του Petr Topychkanov
Μια σειρά αντικρουόμενων εκτιμήσεων αναφορικά με τον ρόλο της Ρωσίας στις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, έχουν ανακύψει τις τελευταίες ημέρες. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες δηλώνουν ότι η Ρωσία έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο, ενώ άλλοι θεωρούν πως ήταν παθητικός. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται στο να παρατείνει τις διαπραγματεύσεις, άλλοι υποστηρίζουν ότι θέλει να ολοκληρωθούν, ενώ άλλη μια ομάδα εκτιμά πως το Κρεμλίνο θέλει να τις εκτροχιάσει. Αυτές είναι οι απόψεις που εκφράζονται από Ρώσους, Ιρανούς και Δυτικούς αναλυτές.
Η συζήτηση για τον ρωσικό ρόλο σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, ορισμένες φορές παραβλέπει τα κατεστημένα συμφέροντα της Ρωσίας.
- Πρώτον, δεν είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα ή την ικανότητα να τα αναπτύξει.
- Δεύτερον, η Ρωσία έχει γνώση των απειλών που τίθενται από την πιθανή εμπλοκή του Ιράν στην διάδοση πυρηνικών τεχνολογιών και υλικών.
- Τρίτον, η Ρωσία αντιτίθεται κατηγορηματικά στην χρήση βίας για την επίλυση του ιρανικού πυρηνικού προβλήματος. Είτε μέσω αεροπορικών ή πυραυλικών επιθέσεων, σαμποτάζ, κυβερνοεπιθέσεων ή άλλν μέσων.
- Τέταρτον, η Ρωσία δεν υποστηρίζει μονομερείς ή πολυμερείς κυρώσεις εναντίον του Ιράν και θα ήθελε να τις έβλεπε να αίρονται.
Με λίγα λόγια, τα συμφέροντα της Ρωσίας βρίσκονται στο να ενισχύσει το καθεστώς μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, να προάγει την περιφερειακή σταθερότητα και να αναπτύξει την πολύπλευρη συνρργασία με το Ιράν. Ωστόσο, η προηγούμενη εμπειρία αποδεικνύει ότι ενώ αυτές οι ομάδες μπορεί να επηρεάζουν την θέση της Μόσχας αναφορικά με το Ιράν, δεν την καθορίζουν. Εκτός αυτού, η Ρωσία πρέπει να αναλογιστεί τα συμφέροντα άλλων περιφερειακών παικτών, κυρίωςσ του Ισραήλ, με το οποίο, όπως το έθεσε ο Ρώσος πρόεδρος. η Ρωσία δεσμεύεται με “ισχυρούς δεσμούς φιλίας”.
Η προκληθείσα από την Ουκρανία κρίση στις σχέσεις της Ρωσίας με την Δύση επηρέασε την στάση του Κρεμλίνου στο Ιράν; Ασφαλώς και το έκανε, αλλά όχι στο βαθμό που φοβούνταν πολλοί. Η ωσία δεν προστάτεψε το Ιράν, ούτε το έκανε να δράσει ως spoiler στις διαπραγματεύσεις. Αυτή η συμπεριφορά εξηγεί την δυτική ικανοποίηση και την ανοιχτή δυσαρέσκεια του Ιράν και την ποιότητα της ρωσικής συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις.
Η Ρωσία δεν έχει εγκαταλείψει τα συμφέροντά της αναφορικά με το Ιράν ως αποτέλεσμα της τρέχουσας γεωπολιτικής κρίσης. Αλλά η κρίση έχει γίνει ένας από τους δύο λόγους για την ανάπτυξη τόσο διμερών όσο και πολυμερών πρωτοβουλιών συνεργασίας με την Ισλαμική Δημοκρατία.
Η πιο πολυσυζητημένη εξέλιξη στις διμερείς σχέσεις ήταν η επέκταση της συνεργασίας για την ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας. Στις 11 Νοεμβρίου, η Ρωσία και το Ιράν υπέγραψαν το πρωτόκολλο διακρατικής συμφωνίας του 1992, το οποίο περιλαμβάνει την συνεργασία για την κατασκευή οκτώ WWER εργοστάσιων πυρηνικών αντιδραστήρων, καθώς και ένα συμβόλαιο για τη δημιουργία του β΄ σταδίου του εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας Bushehr, μεταξύ 2-4 αντιδραστήρων. Η Ρωσία διευρύνει επίσης τη συνεργασία της με το Ιράν σε άλλους τομείς όπως το εμπόριο, οι μεταφορές, η εξερεύνηση διαστήματος και η στρατιωτική τεχνολογία.
Ο δεύτερος λόγος για την ανάπτυξη της ρωό-ιρανικής συνεργασίας είναι η επικείμενη ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόβλημα. Προφανώς, η Μόσχα αντιλαμβάνεται ότι οι κυρώσεις εναντίον του Ιράν μπορεί να αρθούν στο εγγύς μέλλον. Η Ρωσία επομένως προσπαθεί να ενισχύσει στο μέγιστο τη θέση της στην ιρανική αγορά πριν από την εμφάνιση νέων παικτών στην σκηνή.
Η τρέχουσα κατάσταση που περικλείει το Ιράν, μοιάζει με την κατάσταση στην Ινδία πριν από αρκετά χρόνια. Όταν, με τη βοήθεια της κυβέρνησης του George W. Bush, η Ινδία άρχισε να αναδύεται από τη μερική διεθνή απομόνωση που δημιουργήθηκε ύστερα από τις δοκιμές για πυρηνικά όπλα το 1998, η Ρωσία ενέτεινε τις ήδη ενεργές επαφές της με την Ινδία. Ως αποτέλεσμα, οι ρωσικές επιχειρήσεις ήταν σε θέση να υπογράψουν σειρά συμβολαίων με την Ινδία, αμέσως μετά τη συμφωνία του 2008 με την ΙΑΕΑ.
Η ρωσική συμμετοχή στις συνομιλίες για τα πυρηνικά έχει αποδείξει ότι παρά το βάθος της ουκρανικής κρίσης και τις υπάρχουσες διαμάχες μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, δεν υπάρχουν λόγοι για να θεωρήσει την Ρωσία μια καθαρά καταστροφική δύναμη που είναι αποφασισμένη να πλήξει την Δύση. ΤΑ τρέχοντα ζητήματα στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή έχουν υποχρεώσει τη Ρωσία να υιοθετήσει μια πιο πραγματιστική θέση, αν και καλυμμένη κάτω από τον μανδύα της προπαγανδιστικής ρητορικής. Αυτή η θέση επιδιώκει να αποτρέψει μια περαιτέρω κλιμάκωση των διαφωνιών σε μια ακόμη πιο έντονη αντιπαράθεση με τη Δύση. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η Ρωσία προσπαθεί να αναπτύξει μεγάλης κλίμακας συνεργασία με άλλες παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων και το Ιράν.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=57571
πηγή
Δημοσίευση σχολίου