Ουκρανία: Ο Ελληνισμός ανάμεσα στις “Μεγάλες Δυνάμεις”

Με αφορμή την σφοδρή κρίση που ταλανίζει αυτήν την περίοδο την Ουκρανία σκεφτήκαμε να προβούμε σε μία λεπτομερέστερη αναφορά στον Ελληνισμό της εν λόγω περιοχής, που και αυτός περνάει με την σειρά του πολύ δύσκολες ημέρες.
Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη εσπευσμένη φυγή των Ελλήνων της Ουκρανίας, εξαιτίας του φόβου που τους διακατέχει σχετικά με το άγνωστο μέλλον τους εκεί, καθώς οι ακροδεξιοί που στρατολόγησε η Δύση επιθυμούν την «εκκένωση» της χώρας από κάθε εθνική μειονότητα…
Χιλιάδες Έλληνες κατοικούν σήμερα στην περιοχή! Αυτοαποκαλούνται, μάλιστα, «Ρουμαίοι» και μιλούν την «ρουμέϊκου γλώσσα», η οποία είναι ελληνική.
Η ελληνική παρουσία, βέβαια, στην Ουκρανία και ιδιαιτέρως στην Χερσόνησο της Κριμαίας, ξεκινά από πολύ παλιά και συγκεκριμένα από τον 7ο αι. π.Χ., οπότε και δημιουργήθηκαν οι πρώτες ελληνικές αποικίες στην περιοχή.
Πρώτοι αποίκησαν οι Μιλήσιοι και ακολούθησαν αποικίες στο Παντικαπαιο (Κερτς), στο Νυμφαίον, στην Τιρικτάτη, κλπ. Με αυτόν τον τρόπο συγκροτήθηκε και διατηρήθηκε για εννιά αιώνες το Βασίλειο του Κιμερίου Βοσπόρου, το οποίο μετετράπη στον βασικό προμηθευτή διατροφικών προϊόντων στις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και ολόκληρων των Βαλκανίων. Άλλωστε οι Έλληνες της Ουκρανίας φημίζονται για τις εμπορικές τους δραστηριότητες.
Πολλές περιοχές της Ουκρανίας διαθέτουν ελληνική καταγωγή ή αποικήθηκαν στο παρελθόν από Έλληνες, οι οποίοι «μπόλιασαν» την κουλτούρα των κατοίκων τους.
Αυτές είναι οι ακόλουθες:
Κριμαία: Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν Ταυρίδα, επειδή σύμφωνα με τον Ηρόδοτο ο Ηρακλής την όργωσε με την βοήθεια ενός μεγάλου ταύρου.
Κατά τον 5ο αι. οι Έλληνες αποίκησαν την περιοχή και άρχισαν να εγκαθίστανται κατά μήκος της Μάυρης Θάλασσας. Ανάμεσά τους υπήρχαν Δωριείς από την Ηράκλεια Ποντική και Ίωνες από την Μίλητο που προσορμίστηκαν στην Θεοδοσία και το Παντικάπαιον.
Στην Κριμαία συναντάται ένας ιστορικός πληθυσμός Ελληνικής καταγωγής, Ορθόδοξων Χριστιανών, λόγος και για τον οποίον, μεταξύ άλλων, έχουν καλές σχέσεις με την Ρωσία. Το μέρος του πληθυσμού που χρησιμοποιούσε για γλώσσα την Ελληνική έφερε το όνομα «Ρουμέοι», ενώ το ταταρόφωνο τμήμα τους το όνομα «Ουρούμοι».
Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των Ελλήνων της Κριμαίας υπέστη δραστική μείωση, με αρχή την περίοδο του τέλους του πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν υποχρεώθηκαν σε έξοδο από την Κριμαία με κύριο προορισμό εγκατάστασης την περιοχή της Μαριούπολης. Στην ίδια περιοχή τις επόμενες δεκαετίες μετακόμισε, εκμεταλλευόμενο ευνοϊκές ρυθμίσεις της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, και ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων του Πόντου. Το Ουκρανικό κράτος δεν αναγνώρισε τους Έλληνες της Κριμαίας ως «γηγενείς εθνότητες», παρά μόνο τους Τατάρους και τους Καραΐτες.
Χιλιάδες Έλληνες ζουν μέχρι σήμερα στην Κριμαία και κάποιοι αναλαμβάνουν κατά καιρούς σημαντικότατα πόστα, όπως η δυναμική αντιπρόεδρος, Όλγα Κοβιτίδη, η οποία διαδραματίζει κομβικό ρόλο στις εξελίξεις.
Οδησσός: Τον 19^ο αι.μ.Χ.  υπήρχε μία αρκετά οργανωμένη ελληνική παροικία. Αλλά και κατά τα αρχαιότερα χρόνια υπήρχε αρχαία ελληνική αποικία στην περιοχή.
Σεβαστούπολη: Σημερινό όνομα της αρχαίας ελληνικής αποικίας «Χερσονήσου».
Μαριούπολη: Η πόλη της Μαρίας, δηλαδή της Παναγιάς! Σήμερα ζουν περί τους 150.000 Έλληνες, από τους οποίους και ιδρύθηκε το 1778. Σύμφωνα με τον 70χρονο Αλέξανδρο Ασλά, που ζει πλέον στην Ελλάδα αλλά έχει ταξιδέψει στα ελληνόφωνα χωριά της Ουκρανίας αναζητώντας τις ρίζες των προγόνων του, οι Έλληνες της Μαριούπολης συνήθιζαν να αυτοαποκαλούνται «Γραικοέλληνετς»!
Γιάλτα: Ήταν κωμόπολη της Κριμαίας, η οποία το 1900 κατοικούνταν από 10.000 Έλληνες. Το όνομά της προέρχεται από την ελληνική λέξη «γιαλός» ή «γιαλίτα», όπως λέγεται στην τοπική ελληνική κριμαιο-ρωμαϊκή διάλεκτο.
Νίζνα: Υπήρξε, κατά τον 19αι, πλούσια ελληνική κοινότητα.
Συμφερούπολη

