Του Δρα Άρη Πετάση*
Απλοϊκή /αφελής στρατηγική: Στο περασμένο μου άρθρο διατύπωσα την γνώμη πως στο εθνικό μας θέμα έχουμε ανάγκη από άτομα με στρατηγική σκέψη και όχι από άτομα με νομική κατάρτιση (όσο έγκριτοι και εάν είναι οι νομικoί μας.) Στο παρόν άρθρο διαπιστώνω αριθμό δικών μας στρατηγικών ολισθημάτων και καταλήγω με συμπεράσματα.
Λόγω έλλειψης στρατηγικής προσέγγισης και αδυναμίας στην επιμέτρηση των στρατηγικών μεγεθών του κυπριακού προβλήματος παραβιάζονται κατά κόρο, από εμάς, στοιχειώδεις κανόνες. Διαπιστώνω επίσης μια παντελή άγνοια του γνώθι σαυτόν μια και εμείς κινούμαστε στα πλαίσια της αφέλειας και του ερασιτεχνισμού, ενώ ο αντίπαλος μας δρα αταλάντευτα και στοχοθετημένα στηριζόμενος στις γνώσεις και στην παράδοση υψηλής στρατηγικής. Η πλευρά μας παραβιάζει στοιχειώδεις κανόνες όπως:
α.) Όταν ο αντίπαλος σου (Τουρκία) βρίσκεται σε πορεία κατήφορου εσύ επιχειρείς να προβλέψεις μέχρι που θα φθάσει η κατρακύλα και προσπαθείς να εκτιμήσεις και να εκμεταλλευτείς τις συγκυρίες. Σίγουρα δεν προβαίνεις σε καταστροφικές παραχωρήσεις (π.χ δικαίωμα έκδοσης ξεχωριστών ιθαγενειών, «χαλαρή» ομοσπονδία /ξεχωριστά κρατίδια κοκ.) Ούτε βιάζεσαι να προσδεθείς στο άρμα της χώρας που κατρακυλά,
β.) Κάθε κίνηση μας οφείλει να είναι μετρημένη ώστε να μην δημιουργεί εχθρότητα σε φίλες χώρες. Η κυβέρνηση δήλωσε επανειλημμένα πως επιδιώκει σθεναρώς την ένταξη μας στο Νάτο (χώρια πως κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο!) Χωρίς όμως να σκεφτεί τι αυτό σημαίνει για την παραδοσιακή μας φίλη και πυρηνική υπερδύναμη Ρωσία. Κατά την Ρωσική αντίληψη, πρόθεση του ΝΑΤΟ είναι η περικύκλωση της με συνεχή μετακίνηση των Νατοϊκών συνόρων προς την Ρωσία,
γ.) Κάθε κίνηση θα πρέπει να στοχεύει στο στρατηγικό πλεονέκτημα και όχι απλά στην δημιουργία «κινητικότητας» που τελικά θα εκμεταλλευτεί ο αντίπαλος. Ενώ εμείς ασχολούμαστε με φλύαρες διακηρύξεις η άλλη πλευρά υλοποιεί πάγιους στρατηγικούς στόχους για πλήρη έλεγχο της Κύπρου και
δ.) Ο σύμμαχος του αντιπάλου σου δεν μπορεί να ενεργήσει σαν αντικειμενικός μεσολαβητής (και εάν ακόμα το επιθυμεί.) Τα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα της Αμερικής συμπλέουν με αυτά της Τουρκίας και έτσι η Αμερική δεν μπορεί να πάει ενάντια σε αυτά που θέλει η Τουρκία. Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα γιατί μιλούμε για μεγάλα αμοιβαία στρατηγικά οφέλη μεταξύ των δύο αυτών χωρών. Άρα, το «η Αμερική επείγεται για να λύσει το κυπριακό» αποτελεί αφέλεια εκτός βέβαια εάν η επιδιωκόμενη «λύση» είναι αυτή της Τουρκίας (λύση Ανάν συν.)
