τον πληθυσμό πρέπει να λήξει. Η επανέναρξη των συνομιλιών με το Ισραήλ πάνω στο λύση των δύο κρατών θα μπορούσε να συμβεί με θετικά αποτελέσματα για τον Παλαιστινιακό λαό που μπορεί να αρχίσει να λαμβάνει και πάλι την εξωτερική βοήθεια τόσο μέσω της UNRWA όσο και μέσω της USAID. Από πλευράς των ΗΠΑ η αναγγελία της επαναλειτουργίας του Γενικού Προξενείου των ΗΠΑ στην ιστορική οδό Agron το οποίο αντιπροσώπευε τις ΗΠΑ στην ΠΑ θα βοηθούσε τους μετριοπαθείς και πραγματιστές Παλαιστινίους να απομονώσουν τα ακραία στοιχεία. Ανάλογα βήματα κατά την αντίληψη μας θα πρέπει να γίνουν και από το Ισραήλ. Για το Ισραήλ το «Παλαιστινιακό» αρέσει δεν αρέσει θα υπάρχει και θα τραυματίζει το ίδιο αλλά και τις σχέσεις του με την Δύση που θεωρεί στο σύνολο της δίκαιη την απαίτηση του Παλαιστινιακού Λαού για δημιουργία Ανεξάρτητου Κράτους.
Ως επίλογο αυτού του άρθρο-ανάλυσης, κρίνω σκόπιμο να υπενθυμίσω κάτι που είχε πει ένας κατά τον Καθηγητή Efraim Inbar «απόλυτος Ισραηλινός, σκληρός στρατιώτης που προσδοκούσε στην ειρήνη», ο δολοφονηθείς Yitzhak Rabin ( «Ο Ράμπιν και η ισραηλινή Εθνική Ασφάλεια» σελ. 33) που το άκουσα όμως από έναν γνωστό δημοσιογράφο στο Ισραήλ, Αρχισυντάκτη σε πολύ μεγάλη εφημερίδα (μιμούμενος μάλιστα την φωνή του Rabin) σε ένα από τα τελευταία μου ταξίδια εκεί. «Δεν συμπαθώ τους Παλαιστινίους αλλά πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά μαζί τους»! Κάτι ανάλογο για τους Ισραηλινούς θα πρέπει να γίνει αντιληπτό στον κάθε Παλαιστίνιο ξεχωριστά και ιδίως στην ηγεσία που θα προέλθει από αυτές τις εκλογές!
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Οι εκλογές αναμφίλεκτα είναι κρίσιμες. Κανείς δεν αμφισβητεί το δικαίωμα των Παλαιστινίων να εκλέξουν την Ηγεσία που πιστεύουν ότι θα βελτιώσει το επίπεδο ζωής τους και κυρίως θα τους οδηγήσει στον εθνικό τους στόχο που είναι η δημιουργία ανεξαρτήτου κράτους. Η επικράτηση όμως ακραίων στοιχείων δεν θα τους βοηθήσει και στους δύο προαναφερθέντες στόχους. Θα πρέπει όμως παράλληλα όλοι οι Παλαιστίνιοι να καταλάβουν όλοι οι Εβραίοι στο Κράτος του Ισραήλ θα πρέπει να ζουν με ασφάλεια. Το λάθος του 1948 δεν θα πρέπει να επαναληφθεί. Χρειάζονται κοντά τους τις ΗΠΑ, την ΕΕ και φυσικά τις μετριοπαθείς και ρεαλιστικές Αραβικές Χώρες οι οποίες ναι μεν τους υποστηρίζουν αλλά η εξεύρεση λύσης δεν συνιστά πλέον προϋπόθεση εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ.
Η ιδιότυπη οικονομική πολιορκία που έφερε σε κατάσταση πλήρους ένδειας τον πληθυσμό πρέπει να λήξει. Η επανέναρξη των συνομιλιών με το Ισραήλ πάνω στο λύση των δύο κρατών θα μπορούσε να συμβεί με θετικά αποτελέσματα για τον Παλαιστινιακό λαό που μπορεί να αρχίσει να λαμβάνει και πάλι την εξωτερική βοήθεια τόσο μέσω της UNRWA όσο και μέσω της USAID. Από πλευράς των ΗΠΑ η αναγγελία της επαναλειτουργίας του Γενικού Προξενείου των ΗΠΑ στην ιστορική οδό Agron το οποίο αντιπροσώπευε τις ΗΠΑ στην ΠΑ θα βοηθούσε τους μετριοπαθείς και πραγματιστές Παλαιστινίους να απομονώσουν τα ακραία στοιχεία. Ανάλογα βήματα κατά την αντίληψη μας θα πρέπει να γίνουν και από το Ισραήλ. Για το Ισραήλ το «Παλαιστινιακό» αρέσει δεν αρέσει θα υπάρχει και θα τραυματίζει το ίδιο αλλά και τις σχέσεις του με την Δύση που θεωρεί στο σύνολο της δίκαιη την απαίτηση του Παλαιστινιακού Λαού για δημιουργία Ανεξάρτητου Κράτους.
Ως επίλογο αυτού του άρθρο-ανάλυσης, κρίνω σκόπιμο να υπενθυμίσω κάτι που είχε πει ένας κατά τον Καθηγητή Efraim Inbar «απόλυτος Ισραηλινός, σκληρός στρατιώτης που προσδοκούσε στην ειρήνη», ο δολοφονηθείς Yitzhak Rabin ( «Ο Ράμπιν και η ισραηλινή Εθνική Ασφάλεια» σελ. 33) που το άκουσα όμως από έναν γνωστό δημοσιογράφο στο Ισραήλ, Αρχισυντάκτη σε πολύ μεγάλη εφημερίδα (μιμούμενος μάλιστα την φωνή του Rabin) σε ένα από τα τελευταία μου ταξίδια εκεί. «Δεν συμπαθώ τους Παλαιστινίους αλλά πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά μαζί τους»! Κάτι ανάλογο για τους Ισραηλινούς θα πρέπει να γίνει αντιληπτό στον κάθε Παλαιστίνιο ξεχωριστά και ιδίως στην ηγεσία που θα προέλθει από αυτές τις εκλογές!
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Δημοσίευση σχολίου