Ο διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας και Μαθηματικός, Βλάσης Αγτζίδης, αναφέρει χαρακτηριστικά πως «η ελληνική διασπορά που διατηρήθηκε στον χώρο της Σοβιετικής Ένωσης υπήρξε προϊόν ιστορικών διεργασιών που είχαν μεγάλο χρονικό βάθος. Ειδικά οι Έλληνες της Ουκρανίας με μητροπολιτικό κέντρο την Κριμαία –την Ταυρική των αρχαίων Ελλήνων και την Περατεία των Βυζαντινών– αποτελούν τον αρχαιότερο λαό που κατοίκησε στα εδάφη αυτά, πολύ πριν από την έλευση των Τατάρων και των σλαβικών φύλων. Η αίσθηση της εντοπιότητας αποκτήθηκε εξαιτίας αυτού του χρονικού βάθους και η ιστορική αυτή σχέση επέτρεψε τη δημιουργία μιας ελληνικής αγροτικής ενδοχώρας. Ακόμα και οι μετανάστες των επόμενων ιστορικών περιόδων εγκαθίσταντο σε περιβάλλον όπου επικρατούσε η ομογένεια, με αποτέλεσμα και οι νέες εγκαταστάσεις να αποκτούν χαρακτηριστικά κοινοτήτων με ολοκληρωμένη δομή».
Όπως είναι φυσικό οι Έλληνες της Ουκρανίας, ως επί το πλείστον, διατηρούν την γλώσσα τους, ελάχιστα διαφοροποιημένη, εξαιτίας των διάφορων επιδρομών στην περιοχή. Η παραδοσιακή τους μουσική το μαρτυρά…
Ουδράμα (μαντινάδα), καλαντέσου (κάλαντα), κνικουνάνσμου τραγουδίτς (νανούρισμα), γαμπριάτκου (το τραγούδι του γαμπρού), νυφιάτκου (τραγούδι της νύφης), τραπεζιτό (το τραγούδι της τάβλας), μουρλόγια (μοιρολόγι), χουρό (χορευτικό τραγούδι), τσουμπάνκου τραγώδ (το τραγούδι του τσοπάνη), κλπ.

Και ένα τραγούδι:Ναι, Κουσταντίνους εν μικρός, Ναι, μικρός Κουσταντίνους Εν μισή ντουνιά, μισή χρονιά. Ηρεύς να φάει, Ωχ, ηρεύς αρνιά και πρόβατα, Δεκαοχτώ σουνάρια. Ωχ, ηρεύς αλάφια γιουμουστά, Τ’ αλάφια γιουμουσμένα.

Ο Κωνσταντίνος είναι μικρός, μικρός είναι ο Κωνσταντίνος, Είναι μόλις μισού χρόνου. Θέλησε να φάει, Ωχ, θέλησε αρνιά και πρόβατα Δεκαοχτώ πάπιες, Θέλησε ελάφια παχουλά, Ελάφια γεμιστά.

Το ελληνικό κράτος, για μία ακόμη φορά, «σφυρίζει αδιάφορα» γι αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού, όπως και πολλοί άλλοι σε όλον τον κόσμο… Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ελ. Βενιζέλου, ο οποίος επισκεπτόμενος τους Έλληνες της Μαριούπολης, κάθισε μαζί τους μόλις 20λεπτά! Όταν πρόκειται όμως για τα αφεντικά από την Δύση, εκεί περνούν ώρες ολόκληρες οι πολιτικάντηδες του ελλαδικού κράτους.
πηγή