Συμπεράσματα: Στρατηγικά, εφόσον ο αντίπαλος μας (Τουρκία) είναι πιο δυνατός επειδή διαθέτει περισσότερους πόρους και επιρροή από μας (οικονομικούς, στρατιωτικούς, πολιτικούς, κοκ), οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεχτικοί στις παραχωρήσεις και να μην λειτουργούμε με την παιδαριώδη ψευδαίσθηση του «τίποτε δεν συμφωνείτε εάν δεν συμφωνηθούν όλα» Επίσης, σαν η αδύνατη πλευρά οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα διορατικοί, καινοτόμοι, ξύπνιοι και πάνω από όλα να ενεργούμε χωρίς ηττοπάθεια (που γρήγορα θα εκμεταλλευτεί ο αντίπαλος.) Έχοντας τα πιο πάνω υπόψη διατυπώνω τις εξής σκέψεις:
α.) Η Ευρώπη γνωρίζει (αλλά δεν το εξωτερικεύει) πως η Τουρκία έχει τα χάλια της. Ζει με το μεγάλο θέμα της εισβολής που της δημιουργεί ένα σωρό προβλήματα (στην ΕΕ) ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με χίλια-δύο οικονομικά προβλήματα. Το πολιτικό και οικονομικό κόστος της εισβολής για την Τουρκία είναι τεράστιο. Η Ευρώπη γνωρίζει τα αρνητικά παγκόσμια ρεκόρ της Τουρκίας σε ότι αφορά την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις φυλακίσεις δημοσιογράφων, τους φραγμούς στην ελευθερία τύπου και τις προσφυγές εναντίον της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όλοι γνωρίζουν πως η Τουρκία βιώνει πολιτική αστάθεια, εσωτερικές διαιρέσεις, συνεχείς έριδες με τους γείτονες της και επιθετικότητα ενάντια σε όλους. Και η ίδια η Τουρκία γνωρίζει τα χάλια της. Η δική μας πλευρά όμως δεν είναι ικανή να εκμεταλλευτεί τα πιο πάνω γιατί είναι ψυχολογικά ηττημένη και δεν λειτουργεί στρατηγικά. Αντίθετα, η ομάδα μας αντικρίζει την Τουρκία σαν μια υπερδύναμη παλαιάς κοπής στο άρμα της οποίας θα πρέπει να προσδεθούμε (παραδοθούμε!) Η Τουρκία επιθυμεί διακαώς να αποβάλει το άλμπατρος της εισβολής της Κύπρου που της δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα και θα πρέπει να το εκμεταλλευτούμε με δικές μας στρατηγικές επιλογές. Για του λόγου το αληθές ο αναγνώστης μπορεί να επισκεφθεί τους ιστότοπους των εφημερίδων της Τουρκίας ή να συζητήσει με επιχειρηματίες και με την τάξη των μορφωμένων της Τουρκίας για να διαπιστώσει την αγωνία τους.
β.) Η επιπολαιότητα για δήθεν άμεση (αλλά ανέφικτη!) προσχώρηση μας στις τάξεις του Νάτο προκάλεσε μεγάλο κακό στις σχέσεις μας με την ιστορική φίλη Ρωσία. Γι’ αυτό, θα πρέπει να αρχίσουμε αμέσως μια προσπάθεια για ειλικρινή και ωφέλιμη σχέση με την Ρωσία ώστε να αρθούν τα αρνητικά της δικής μας επικίνδυνης επιπολαιότητας. Η Ρωσία δεν μας εμπιστεύεται (ούτε την Ελλάδα εμπιστεύεται.) Θα πρέπει γρήγορα να αποκατασταθεί η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μας γιατί τώρα χρειαζόμαστε την Ρωσία όσον ουδέποτε. Ιδιαίτερα εφόσον η Ελλάδα διαδραματίζει όλο και λιγότερο ρόλο ουσίας στο κυπριακό,
γ.) Εάν έχει κάτι για το οποίο θα μπορούσε κάποιος να επαινέσει την προηγούμενη κυβέρνηση αυτό θα ήταν η εμμονή της στην εμπλοκή και των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας για να έχουμε κάποια προστασία από την εμπλοκή Ρωσίας, Γαλλίας και Κίνας. Η εμπλοκή μόνο των Αγγλοαμερικάνων δεν μας προστατεύει. Άρα, εμπλοκή και των πέντε.
δ.) Η αποτελεσματικότητα της κάθε μας προσπάθειας θα πρέπει να μετριέται μόνο από τα κέρδη που μας επιφέρει και όχι από το κατά πόσο πλησιάζουμε την άλλη πλευρά που για 40 χρόνια μένει σταθερή στις διεκδικήσεις της. Η ομάδα μας χρειάζεται δίχως άλλο άτομα με στρατηγική σκέψη και αντίληψη των στρατηγικών παραμέτρων και μεγεθών. Άτομα που έχουν την δυνατότητα να αξιολογούν σωστά και συνολικά τους συντελεστές στρατηγικής. Μετά από κάθε σειρά διαπραγματεύσεων ο αφελής και ηττοπαθής μιλά για «εποικοδομητικές συναντήσεις και κινητικότητα» και για πόσες ανούσιες διαδικασίες έχουν διεκπεραιωθεί. Ο στρατηγικός παίχτης μιλά για τα κέρδη που αποκόμισε και γι’ αυτά που στοχεύει να αποκομίσει..
* Ο Δρ Άρης Πετάσης είναι μέλος, Board of Trustees, Int’l Fund, Moscow State Aviation University
πηγή
Δημοσίευση σχολίου